Katalog

Yakm yıllara kadar birer fantett çuiüyt* bakılan çeşltll etoktronik araçlar son derece toııh bir btçimde güntük yaçamtn birer parçaıı oldular. Tum dünyayı saran bu "antormatik devnmı'ntn y*km gelecekte daha da nuh değıştmlete yoleçmeuı bektentyor. Sayfa 415 Cumhurtyt ELEKTRONİK ÇA&INDA MAZLUMLAR LEKTRIK gurtluk yasamda on çok kanjıla9lı0ımız aAzcüklartfen blrisldir; hele «lukirik kesllmelerlne çok OfturiendlOlmte 9u gOıv lerde.. Buna kırşın olekirik konusunda çok blrşay bllmaylz; bllır gibl görflnuruz. Garçaltte olektrik alanında uzman olanların blie, eltklrigin Içertflini aordugunuz zaman canları sıkılır Bu lOr aorulartn açık va kaain yanıtları yoktur Dofladaki çoOu W . atkllerl va lepkilarıylo kavranır da, 19 lanıma gellnce lorluk çaklllr. * Ifclncf Dunya Savafi'ndan bu yana elaktronlk tözeuuo da naraday aa alakink kadar ınsan yaaamına hatılmiflır. Eleklronlk heaap makinelerl alıtvarl« hayalına glrmi9tır. Ofiranci sınavlarının degerlendlrllmaalndan tulun da çovırı ıslarlne va ünivaraıta glrftç aınavlarına degın har alanda olakfronlk beylnlerln. kumputerlerfin. veya Turkçe adlarıyla bilgi aayarlann roiüno anık harkaa bıimektedir. Elaktronlar dünyaamdan ınaan loplumlannın dunyaama yanaıyan bilim. jangınlaşmıy, dâllara aynimiflır. Elaktronlk bayln. bugOnv kadar yalnu ınsan baymnın yaptıflı bazı iflarl yapabllan va alaktrikla çalı«an makinadlr. Elaklronlk beyin da anln da aonunda blrmaklnadır. Ancak bu maklnenin tarihte sanayl davrlmlna ĞMüşOmu aaOtayan ölekl maklnaiar den onemll blr aynlıOı vardır, çunkü ınsanlıgın aanayl toplum lanna gırlş çağı, Inaanın «1 amaDI nln yerini tuian makinaiarin lcadıy la başlamıviır. Halı lazgahlan yok olmuş, yarina halı fabrlkalan kurul mujlun kumaş lazgahları slhnrniy, takatkl anduairlst oluvmuştur Inaan allnin yapi>0< *9le'i y*pan makinaların uraiimı.yaryOZünde yenı bır çafl ç Şlmrll Inaan baymnın yaplı Q 19ları yapan makınaiarin kcadı da yaryüzünda yenı bu çağı *;makid va »upar andOatrıteı dOnomıne habar vermektadir E Su çafiın kandlna özgo va karmagık bır yapısı vardır. Elaklroııık. otomasyon. aıbemotık glbl sinırlan harkasGa kavranması zor bılımlerııı leknoiojıde kuilantimaaı önceüen keslırılffneai güç çoUşklbrl ortaya çıkarmaktadır. SOzgallml hlç ınsan alı duğmeden Iraklör Oraıan bir labrıka dü»unoltm. Bu labrıkdüa kl maklnalar, yapacakları i%\mi oncedon bfllıriayen bır alakironlk sıaiamın clonetımı aliında ycmoiilmakiadır. Pakı. Iççl ne olaca^lır? ülayı yalınla^lırmak ıçın dana ba«ka Ornaklar anımaanablür. Baladıye olobuBİerına kumbanlı kutular konması, bilelçılerı 19si? bırakacaktır. Ama ofobüa ışJotm*sı bılelçl ücretlennden kurtuldufiu Içln daha çok kAr adacek. beiadiye hizmetlari daha lyi görülacakllr. ABD'da 1960 yıliaıuıdd demıryollannın makaslannı alokironık sısteınle yunölmek laleyan İ9latmelar karşilannda demıryolları sandlkalarını buldular, Çünku bu yenı dU7en, mîikaaçıları a l9aiz