Katalog

EDİTÖR HABERLER Çöp üretmeden yaşayabilir misiniz M atthew ve Waveney, Yeni Zellanda da bir köpek ve iki tavukla beraber yaşıyorlar. Matthew haftada 30 saat çalışıyor. Waveney'in ise yarı zamanlı bir işi var. Çocukları yok. Arabaları var ama bisiklete binmeyi tercih ediyorlar. Amaçları 1 Şubat 2008'den 1 Şubat 2009'a kadar çöp üretmemek idi ve bunu başardılar. Bir yılın ardından oluşturdukları internet sitesinde bu çabalarının nedenini şöyle anlatıyorlar: "Tüm çabamıza rağmen bazı çöplerden kurtulamadık. Biz de bu çöplerin tüm yıl boyunca en fazla bir poşeti dolduracak kadar olmasını hedefledik. Bunun için bir yıl boyunca doğada çözünen ambalajı olan ürün ÖZLEM YÜZAK lerin dışında ürünler almadık. Yiyeceklerimizinden artan çöpleri evimizin bahçesindeki komposta gömdük. Kağıt ve bunun gibi şeyleri geri dönüşüm kutularına bıraktık. İnsanlar tüm bu çabayı niye verdiğimizi soruyor... Uzun zamandır doğaya verdiğimiz zararın farkında olarak yaşıyorduk. Bundan dolayı da vicdan azabı duyuyorduk. Bunun üzerine küçük ama ölçülebilir bir hedef koymaya karar verdik. Aldığımız her ürünü almadan önce kendimize şu soruyu soruyorduk aldığım bu şey çöp arazilerinin dolmasına katkıda bulanacak mı? Zamanla bu soruyu sormaya alıştık. Yaşam tarzımız değişti ama çok zorlanmadık.2008 yılı boyunca bir poşet dolusu çöpten fazlasını üretmemeye çalıştık. Ve başardık. Bu başarımızı da evimizde verdiğimiz bir parti ile kutladık. Bu partiye yaklaşık yüz kişi katıldı ve partinin sonunda çöp üretmemeyi yine başardık. Sadece bir arkadaşımız yanlışlıkla bir paket cips getirmişti. Bunun dışında çöp üretmedik. " ? Çöp’le Gelen Tehlike Dünya genelinde artan nüfus ve tüketimle birlikte çöp dağları büyüyor. Yılda 1 milyar 600 milyon ton çöp birikiyor. Gelişmiş ülkeler bunların bir bölümünü geri dönüştürebilse de yoksul ülkeler için çöpler fazladan çevre sorunu oluşturuyor. Atıklar bir çok kişi için geçim kaynağı oluştururken, korsan çöp toplayıcılarına da iş imkanı sağlıyor. Bulunan ilk boş alana yığılan çöpler beraberinde kötü koku, salgın hastalık gibi pek çok çevre sorununu da getiriyor. Uzmanlar, büyük kentlerin çöp yığınlarının saldığı gazın atmosfer için karbondioksitten 21 kat zararlı olduğunu vurguluyor.Tüm dünyada evlerde üretilen çöp miktarının 2030’da 3 milyar tona ulaşacağına ve ekosistemlerin bunu kaldıramayacağına dikkat çekiliyor... Bu veriler bizi Sürdürülebilir Yaşam dergimizin bu sayısında geri dönüşüm konusunu işlemeye yöneltti. Evet çöple gelen tehlike ciddi. Ancak işin bir de öteki boyutu var. Geri dönüşüm ile sağlanan, hem ekonomik hem de çevresel kazanım. Küçük bir örnek verelim: Yüzde 100 geri dönüşümlü kağıttan üretilmiş 1 ton kağıt, saatte 400 kilowat enerji, yaklaşık 26.5 metreküp su tasarrufu anlamına geliyor. 1 ton atığın yeniden değerlendirilmesi 17 ağacı kurtarıyor. Geri dönüşümde kilit rol çöpü kaynağından ayırmada. Bu da hem toplumun bu konuda bilinçlendirilmesi hem de işin asıl sahibi olan yerel yönetimlerin gerekli cezai yaptırımları uygulaması gerekiyor. Ne yazık ki Türkiye “çöp”ünü bile yönetemiyor. Çöpe atılarak geri dönüştürülemeyen atıkların değeri yılda 1.1 milyar lira... 2009 yılının bu son sayısında geri dönüşüm ve tasaarruf konusunda özel sektöre ve sivil toplum kuruluşlarına düşen rolü de masaya yatırdık. Ve tabii yeni teknolojilerin doğru kullanılması ve teşvik edilmesi halinde çevreyi korumada nasıl önemli rol