Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
13 NİSAN 2025
3
Altın ve tahta
Sanatın
çanaklar
PROF. DR.
adece masallardan sorguçta,
ÜSTÜN
değil, tarihteki pahalı bir
olaylardan da kıssadan saatte veya
DÖKMEN
hisse çıkarmak ceketin ön
gelecek
S mümkündür. Bugün cebinde
bir tarihsel olayı paylaşmak ve taşınan pahalı bir dolmakalem
irdelemek istiyorum. kapağında değildir, kişinin
kendisindedir. (Bir zamanlar
ALTIN VE TAHTA
bir Asya ülkesinde pazarlarda
ÇANAK, KAŞIK
ünlü dolma kalem markalarının
Tarihi kaynaklarda belirtilen, kaygısı
imitasyon kapakları, sadece
yanı sıra efsaneleşen eski bir Türk
kapakları satılırdı. Bunları
geleneği vardır. Buna göre Türk
satın alan gençler ceketlerinin
kağanları, hakanları misafirlerine
dış ceplerine yerleştirirlerdi.
ABD’nin yeni vergi düzenlemesi
ziyafet verdiklerinde onların
Kapağın altında kalem
önlerine altın çanak, altın kaşık
sanat dünyasını nasıl etkileyecek?
bulunmazdı.) Bu konudaki en
koydururlarmış ancak kağanın
güzel örnek Topkapı Sarayı ile
Sanat dünyası bu sorunun
kendisi tahta çanaktan tahta
Dolmabahçe arasındaki zıtlıktır.
kaşıkla yermiş. (O dönemde
Topkapı Sarayı’nda
yanıtını merak ediyor.
günümüzdekine benzer çatal
padişahların yabancı elçileri
yoktu.) Atlı Han’ın (Atilla)
kabul ettikleri arz odası taş
BD Başkanı Donald
verdiği yemek davetlerinde de
zeminli son derece mütevazı
Trump’ın 3 Nisan 2025’te
bu kadim geleneği uyguladığı
bir odaydı. Bu odada sadece
açıkladığı gümrük vergisi
söylenir.
bir taht ve bir lavabo vardı.
oranları diğer sektörlerde
Kağanın misafirlerine altın
Bu mütevazı odada padişah
A olduğu gibi sanat dünyasında
çanak kaşık sunması kendisinin
tarafından kabul edilmeden
da adeta bir şok etkisi yarattı. “Önce
ise tahta çanak kaşık kullanması
önce elçiler, bir güç gösterisi
Amerika” söylemiyle şekillenen yeni vergi
farklı yorumlara yol açabilecek
olarak aylarca İstanbul’da
politikaları, farklı bölgelere uygulanacak
bir iletidir. Görünürdeki ilk
bekletilirlerdi. Çünkü o
değişken oranlarla sanat ticaretinin
ileti şudur: “Ben cömertim ve
zamanlar Osmanlılar askeri
dinamiklerini kökten
konuklarıma değer veriyorum,
ve ekonomik açıdan çok
sarsma potansiyeli
önlerine altın çanak kaşık koydum
güçlüydüler, Avrupalı krallar, BÜYÜK
taşıyor. Uzmanlar, bu
ama ben alçak gönüllüyüm
Karlofça’ya kadar protokolde RESIM
hamlenin 1930’lardan
(mütevazıyım), benim önümde
Osmanlı sadrazamına eşit
bu yana görülmemiş
tahta çanak, tahta kaşık var.”
sayılıyordu.
büyüklükte bir ticaret
Söz konusu iletinin bence
Dolmabahçe’ye taşınınca iş
engeli olduğunu
önemli bir işlevi vardır, bu da
değişti. Dolmabahçe, basit tek
belirtiyorlar.
kağanı alçak gönüllü olmaya
katlı taş bina olan Topkapı’ya
paylaşmak için pazarlık yaparken diğerleri ise yerel piyasalara
Bu gelişme yalnızca ABD iç piyasasını değil
itmektir. Herkesin önünde tahta
göre çok gösterişliydi, tavanları
odaklanma yolunu seçebilir. Galeriler için kritik olan uluslararası
uluslararası sanatçılardan koleksiyonerlere,
çanak kaşık kullanan kağanın
altın kaplamalıydı, kristal
sanat fuarlarında ise yurtdışına gönderilen sanat eserlerinin sayısı
galerilerden müzayede evlerine kadar uzanan
çok lüks kıyafetler giymesi,
trabzanları, duvarlarında
azalabilir veya daha küçük stantlar seçilebilir. Bazı galeriler ise
BALA
küresel sanat ekosistemini doğrudan etkiliyor.
mücevherlerle süslü tahtlara
ünlü tablolar vardı. Elçiyi
2025’te bazı fuarlara katılmamayı seçebilir. Bu geri çekilme,
Yeni düzenlemeler kapsamında tüm ithalata
GÜRCAN
oturması imkânsız olsa gerek.
