Katalog

EV EKONOMİSİ Meral Tamer Tannettinfleolmuyor... Bir mal ya da hizmeti satın almadan önce, iyi bir piyasa araştırması yapmanın gerekliliğini sık sık anımsatmakta fayda var... u hafta amacımız bir mal ya da hizmeti saun almadan önce iyi bir piyasa araştırması yapmanın gerekli olduğunun bir kez daha altını çizmek. Çeşitli mallarda kalite ve fiyat araştırmasını yapmanın önemli olduğunu bu köşede pek çok kez vurguladık. Hatta hastayken ya da kafanız çeşitli sorunlarla meşgulken alışverişe çıkmamayı bile önerdik. Alışverişe çıkılan saatin, sabah erken saatler olmasının, gerek sizin korfsantrasyonunuz, gerekse dükkanların tcnha olduğu saatlerde tezgâhtarların size gösterecekleri ilgi açısından, yararlı olabileceğine değindik. Ama hepimiz ınsanız ve yoğun işlerimiz arasında boş bulunabilıyoruz. Ya da aşağıda mektuplarına yer vereceğimiz iki okurumu/un başından geçen olaylarda olduğu gibi, "Başka lürlüsune ihtlmal vennedigimiz için" araştırma yapma gereğini duymuyoruz. Oysa ki, "Nasd olsa öyledir", diye düşUnerek küçük bir soruşturma yapmadan bazı kararlar verdiğimizde, sonradan, "Ben öyle zannelmişllm" diyerek hakkımızı aramamız da zorlaşıyor. Bu son cümle adeta, "bllmeyeceye" döndü. Onun için dılerseniz sözü, mektup gönderen okurlarımıza bırakalım: B ilk mektup Kadıköy'den Giilfem Büyükyüksel'den: "Yeni taşındığım evde havagazı olmadığı için Ip ragaz tupünu dışıyla birlikte satın almak istedim. Kapıdan geçen Yeldegirmeni/Kadıköy tpragaz Bayli kamyonunu durdurup görevliyle konuştum. TUpUn dışının 85 bin lira, içinin ise 7 bin lira olduğunu öğrendim. Ben fiyaün, tum bayilerde aynı olduğuna emin olarak 92 bin liraya satın aldım. TEKSTİL SANAYl VE TÎCARET LTD. ŞTİ. P FANTAZÎ TERGAL TÜLLERİ TERGAL TÜLLERÎ PERDE BRODE TERGAL TÜLLERİ İŞLERİNİZDE VE DİĞER ÇESİTLERÎYLE ARAYINIZ BİZİ Size hizmet vermek için çalışır. • İMALAT • TOPTAN • PERAKENDE DİLHAN TEKSTtL SANAYl ve TİCARET LTD. ŞTİ. Toptan satış: I.M.Ç. l.BlokNo: 1430UnkapanılSTANBUL Tel: 5228160/5191559/5191563 Fax: 5228160 Perakende satış: ŞemsettinGünaltayCad. No: 172/5 ErenköyİSTANBUL Tel: 356 84 06 (Kazasker otobüs duragı karşısı) Daha sonra tesadüfen bir yakınımdan LeventIpragaz bayiinde aynı tüpün 57 bin liraya satıldığını öğrendim. Tüpü arabama koyup Yeldeğirmeni Tpragaz bayiine gittim ve bandrolü bile sökülmemiş tüpU aldığım fiyata geri vermek istediğimi söyledim. Görevü, "50 bin liraya geri alınm. Burası (icarelhane hanım; almasaydın", diye cevap verdi. Ticarethane demek, tüketiciyi kazıklayabildiğınce kazıklamak anlamına geliyor herhalde onun ticarethane anlayışına göre. önce Acıbadem Karakolu'na başvurdum. GörUştUğüm başkomiser, bu tip alımsalım işleriyle belediyenin ilgılendiğıni, kendilerinin hiçbir yardımda bulunamayacaklarını söyledi. Ben de H«sanpaşa Zabıta