bırakıyor. ama 9imendlfer kumpanyalarının kârlarını yOkaellıyordu. Turkıye'ye iraktorün gihşl çoflu larım erpekçilerini bo«lukla bıraklı. Bu ınaanların çoğu dakanl kıyılaımda gacekondulara göçmaye başladı* lar Japonya'dubılgısayarlarlayunaUien traktor fabrtkaları. tr^kldr uffiiımınde ısçı garekalnımını oriad«n kdldınrken iılkamİ7da larım kaaımınde KraktOf kullanımı aynı İ9levl gürmaklardir. Bırbinne U2aa> gıbı görunan hıı degi9imlerln. blrbırlne bagiı noden va aonuçlaıını yeryuzu yasamakladir Sıbermiik bıllmfl laa alaktronik aiandakı aon asanmyı gerçekle9tirmakta. inaan beynlnln yapabllacagı 9a9iiası İ9lamlarl yaparak beyınsel amegı bazı üraumasamalafinda garakslz hale gallrmaktadlr. He var ki bu komıda aldanmamak Içln 9u gerçeflı her zaman gOzönünda tutmak ganakir: BHgiaayarfar. beyinaal i9levin ylnalanmaya dayanan (mono lon) bölümunu uetlanablllriar. Bllglaayarlar dunyaainda. aüpar •ndüalrilarln, toplıîmblllmln aınıf* aal yaaalannı ajuak kapıtallat duzenı aonauza dak aOrdOraoaOlnl llarl »suran savlar vardır. Bu savları b i r u abarlırMk aoyle bir ılusdnceye kapıiar açılır: Emperyallzmın agam«nltfli allın daki mazlum bır ülkedo her aoayal vaakonomlk aylam, aoparendüairl guçlerınin.denatlnııaltındadır. Böy laea o mazlum ulko ıçın kaplıalız ma bagımlı olmak, bır bıhmsel yaigı olmaklodıı. Bu çemberln kırılmaaı olanaksızdır. Aynı bıçımde supar* Enuufiiriterda de Oretlm sOrecl, emokçilerın ıdarasl dt9inda düzan» lanebılecaktlr. Blllmaal va lekno(ojlk açıdan har tur gallBmeya açık bu yanl dünyada aoayal defliöime ve emekçl iklldarların kuruluçuna tum kapılv kapatılmıçtırDOnyadakl geilçmalani baktıflımız zaman, blllmln va teknolojlnln aOmuroyü surdürmek ve özgurlOkla* rı kıaıttamak açıaından aınıtlı top* lumlarda kullanıldıOmı, tarlh boyunca görııruz. BomOrgacilar, dünyayı avuçlan içina naaıl aldılar? llarl laknigin allahlarıyla ve üalun saııayı gücunun dasiegıyle deull ml? Ne var kı bu OalunlOk durumu. larıhin hıçblr dönamlnde Inaan toplumiarının den^ımlnl w llerlemealnl durdurama mışlır. Supar^endlıalrilerin kapllallai ıtlsfaml aonauzlaçtırmak yolundakı savları da çoktan yıkılmi9lır. ÇOnkü yaryuzündekı mazlum ulkelar son dOnemlerde blrbirl ardma tokelcl kapblallzmln zlncirterınden kuriulmakta. buna karçın (baala ABD olmak ıuere) soperondüslrı devlai İMi dunya kapilalizmmm büyuk bunalımında çareaiz gurünmektedır ler.Topiumaal durenlerin davrtmcl dönü>ümüne karçi duıabüacak blr blllm leat edllememıçtlr. « Buna karçın, Orallm güccı ne olursa oisun, aı gellçmiç ulkalarin (daha dofiıu deyiçla mazlum ulusların) doflrudan dogruya eleklronlk bllımine el aimaları. aüperandüntrflerl olu9luran bllin^ ye tekjugın usi düzeylerde kavranmasına çali9maları gerefciyor. Çaflın dıçında katma mak Içln bu utyaş kaçınılmaz görunmaktedlr. Ancak. blr mazlum ülkenln bllgt aayarlan, üretımln hangı knfiimlnda naaıl kullanacagı ekonornik kalkınma planlamaaının geraklerlne baQlı bır