Katalog

«ASKENT M Ü Ş E R R E F GÜNLERİ H E K İ M O Ğ L U yor İsteğı olumlu karşılanıyor Acele Parıs'e gıdıyor Abdulhak Hamıt'ı arıyor Otelınde yok ChampElysee'de dolasırken karşıdan Abdulhak Hamıt gorunuyor Tek go/luğu, redıngotu ıle muthış şık Kolunda da genv ve guzel bır zetıu kı/ı İkı arkadas selamlaşıyorlar Samı Pasa7ade Sezaı Bey "Nedir bu durum" dıye soruyor yavaşça ötekı çok rahat, matemde olduğunu çevreye anlatmak ıçın, dıyor Matem rengı sevgılısıyle yuruyor bulvarda1 önumde Buyukelçı Osman Olcay, yanımda Profcsor Doktor Hıısnu Gökscl oturuyor Okurlarımı/ yakından tanır onu, yazarlığı, o/anlığı, ressamlığı da var Unlu bır kanserolog Bcn kadınları memelerınden tanınm, dıye esprı yaptı bır gıın Meme kanserınde uzmanlığıyla tanınan bır doktora yaraşır bır esprı Onu unlu bır dıplomatımı/ın damadı olduğu gunlerde tanıdım O dıplonıat rahmetlı Münir Ertcgun. Lo/an Konfcransı'nda ismet Paşa'nın yanında yeralan kısıleıden Sonra Paııs, Londra, Washıngton Buyukel(,ısı VVashıngton'da gorevlıyken Başkan Roosevelt ıle yakın lan Taha Toros'u dınlerken neler canlandı gozumde Saracoğlu Mahallesı'nde bır ev, Selma ve Husnu Goksel ıle bır roportaj Hayat Dergısı ıçın A/iz Gökscl gu/el bır çocuk, Aslı Goksel bebek o /aman Şımdı ABD'de dayısı Ahmet Frtegun ıle çalışıyor Azız Goksel Graııimy odulu aldılar Aslı Goksel de İngıltere de bır unıversıtede lınguıstık kursusundc oğretım uyesı Bılımsel kongrelere Ingılız unıversıtesı adına katılıyor Taha Toros'un tsmet Paşa'yla ılgılı k^tapvığını ım/alamak ıstıyorum, dıyoı T.ıha Toros gulumsuyor Sclma Hanım'dan çok yardım gordum sonsuy tcşekkurlenmle dıyor Bana donııyor sonra Munır Ejrtegun Yahya Kemal'ı çok koruyan bır kışı Selma Hanım'dan çok yardım gordum, mektuplan verdı bana, dıye bılmcdığım bır konuyu açıklıyor Konu ılgımı çektı Selma Goksel'e telefon cdıp sordum Yahya Kemal nereyc ya/mış o mektuplan, değerlı dıplomatımı/la unlu oz<ınımı/ın dostluklanna o da tanık olmuş mu' Babası İsvıçre'deyken başlayan dostluğun I'arıs'te devam ettığını soyledı Selma Goksel Munır Frtegun'un Washıngton elçılığı donemınde de mektuplaşıyorlar Dıplonıat dostum Hamit Batu ıle Cınnah yokuşıında başlayıp Edremıt Korfe/ı'nın mavılıklcrıne u/anan yıllar boyunca soylesjlerımız çınladı kulağımda Buyukelçı Frtegun'un oğlu Nasuhi en yakın arkadaşlarından bın Parıs te aynı lısede okuyorlar, Nasuhi Ertegun olunceye dek suruyor doslluklan Hamıt Batu, Moskova'da Kruçev lı Yıllar kıtabını yayımladı son gunlerde Pans a nılarını da ya/ıyor, sanırım Frtegun aılesı de yer alır o anılaıda O da bır dıplomat çocuğu Öğrenımını Parıs'te yapıyor Nasuhi ertegun'un yakın arkadaşı olarak Parıs Elçılığımı/e gıdıyor tatıl gunlcnndc Sofrada Yahya Kemal de var, sonra Zekai Cankardcs, şımdı emeklı olan Buyukelçı