Katalog

Cumhuriyet Ankara 236/9 Ocak 2009 Şef Özgüç ve kadro selamda ‘Madam’ın Torunları’ Sahnede, BüstüFuayede... Yans malar Şefik KAHRAMANKAPTAN [email protected] ransızca’da yetişkin kadınlara hitap sözcüğü olan “Madam”, Türkiye’de bale sanatıyla ilgilenenler için bambaşka bir anlam taşır. Türk balesinin kurucusu kabul edilen İrlandalı bale kadını Dame Ninette de Valois’ın (18982001), bizdeki lâkabıdır “Madam”... Belki de eskiden Osmanlı’da halk arasında Müslüman olmayan kadınlara genel olarak “Madam” denilmesinden kaynaklanmıştır bu lâkap. Türk balesi artık 60 yaşında ve bu köşeli yıldönümünde Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, Madam’ın bir büstünü yaptırarak fuayede, Cumhurbaşkanlığı locasının kapısı önünde bir kaide üzerinde sanatseverlerin görüşüne açtı. Heykeltraş Necdet Can’ın eline sağlık. Bence yer pek uygun, çünkü nasıl olsa sayın Cumhurbaşkanı’nın bale izlemeye geldiği ve o locayı kullandığı yok! Gelirse de, büstün yanından dolaşıverir! Büstün açılışı, Anna Karenina’nın, 16 yıllık aradan sonra ikinci kez yeniden sahnelenmeye başlamasına rastladı. Nostaljik bir temsil oldu doğrusu... İlk sahnelenişte oynayanların bir bölümü bu kez salonda seyirciydi. Anna’yı oynayan Zeynep Odabaşı şimdi Ankara Balesi yöneticisi... 16 yılda köprülerin altından geçen sular, kimini emekliliğe götürdü, kimini de olgunlaştırdı. O zaman üçüncül derecede bir rolde danseden Bahri Gürcan, bu kez başbalet olarak sahnede. Onu izlerken Fahrettin Güven’in kulaklarını çınlattım. O dönemden Ertuğrul Bolat ve Hakan Odabaşı da sahnede... Cevat Aydemir, aynı rolü yineliyor Karenin’de... Anımsayamadıklarım kusuSanem Ergüler Bahri Gürcan Anna Karenina’da F ra bakmasın. Eskiden Ankara’daki balecilere “Madam’ın çocukları” derlerdi, şimdi “Madam’ın torunları” sahnede... Hepsine selam olsun... Yapıtı yeniden izlerken, “bu giysiler bana hiç yabancı gelmiyor” diye düşündüm. Çünkü sahnegiysi tasarımcısı Alexander Vassiliev’di gene ve gelipgeçen bale yöneticileri, giysileri özenle korumayı başarmıştı. Anna’nın giysileri bu kez, son yılların başarılı balerinası Sanem Ergülen’in üzerindeydi. Tolstoy’un Anna Karenina romanından Andre Prokovsky’nin, Guy Woolfenden’in, Çaykovski’nin az tanınan müziklerini başarıyla bütünleştirip ortaya çıkardığı bale müziğiyle gerçekleştirilen bu çalışma, konusunun evrenselliği, müziğinin güzelliğiyle Ankaralı sanatseverlerin ilgisini çekecektir mutlaka... Gözlerini kapayanlar, Naci Özgüç yönetimindeki Ankara Opera Orkestrası’nın Çaykovski müziklerini tertemiz icrasını daha iyi algılayabilirler. Zaten Büyük Tiyatro hem opera, hem bale, hem DT’nin kullanımına yetmediği ve az temsil yapılabildiği için biletler çabuk tükeniyor. Bu konuyu uzatmayacağım, çünkü belki pek çok kişinin “farkında olmadığı”, yılbaşı günü yaşadığımız bir tür “sanatın içine tükürme” olayına değinmek istiyorum. Barrenboim: İşte Sanatçı Duruşu Üstelik, haber gündeminin ana konusu İsrail’in Gazze operasyonuyken, TRT Viyana Filarmoni Orkestrası’nın konserini