Katalog

26 ŞUBAT 2023 3 Toplumsal illüzyon ve Prof. Dr. Üst Ün Dökmen diktatörler Zaman her şeyi unutturur demek, tss B’yi göz ardı tss B açısından çocukların etmek kolaycılığını getirir. takibi kritik önem taşır. u yazıda “toplumsal saygınlıkları ve kazançları arttı. illüzyon” kavramını İşte bu bir toplumsal illüzyondu. yaygın kullanımdan Bireysel illüzyonda sihirbazın Felaketlerde travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) oranı yüzde 67’ye çıkabilir farklı şekilde marifetini izleriz, toplumsal Btanımlayıp, illüzyon ise izleyenlerin düşünme diktatörlerin “muhteşem” olarak becerilerindeki eksiklikten algılanmasında bu illüzyonun kaynaklanır. etkisini belirtmek istiyorum. Özal döneminde bir toplumsal Bazı kaynaklarda, Asch’in çizgi illüzyonu milletçe yaşadık. Irak ruhumuzdaki deneyinde olduğu gibi kişilerin Savaşı’nda toplum Saddam’a kin yanlış olan çoğunluğun görüşüne duysun diye uzmanlar, “Saddam bile bile katılmasına “toplumsal zehirli gaz atacak, pencerelerinizi illüzyon” deniyor. Bence bu naylonla kapatın” dediler. yaŞam tür gerçekçi olmayan yargılar Ülkemizde naylon ve koli bandı “toplumsal illüzyon” olarak değil, satışı arttı, ben de kapattım. GÜnl ÜĞÜ sarsıntılar “toplum baskısından çekinme” Gaz filan gelmedi, sadece koli olarak tanımlanmalıdır. Toplumsal bantlarının adı “Saddam bandı” baskıya maruz kalan kişiler, oldu. O günlerde hızlarını tss B’li gruptan dışlanmamak için aksini alamayan uzmanlar, “Gaz kapıdan askerleri düşünseler de çoğunluğun fikrine da girebilir, dış kapınızın altına anlatan katılırlar. Toplumsal illüzyonda ıslak havlu koyun” dediler. Biz John ise kişi gerçeği çarpıtarak apartmanca koyduk. Ancak Huston filmi hükümetin yorumlar, yani bir algı sorunu komşulara oranla biraz daha “güçlü yaşar. ferasetli olduğum için Özal’ın ö mÜr asker” uzmanlarını arayıp “Kapının tanyel profiline Bireysel illüzyonlar altında bir milim, üst tarafında tabii ki ters Gösteri yapan bir sihirbaz yarım milim açıklık var, üst tarafa düşüyordu. bireysel illüzyon yaratır. En da havlu koyayım mı?” diye araton Savaşı bilindik sihirbazlık gösterisi sordum. Onlar ise, “Gerek yok, MÖ 490 yılında şapkadan tavşan çıkarmaktır. sinemada gaz çöker, alt tarafa koymanız gerçekleşti ve pek İzleyiciler şapkadan tavşan ikonik yeterlidir” dediler, rahatladım. Tek çok öyküye konu karakter çıkarıldığını gözleriyle katlı bir villada yaşıyor olsanız dış Moldu. Atinalı 900 r ambo da görürler ama tavşan şapkadan kapınızın altına havlu koymanız savaşcının Sparta’dan gelecek tss B’den çıkmamaktadır. İllüzyonistler, yeterli olabilir. Ancak yirmi katlı muzdarip takviye kuvvetleri beklemesi ve sanıldığı gibi sadece el bir Vietnam binalarda da alta havlu koydular, Perslerin son saldırı için hazırlık çabukluğuyla hünerlerini savaşı bu gazın yirminci kata ulaşana yapmaları savaşın düğümünü gazisidir. sergilemezler, en son teknolojik kadar önceki katlarda kapıların çözecekti. Ancak Atinalılar, yenilikleri takip ederler. Bir