sarayın gösterişli bölümlerinde
sanat fuarlarının küresel çeşitliliğini azaltma riskini beraberinde
yüzde 10’luk bir taban vergisi getirilirken
Sofrada tevazu gösteren kağandan
MADRA
dolaştırıldıktan sonra arz
getiriyor.
bazı ülke ve bölgelere daha yüksek oranlar
aynı tevazuyu yaşamın her
odasına çıkarıyorlardı. Ancak
Sotheby’s ve Christie’s gibi büyük müzayede evleri,
uygulanıyor. Türkiye, Birleşik Krallık,
alanında beklemek doğaldır.
bu dönemde imparatorluk eski
uluslararası sanat satışlarına yeni tarifeler uygulanması
Brezilya, Suudi Arabistan ve Yeni Zelanda ile
Tarihimizde Kanuni gibi
gücünü kaybettiği için elçi
sonucunda lojistik planlarını gözden geçirmek durumunda
birlikte bu taban tarifeye tabi tutulacak. Öte yandan Çin yüzde
muhteşem giyinenler de vardır,
aylarca bekletilmeden hemen
kalabilir. Bazı satıcılar ve alıcılar, ağır vergilerden kaçınmak için
104, Avrupa Birliği (AB) ise yüzde 20 oranında vergilerle karşı
oğlunun kıyafetini çok şatafatlı
huzura kabul edilirdi. Ayrıca
sanat eserlerini vergisiz depolarda ve serbest limanlarda saklama
karşıya kalacak.
bulduğu için “Anan ne giysin
elçiler Dolmabahçe Sarayı’nın
veya eserleri ABD dışındaki kentlerde konsiye etme yoluna
ABD ve Çin, küresel sanat piyasasının yaklaşık yüzde 60’ını
Süleyman?” diyen ve sade
kendi ülkelerinden alınan borç
gidebilir. Özel sanat koleksiyonerleri ise ithal sanat eserlerinde
oluşturuyor. Bu nedenle, iki ülke arasındaki ekonomik gerilim,
giyinmeyi tercih eden Yavuz
parayla yapıldığını bildikleri
daha yüksek fiyatlarla karşı karşıya kaldığı takdirde yerli sanata
dünya çapındaki sanat alım-satımını derinden etkiliyor. Çin
Selim de vardır, savaş öncesinde
için gördükleri ihtişamdan
odaklanmayı veya vergiler yürürlüğe girmeden önce alımları
hükümeti, Trump’ın kararlarına yanıt olarak ABD’den yapılan
atının kuyruğuna kendi eliyle
etkilenmiyorlardı. Görünüş
hızlandırmayı seçebilir.
ithalata yüzde 84 oranında misilleme vergisi uygulayarak
düğüm atan Alpaslan da vardır.
ve gösteriş her zaman güç ile
karşılık verdi. Bu karşılıklı vergi savaşı, sanat dahil tüm
Tarihimize baktığımızda
paralel değildir.
DİJİTAL SANAT DA ETKİLENECEK
sektörleri yeni stratejiler geliştirmeye zorluyor.
genelde Orta Asya’daki
Çevrimiçi sanat platformları bu durumda avantajlı pozisyonda
ATATÜRK’ÜN KOLİBASI
kağanların ve Selçuklu AB de görüşmelerin başarısız olması durumunda misilleme
gibi görünse de sanat eserlerinin teslimatı hâlâ gümrük
Atatürk, Ankara’da
sultanlarının sade giyindiklerini yapacağının sinyallerini veriyor. Bu durum, Avrupa’ya giren
engellerine tabi. Bu noktada NFT’ler gibi tamamen dijital
Söğütözü’nde içine tek
ve gösterişsiz tahtlara Amerikan sanatı ve antika eşyalarına tarifeler uygulanması
olan sanat eserleri, internet üzerinden gümrük beyannamesi
bir masanın sığabildiği
oturduklarını görürüz. Bu olasılığını güçlendiriyor. AB’den ayrılmış olan Birleşik Krallık
gerekmeden alınıp satılabilmeleri nedeniyle ayrıcalıklı bir
“koliba” dediği bir kulübe
kağanlar güçlerini, pahalı yetkilileri bile gerekirse karşılık vermek için hazırlıklarını
konuma gelebilir gibi görünüyor.
yaptırmıştı. Arada dinlenmeye
sorguçlarından, mücevherlerinden, başlattı. Bu göze göz, dişe diş ortam Atlantik üzerinden yapılan
Sanat piyasası geçmişte de ekonomik durgunluklar, savaşlar,
giderdi oraya. (Atatürk’ün
süslü tahtlarından değil askeri,
tüm sanat ticaretini tehdit ediyor. Bu durumda Amerikalı
pandemiler ve politika değişiklikleri gibi dalgalanmalarla
çocukluğunda Selanik’te
ekonomik, siyasal güçlerinden,
koleksiyonerler Avrupa sanatını (ve tam tersi) almakta tereddüt
mücadele etti. Kesin olan şu ki bu gelişmeler sanat piyasasının
kulübeye koliba denilirdi.)
zekâlarından alırlardı. Tarihte
edebilir ve galeriler uluslararası sanat fuarlarından çekilmek
küresel doğasını bize bir kez daha hatırlatıyor. Bu karşılıklı
Bu sırada Çankaya’daki
güçlerini sembolik işaretlerle
durumunda kalabilir.
vergi savaşı devam ederken sanat dünyasının tüm aktörleri yeni
küçük ve mütevazı köşkte
abartmaya çalışanlar olmuştur.