parasını ödediği halde yayınlamamakla bakın izleyiciyi hangi haberden de mahrum etti: Başbakan, Ankara’yı yönetmeye dördüncü kez talip olan “Dürüst, itibarlı, eğitimli, saygın, liyakat sahibi!...” diye tanıttığı, “Tükürürüm böyle sanatın içine” sözüyle ünlü “Türk büyüğü”nü sunarken, Viyana’da orkestrayı ünlü “Yahudi” müzik adamı, piyanistşef Daniel Barrenboim yönetiyordu. Barrenboim, konserden önce kameralar karşısında İsrail’in Gazze saldırısını durdurma çağrısında bulunuyor, “Hamas’ın ettikleri yüzünden Yahudi devlet tüm Filistinlileri cezalandırmalı mıdır?” sorusunu soruyordu. Barrenboim, İsrail’in Hamas yönetimindeki Gazze’ye saldırılarını sürdürdükçe, Yahudilerin, masum insanları öldürmenin insanlık dışı ve kabul edilemez hatta katliam olduğunu bilmeleri gerektiğini vurguladıktan sonra, 2009’un “tüm dünya için barış ve Ortadoğu’da adalet yılı” olmasını dileğini belirtti. Ama TRT üç kanalından birden Başbakan’ın aday açıklamasını yayınladığı için, sizler Barrenboim’in bu açıklamalarını göremediniz, işitemediniz! Barrenboim, İsrail ve Filistinli genç müzisyenlerden oluşan, DoğuBatı Divanı adlı orkestrayla önümüzdeki günlerde Avrupa ve Ortadoğu’da, Katar, Moskova ve Viyana’yı da içeren “barışa özendirme” konserleri düzenleyecek. Keşke Ankara’ya, İstanbul’a da gelseler. Sanatın içine tükürmekle iftihar edenler gidip dinlerler mi dersiniz? Madam’ın büstü Yılbaşı Konserinin İçine Tüküren Yağcı Zihniyet... TRT, TV2’de yılbaşı günü saat 12.00’de Viyana Filarmoni Orkestrası’nın yeni yıl konserini “canlı” olarak yayınlayacaktı. Bunu birkaç kez duyurdu. Doğrusu, bu yayın hakkının NTV ile rekabete girişilip, TRT tarafından alındığını duyduğumda şaşırmış, kendi kendime “Hangi dağda kurt öldü?” diye söylenmiştim. Bu işin piyasası 2040 bin dolar arasındadır, demek ki bu para gözden çıkarılmıştı. Belki de, onca hükümet ve ortaçağ zihniyeti borazanlığının yanı sıra, ara sıra “göstermelik” bir şeyler de yapılabiliyordu! Ama yılbaşı günü konseri Viyana’dan naklen izlemek üzere ekran başına geçenler, Başbakan’ın ve yanında Ankara’nın 15 yıldır “sanatın içine tükürmekle ünlü” belediye başkanının sevindirik olmuş yüzüyle karşılaştılar! TRT’nin “haber ve sanat” kanalı diye takdim edilen TV2’de konser yerine Başbakan’ın “Ankara adayını açıklaması”, herhalde “sürmanşetlik haber” diye canlı olarak yayınlanıyordu. Üstelik bu canlı yayın aynı anda TRT1 ve TRTInt’te de yapılıyordu, yani üç kanalda birden! Bu Başbakan’ın isteğiemri miydi, genel müdürün tercihi mi, yoksa onun da altında ne olur ne olmazcı bir görevlinin uygulaması mı, onu ben bilemem. Ama sonuç ortadadır! Aslında yılbaşı konseri türü sanat olaylarının yayın yeri sanat kanalı değil, geniş kitlenin izlediği birinci kanal olmalıdır. Haydi, bunu düşünmedin, ver konseri ikinci kanalda, altyazıyla da Başbakan’ın açıklamasının öteki TRT kanallarından izlenebileceğini belirt, olsun bitsin! Ama İbrahim Şahin’in başında bulunduğu TRT’de egemen olan zihniyetin böyle pratik önlemleri akıl etmesi herhalde mümkün değil! 18