hem altına hem üstüne ulaşacağını savunmada kalmak yerine saldırmaya zamanlar Avrupalı sömürgeciler, kimse düşünmedi. Ben bu olayı görüşü kabul edildi. Günümüzde de yüzde 80’inde TSSB gözlenmiştir. karar verdiler ve tarihin en önemli Afrikalı kabile liderlerini yıllar sonra bir konferansta psikiyatri alanında tanı kriterlerini Meksika’daki depremde bu oran zaferlerinden birini kazandılar. insanlarının önünde küçük anlattığımda bir bey, “Hocam bilimsel anlamda içeren DSM-5 adlı yüzde 32 olarak tespit edilmiştir. “Tarihin babası” Herodot ise bu düşürmek için sihirbazlık bunu söyleyen uzmanlardan kılavuzda “Travma Sonrası Stres TSSB, travmatik olayı yeniden savaşı anlatırken bir askere özellikle yaparlardı. Örneğin sahneye birisi de bendim, o kadarını Bozukluğu” olarak yer almıştır. yaşama hissi, travmayı hatırlatan dikkat çekti: Atinalı Epizelos. gelen bir çocuk hafif madeni düşünemedik” dedi. Bunun meali, olaylardan etkilenme, yer, kişiler Herodot’a göre, yakın dövüş bir kutuyu kaldırırdı. Aynı Depremin eTkileri “Biz yalan söyledik” demekti. ve etkinliklerden kaçma, duygusal başladığında Epizelos aniden kör şeyi kabile liderinin yapmasını Büyük felaketi yaşadığımız 6 Toplumsal illüzyona, yani göz tepkilerde dengesizlik gibi belirtileri olmuştu. Ancak savaş meydanını isterlerdi, ancak o kutuya elini Şubat depremi çok sayıda insanımızı göre göre aldanmaya çok örnek ile kendini gösterir. 1999 Gölcük terk etmedi. Körlüğünün ise fiziksel sürmeden önce seyircilere fark yaşamdan kopardı, daha da fazlasını var. İnsanlar yüzyıllar boyunca depremini yaşamış bir arkadaşımın bir nedeni yoktu. Devasa ve sakallı ettirilmeden kutu mıknatısla yalnızca fiziksel ya da maddi -ve halen- matematik benzeri İstanbul’da 2019’da 5,8 şiddetinde bir adamı gördüğünü ve bu adamın, zemine sabitlenirdi ve lider kutuyu değil ruhsal açıdan da bir yardım konularda erkeklerin kadınlardan gerçekleşen nispeten hafif bir önüne geçerek karşısındaki düşmanı kaldıramazdı. Sonra tepelerde Hz. gereksiniminde bıraktı. TSSB, bir üstün olduklarını düşündüler. Oysa depremde masanın altına donmuş öldürdüğünü anlatacaktı. Arkadaşları İsa görüldü. Bu bir hologramdı. depremden sonra hayatta kalanlar binlerce araştırma, eşit beslenme, bir şekilde saklanması ve bina için açıklama basitti. Hologramı gerçek zanneden temiz arasında en yaygın olumsuz eşit eğitim verilmesi halinde dışına bile çıkacak enerjiyi kendinde Yunan Tanrıları kalpli insanlar, “İşte mucize!” psikolojik tepki cinsiyetler ve ırklar arasında bulamaması durumun bir örneğidir. devreye diyerek ağladıar. olarak kabul edilir. zihinsel açıdan anlamlı bir farklılık Toplumu etkileyen benzer girmişti. Analizlere göre bulunmadığını gösterdi. (Bir felaketlerde, sürecin bitmesi ile Ancak Doğal illüzyonlar deprem sonrası zamanlar “Kompüter Kadınlar” normale dönülebileceği inancı Epizelos’un Yüzyıllar boyunca insanlar TSSB görülme vardı.) Kralların, padişahların, vardır. Bu durum, olayın kişilerin körlüğünün