Katalog

dıbındeçeşitliadacıklarınü/erinekurulu bu kent, bizim Haliç'in rengini andıran, ancak tzmir körfezinin koyuluğuna erişmeyi henüz başaramamış bir suyla ve çeşitli irili ufaklı adacıklarla çevrili. Bu adacıklardan dünyaca ünlü üçünü, Murano, Burano vc Torcello'yu geziyoruz. Lagün... Belirsizliğincoğrafi karşılığı mı bu? Kenar çizgileri, başlayıp bitmeleri kesin belli olmayan, sanki hem kara hcm deniz olan toprak parçalan... Sazlıklarla kaplı, üzerinde yıkıntılar bulunan adacıklar, terk edilmiş şatolar, suyun üzerinde gibi duran bir bitki örtüsü. Kimi zaman Bogart'la Hepburn'ün Afrika Kraliçesi adlı tekneyle aralarında dolaştıkları Afrika görünümünü anımsatan... Ve sonra birden "cam cenneti" Murano. Adanın gerçek yüzünü pek göremeden bir cam imalat ve satış merkezine yapılan tam anlamıyla turistikbirziyaret. Oysa Burano çok daha ilginç. Bir ki da) gezdirmesini istediğimiz gondolcu, zemin mermerdöşemesi ve öylesine ıssı/ suyollarında bir köşeye sayısı/ duvar mo/aiği dikgeldiğinde "ooaaa" diye garip bir ses çıkati çekıyor. Ve bu küçük, karıyor. Yan kanaldan gelebilecek başama sevimli adayı ziyarct ka birgondollaçarpışmamak için... Ürettikten ve dönüştc bir kez külıç bir sessizlık içindc karanlık ve kordaha "şeytan köprüsü" dikunç bir Venedık bu.. Hvlerin, saraylaye anılan tarihsel köprürın kapı pcncerelerı, karanlık bır*manün yanından "geçtikten ğara ağzı gibi: Çoğu bos, terk edilmı^, sonra Vcnedık'in giirültükimseyaşamıyoriçinde. llk katlar/atcn lü yaşamına dönüyoruz. /aman zaman yükselen suyıın tehdıdi ve Evet, güriiltülü. Dünyade kaçınılma/ rutubet yüzünden boş. nın bu belki de en turistik Buralaroa olurulmuyor. Ama sayısı/ kentı, bu yıl görece bir zievde iist katlar da öyle... Inanılma/ bir yaretçi a/lığına karşın, yiterk edilmişlik, bırçöküs,, bir ölüm duyne insanla kaynıyor. Özelgusu var Venedik'inarkayü/ünde... Bir likle dünyanın her yanıngece vakti, bu kentin tüm güzelliğı ıçindan, değişik ırk ve uluslarde aynı zamanda bir dekadans, bir ölüm dan çiftler, bir dığer dekenti olduğunu. güzelliğinın yok olnıayimle âşjklar gcliyor buraya yargılı olduğunu ve bunun önleneya... Bu kentin. kiliselefi mezbirya/gı olduğunu duyumsuyorsugöçmeden,güvercınleriçenuz. "Venedik'tc ölüm" yalnızca l'hokip gitmeden ve daha da mas Mann'ı, Visconti'yi vc bir salgının genel biçimde, Venedık bir pençesine düşmiiş bir kenti çağrı^tıran varsayımda söylendiği gibir ad değil. Kentin kendi yazgısını ve bi "batmadan" yok olmasonunu da çağrıştırıyor. Bu kentte, güyacak bir ünü var: Burası zellikleölüm, varolmakla yok oluş sanbir âşıklar kenti. Ve dünki iç içe... Ve gondolcunun sesi istediği yanın hcr yanından özelkadar bu iirkünç sessizliği bozmaya çalikle genç insanlar, bu kenlışsın. istediği kadar "Venedikli olmanın Kıyıda, frsskll panolarla süslanmlş svl«r, ma tin benzersi/ dekorunu. gururu"ndan sÖ7 etsin, istediği kadar kanalvcgondollannı, görlikan* v* saraylar göz* çarpıyor (Ustta). Bir Marco Polo'nun, Casanova'nın veva V'ikemli evlerin cephelerinde Venedlk evlnin balkon dctayı (solda)... valdi'nin evlerini göstersin... Gecenın yansıyan şarkı ve aryaları bu sessiz ve ışıksız saatınde, sanki Veneve başka şeyleri, önuir boyu bağlılık yetap, "Burano'yu bilmeyen, dik'te ölüm vakti, sanki /amanın yiireğı mini etmek için en uygun mekân olarak lagünün ışığını tanıyamaz" durmuş, sanki kent bıraz sonra tümüyle görmekten va/geçmiyorlar. diyor. Geçen yüzyıl sonunkaranlık ve kuşkulu sulara batacak... da Vcnedik empresyonistAma tüm bunlar, gündüz saatlerinin, Ama bu ölüm duygusu. bu yok oluş seleri, buraya resim yapmaya geceleri ise birkaç ana merkezin, kana/isi değil miclır ki Venedik'i bu denli çegelirlermiş. Işığının özelliği lın ve sokağın Venedik'i... Ya geceleri, kici kılıyor? Belki de bu ebedi kentin yoyü/ünden. Bugün tam bir ya kentin derinliklerinde, arka yüzündc rulmaz ziyarctçısı, bilinçallında kentin turizm cenneti olan bu adanelcr olup bitiyor? Tck yanıtı var buyok olmaya yazgılı olduğunu, yok. olada evlerin boyandığı birbinuh: Hiç bir şcy. Ve bu hiçbir şeyin olup cağını se/iyor ve bu yü/den, Venedik'i rinden canlı renkler bu bitmediği duygusu, dehşet verici bir görmek, bunca kaçınılmaz bir iş, nere"ressamlı günler"in anısı duygu. Bizleri Canalc Grande'de değil deysebirgörevhalinialıyor... M mı? Burası da bir dantel ade. arka sokaklarda Cpardon, kanallardası, dantel atölyclerı ve satış yerleriyle dolu... Adanın alâmcti fârikası ise eğri bir kulc, Azizc Maria di Valverde manastırından kalma bir çan kulesi. Venedik'te gördüğümüz Yunan Kilisesi'nin eğri kulesinden sonra, bu ikincisi. Demek ki eğrilik Pisa kulesine özgü bir olay değil, italya'da.. Mimarları böylesineeğik kulelcr yapmaya iten ne olmuş ki?Günün birinde bunların turistik bir atraksiyon olacağı önsezisi mi? Ve sonuncu ada.. Torccllo... Bu artık sazlıkların ve belirsiz bir kıyı çizgisinin damgasını vurduğu tam bir lagün adası. Bir zamanlar koca bir kentvarmışburada...Hunlardan,Lombardiyalılardan kaçanlar buraya sığınıp sakin bir yaşam sürerlermiş. Günümüzdeise40kişi kalmış: Balıkçılıkla veya birkaç otel / pansiyonun geliriyle geçinen... Bir kilometreyi aşkın bir yürüyüşten sonra, bu küçük kentin tarih merkezine geliniyor: II. yüzyılın başından kalma görkemli bir katedral ve 12. yüzyıldan kalma küçük San Fosca Kilisesi. Katedralde görkemli ve çok renkli Burano adasıran çok rankll «vlarl, zaman zaman turlatik a*nllkl«rin d * dakoru oluyor. CUMHURİYETDEROİ21TEMMUZ1991SAYI280