Karakolu'na başvurdum. Zabıta başkomiseri de kendilerinin yalnızca tUpün içiyle ilgılendiklerini, dışının belirli bir fiyatı olmadığını söyledi. Kısacası 35 bin lira zarara giriyorsunuz. Yapan belli ve yapacak hiçbir şey yok." Bu mektup üzerine biz lpragaz'ın merkezini aradık ve tüpün dışımn 50 bin lira da değil, 43 bin lira olduğunu öğrendik. Bu tüp depozito olduğu için KDV filan da söz konusu değil. Demek ki burada Levent'teki tpragaz bayiinin bile kusuru var. Ama bizi uyaran okurumuz da hata etmiş, hiçbir araştırma yapmadan gözü kapalı olarak 43 bin liralık tüpe tam 85 bin lira ödemiş. Kıssadan hisse... Havagazı kullanmaktan vazgeçip tüpgazlarla yeni tamşanlar, demek ki tUpün depozitosunun kaç lira olduğunu iyice öğrenmeden, kapıdan geçen tüpgazcıdan alışveriş yapmamalılar. Yok eğer, "Taşınma telaşı içinde buna vaklimiz yok" diyorlarsa, o zaman da "kandırılmayı" sineya çekmekten başka çarc yok. Gelelim, ikinci mektuba... tstanbul'dan yazan Ilaluk ölçer, en tanınmış turizm şirketiyle bile tura çıkmadan önce, gidilecek otele telefon ederek fiyat lan öğrenmeyi ve rakamları alt alta koyup bir hesap yapmayı öneriyor: "Duru TuriznT'in Ramazan Bayramı'nda düzenlediği 2 günlük Uludag Grand Yazıcı turuna eşimle birlikte katıldım. Duru'ya 2 kişilik oda için bir günlük konaklama bedeli olan 150 bin lira Uzerinden öcleme yaptık. Fiyatta yol ucreti dahil olmadığından Uludağ'a kendi imkânlarımla gittim. Otele yerleştikten sonra resepsiyonda asılı duran fiyat listesinden 2 kişilik odanın tam pansiyon ücretinin 110 bin lira olduğunu hayretle öğrendim. Demek ki 2 günlük gezi için Duru'ya 80 bin lira fazla ödemiştim. Otelin doluluk oramnın da bana, kendi başıma rezervasyon yapma ımkânı rahatça verdiğini görüyordum. Fazladan ödedığim 80 bin lirayı hazmedemediğim için gezi dönüşü Duru'yu ziyaret ederek konuya açıklık getirmelerini istedim. GörüştüğUm tbranim Temel adındaki yetkili, "Olel bize bayram süresince kendi fiyatı üzerinden bir komisyon veremedi. Bu yüzden kokteyl, rehberlik v.s. hi/metlcri İçin odanın fiyatı üzerine 40 bin lira koyarak pazarlamak zorunda kaldık" dedi. Oysa ben kokteyl, rehberlik gibi hizmetlerden de yararlanmamıştım. Ben daha önce de Duru ile cazip ve ekonomik turlara katıldığım için Duru'ya olan güvenim nedeniyle oteli aramaya gerek duymamıştım. Aynca Duru Turizm, bayramda komisyon alamıyorsa bu turu düzenlemeyebilir ya da ille düzenlemesi gerekiyorsa, itibarı açısından daha küçük kâr marjlarıyla yetinebilirdi. Bu deneyim ardından sizin aracılığınızla tatile çıkacak tüketicileri uyarmak ve "Gideceginiz yerl önceden telefonla arayarak fiyat alın, mukayesenizi yapın ve Işinize gellrac gidin" demek istiyorum. Saygılarımla." D SEK yönetimine güvenerek... I sparta Mühendislık Pakültesi öğrstim görevlısı avukat Can