Katalog

B R İ Ç Şiar Yalçın S A T R A N Ç Kahraman Olgaç 872 Batı aldatıyor mu? * A94 K42 • K743 * 1073 10752 DV98 • RDV5 * 0 K B b Rfi A10763 A AR642 0 • DVK3 V 5 • 10962 • V985 cu clde Dogunun cakmak zorunda kalacagı bir kâğıt oynamahdır. Ama far/ edelinı ki (iüney öyle oynadı, pik asındaıı sonra kör asını ı,ekti, kuvtık bir körc eldcn çaktı, pik valesiyle yere gecli ve sag körlcrııu ı^ekti. Uoğu butUn karolarını boşalıacak ve şu durumda el yerdc olacaktır: • V • A72 S 1075 (. uney Kuzey 1 Kör 1 SA 3 Kör 3 Trefl 4 Trefl 4 Kör Hıılı karo ruasını v>kar. (iüney asla alıp trcfl asını çcker ve Balııiau daııı düseı. Dcvam cdin. CEVAP: Bu cl vük zayıf bir ihlimallc gran$lcm (l)V kör ve DV Ircflin sck olınası halindc), biraz daha az /.ayıl' bir ihlimalle poıislenı, nornıai bir dagılıma bcs, daha a/ nornıal bir dağılıma dört olıır, lakal aııormal bir dagılıma da baıabilir. Niıckim diyagramdakidagılım, iki yuvarlak rcnk dc 41 olduguna göre anormal sayılabilir ve elin çok dikkntli oynanmasını gerekıirir. Trcfl valesi Halıda ise ve ikiıu'i lurda duşürebilirseniz belki alıı, fakaı hcr halükârda eıı eok üı; kör vererck kontralını/ı yapaiMnız (AK köıiınüzü ı;ektiktcıı sonra sağlanan tıelileriııiz "yedek koz" ıılıır ve bunları çekıneyc baslarsınız). Ama ya trell danıı tekıen dusıuyse? tğcr ilk trcfle iki taraf da kiicuk kâgıtlarla uymus olsaydı, pik asıyla ycrc gecer vc ıkiııci ırelli ycrdcıı oynardınız (Doğunun bu rcnklcn sıglton olnıasına karşı lcdbir). Ama şimdi buııa gerek yokluı (nıcgcr ki Batı DV98'den daını vermiş olsım). Korkıııuııı ecelc faydası yok diyerek trefl ruusını çckin. Balı kör scki/lisiyle ',akıp karo döndü diyclim. (,'aklını/, bir trefl bağışladım/ (Balının bir daha v'akmakla hicbir yararı yoktur), karo dönUsünc bir daha çaktını/. vc eldc kalmak ii/eıe iki ınelr ko/ cekliniz. Şımdı dördüncu bir ırcl'l oynayarak yerin soıı kozuyla cakıınız, pik ruasıyla cle dondunu/ ve son mctr ıreflinizi çeklini/. Hatı metr kozunu istedigi zaman yapabilir, fakat başka cl alamaz. 