SANATÇILAR PAZARLIK MASASINDA
duruma uyum sağlamak için yaratıcı çözümler geliştirmeyi
kalıyordu. Yurtdışına öğrenci
Avrupa’daki bazı krallar ve
göndermek, fabrikalar, Bazı galeriler artan maliyetleri sanatçılarla ve koleksiyonerle sürdürmek durumunda kalacak.
bazı İran şahları tahtlarında
demiryolları yaptırmak yerine
otururken ayaklarının altına bir
kendisine muhteşem köşkler
minder koyarlardı. Bu minderler,
BERRIN KARADENZI
yaptırabilirdi, yaptırmadı. Bu
üzerlerine basan kişinin yerle
tavrıyla eski Türk kağanlarının v Jennifer Lopez
gök arasında bir yerde bulunduğu
berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr
güçlü ve mütevazı tavrını
anlamına geliyordu.
geliyor
sergilediğini düşünebiliriz.
Osmanlı padişahları Fatih’ten
Mütevazıydı, kulübesi küçük
itibaren konuklarıyla sofraya Kültür rotası
bir odadan ibaretti, güçlüydü
oturmayı bırakmışlardır. Atatürk
Konserden tiyatroya, sinemadan sergiye,
yedi düveli yenmişti ve iadeyi
eski bir geleneği canlandırarak
kültür sanat dünyasında
ziyarette bulunmayacağı
konuklarını büyük sofralarda
bilindiği halde Asyalı bir
ağırlamıştır. öne çıkan etkinlikler...
v Halide ile
kral ve şah ayrıca çok sayıda
ünyaca
TOPKAPI’DAN
Avrupalı devlet başkanı
Nazım’ın Bir
Dünlü pop
DOLMABAHÇE’YE
ziyaretine gelmişti. Onun da
yıldızı, Jennifer
Tuhaf Buluşması
Gerçek güç, altın kaplama sofrasında altın tabağa, altın
Lopez, “Up All
tahtta, koltukta, mücevherli kaşığa ihtiyacı yoktu.
Night” isimli ökhan Erarslan’ın
dünya turnesi Gyazıp yönettiği,
kapsamında Gestus Tiyatro’nun
Türkiye’ye sahneye koyduğu
geliyor. Son “Halide ile Nazım’ın
olarak “This Bir Tuhaf Buluşması”
Is Me... Now” 21 Nisan’da DasDas’ta
Galeati Yayıncılık
albümünü tiyatroseverlerle
YENİ
müzikseverlerle buluşuyor. “Adalet
v OneRepublic’ten
buluşturan mülkün temeliyse günün
Lopez, 1 birinde mülksüz kalmamız
İstanbul konseri
Temmuz’da olası mı” sorusunu soran
ünyaca ünlü müzik topluluğu OneRepublic, yeni
Antalya’da, 4 oyun, bir istasyona
Dalbümleri “Artificial Paradise” turnesi kapsamında
Temmuz’da yaklaşacak olan treni
30 Nisan akşamı Maximum Uniq Açıkhava’da konser
İstanbul’da umutsuzlukla bekleyen iki
verecek. David Guetta, Meduza ve Leony gibi ünlü
sevenleriyle sıra dışı kişilik üzerinden
müzisyenlerle de ortak çalışmalar yapan topluluk,
buluşacak. toplumsal bir sorgulamaya
Grammy’ye de aday gösterilmişti.
girişiyor.
v Artweeks İstanbul için son günler v İnsan Hakları - “Olanlar Olmayanlar”
KARGO DAHİL 300 ¨ YERİNE
ağdaş Türk sanatının en önemli agnum İstanbul’da: İnsan Hakları - “Olanlar
Ç
etkinliklerinden Artweeks İstanbul’un 11. MOlmayanlar” sergisi, dünyaca ünlü Magnum Photos
¨
225
edisyonu bu yıl ilk kez Solo Edisyon formatıyla arşivinden çarpıcı fotoğraflarla insan haklarının geçmişini,
düzenlenecek. Etkinlik 10-14 Nisan tarihleri bugününü ve geleceğini tartışmaya açıyor. Küratörlüğünü
+90 539 669 60 69
arasında The Ritz-Carlton Residences İstanbul Emin Özmen’in üstlendiği sergi, 10 Haziran’a kadar İBB
www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017
B Blok’ta ziyaret edilebilir. Bulgur Palas’ta ücretsiz ziyaret edilebilir.