Katalog

16 ELEŞTİRİ Eren AYSAN 31 Aralık 2010 Cuma 339 ‘Yeni Yılınız Kutlu Olsun’ ramatik yapısı olan yapıtlarda yeni yıl imgesi genellikle melodram türü içinde yer alır. Orta sınıfın gözyaşları, birbirine kavuşamayan gençler ya da fakirliğin altında ezilen temiz insanlar için akar. Zengin, iyi kalpli kız Belgin Doruk, kaderin sillesini yemiş, yoksul ama namuslu genç Ayhan Işık’a sevdalanır. Onların acıklı maceraları, kötülüğün ne olduğunu gösterir izleyiciye. Kibritçi Kız, yılbaşında ısınmak için son kibritlerini yakar. Oysa sıcacık evlerinde insanlar mutlulukla sofralarındaki hindiyi midelerine indirmektedir. Sabah olunca Kibritçi Kız’ın ölmüş bedenini bulanlar, onun kibrit alevinde bir anlık da olsa, çocuksu hayallere daldığını anlamaz. Masallar isyan etmek için değil, şükretmek için vardır. Kimse sınıf çatışmasının yoksulu ne hale getirdiğini sorgulamaz. Zaten modern masal olarak nitelenen melodram da, ortaya çıktığı on sekizinci yüzyıldan beri sorgulatma amacını taşımaz. Toplumda yerleşik ahlakın altını çizmeyi görev edinir. Melodramların genellikle mutlu sona ulaşmasının ardında, “kişi hak ettiğini bulur” tanrısal yargısı vardır. “Evde Tek Başına” filminde evde unutulan çocuk, hır Bardatiyatro A SELDA GÜNEYSU D rtık Ankara’daki barlarda da tiyatro oyunlarını izleyebilmek mümkün. Ankara Değişim Atölyesi Oyuncuları grubunun yaptığı gibi... Bu yıl kuruluşunun 10. yıldönümünü kutlayan grup, Sakarya Caddesi’nde yer alan Eski Yeni Bar’ın alt katındaki sahnede, Vala Thorsdottır’ın yazdığı “Çatlak” adlı oyunu sahneye koyuyor. Aslında Vala Thorsdottır’in “Çatıdaki Yarasa” ve “Bildiğiniz Şeyler” adlı oyunlarından bir uyarlama olan “Çatlak”ta, “Hayatımız kendi seçimlerimizle şekilleniyor? Çevremizde olup biteni anlıyor ve yaşamımıza kendimiz mi yön veriyoruz? Özgür irademiz ve gelişkin aklımızla biçimlendirdiğimiz bir hayatı mı yaşıyoruz? Böyle yaşamak kaderimizde var mı? O zaman neden şikâyet ediyoruz? Her şey istediğimiz gibi yolunda gidiyorsa, neden mutlu değiliz” sorularına yanıt aranıyor. Türkçesi Semih Çelenk ve Ayşe Üner’e ait oyunu Harun Güzeloğlu yönetti. Oyunun müzikleri ise Ray Charles’e ve Kemal Günüç’e ait. Tek perdelik oyunda, Aliye Karahan rol alıyor. Oyunda Aliye Karahan üç farklı kadın kimliğini sahneye taşıyor. HalukBilginerbaşkentte Tiyatroseverlerin yakından tanıdığı iki isim, Haluk Bilginer ve Zuhal Olcay’ın 1999 yılında İstanbul’da kurduğu Oyun Atölyesi, “Macbeth”den sonra “Testosteron” ve “Şekspir Müzikali” adlı oyunlarıyla yeni yılda başkente konuk olacak. William Shakespeare’in dünyada en çok sahnelenen ve en önemli trajedilerinden biri olan “Macbeth”, Oyun Atölyesi ekibinin de bu sezonun en iddialı yapımları arasında yer alıyor ve geçen hafta Ankaralı seyircilerin karşısına çıktı. Bilginer’in çevirisini yaptığı, Kemal Aydoğan’ın yönettiği oyunun müzikleri Tolga Çebi’ye, ışık tasarımı İrfan Varlı’ya ait. Oyunda, tiyatroseverlerin çeşitli televizyon dizisi ve filmlerden de yakından tanıdığı İlker Aksum, Esra Kızıldoğan, Ender Yiğit, Murat Tüsızlara karşı mücadele eder. Finalde, yılbaşı gecesi saat tam on ikide ailesi çocuklarına kavuşur. “Brigitte Jones’un Günlüğü”nde esas kız yılbaşı gecesi aylardır peşinde olduğu gençle muradına erer. Filmlerde yeni yıl mutlaka mutluluğun habercisidir. Türk filmlerinde neredeyse hiç kullanılmayan yeni yıl fonu, bir tek Yılmaz Erdoğan’ın “Neşeli Hayat” yapımında hayat bulur. Evine ekmek getirmeye niyetli işsiz adam Noel Baba kılığına girerek para kazanmaya çalışır. Salon kirası ucuz olsun diye düğün günü olarak yılbaşını seçen akrabasına son anda para yetiştirir. Dinsel yanı nedeniyle Türk filmlerinde kullanılmayan yeni yıl, toplumsal değerlere ters düşmeyecek biçimde bir düğünle bütünleşir. Oyunlarda da yeni yıl genellikle melodram türünde hayat bulur. Bu yapının dışında kalan, modern olarak nitelendirebileceğimiz oyun metinlerinde ise yeni yıl, dünyada artık hiçbir şeyin değişmeyeceğini, kaosun devam edeceğini, vahşi kapitalizmin daha da kökleşeceğini bildirir. Tony Kushner pek çok ülkede kapalı gişe oynayan Amerika’nın Melekleri’nde, yılbaşı gecesi, umutsuz yargılarda bulunur. Peter Turrini, Yeni Yılınız Kutlu Olsun adlı oyununda, gelecek yılların insanlığın düştüğü bataklığa çare olamayacağını aktarır. Her şeye rağmen yeni yıl dramatik yapısı olan eserlerde kötü de olsa yeninin başlangıcıdır. zün, Barış Yıldız, Muharrem Özcan, Gözde Kırgız, Pınar Bekaroğlu, Osman Akça, Saygın Soysal, Serkan Müsellim ve Berke Yağış rol alıyor. Oyun Atölyesi “Macbeth”den sonra şimdi “Testosteron” ve “Şekspir Mü zikali” adlı oyunlarıyla da başkente konuk olmaya hazırlanıyor. Andrzej Saramonowicz’in yazdığı iki perdelik “Testosteron” adlı oyun için “+18 uyarısı” da yapılıyor. Oyun, 19 ve 20 Ocak’ta Şinasi Sahnesi’nde. Tiyatronun geçen sezondan bu yana sahneye taşıdığı ve İstanbullu izleyicilerin beğenerek izlediği, Haluk Bilginer’in de rol aldığı “Şekspir Müzikali” 21, 22 ve 23 Ocak’ta Ankaralı izleyicilerle buluşuyor.