oynayabileceğini... Şurası bir gerçek ki bir tür olarak insan doğaya karşı “bencil” ve “kibirli”. Gelecek nesilleri düşünmeden hesapsızca tüketiyor ve ayrıca tahrip ediyor. Yerkürenin çaldığı alarm zilleri ise duyulmasına karşın harekete geçme konusunda gönülsüzlük hala sürüyor. Sürdürülebilir Yaşam Dergimiz baskıya girdiği tarihte devam eden Kopenhag’daki İklim Zirvesi’nde sera gazı salımında uzun yıllar şampiyonluğu elde tutan gelişmiş ülkeler hala kendi CO2 oranlarını düşürmemek için adeta savaş veriyorlar. Üstelik yoksul ve gelişmekte olan ülkelere bu konuda çeşitli yaptırımları devreye sokma çabaları sürüyor.... Bu arada liderlerin Kopenhag zirvesine alternatif olarak düzenlenen ‘Halkların Zirvesi Klimaforum09’ da ortaya atılan bir kavramı burada dile getirmekte yarar var: Çevre Mahkemesi. Aslında kavram yeni değil. Yaklaşık 1 yıl kadar önce Kyoto Protokolüne alternatif arandığı bir dönemde Uluslararası Çevre Mahkemesi kurulması önerisi eski İngiltere Baro Başkanı Stephen Hockman’dan gelmiş, bu zat, Lahey Uluslararası Adalet Divanı’na benzer bir çevre mahkemesi kurulmasını; kurulacak mahkemenin, çevreyle ilgili uluslararası davalara bakmasını ve ulus aşırı şirketlerin çevre yasalarına uyması konusunda yardımcı olmasını önermişti. Ancak bu öneri de diğerleri gibi havada asılı kaldı... "Çöp tapınak" er gün milyarlarca pet şişe, plastik torba çöpe gidiyor. Bu soruna dikkat çekmek isteyen tasarımcılar bir çözüm buldu.Günlük hayatımızda o kadar fazla çöp üretiyoruz ki, gelecekte çocuklarımız bu ürettiğimiz çöplere taptığımızı düşünecek..." Salzig Dizayn'ın tasarımcılarının "Çöp tapınağı" yaratmasına neden olan fikir buydu. Çöp tapınak Hollanda'nın Roterdam şehrinde yapıldı. Yapımında 100 ton pet şişe kullanıldı. Pet şişeler preslenerek plastik balyalar haline getirildi. H AB, hurda otomobilleri geri dönüştürecek Avrupa Birliği, araçların geri dönüşümüyle hurdalara hayat vermeye hazırlanıyor. AB’nin bu çalışmaları, 11 yıl sonra otomobil üreticilerinin hurdadan % 100 dönüşüm ile üretime geçmesini sağlayacak. İlk hedef: AB bölgelerindeki ülkelerin 2008 yılına kadar en düşük geri dönüşüm miktarını % 25’ten 55’e çıkarmak olacak. Bu oran 2015 ise % 100’e çıkacaktır. Her yıl 9 milyon aracın hurdaya ayrıldığı AB’de, ortalama bir araç 15 bin parçadan oluşuyor. Yetkililer hurda araç dönüşüm oranının gazete kağıdı, konserve tenekeleri veya cam kavanozları dönüştürmeye göre % 75 fazla olduğuna dikkat çekiyor. Uzmanlar maddenin tekrar kullanımı ile Avrupa otomotiv endüstrisinin doğal, yenilenebilir enerji ve geri dönüşüm gibi gelecekteki en büyük sorunlardan olan hammadde ve ekolojik etkilerinin minimuma indirilmesini amaçlıyor. Proje ile çevre ve hammadde sorunlarının kısmen aşılması bekleniyor. 2010 yılının ilk sayısında buluşmak üzere.... İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız Yazıişleri Müdürü: Güray Öz Editör: Özlem Yüzak Görsel Yönetmen: Tutku Talınlı Yayınlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ Yönetim yeri: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No. 2 Şişliİstanbul Tel: 0 212 343 72 74, Fax: 0 212 343 72 64 Reklam: Cumhuriyet Reklam, Genel Müdür: Özlem Ayden, Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal, Reklam Koordinatörü: Neşe Yazıcı, Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı, Tel: 212251 98 7475. Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Yerel Süreli Yayın 3