Katalog

16 28 Eylül 2010 Salı Allianoi önce çamur sonra sular altında kalacak J ÖZLEM GÜVEMLİ ergama yakınlarındaki 2 bin yıllık antik şifa yurdu Allianoi’nin başına tarih boyunca birçok felaket geldi ama hiçbiri Yolantı Barajı’nın gölet alanının tam ortasında kalması kadar korkunç sonuçlara yol açmadı. 1998 yılından beri devam eden kurtarma çalışmaları 4 yıl önce durduruldu. Duyarlı kesimlerin tüm çabalarına, alınan mahkeme kararlarına karşın eşsiz bir ören yeri olan Allianoi geçtiğimiz günlerde kuma gömülmeye başlandı. Bergama’nın ikiz kardeşi Allianoi, gözlerimizin önünde işlenen vahşi bir cinayete kurban gidiyor. MS 2. yüzyılda “Theodoros” lakaplı Balıkesirli sofist ve hatip Publis Aelius Aristides’in Hieroi Logoi (Kutsal Sözler) adlı eserinde şifa bulmak için Allianoi'ye gittiğini ve eski BergamaBalıkesir yolu üzerinde yer alan Paşa Ilıcası mevkiinde örenyerinden daha Allianoi yargıda uygun koşullara sahip başka bir yer olmadığını DSİ’nin bu yaklaşımı karşısında girişim konuyu yargıya yazar. Şifa yurdunun, kazılarda bulunan taşıdı. Baraj projesinin yürütmesinin durdurulması ve iptali kalıntılar nedeniyle prehistorik bir yerleşim alanı istemi ile iki ayrı dava açıldı. İdare mahkemesinin olduğu tahmin ediliyor. Helenistik Dönem’de bir yürütmeyi durdurma istemini reddetmesi üzerine yapılan termal merkezi olarak kullanılan Allianoi, Roma itiraz sonucu alanda keşif yapılmasına karar verildi. Bu döneminde yoğun bir bayındırlık faaliyeti sırada Kültür Bakanlığı çok tartışılacak bir karara imza yaşadı. Allianoi’nin kült merkezindeki attı ve ortaya çıkarılan kalıntıların üzerinin mil tabakası mevcut binaların büyük bir kısmı bu ile kaplanması önerisinde bulundu. DSİ de bu öneriyi döneme ait. Köprüler, caddeler, sokaklar, hemen kabul etti. Ancak koruma kurulu bu önerinin insulalar, geçiş yapısı, propylon ve bilimsel olarak incelenmesini istedi. Oluşturulan nympheum hep Roma döneminde bilimsel heyet arkeolojik kalıntıların mille planlandı. Bizans Dönemi’nde kaplanarak korunmasının gerçekçi bir çözüm Allianoi’da yoğun bir yerleşimin olmadığına hükmederek kimsenin on binlerce görüldü. Kült merkezinde yaşamaya yıllık süreçten geçerek günümüze ulaşan kültür başlayan Bizanslılar, Roma Çağı’na ait varlığını yok etmeye hakkı olmadığına dikkat heykeltıraşlık eserlerini ve mimarlık çekti. İzmir 2 No’lu Kültür ve Tabiat kalıntılarını tahrip edip devşirme Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu da 2005 malzeme olarak kullanmaya yılında arkeolojik kalıntıların mille yöneldiler. kaplanmasının uygun olmadığına, bakanlık Allianoi’un en önemli yapısı olan çözüm üretene dek barajda su tutulmasına ılıcanın ve nympheumlar da karar verdi. ihtiyaçlara uygun küçük değişiklikler yapılarak kullanılmaya devam etti. Parantez içindeki soru işareti Bazilikal planda büyük bir kilise inşa Kurulun bu sevindirici kararı aslında başka edilmiş, yerleşmenin içinde ve yakın bir tartışmayı da ateşledi. Kurulun karar çevresinde de şapeller yapılmış, metal, metninde Alliaoni kelimesinin ardından parantez seramik ve cam atölyelerini kurulmuştu. içinde soru işareti koyması, tarihi alanın gerçekten Osmanlı Dönemi’nde yoğun şekilde Allianoi olup olmadığı konusunu gündeme kullanılmayan şifa yurdu, 20. yüzyılın başında getirdi. Tartışmalar öyle bir noktaya geldi ki kısmen temizlendi ancak sel nedeniyle, 1950’li Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu da konuya yıllara kadar atıl durumda kaldı. 1992 yılında taraf olup “elimde belgeler var Allianoi diye biryer Bölge Karayolları Müdürlüğü tarafından hallen yok” gibi tuhaf bir açıklama yaptı. kullanılan Roma Köprüsü, kurul kararı Kurulun su tutulamaz kararı üzerine Kültür ve olmaksızın ihale ile kısmen deforme edilerek Turizm Bakanlığı bilim kurulu oluşturdu. Heyet, yeni bir köprü inşa edildi. İzmir Valiliği bir ören yerinin sualtında kalmasına ilişkin kararı tarafından restorasyon için İl Özel İdaresi kendilerinin veremeyeceğini bildirdi. Bu heyetin aracılığı ile ihale açıldı. Bir yıl süren çalışması ile ilgili sonuçlar kamuoyuna restorasyon işlemleri sırasında ılıcanın içi duyurulmadı. Bakanlık 3. kez bilim deforme edilerek üzerine modern bir bina komisyonu oluşturdu ve bu kez istediği yapıldı. Şubat 1998’de yaşanan bir sel rapora ulaştı. Heyet, Allianoi’nin sular altında taşkını ile ılıca yeniden kullanılamaz kalabileceğine karar verdi. duruma geldi. Tüm bu sürecin sonunda kazanan Yolantı Barajı’nın inşaatı Su perisi heykeli, Bergama müze yine kültür olamadı. Binlerce yıllık şifa si’nin tadilata girmesi nedeniyle yurdunun üzeri kumla kaplanmaya sırasında Alliaoni’un antik poşete sarılarak kaldırıldı. kalıntıları üzerinde 1994 başlandı bile. B yılında kurtarma kazılarına başlandı. 1998 yılında da kazılar gölet alanın ortasında kalan Paşa Ilıcası civarında yoğunlaştı. Kazılarla birlikte ortaya çıkan eşsiz eserlerin baraj sularının altında kalmaması için hukuki bir mücadele başlatıldı. 2001 yılında İzmir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, alanı “1. Derece Arkeolojik Sit” olarak tescilledi. Baraj inşaatının durdurulmasını gerektiren bu karar hiç dikkate alınmadı. DSİ ve Kültür Bakanlığı arasında bir hazırlanan bir protokolle baraj yapımına devam edildi. İnsanlığın ortak mirası olan Allianoi’un kurtarılması için bir sivil toplum platformu 2004 yılında bir araya gelerek sürecin yakın takipçisi oldular. Allianoi Girişimi önce kurul karanının uygulanması için uğraş verdi ancak bu, baraj inşaatının durdurulmasına yetmedi. 2005 yılında DSİ’ye 3000’e yakın imzalı dilekçe ile başvurarak baraj projesinin değiştirilerek antik şifa yurdunun sular altında kalmasının önlenmesini istediler. DSİ bu dilekçeye verdiği yanıtta baraj projesinde değişiklik yapılmasının teknik olarak mümkün olmadığını ve Alliaoni kalıntılarının da önemsiz olduğunu savundu.