savaşın sabahları Güneş’in doğduğunu, sıklığı diktatörlerin olduklarından ruh halinde yaratabileceği artçı gerilimine bedensel akşamları battığını gördüler, gece yetişkinlerde daha muhteşem algılanmaları sarsıntıların göz ardı edilmesine bir tepki olduğu boyunca Güneş’in Dünya’nın yüzde 67’ye, da birer toplumsal illüzyondur, yol açabilir. Yaşadığımız depremin düşünüldüğünde altından dolaşarak sabah tekrar çocuklarda ışık körlüğüdür. Beş yüzyıl önce yıkıcı etkilerinin uzun süre devam günümüzde sık doğuya geldiğini düşündüler. yüzde 60’a Avrupa’da bir ressam, öğrencisine edeceği görülüyor. Görünür sorunları duyulan bir kavramın Bundan emindiler. Galileo bunun kadar varabil- “Kralın ayak parmağı ile çobanın bile görmezden gelmeye eğilimli ilk tanımlayıcı yalnızca doğal bir illüzyon mektedir. Van’daki ayak parmağını aynı çizemezsin” politikalar ise bu dönemde tanık öykülerinden olduğunu söyledi. Gökkuşağı da 2011 depremini demişti. Osmanlı’da ise halk olduğumuz durumlar. Etkilenen biriyle bir doğal illüzyondur, gökte bir yaşamış öğrencilerle padişahın altı evliya gücünde tüm yurttaşlar için koruyucu karşılaştığımızı çember oluşmaz. 8 yıl sonra yapılan olduğuna inanırdı, bu güçteki bir ve tedavi edici uygulamaların, düşünebiliriz: araştırmada, padişahın 33 yıl tahtta kalıp da Toplumsal illüzyonlar ilgisiz eğitimlerden gelmiş değil, Travma sonrası çoğunluğunun nasıl 1.5 milyon kilometre toprak tam anlamıyla yetkin kadrolarla “Kâhinler papanın öleceğini stres bozukluğu epizelos maraton savaşı’nda bir TSSB belirtileri kaybettiğini ise düşünmezdi. Hitler planlanması ise kritik önemde. bildiler, Marmara depremini (TSSB). Bu Persle savaşırken günün birinde tıp gösterdiği intihar etmeseydi de ülkesinde bir bildiler!” Bildiler ama nasıl alandaki bilimsel tarihinde anılacağını bilmiyordu. Kaynakça: belirlendi. seçim yapılsaydı bence, herkesin bildiler? Olayın illüzyon yanı çalışmalar u Ediz KURT, Arzu GÜLBAHÇE, Travmayla bizzat değilse bile büyük bir kitlenin (2019), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler şöyledir: Genellikle aralık ayında ise 19. yüzyıl karşılaşma, travmanın şiddeti ve oyunu alırdı. Çünkü insanlar onun Enstitüsü Dergisi, Cilt 23, Sayı 3, 2019, 957 kâhinler yeni başlayacak yıla sonları ve 20. yüzyıl başlarında - 972, süresi kişide oluşabilecek TSSB’nin yaptıklarını değil, hayallerindeki ilişkin felaket haberleri verirler, hareketlendi. O yıllarda çalışmalar u Lofti S. IGUSABDER, 3 (2017): 275- gelişimini etkiler. Nispeten sakin Hitler’i algılıyorlardı, bir de “Ama papanın, ünlü bir sanatçının tren kazaları ve sonrasında da savaş 286 bir yaşam süren Norveç’te bir boya dağlara yol yaptı” diyorlardı. öleceğini, büyük doğal afetler konularında öne çıkmaktaydı. u Tang B. Int J Environ Res Public Health. fabrikasında oluşan patlama sonrası Bu durum toplumsal illüzyonun 2017 Dec 8;14(12):1537. olacağını söylerler. Bu haberler Psikolojik durumlara verilen isimler yapılan çalışmada kurtulanların