673 Koz kısaltmanın da bir yolu yordamı vardır Asağıdakı el. İsvecli u/ıııaıı Jan VVohlin tarafından I.U.P.A. (InU'rııalionsıl Itridjtf Prcss Assodallon) hııltcninde yayımlanmıslır: • AV V ARD753 • A72 • A5 K B G RD9864 4 R853 82 D Deklaran ycrden ne oynarsa oynasııı, Dngunun bir el yapmasına cngel olamaz. Karo asını daha önce v'ekmek dc işe yaramaz. ÇünkU deklaran elden bütun kayıplarıııı ka^madan karo asını çeketek olursa, Dııgu krtre cakarak oyunu baıırır: Defans arıık pik onlusunu yapama/, ama onun ycrinc mullaka bir karıı veya bir trefl alır (Guney yerin dört mcır körUne ya dörı karo ya da U karo vc bir trefl kaçabilir). C Ama bunun daçaresi vardır: Kör kupundan sonra, lek rar ycrc geemeden eldcn karo ruasııu cckmek! Şimdi arıık Dogu, karo ası yerde dıırdıığu silıece, küre cakamaz (yoksa Cuıney ıısic vakar, kozları binrır, karo asıyla yerc gcver ve sağ körleriyle oyunu yapar). Boylcce yerin dörı ıncır körUne Doğu da Batı da bıııun karo ve trefllcrim delos ederler ve son durıim su olur: KasparovSpasskl IBarselona 1989] I.d4 Af6 2.c4 e6 3.Ac3 d5 4.cxdS exdS 5Fg5 c6 6.e3 Fe7 7.Fd3 Abd7 8.Age2 AhS [8.00 9Ag3 Ae8?! 10.h4 Beyaz Ustün. AlekhineCapablanca, Buenos Aires 1927 maçın 32. oyunu. Sonradan bu varyantta Capablanca'nın şüpheli hamlesini dcğiştirdiler. 9..h6 10.h4 Ab6! 11 .Vc2 Ke8 12.000 hxg5!7 13.hxg5 Ac4 14.Kxe4 dxe4 15.f4! Ad5 16.Agxe4! Axe3 17.Vf2! Axdı !8.Vh4 f5 19,Vh5! GulkoVan der Sterren, Amsterdam 1988] 9. Fxe7 Vxe7 10.g4! [10.Vc2 g6 11.00 Adf6 12. Kabı 00 13.b4 R.ByrneGuimard, Buenos Aires 1964 beyazın hafif avantajı var. Kasparov'un devam yolu daha enerjik.] IO..Ahf6 II.Ag3 h.6 12.h3 Ab6 13.*d2 Fd7 14.b3 g6 [İki taraf da rok yapmak için acele etmiyor. Oysa roksuz oynamak, bir koltukta iki karpuz taşımak gibi. Bakalım bunun altından n'.ler çıkacak?] 15.a4 a5 16.f3 hS 17.gS Vd6 18.Age2 Ag8 19.e4 Ae7 2O.Vf4! [Vezir kesişerek beyaz, merkezdeki küçllk, ama devamlı baskısını arttırıyor] 2O..Vxf4 21.Axf4 00 22.Ace2 h4?! [Şupheli bir hamle] 23.Ag2 Şg7 24.Şd2 [h4 piyadesi iavunmasız görünüyor, ama 24.Axh4 Kh8 25.Ag2 Kxh3 var] 24..dxe4 [Siyah Kad8 oynasaydı belki daha iyi olurdu.j 25.fxe4 Kad8 26.Kafı Kh8 27.Ae3 KhS 28.Kfgı Fc8 29.Şc3 Khh8 3O.Af4 Kd6 31.Fc2 Aa8? [Siyahın savunması sıkışık olduğu için beklenen hatalı hamle geliyor. Beyaz, piyade kazanıyor.) 32.Ac4 Kdd8 33.Ax>5 Ac7 34.Kfı b5 35.Kf3 Khf8 36.Khfı bxa<! 37.bxa4 fft? (Ikinci bir hatalı hamle daha Spasski'den. Kasparov'a kUçük bir kombıne/on imkânı sağlıyor.] 38.Axg6! Axg6 39.gxf6 Şh6 4O.Axc6 [Bir taşa karşı 4 piyade.] 