Katalog

G Ü N L Ü K Salâh Bırsel Türkçe şeker ve şerbettir 8 Şubat 1989 Mılıllcr, yabatuı >ehnlcıde (optan, tıılekten, sıl gortdsı atmıs köpekten tutun da polıslcre, bekçılere değın heıkesın gozunıı kendı uslundc tuttuğunu sanır Kuru toprağa oturmayı bıle göze alama/ Enscsındc her an, basıp gıtnıesını buyuıan bır gorcvlının soğuk tabanca namlusunu duyaı gıbı olur Geı\ekle, kcndı memlcketınde de bu sevgısız ve dıı^man yıı/leıle bol bol karşılaşır Ne kı, bıınların paln Miıtmesı daha (,ok kayıtsı/lıktan, umıırsama/lıklaııdıı İıalyan va/jn Malaparlede ınsanların sevgı sızlıklc yoğıuldııgııııa ınanır, Kımse yanaşjp yukunıc omuz \crmek ıstemıyor Bcn gozyası dokeıkeıı bana tckmc saltamaklan memnunluk dııyanlaı bılc var Malaparıc, bıına kaısın, adıın basıııda dunyanın dertlcrı, mııtsıızlukları yu/unden au çekcn, yüreğı kan dolu ınsanlara raslanıldığını söyler Oelgelelım, bu davıanışLırın voğu, ona göre, ıkıyüzlulüktcn ba^ka bıı scv değıldır ÇığlıkIarırı temelınde <,okluk polıtıka >alar Yanı <,oklaıı, nıar maı aclamayı, va da "Va> bana vay lar bana/Yı! oldu avlar bana" dıye ya/ıklanmayı bır polıtıka lıalıııc getıımı$lerdır Malapaıie'ye göre Avrupa, bu hastalıktan, kendınde geleneksel duygulara dunccck gücü ya da ıvlenlığı bııldııgu gıın kuHulabılcccktır BöyICLC polıtıkava davaıııııayan bıı sevgı de doğmu> olacaklır 30 Nisan 1989 Dıı okuıııııı Kahvcler Kilabı'nda so/unıı ettığım "Bagııbaslı' uzünıünunun nc mcne scy ol duğunu soı ıı>or Bu, kâtıp Çelebı'dcn, >am 17, 18 yuzyıllardan kopup gelcn bır u/um adıdır Çelcbı, kah venın nasıl meydan aldığını anldlırken, cllc v'karıldığını, sonıa da kabugunun bağırbastı üzııınü gıbı kıırutulduğuıuı soyler * Doğrusu, bınbıı ve^ıt u/um, bınbır <,e$ıt crık, bınbır a^ırma teycllı nıeyve v.ırdıı Bunların (,oğu ycrcl adlarla tartıltnı^tır Zoııgııldak, Alyoıı, Dınar dolaylannda yclışcn "Danago/" adında bır ıl/unı vaıdıı kı sö/cukleronu "eksı, kaıa sulu ıı/ıırn" dı>ı. tanımlar Oysa onun ne bııjm sa ımır kurk olduğunu, ancak oralaıda ya^ayan laı bılır Mığııdıkartııudu da öyledır Onu da bıl se bılse Er/ıiKanlılar bılır "Derletne So/lıığu onu şoyle bolımlcr "Bır >anı a«,ık sarı, hir yanı kırmızı, karanfil gıbi kokan, iv kumlu bır çeşil armııl." Mustdbc>armudu da a^ağı >ukarı budıır Yalnız, karanlıl gıbı kokma? Gelgelclını, onutı adına sözlükk'rdc pck raslayama/sınız Burhaıııye1 nın Pelıt köyundc yetışen Gelınarmudu da (allı \e pılıpılı bır armut) Mustabeyarmudu'ndan başkası dcğıldır Dcrlemi' Soılugu daha bırçok yeıel meyvenın ıpını ı,ekcı hcslcğcnu/umü, Narınç, (pembe, yu varlak lanclı ıı/um), Tıryakı (oval tanelı üzüm) bunlardan bııkaçıdır Şamu/umıı dc kınıı yerdc Parmakü/ümu adı nı alır Helc kokulıı ülanlanna Kadınparmak Salâh Bırsel Henry Mıller a bakıyor Mıller yabancı çehırlerde toptan tufekten, sıgortası atmış kupekten tutun da, polıslere, bekçılere değın herkesın gözunu kendı ustunde tuttuğunu sanır" (Dcnızlı, Ri7e, Ankara) denılır Kokulu, yuvarlak lanclı beya/ bır u/unı daha vardır kı o da (G ı/ıantcp, Hatay) Baluzumu dıyc un salmıştır Karamanlılar da ırı tanelı, bıı tür kara üzüme "Dımiikı" adını bağışlarlar Incir vtvıtlcrı de ıbadullahtır Frenkınıcırı, Fırdvunıncırı, Hıntıncırı (yaprakları etlı, yayvan dıkenlı bıı bıtkı), Horasanıncırı Ballıan da (Bolu, Sıvas, Konya) ıncırdır Ati payam'da da Dahlı adında bır ıncır sayılmiitır Eskışehır'ın Sıvı ıhısar'ında ırı vc sulu bır 7er dalı ısc fakfakı dıye dıllenır Ualbastı da