Türker'ın geçen aylarda Süt Endüstrl Kurumu bayıı ıle ılgılı olarak yayımlanan şıkâyet mektubuna, SEK yönetımı çok duyarlı yanıt vermıştı Can Türker'ın bu kez SEK ürünleriyle ilgıli bazı şikayetleri var. SEK Genel Mudurluğü'nün ilk olaya gösterdığı duyarlılığı da içeren bu mektuba, herhangi bir yorum eklemek geregini görmeden yer vermoyı uygun bulduk "Size daha önce de benzer bir mektup yazmıştım ve bu mektupla ılgılı yazılar gazetenizın 18 Aralık 1988 ve 1 Ocak 1989 tarıhlı pazar eklerinde yayımlanmıştı. Konu yıne Süt Endüstrı Kurumu. Kurumun bayıliginı yenı alan mağazadan (çünkü benlm şıkâyet yazım üzerine Kurum, 1 Ocak 1989 tarıhlı gazetede yaptığı açıklamaya uyarak kısa sürede şikâyet konusu bayiı kapatmıştır.) Sut Endüstrı Kurumu'nun Bolu işletmelen'nde üretılmiş olan yarım kg'lık kutu sütünü aldım. Sütün Imal tarihi 233.1989. kutu açılmadan oda sıcaklığında 2 ay, buzdolabında 4 ay tazeliğını korur yazmaktadır. Benim sütü alış tarıhım 24 Nısan 1989'dur Tezgâhtar sütü, gölge bir yerde bulunan bir raftan alarak bana vermıştır Eve gelıp kutuyu açtığım zaman, sütün parça parça kesılmiş ve koyu bir ayran kıvamına gelmiş olduğunu gördüm. Aynı hafta, Okul Tüketım Kooperatlfi'nden Süt Endüstrı Kurumu'nun 650 gr'lık yoğurdunu alan eşimı, rastladığı bir arkadaşı yogurdun kapağını açıp bakması için uyarıyor. Zira kendısı az önce aldığı yoğurdu küflü olduğu ıçın iade etmek üzere gelmıştir Yoğurdun kapağı açılınca uzerınde kalın bir kuf tabakası olduğu göruluyor Arkadaşı ıle beraber kooperatıfe gıden eşım, orada bulunan diğer yoğurtların kapaklarını açtırdığında onların da kuflu olduğu göruluyor Kooperatıftekı yoğurtlar buzdolabında saklanmaktadır Uretım tarıhlerı 24.41989, son kullanma tarihleri 1.5.1989'dur, üretildiği il bellı değildir. Yoğurdun alındığı tarıh ıse 29.4.1989 yanı son kullanım tarlhinden ıkı gün öncedir. Bir hafta içerisınde satın aldığımız 2 SEK ürününün de bu şekılde çıkması üzücüdür. Buna karşılık, Isparta'daki gerek tüketim kooperatıflerı ve gerekse bakkallar, güvenılır bir kurum olduğu düşuncesıyle bu kurumun mamullerını almak için gayret sarf etmekte ve müşterıye de en taze ve güvenılır mamuller olarak bunları tavslye etmektedlr İlk şıkâyet mektuburn üzerine, Ankara Süt Endüstrı Kurumu Genel Müdürlüğü'nden benl telefonla fakülteden aramışlar, ancak ben derste olduğum ıçın görüşememıştım. Daha sonra SEK Genel Müdürü, gazetenızin 1 Ocak 1989 tarıhlı pazar ekinde yaptığı açıklamasını gerçekten çok kısa sürede uygulamış ve bayil bir hafta ıçınde kapatmıştır. Bu uygulama hem benım ve hem de Isparta'da bu olayı öğrenen birçok tükstlcı tarafından takdırle karşılanmıştır Bu kez Sayın Genel Mudür'ün aynı nassasıyetı, Kurumun mamullerını ureten çeşitli ıllerdekı teslslerde yapılacak denetlemelerde göstermesinı dilerlm." D