Katalog

PAZARIN PENCERESİNDEN güçlüışık kullanırlar. Ağdısjnda kalanlar da bu kadar ışık ile körediliyor Kör balığın bir süre sonra gö/ii akıyor. Kör balık ağ dı^ında kalsa bile ya^ayamıyor... Birçok kör balık yakalamaya basladıkson/amanlaıda. Bir yeri ağla çevirip içinde tüfckle avlanmada/ararlı. Çaresi? Yunus komitesinin önerdiği kurallara ııyıılsun! Bu kuralları uygulayan, kovalayan biri olsun!.. Balığın insafsı/ca nesil kurutulurcasına avlanınası. tükenmesine, böylece fokların aç kâlıp ağlara saldırmasına yol açmış. Fok Foça'nın simgesi, fokları sevmek gerek. ama balıkçı fok gelip ağlarını yırttıkça nasıl sevsin bu yaralıkları'.' Balıkçılarana ne diyelim kimc sorsam bu sorunun cevabını alamadım. Ülkemi/in Avrupa Konseyi'nin ve Birleşmiş Milletler'ın Bern ve Barcelona konvansiyonlarına katılıp nesli tükenen hayvanları korumayı taahhüt etmiş olması balıkçılarıtatminedicibirgerckçedeğil. Birinin bir örgütün muhakkak çıkıp Doğal Hayatı Koruma Derncği'nin deni/kaplumbağalarını koruma konıısıında yaptığı gibi koordinasyon işini üstlenmesi ve foklarla ilgili önerileri ııygulaması. bu ara balıkçıların /arar görenlerinin ağlarmın ta/mini için kaynak sağlanması ve fokun korunması için varolduğu su götürme/ gerekçeleri sloganlastırıp halkımı/a. balıkçımı/a öğretmesigerekir... ^ Balıkcılar foku neden sevmez Ülkemizin, çeşitli konvansiyonlara katılarak nesli tükenen hayvanları korumayı taahhüt etmiş olması, Foça balıkçılarını tatmin edici bir gerekçe olmuyor... Foklar tarafından ağları yırtılan balıkcılar, nasıl sevsinler bu yaratıkları?.. ü/ yetmiş doku/uncu sokuğa yakın balıkçı kahvesinin aralığında ağ onarıyordu. "Bak" dcdi Fahri Şen, "Bu fok deliğidir." Fok, ağdaki balığı ağ ilc beraber yııtar, kocamanbirdelik yapar. Osıradaejleriylede ittiğinden bu büyük deliğin sağında ve solunda da birer dclik oluş.ur. On beş giindür üçjdşj iki ağın tamirini bitiremedik. Zutcn ağ tanıir etmesini doğru dürüst bilen insan sayısı da bu kadar. Bira/ sonru ağı onarılan balıkçı geldi. "Kırk dört bin liraya alırdık" dedi. "Ağın kilosu şimdi yüz yirmi bin lira oldu. NcciboğlıTndan taksitle aldım. Bu ağın ikinci tamiri. Böylc yırtılınca balık tutamıyorum. I aksili vcremedim. Üslelik tamir parası da ödüyorum. Bir ayda ödcme/sen ne hesabın kalır nc kitabın; dükkâna bilesokma/lar." mi/ balık elde etmek için sekiz kasa balık deni/e atılır. Ankara'dakilcr gelsinler, trolle balığa çıkıp baksınlar. Ama yakınlarmda işten anlamayan balıkçılarda bıılıınsıın;yoksa trolütcmi/ycrde ataı "Bakını/bir^cyçıkmaz"derler. Ciörüyorsunu/ fokların neslini tüketenlerle halkın balığı pahalı yemesine, bıılamamasına neden olanlar aynı kiınseler... Arlıkçipura, turna.akya.lüfer kalınadı buralarda... Çipura. levrck neden seksen bin liraya satılıyor? Uf'akkenavlanıyor, nesilleri tiikeniyordaondan! Kimlcryapıyorbunu? Daha çok Karadeni/'den gclenler. Bu kimseler bu yolla Karadeniz'de hanısi bırakmadılar; istavrit onu yedi o da yok oldu. İstavrit yiyen palamut. sonra orkinos da /ineirleme yok oldu. Karadeni/liler ilk geldiklerinde gırgırla tekne başına 600 kasa balık tutarlardı. Balık o kadar a/aldı ki artık günde 24 kasadan fa/la çıkmıyor. Karadeniz bitti, Marmara lükendi, şimdi sıra Ege'yc geldi!.. Lambayla balık tutma da /arar veriyor. 