Katalog

E V. I K Ö N O M i S 1 MeralTamer 'Gazetedeki reklama kandım' diyenlere Bazı okurlanmız, Cumhuriyet'te de reklamını görerek satın aldıkları mallardan şikâyetçi. Ama bir reklamın gazetemizde yer alması, o reklamda tanıtılan mal ya da hizmetin mükemmel olacağı anlamına gelmiyor. Altın satışmda Kapalıçarşı adaleti Erenköy'den yazan N. Kazan adlı okurumuz, bu köşede yayımlanan örneklerden ve tüketicinin kendi haklarını araması yolunda yaptığımız çağrılardan cesaret bularak, Kaf^alıçarşı'dadeğerinden fazla para ödeyerek satın aldığı bir altın zincir konusundaki girişimlerini vı parasını nasıl geri aldığını anlatıyor. Dikkatle okuyun. Bir gün sizin de başınıza gelebilir. Tabii öncelikle malı satın almadan iyi bir piyasa araştırmas yapmanız gerek. Ama boş bulunup da bunu yapmamış olsanız bile, N. Kazan'ın izledigi yoldan yürüyüp hakkınızı arayabilirsiniz, diyor ve sözü okurumuzun mektubunabırakıyoruz: "Geçen salı başıma gelen bir olay, bu mektubumu yazmama neden oldu. O gün, Kapalıçarşı'da "Feridun Kuyumcu'dan 100 bin T L vererek 14 ayar 6 gram 40 sent ağırlığında bir zincir aldım. Kuyumcudanayrıldım. Fakat biraz sonra, "Fazla para mı • cnize diişen yılana sarılırmış efendim. Bcn de Cumhuriyet Gazetesi'nin 7 şubat tarihli sayısında ve aynı zamanda Pazar DERGl'de şöyle bir reklam okudum: Rrl :ığrılnrına, roınati/maya, siyatik ağrılarına birebir gelcn, Avustralya'dan ilhal edilmiş yü/de 15 bakır, yüzde 85 yiin olan yalak çarşafı, bel kuşağı ve «li/lik.. I I Ve derhal vermiş olduğunuz adrese gidip, 112 bin lira ödeyip satın aldım. Ama ınaalesef zerre kadar yararını göreınedim. Şimdi sizdctı ricaııı, bunu köşenizde yazın ki benim gibi niceleri paralarını sokağa atmasın." Küçükçekmece'den yazan okurumuzun bu çarşaflan yarar görmemiş ohnası, o malın mutlaka kalitesiz olmasını gerektirmcz kuş kusuz. Belki mal gerçekten kalitesizdir; ama belki de okurumuzun hastalığının tedavisi için başka bir yöntem gerekiyordur. Bizim bu mektuptan yola çıkarak değinmek istcdiğimiz konu ise "Gazetemizde yayıınlanan rcklamlar." Küçtikçekmece'den yazan bu okurumuz gibi pek çok Cumhuriyet okuru, zaman zaman gazetemizde çıkan reklamlardan yakınıyor. "En giivvnilir gazete" olarak nitcledikleri Cumhuriyet'te çıkan bir ilan sonucu satın aldıkları bir mal ya da hizmetten memnıın kalmadıklannı dile getiriyorlar ve hatta bu durumdan bir anlamda gazetemizi de sorumlu tııtuyorlar. Bu bir kitap ilanı da olabiliyor, bir kooperatif ilanı da... Nitekim geçen hafta bu köşede konu ettiğimiz kooperatif olayında okurumuz Zehra Oleay, Altınkent Kooperatifi'ne üye oluş nedenlerinden birini, "llanların, giiven duydugıı Cumhuriyet Gazetesi'nde yayımlanmı; ohnası" olarak açıklamış ve kooperatif yöneticileri dolandırıçılıktan tutuklanınca imzaladığı scnetler ve yatırdığı 400 bin liralık peşinatın akıbeti konusunda bize başvurmuştu. Bu örneklerdeıı yola çıkarak bu hafta gazetelerde yer alan ilanlar konusuna dcğinmek istiyoı uz. Bir gazete, yayımladığı ilanlarda tanıtılan her mal ya da hizmetin kalitesinden dc sorumlu mudur? Dilerseniz bu sorunun yanıtını gazetemizin Sorumlu Yazı Işleri Müdi)rü Okuy Göneıtsin'den öğıenclim. Gönensin diyor ki "Gazeteye reklam alırken, ancak o reklamın yazılı$ında lükıliciyi yaınltun bir ıınsıır olup ülınadıgını incclcycbiliriz. Buııuıı dışında reklamda sıınulan mal ya da hizıııelin kalitesi konusunda bir iikir yahibi olabilmeıniz nıümkün değildir. Örneğin bir kitap ilunında o kitabın çok titi/. bir çalışınanın Uriinii olriıığıı, ele ald'gı konuyu en ince ayrıntılarına kadar incelediği yazılabilir. Ancak kilabı okudııgıınuzda, hiç de öyle olmudıgını Rorebilirsini/." Yazı Işleri Müdürümüz Okay Gönensin'in sözlerindcn de anlaşılacağı gibi, gazetemizde (sadece bizim gazetemizde değil, diğer gazetelerde de) bir reklamın yer alması, o reklamda tanıtılan mal ya da hizmetin rnükcmmel olduğu anlamına gelmiyor. Çünkü gazeteler verilen her reklamın kaynağına iııip o malın kalitesini araştırabilecek durumda değildirler. D