bır tur ırı, a^ılı kırazdır Domuzerığı ısc (Yalvaç, Antakya) yabanı erıktır Bursd'mn Mustafakemalpaşa'sında görünen top vckırdcklı kavun da Barıbutun adıyla doldiir Arnavutköyluler (Istanbul) de kdvuna Dılve derlcrmış Ben hıç duymadım ^renkclması, lzmır dolaylaıında Mdltaerığının öbur adıdır Yıne Izmır dolaylannda (Iıle'de) portakdla Hoppak adı uygun görulmuştür Dıyarbakırlılar da Karacrık'e "Inı.ak" adını yakışlırırldi Çorumlular ıse mınık yapılı bır elmaya "Sınap" derler "Balkıza" ıse (Artvın) ya rısı kııını/ı, yarısı beyaz ya da karışık meyve ve ren dııt agacıdır Iranlı şaır Nasırı Hüsrev (10031061) Sefernamc adlı gezı kıtabında Mısır'da görduğu meyve, çıçek ve icbzelerı sayarken "Desterbuye" ıle "Belıle"den de açar. Bunlar da Mısır'a özgü bıt kı, çıçek ya da meyvc olmalıdır kı kıtabı Türkçeye aktaran çevırmen onların adını olduğu gıbı almıştır. 4 Mayıs 1989 W edat Gıınyol bızını mahalleye, Çatalçeşme' ye, taşınmak 1 , 1 kıtaplarının yansını satmış 11 1 Hem de 1 mılyoıid Ne kı, gerıye kalanlar salonla bıtışıktekı oda nın tüm duvaılarını kaplıyor Çok ucuza gıtmı^ Evet, ama bırtakını kılaplardan kurtulduğurna da scvınıyorum Kılap koyacak ycr bulaınıyorum Bu aklı bana doktor bır öğıcnı.ıın vcrdı "HoLaın, kıtapların tutsagı olııyoısıınuz Kurtulun onlardan" Günyol'ıın yüzünc bakıyorum Sanıyoıunı söyledıklerıne kcndı de ınanmıyor Bcn, bundaıı 12 yıl önte, Ankara'dan Istan bul'a göç edeıken kımı kıtapları üstumden at ınak ıstcmı^tım Onları gıınleiLC cldcn gc«,ırmış, sonunda sadeı.c uç kıtabı elcycbılnıı>tım Ama bır ay geımcmı>tı kı onlaıdan bıııne venı bır gerek duymu^ vc dc gıdıp kıtapııdjn onu ycnıdcn satın almiilıın Gunyol'a O/kan Mcrt'ın ıncktııbıınıı ıı/al(ını Mcrl, bır yaıılı>lık sonucu olacak onu beıımı aıl resınıe poslalaını^Iı Mektubu aldı, oplu, ba^ınd koydıı Mert'ın gu/el >mlcrı var Pvet 1yı şaıı Çalışnıa masası pencercnın yanında Karşıda kı bır ev man/aıayı karartıyorsa da pcnıcrenın Onu oldukva avik Bır de ağacım vaı Evet, bu, ırıyarı bır vınar Yoo, ıkı vınar Daha a^ağılarda da üı, gul fıdanı Katıııcrlı ıııavıs gulleıı Duvarlaı, kıtap lalları hcp dost fotogidfıle rıyle fıskos idlııncdc En ı,ok da Sabahattın Eyuboğlu lalın kosleğınc vuruyor Bır tanesı de 1967 yılından kalnıa Kdbeut'uıı Ucvrim Ya/ıları'ndan öturıı Tyuboglu ıle Ağıı Ccza'da yar gılanıp aklandıkları guıuın bıı anısı Ikısının or tasında Azız Ncsın Kaflarda bır suru aııı eşyası da letık duşüruyor Gunyol * Burası bıtpazarı Yandakı odaya gevıyoru/ Orası da oyle Ger çek bır bıtpazarı Bır ara Gunyul'un tyuboğlu ıle yaptığı çevırılerı konuşuyorıı/ Lyüboğlıı'na kıtap vevırıneyı hcp ben önerırdım O da henıen kabul edcrdı Yenı bır çcvırı var mı' ltalyan ya?arı Fnnıo Flaıano'nun Öldurmc /amanı'nı (tl Tempo dı Ikecıdeıe) ı,evnmcyı duşünüyorum Roman, ttalyanların Habc>ıstan'a saldırısını ışlıyor llabeşlere yenık du>tük ten sonıa Ilalva'ya kaçıslan (,ok cdnlı bıı dılk anlatılıyor Gunyol 77 yaşında Çalışma ıııaiasının ustünde duran, Atılla 0/ kırımh'nın Iıırılıi' Nul Duşmek adıyla yayım ladığı yenı kıtabını alıp baııa uzatıyor Benden >aslı 11 k > vdr kıtapta •• Adlara bakıyorum Bırka^ının seksenlcre dayanmış ya dd seksenlerı a>mış kılnyesını alapşap vıkarıyorum Ömcr Asım Aksoy, Hıf/ı Veldet Vehdedc oğlıı, Mdi.it Gokberk, Cevdet Kudret, Fahır Iz, Salını Rıza Kırkpınar, Dınamo, Rıfat Ilga/, Adnan Ceıngıl, Ekrcm Akurgal 7 Mayıs 1989 • erıt Edgü'nün Hakkâri'de Bir Mevsim'ını <ok sevmıştını 14