4O..Kd6 41.d5 Kxc6 [Piyade '.aldınsını durdurabilmek için] 42.dxc6 Ae6 43. e5! [Tekrar küçük bir kombinezon] 43..Axe5 44.Ke3 Ag6 45.H Agf4 [45..Şg7 46.Kgı Aef4 47.Fxg6 Axg6 48Ke8 Ff5 49c7] 46.Fb3 Şg7 47.Ke4 Kxtl 48.Fxe6 Axe6 49.Kxf7 ŞxH 5O.Kxh4 Şe7 51.Kh8 Fa6 52.h4 Siyah terk eder. [Analiz: Sergiu Samarian] Speelmanlllescas [Barselona 1989] I.d4 d5 2.Af3 e6 3.c4 c5 4.cxd5 exd5 5,Ac3 Ac6 6.Ff4 Af6 7.e3 cxd4 8.Axd4 Fb4 9.Fe2 Ae4 lO.Kcı 00 11.00 Fxc3 12.bxc3 Va5 13.c4dxc4 14.Fxc4Axd4 15.Vxd4Ad2? 16.Fd6! Fh3 H.Kfdı Axc4 18.Fxf8 Kxf8 19,Kxc4 Vg5 2O.Ve4 Siyah tcrk eder. • MihalcisinZjd Nlkolaev "Oyun Sonu" çalışalım Geçen haftanın çözümü Yanıt şöyle: l.gS! Şh7 2.f6! F18 3.Şf3 gxf6 4.gxf6 Şg6 5.Şg4 a6 6.Fgı! Şh7 7.Şh5Şg8 8.Fe3Şh8 9.Ff4Şg8 10.Fg3! Şh7 U.Ff2!Şh8 12.FeıŞg8 13.Fa5 Şh8 14.Fc7 kazanır. C Bu oyun nasıl blter? HorvathMalanluk [Lvov 1984] I .e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 a6 4.Fa4 Af6 5.00 b5 6.Fb3 Fb7 7.Keı Fc5 8.c3 d6 9.d4 Fb6 10.Fg5 h6 11 .Fh4 Vd7 12.a4 000 13.axb5 axb5 14.Aa3 g5 15.Fg3 h5 16.h4 gxh4 17.Fxh4 Kh6 18.Ag5! Kg6 19.Axb5 d5! 2O.exd5 Aa5 21.Kxa5! Axd5 22.Fa4 c6 23.Aa7 Şb8 Oyun burada kesildi. Kıran kırana geçen bu ilginç oyunu beyaz nasıl kazanacak? Yanıt haftaya. Geçen haftanın çözümü: Oyun şöyle bitiyordu: 21.Kxe6! Şxe6 22.Keı Ae5 23.dxe5 ŞO [23..fxe5 24.Ag5 Şd7 25.Ff5 kazanç] 24.Fxg6! hxg6 25.e6 Şe8 26.Vxg6 Şd8 27.e7 Şd7 28.Vf7 kazanır. G A7 * 5 K B G • KD9 Beyaz oynar kazanır. Deklaran yerden hcrhangi bir kâgıl oynar ve son üc eli ahr. Dört elin dagılımı föylcydi: • AV ¥ ARD753 • A72 • A5 • » V962 • D106 • DV 10963 D • 1075 1 n ıİ i t t \ 1 E 1 Heyaz nasıl kazanır? Kuzey Giincy 2 Trefl 2 SA 3 Kör' 3 Pik 5 SA 7 Hik Ku/.cyin sadcce 22 onör puanı olmasına rağmcıı, iki dabltonu vc altıncı kör» iein bircr olmak U/ere.3 dagılım puanı ve ayrıca dörı as vc konsaıılre onörlerdeıı olıısan artıdegerlcri vardır. I avinıhal krilerine göre de peıduııları (4 1/2) onör lovelerinden (5) azdır. Bu bakımdan 2 Trefl acısı ycritıde sayılabilecek lek agşlır. Ortagııı pas geçebilecegi 2 Kör aeışı ise yuzde yü/ yanhsiıı. Ciüneyin 2 SA cevabı, bilındiği gibi, ya iki rua ya da eıı az sckiz puan gösterir. (luncyin ikiııci luıdaki 3 l'ik rebidinc gclince, en azından be^li bir pik vaat cdcr (gerçi acıcıııın bcsli vcya allılı körunun yanı sıra dörtlü bir piki de