4000 waltan fa/la kullanmama kuralı geçerlidir. Ama teknclcrinin ya birden fa/la lamba kayığı vardır ya da birkaç teknenin lamba kayığı birleşip Y Fskiden bu kadar yırtık ağgelme/di. Songünlerdesıkgeliyor! Niçin? (,'ünkii Ibklar cskiden oturdukları mağaraların civarında bol balık bıılurlardı. Şimdi amatörler vc amatör görünümlii profesyoneller gidip mağaraların olduğu ycrdc liiplc, lanıbayla, zıpkmladalıporadaki balıkları ürkütüyorlar. Balıksı/kalanfoklardaböyleağlarda balık arıyorlar. Ağlarda balık kolay, ha/ırlop. Bıınaçare bulunma/sa bu foklar böyle hazır balığa alıştıkça tembelleşecek, güvercinlerin cami avlularından ayrılmaması misali ağ başında nöbet tutacaklar. Fokların aç kaldıkları öyle bclli ki sadecc ağlara musallal olmuyorlar; gecc on on birsularında trollerinattıkları ufak balıkları ycmck için limana kadar soküluyorlar! Fok, Foça'nın scmbolü. "Foça" kelimcsi, Yıınanca "şişman hayvan" anlamına gclcn "Foka"dan türemiş.. Foça'nın eski simgclerinden biri horo/ken bu yaratık ağır basmış; meydanlara 14 heykclleri dikilmiş, bakkallarda vc cc/anelerde Akdeni/ fbkunu korumaya çağıran belediyc afişlerinden geçilmiyor. Buna rağmcn Foça'da çok a/almı^lar. Didier Marchcssaux, bu konuda ya/mış olduğu bilimsel bir ya/ıda varlıklarının büyük çapta sallantıda olduğunuaçıklıyor. (Sc. Rep. PortC'rosnate ParkB: 13,1987) Foça Akdeni/foklarının korunmasıiçin pilot bölge seçilmii}: Başbakanlık Çcvrc Müstcşarlığı oeak ayında bu konuda bir toplantı dü/cnlemiş. Türkiye ulusal stratejisini saptamış. Foklar için bir ulusal komile oluşturulmuş; sonra Foça'da bir konuda bir toplantı daha yapılmış. Toplantıda öncrilenler: Işik vetüpledalınmaması; mağaralara gırilmeınesi, pilot bölgedegırgır vcsonarlaavlanılmaması mağaralara yakın demiratılmaması vb. Bu önerileri balıkçı kahvesinin yanında ağ onaran Fahri Şen'lc tartışıyoru/. Muharrcm Bcytorun, Hüsevin Bcytorun, Şaban Irik ve birçok balıkçı arkadaşı da zaman /aman fikirlcrini söylüyorlar. Fokun aç kalmasının ana nedeni balıkların a/alması... Balıkları bu bölgede azaltan da trollerle yasak olduğu haldc karaya üç mil mesafe içindc balık tutulması. Bütün trollcr yapar mıbunu? Maalesel"! Burada oUı/gemi var;yirmi iki tanesi üçmiliçindeçalışır. Trolle yarım kasa te Foçalı bir Ihtiyar balıkçı ağını onarıyor: Balıkcılar, ağlarını yırtan fokları nasıl olur da »ow«blllrler ki! C U M H U R İ Y E T DEHGI 1 8 A Ğ U S T O S 1 9 9 1 SAYI 2 8 4