ıçllr Emek flucu bol blr toplum da, «nıek gucunu bu yana ııarak otomasyona heveslenmek. yalnız loplumsal degil, ekonomlk açıdan büyuk aakıncalar dogurabiUr. DonyaMrbulundUr. Her olayı bu butunluk ıçııtüe dU9unerek degerlendınJACmız zaman «logru &onuçlara vanıbıhrız. Vakllyla Ingıltere parlamentocu lufiunu İngıli/ somurgecılıgınden soyuitayaıak duşunmek, Turklye aydınlarını yanh> yollara surüKlemis tı. Bugun soparandaafrtieri da emneryalısl dcinyadan soyuilayiMk elo almak. bızlerı yanlış yargtlnra goiorchıhr % U Ekim **çlmf*ri kimstnfn ummtdığı aonuçianyla TOtk aiyaaal yaşamtna yani d0n*ytor katandırdı. Saçimin belki de tek yentk duşanl olen CHP, bağıman bakantarla pOrüs btrfiğtna vararak hukOmatton çekilmtkto tertddot atmadi. Stçitnm an büyük galibi AP'nln ilderi Dtmirel tee. EcatiCm yenidfi hukümet kurmayt retftfefmatiyt* tak başbakan adayt olarak ortada kaldı. 23 DOLAŞAN UMRLER Dunyadaki aly&ul gali^mutarda, özeltikf birçok Hdarin dış gnitort önemll yat tuttu. Küba Oev/ef Başkanı Caslro BM gatmi kurulunda konuşmak için 19 yıl aonra yenidtn ABD'ya gttti YunanMan Başbakan§ Karamanlî* yani dangm arayışı içindv sosyİlısi ulkeiafBgılti. Çin Başbakanı Hua Kuo Feng de AvrupaVı Qç helta geıen ilk Çinll yönetıei oldu. Brafnav'in öoğü Almanya geminin ardından da "tüte" tarttşmuas yoğunlaşti*. BATIDA PANİK Ekpnomik ptande Batıyı w uçüncü dunya ülkalertni otdukça güç bit dunemin beklediği. özeMftte. Batıtı akonomisUar taratmdan giderek bir pantk haveatnda aık aık tekrarlamyor Balgrad'daki İİ0F w Otinya Banka&ı genel kurullanna da bu hava egemen oldu. Yuzyıtdtr görulmemlş btr "Altına hücum" dalgaaı alttn Uyatmı aureklî artınrken. dolar'tn düşmeai ABD Başkanı Caıter'in yenıden saçiime şan&uu »2? IfÇİLER Tekstlt ıw matal işkoltartnda yüzbmierce ı'fÇf yvnr toptu söıleşmenm bektetttısl tçınde. Sendıkatann bölunmuç durumuna karştn işverenler mucadeleye birleşmtş blr dutumda gıriyorlar. Ekonomik sorunlann ağırldştiğt bu döttemde mücadetenin uonucu daba da önem Cmsvi guçsuzluk. ötelhkle bu konulardakl genal bllgisuhk dolayıatyla çok onemli ve onanima* b$r sorun olarak görutürdü. Son yapıian araşutmalar bu aorunun da digerlerl glbi bn haatahk olduğunu ve birçok çözümü bulunduğunu ortaya koydu. 29 I CİNSB. TUHAF BİR • İNTİHAR Sinema dünyesıtun ünlü adtanndjn Jean Sebergin tntihsrı ilk baAtfta olağan gıbı görünüyordu. Ama eaki eşl «t oğlunun kinu açıktamalard* bulunup FBtyi suç/amalan oiuya yenı boyutlat kattı... 30 TDICMIN ÖDOUCRİ Turkiy*'ntn en eski ve an bfiytik vdvbıyüt OdulU ol&n TDri Odüllen bu yıl da 8 ydpıta vertldi. ödüller çeşttti tanat urunierinin daha gentç Mielere ulaş* masına Onemli katkıdn hutunuyot YİNE PİCASSO Son yu/yıhn en büyük aanat denalarm dan bırl aayüan Ptcas&o'nun geçbği* mudekı gunlerde Patia'te sergılenmmye başlanan mr çoğu leila bıhnmeymn vapıtlân büyuk bir ilgıyto karştlandı.32* CUMHURİYET OERal HOHRİYET OFSET TESİ8LEBİN0E BASHJHŞT1R.