özetidir. u Herodotus 6.117. basında çıkar. Verdikleri kötü de ortama uygun olarak “gülle “Size bin yıl barış vadediyorum” haberlerin bir kısmı zaten etkisi”, “asker kalbi” ve “travma diyen Hitler’e inanan çoktu; gerçekleşme olasılığı yüksek şoku” olarak adlandırılıyordu . dünyada “Arabayı, ambulansı, haberlerdir, dünyada doğal afetsiz İkinci Dünya Savaşı ise bilgi röntgeni, operayı ülkemize ilk yıl geçmez. Ancak kâhinler akışının yaygınlaştığı dönemin ilk biz getirdik” diyen siyasetçiler bazen heyecanlanıp kişi adı kitlesel travmalarındandı. Savaşta de vardır, onlara inananlar da. vererek felaket tellallığı yaparlar. psikolojisi bozulmuş askerler Galeati Yayıncılık Kendinizi şapkadan tavşan Geçmişte her yıl bir papanın adını gündemde daha fazla yer tutmaya çıkacağına hazırlarsanız, çıktığını vererek “Önümüzdeki yıl ölecek” başlamıştı. Let There Be Light (Işık görürsünüz. dediler. Ben not ettim. O papa Olsun) belgeselinde, yönetmen John yıllarca ölmedi. Buna rağmen hiç Huston, TSSB hastalarını ele aldı. kimse yıl bittiğinde “Hani papa 1945’te çekilen 58 dakikalık filmde, Not: Bu yazıyı bitirdiğimde ölecekti? Yalan söylediniz!” diye psikiyatri tesisindeki bir grup eski KARGO DAHİL 75 ¨ YERİNE 45 ¨ KARGO DAHİL 80 ¨ YERİNE 55 ¨ Kahramanmaraş’ta büyük bir hesap sormadı, kehanet unutuldu. gazinin öyküsü anlatılıyordu. Ne deprem oldu. Kâhinleri, astrologları Sonunda papa öldü. Bunun yazık ki film o dönem askeriyenin ciddiye alan toplum, yıllardır üzerine birçok kâhin elindeki bakış açısına uygun değildi, 1980’e bu bölgede büyük bir deprem gazete kupürüyle “Ben geçtiğimiz kadar halktan saklandı. Huston’a beklediğini söyleyen Prof. Dr. Naci aralıkta bunu bilmiştim” göre içerik, “Amerikan askerlerinin Görür’ü ciddiye almadı; kendi diye ortaya çıktı. Bu kişilerin savaştan daha güçlü bir şekilde geri ifadesiyle, yerel yöneticiler ve ülkeyi döndükleri” söylemine ters düşmüştü. yönetenler ona kulak vermediler. KARGO DAHİL 200 ¨ YERİNE 125 ¨ Ancak 1970’lerde Vietnam 3 KİTAP, KARGO DAHİL 355 ¨ YERİNE Savaşı’na katılmış ABD’li gazilerin İmtiyaz Sahibi: Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık teşhisleri, konunun yayılıp isminin n Yayın Koordinatörü 26 ŞUBAT 2023 SAYI: 1718 ¨ CUMHURİYET VAKFI adına AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul 225 DENİZ ÜLKÜTEKİN kalıcı olarak konmasını sağladı. Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: ALEV COŞKUN n Sayfa Tasarım reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611 Genel Yayın Yönetmeni İlerleyen yıllarda sözü geçen tüm +90 539 669 60 69 EMİNE BİLGET Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. TUNCAY MOLLAVEİSOĞLU durumların aslında ruh durumunda www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 n Reklam Genel Müdürü A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Sorumlu Müdür pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın ESRA BOZOK benzer klinik tablolara yol açtığı ÖZGÜR SOYER otanyel@yahoo.com