İşte, *evde sabun'un reçetesi! Üç hafta önce, kullanılmtş yağdan sabun yaptığını belirten okurumuz Fatma Poyrazoğlu, bize 'sihirli' reçetesini gönderdi. Siz de kolları sıvadınız mı sabununuz 45 daklkada hazır demektir. ydıııh okurumuz. Falına Poyrazoglu, geçen haftalardaıı birinde bu köşeııirı konuğu oltnuş vc cvdc kızartma için kullanılan yagların biriktirilerek sabun yapılabileceğiııi belirtnıişli. l'oyrazoğlu, sabunun nasıl yapılacağı konusunda bilgi vermedigi için biz bu koııuda bilgi edinmek isteycıı okurlarınııza, Poyrazoğlu'nun adresini vermekle yetinmiştik. Ancak Fatma Hanım, yaz.ı yayımlandıktan sonra arılaşılan o kadar çok mektup alnıış ki, bunlarla baş edenıeyip, bizeyeni bir mektup ve bir de "reçefe" gönderdi. Şimdi lafı uzatnıadan, kızoriına için kullanılmış yaıımış zeytinyağındaıı, yaııi taumın dibiııdc kalan yanmış yağlaıı biıiktiıeıck, ııasıl sabun yapılacağım öğrcnclim: "Sabunun hanı nıaddesi yağ ve kostiktiı. Kostik elle dokunulduğunda, elleri yakar. evlerdc bulundurulnıası çoeuklar için tchlikelidir. Bu nedenle kostik, ne kadar gerekliyse o kadar alınmalı, evde bckletilmemclidir. Eğer 10 litre yanık yağ kullanılacaksa, 22.5 kilo koiıtik, cğer 5 litrc yanık yağ kullanacaksak, I kilo 250 gıam kostik yeterlidir. Şimdi 10 kilo yanık yağa göre rcçetcye geçclim. Biiyiicck bir kazana 5 litre su konur ve bu MI 10 litre yanık yağla karıştırılarak az harlı ate^le kaynnmaya bırakılır. Bu arada kostik bir başka kapta ve ılık suda eritilir. Ka/andaki yağsu kaıışımı kaynamaya başladığında, erititen kostik yavaş yavaş kazana boşaltılır, bir yandan da kalııı bir sopa ilc siiıckli karı^iınhr. Kaıı^tırılmadığı takdirde, ka A /.andaki karısını tasar. Karıştırma işlcmi dcvanı ederken once bulamaç kıvamında bir sıvı elde edilir. Bu sıvıyı karıştırmaya devam ctmeli ve.üzerine silpürge ile hafif hafif su seıpnıelidir. Karıştırma devaın ederken, bulamaç şeklindeki sıvı bulgıırıınısu hal alır. Bu karışınıdan bir parça alınaıak elle nıuayene edilir. Eğer bulamaç elinize yapısmıyorsa sabununuz hazır demektir.Kazandaki karışıın, altına gazcic kâğıdı ya da beyaz kâğıt serilmiş, etrafı çıtalarla çevrilmiş bir zemine kova ile alınaıak bo^altılır. Bir Rece bu halde bırakılır. Ertesi .sabah kare ya da dikdörtgen şeklinde, istenen boyutlarda kesilir. Bu sabun, yüzde yüz zeytinyağı oldıığu içiıı, saçları parlak, yumuşak ve kepeksiz yap;aaktır. Ayrıca çok da ekonomiktir. Sabun kaynarken içine esans karışlırıhrsa kokulu, renk karıştırılırsa renkli sabun elde edilir. Defnc ya da gül yapraklarını kaynatıp sabunun suyuna ilave edersepiz gtil ya da de(ııe kokulu sabun olur. Yukarıda verdiğim reçetcyc rağmen, bu işi ilk kez yapacak olanların, "bir bilen"in danışınanlığına başvurmaları ya da birkaç kez tecrübe etmeleri gerekebilir. Konuyu bilen için, sabun 45 dakika içinde ve hep ba^arıyla yapılır. Artık yağlardan sabun yapınıında kalayh ve alüminyum kap kullanılmaz. Saç ya da teneke kazanlar en idcalidir. Bizirn bu yörede yarım bidon kazaniar satılır vc bımlar sadece sabun yapınıında kullanılır. Önemll not: Sahıııı ka/aıuıula kalan sular atılmaz. Her çanıasır yıkaınada, makiııeye bir fincan ilave edilir." C J Altm almadan Once lyl bir piyasa araştırması yapmaı gereklyor. verdlm?" sorusu aklıma takıldı. Birkaç kuyumcuya tarttırıp değerini sordum. "8085 bin lira clvarında eder" dediler. Zlnciri aldığım kuyumcuya geri dönüp durumuanlaltım. "Serbest fiyat, o 80'e verir, ben 100'everirim. Beğendln aldın. Silah zoruyla satmadım, "dedi Bunun üzerine Kapalıçarşı Espafları Derneği'ne gittim. Dernek Sekreteri Sayın All Rıza Akkuş Bey, çok yakından ilgilendiler. Oradan Kuyumcular Derneği Başkanı Muharrem özuslu Bey'le iletişim kurduk. Şikâyetimi kendisine de anlattım. Başkan, zinciri aldığım kuyumcuya telefon ederek yanhşlığın düzeltilmesini istedi. Böylece fazla ödediğim 15 bin lirayı geri alabildim. Mektubumu derginizde yayımlarsanız memnunolurum. Butüryayınların kişileri bilinçlendirmede büyük katkılarıoluyor." f l 20