Oktay Cankardeş'ın babası Parıs'e kapıtıılasyonlardan kaynaklanan boıçların temı/lenmesıyle ılgılı çalışmalar yapıyor Solrada şıırler soylcnıyor, cdebıyat soyleşılerı yapılıyor, Yahya Kemal Victor Hugo'dan, Andre Chenier'den şıırler okuyor coşkuyla Fransı/cası da şıır gıbı Yahya Kemal'ın şurlennı en gu/el okuyan kışılerden bırı de Doktor Husnu Goksel sanınm Yahya Kemal'den dcrs alıyor vaktıyle Houısı Nihal Reşat Belger tanıştırmış onları Şıır soyleşılerı yapıyorlar, Yahya Kemal'ın şıırlcrını ondan dınleycrek okumayı oğrcnıyor Anılar 7incırlenırken ılgınç halkalar oluşuyor Taha Toros'un bır oykusu ne gu/el mozaık oluşturdu bakın Pembe Koşk'ten nerelere uzandık ^ 9 Belgeler ve anılar embc Koşk'te Sayın Taha Toms u ı/lerken duşunuyorum Kınıi soyleşıleı nasıl boyullanıyor ISIIK'I Pasa ııın bılınmcycn yanlaııııı dınlerken kıınler gelıyor karşımıza1 Lo/an'dan Parıs'e gıdıyoru/ birdcn Parıs'ten Istanbul'a baskent Ankara'ya Abdulhak Hamit'tcn (Jmit Yaşar Oğu/can a Lusyen Hamm'd.ın bır /encı kı/ına Tah.ı Toros kelcbcklcr gıbı uçııruyor konuları belleğımı/ parlıyor, renklı çağıışımlaıla gulumsuyoıu/ Salon kahkahalarla çınlıyor bırden, konu dağıldı dıye duşunurken ismet Paşa yenıdcn çıkıyor karşımı/a Savaşta, barışta, Lozan'da, Mıdıllı'dc, Parıs'te, Moskova'da Ispanyol Meyhanesını anımsatıyor Taha Toros, rahmetlı Ünııt Yaşar Oğuztan ıle lııonu arasında geçcn bır olayı anlatıyor Paşa yı kınulığı, unutma/lığıyla tanıyanlara yenı bır pencere açıyor Unııt Yaşar'ın bır taşlaması ncdenıvlc "İSMET PAJ?A'YI NI KİNİ ÖLDÜRÜR, NE İNA1 ÖLDÜRÜRSE ÖLDÜRÜR D A M A r dıyor Anlaşılan Metin Toker'e çok ıçerlemış Oğu/can Aıad.ın /aman geçıyoı Umır* Yaşar İş Bankası ııın kııltıırcl çalışmalarıyla ılgılı bokımde gorev yapaıken ışınden ıışaklastuılıyor Bunalıınlı bıı yaşam surecı, ış bulamıyor, dosl kapıları da açılmayınta Başbakan Inonu'ye mcktup ya/ıyor Çarcsı/ vc umutsu/ Goruşmek ıstıyor Çok geçmedcn bır çağrı gelıyor Ankara'dan Yol parası yok tanidık bır şırkctten ındırımlı bıletle gece otobusııne bınıyor Sabah dogıu Başbakanlığa Ogu/tan'ı hıç bekletmıyorlar, doğru Başbakan'ın odasına gotuıuyorlar Kouıman bır salon, koşcde bıı koltııkta Isnıct Paşa Ünııt Yaşar yuıudukçe salon daha buyuyor ncrdcysc Ne yapacak, nasıl konuşacak, nasıl karşılanacak, derken inonu başını kaldırıyor konuşmaya başlıyorlar Sorular soruyor Paşa, evlı mı bekâr mı çocukları var mı, okula gıdıyorlar mı, kı/ mı, oğlan mı> Oğlunu anlatıyor Oğu/tan înonu gulumsuyor "Öylcyse yaşamın guvcnccdc, seni oldurccek bır damadın olmayacak", dıyor Taha Toros tnonu'nun kısık sesıne ve konusma turunc ben/etcrek anlattı bu oykuyu Salon kahkahalarla ^ınlarken devam ettı Ünııt Yasar ^ok karamsar ayrılıyor Ba^bakanlık'tan Taslamasıyla taslanmış gıbı unıutsu/, gece otobusune