olabilir, ama kural olarak ccvapcmın Ue seviyesindeki bir rengi beşlidir). Bunun U/erine iki pik onttrü nlan Kuzey .lııs^plılııc yaparak ortaKindun kıvıın iki bıiyük oıııSıiı varsu gıanjleııı ılaıı ctmesini ister. (idney de tabii bu davete uyar. Batı trefl damım çıkar, deklarun yerdeıı a.sla alıp pik asını çekcr, fakal Balınııı buııa uyınayarak bir (ıcfl dclııs etıigini görür. Ciran$lenıiııizi yapmak için nasıl uynamaııı/ gerekir? CKVAP: CiUneyin granşlcıııini yapabilmck için Dogunun pik uıılusunu zaptclmek zorunda olduğu aeıktır. Bunun da tek çaresi, koz kısallaruk oyunun sontında Doğu ilc aynı sayıda kuza sahip olnıaktır. Demek ki deklaran eldcn bir kup yapmalı vc ^nclaıı sonra yere geverek oııun 4 82 Tabii kör kupundan öncc pik valcsini cekmek ve sonıa karo asıyla yere gecmek dc tJİnı;1.., cüııkü o /aınaıı Doâu ilk kore hemcn cakaı vc deklaıeıı uç peıdaııla cldc kalır! Dogıımın siııglloıı köru veya şikan karosıı olmadıkca oyunun baıarı yoktıır (siııglıon korıı varsa, bir kupla yerin körleri saglaıımaz). Vcter ki deklaran pik asından sonra heınen kör kupunu yapsın, karo ruasını çeksin vc pik valesiyle yere gccsin... 674 Temmtız problemi 4 R1092 V D1064 • AV8J3 4 A > ¥ V987 RD65 R765 K B G • D7432 ¥ 32 • AV972 • 2 Batı pik asını çıkur ve kör yedilisiyle devam eder. (Jüney hcr savunmaya karşı 3 PİK (Uç pik) yapar. Zorluk derecesi: 7/8. D V65 AR5 • 10843 4 DI09 Geçmlş zaman olur kl!.. BotvlnnikCapablanca [AVRO 1938] I.d4 Af6 2.c4 e6 3.Ac3 Fb4 4.e3 d5 5.a3 Fxc3 6.bxc3 c5 7.cxd5 exd5 8.Fd3 00 9.Ae2 b6 10.00 Fa6 H.Fxa6Axa6 12.Fb2 Vd7 I3.a4Kfe8 14.Vd3c4 15.Vc2Ab8 16.Kacı Ac6 17.Ag3 Aa5 18.f3 Ab3 19.e4 Vxa4 20.e5 Ad7 21.Vf2 g6 22.f4 f5 23.exf6 Axf6 24.f5! Kxeı 25.Kxeı Ke8 26.Ke6! Kxe6 27.fxe6 Şg7 28.Vf4 Ve8 29.Ve5 Ve7 3O.Fa3ü Vxa3 31.Ah5! gxh5 32.Vg5 Şf8 33.Vxf6 Şg8 34.e7 Vcı 35.ŞH Vc2 36.Şg3 Vd3 37.Şh4 Ve4 38.Şxh5 Ve2 39.Şh4 Ve4 4O.g4 Veı 41.Şh5 Siyah terk eder D Kombinezon: 114 KupreichikLutikov Sochi 1970 Etüt: 114 J.Fritz Çekoslovakya 1938 Problem: 114 H.Dieffenbach D.Almanya 1981 v a V • Beyaz oynar kazanır. Kombinezon 113'ün çözümü: l.Vg7 Kf8 2Vxf8 kazanır. Beyaz oynar kazanır. Etftt 113'ün çöıümü: l.Kb3 Kb6! 2.Kxb6 Şc7 3.Fd8! Şxd8 4.Kb8 Şe7 5.Şg6 kazanır. tki hamlede mat Problem 113'ün çözümü: l.Af5 I..e5 2.Ad6 mat I..d5 2.Vc6 mat l..Acd5 2.Va6 mat 21