bınıyor, evıne gelıyor Istanbul'a Fsı ve oglu buyuk bır sevınvle karşılıyor onu Başardın, dıyorlar Is Bankası ndakı gorevıne donuyorsun, ışte telgral ısmet Pasa Ümıt Yaşar'ın dı/elerıyîe tası gedığıne koyuyor ama hosgorusunu belırtmekten de gen kalmıyor Bankaya P telefon ettırıp üğuzcan'ın gorevıne donmesını sağlıyor ayrıta durumıınun yıldırım telgrafla ona bıldırılmesını ıstıyor Ben de bır parantez avacağım burada Değerlı araştırmacımız Metin And, Turk tıyatrosuyla ılgılı ıkı kıtabı nedenıyle Ünııt Yaşar'ın bankadakı gorevını buyuk o/cn ve tıtı/lıkle yaptığını anlattı gcçen aksam Sanat tanhçısı, ressam Jale Erzen ın cvındc bır soyleşıde İsmet Pasa yı barıs mımarı dıye adlandıran Taha Toros, Lo/an'da gcvcn gunlerden so/ ederken AMulhak Hamıt'ın bır mektubunu anımsadı bırden Inonu buyuk bır savaş verıyor barış masasında O aralık Abdulhak Hamıt'ten bır mcktup Bır Italyan ıçın Turkıyc'de bır temsılcılık ıstıyor Mektubu okurken kahkahalarla (.ınladı Pembe Kosk İsmet Paşa'nın L o/an'dakı İtalyan temsılcıye bır uyarıda bulunmasını onenyor MUşarraf Heklmoğlu yıllarca önce Doktor Huanu Goksal v* ««I Salma Oöksel (ErtegUn) II*. Yanlarında Azlz Cöksel, simdl N«w York'ta çalısıyor. Makber o/anı1 O yıllarda Pasa "Hadi canım sen de!" sozlennı kullanır mıydı ataba' Taha 1 oros haylı muzıp bır kışı Abdulhak Hamıt'ın portresını de muzıp Vi/gılerle belırttı Kırkbırbuvuk yaş genç eşı Lusyen H.mım'dan aynldıktan sonra suren dostluğunu anlattı Venedık'e gıdısını Ama asıl ılk e^ı Fatma Hanım'ın olumunden sonra Pans'ın unlu ChampFlysee'de yaşanan bır olayı Eşını kaybedınce Babıâh'de Hancıye Na/ırlığı'na bır mektup ya/ıyor Abdulhak Hamıt Buyuk aeısını unutmak ıçın Parıs'e gıtmek ıstedığını bıldınyor Dılckçesı olumlıı yanıtlanıyor Üç ay ızın, yol gıderlen de verılıyor, ver elını Parıs Derken Sami Paşazade Se/ai Bey'den bır dılekçe Harıuye Nazırlığı'na O da yakın dostuna bassağlığı dılemek ve onu avutmak ıçın bır hafta Pans'e gıtmesme ızın ıstı dostluğu var Llçılığımı/ın all katında bır odada sık sık bulusuyorlar, bırı kuyumculuk yapıyor, otekı saat onanyor Kımbılır neler konuşuyorlar Yaşamını NVashıngton'da yıtırdı bu dıplomatımız Mıssourı savaş gemısıyle geldı istanbul'a ABD'de buyuk torcnlcr, Istanbul'da buyuk torenlerle Çamlıta tcpesındekı o/el me/arlığa gomuldu Oğulları ABD'ye yerleştı, kı/ı Sclma hrtegun Dışışlen'nde viliitı bır sure ABDdekı oğrenım yıllarında parlak bır oğrenu Selma Ertegun Turk bayrağını guzcl dalgalandınyor okulların dıreğınde Cumhurbaskanı Bayar'ın ABD yolculuğunda konuşmaları o ha/ırlıyor Buyukelçı Orhan Eralp buyuk ovguyle anlatır onu Bayar'ın ABD yoluıluğunda Eralp'tan da "Bayar'ın dili" dıye soz edıldı ABD basınında Ben de ya/mıştım bun C U M H U R İ Y E T D E R G İ 8 K A S I M 1 9 9 2 S A Y I 3 4 6