Katalog

10 TEMMUZ 2022 2 eDitörDen Hikikomori: üşlerinin peşine düşen- ler... Kimi yolculuğa çı- kar kimi de yurdunu Ddüşlerine katar. Ne olur- Münzevilikten sa olsun düşlerimizle dönüşürüz. Ortada bir amaç varsa amaca ula- şırken gidilen yol, öykünün kahra- manlarına da bir şeyler katar. Kat- ötesi mi? manın ötesinde onları dönüştürür. Düş kurduğunuz andan düşü ger- Japonya’dan çıkan ve daha çok Uzakdoğu’da görüldüğü için çekleştirdiğiniz ana kadar geçen sü- rede yaşadığınız değişim kimi za- Batı’da pek ciddiye alınmayan Hikikomori, yani kendini dış man sizi başka birisi haline getirir. dünyadan soyutlama durumu hızla dünyaya yayılıyor. O kişinin düşü hâlâ sizin düşünüz müdür? ir yıldır okula gitme- zartarak engellemekte. Yine bir hikikomori olan At- HHH komori” de durumu ve bunu yaşayan ki- yen 15 yaşındaki deli- Şam sushi Watanabe, yedi ayını kendini soyutlayarak ya- şiyi tanımlar. Kim bilir belki de insanoğlunun, kanlı hastaneye geldiğin- takta geçirdikten sonra annesinin durumuna üzüle- Pek çok toplumda “münzevi yaşam tar- Güünl Ğü doğa ve diğer canlı türlerinin sür- de ailesiyle bile görüş- rek bundan vazgeçtiğini söylemişti. Watanabe bu zı” denilebilecek durumlar vardır. Burada dürmeye çalıştığı döngüsel yaşam Bmediği ve odasından çık- süreçteki duygusal deneyim ve acıları paylaşmak endişe verici olan ise tüm yaşamın amaç düzeniyle en büyük çatışkısı, düşle- mak istemediği anlaşılmıştı. Net bir üzere bir yaratıcı sanat projesi de oluşturdu. İnsan- gözetilmeksizin bir odaya sığdırılması ve ri ve yeniliğe olan açlığıdır. Bir tuğ- neden de gözükmüyordu. Basit bir lar bir çevrimiçi siteye isimsiz iletiler gönderiyor ve etkileşimin elektronik araçlara yönelme- lanın üzerine diğerini, bir diğerini “asosyal”likten depresyona uzanan Watanabe iletileri seramik levhalara yazıp, ardından si. Ancak bazı araştırmacılar internet ba- ve bir diğerini daha koyarken oluş- ön tanılar gözden geçirilirken çocu- geleneksel Japon sanatı “kintsugi”yi kullanarak par- ğımlılığının bu olguda ana etken olmadı- ğun öyküsündeki ayrıntılar bambaşka çalayıp yeniden bir araya getiriyor. “Kinstugi” sa- ğını, bilgisayar ve akıllı telefonların ol- turdukları bütünün ne anlama geldi- bir tanıyı akla getirecekti. natında kırık seramikler toz altınla karıştırılmış bir madığı zamanlarda da “hikikomori”lerle ğini çözmeleri ve üzerine daha bir Çocuğun elektronik araçları kul- cilayla birleştirilir. Bu dayanıklılığı vurgulayan bir karşılaşıldığını söylüyor. İlk tanı ölçütü sürü tuğla ve daha bir sürü anlam Ömür lanım süresi ve sosyal soyutlanma- felsefedir de. Söz konusu kırılma, nesnenin sonu ve- olarak da altı aydan fazla eve ve odasına eklemeleri, kendilerini de anlamlı Taleyn sı gittikçe artmıştı. Okulda da notla- ya gizlenecek bir şey değil, nesnenin yaşam süreci- bağımlı yaşamak kabul ediliyor. veya değerli kılmanın tek yoludur. rının istediği gibi olmaması hem aile- nin parçası olarak kutlanacak bir durumdur. HHH tÜrkiye’De De görÜlÜyOr sini üzmüş hem de yaşamında ilk düş HikikOmOri’ler artıyOr Ancak bu anlamlar bütünü, uy- Kavram Batı ülkelerinde görece ye- kırıklığı olarak yer etmişti. Sonrasın- “Hikikomori”yi tek bir nedene bağlamak müm- ni ve “hikikomori” ile ilgili “epidemiyolojik” araş- da altı ay yeme içme, tuvalet ve okula gitme dışında garlık gibi geniş bir zaman ve bil- kün değil. Japonya günümüzde dünyanın yedi bü- tırmaların çoğu Asya ülkelerinde yapıldı. Bir 2010 odasından çıkmamıştı. Zamanla yemeğini bile ailesi gi birikimine ulaştığında ilk tuğlay- yük ekonomisinden biri ve 2021 Nisan verisine göre araştırmasına göre Japonya nüfusunun yüzde 1.2’si- odasına getirir olmuştu. Ortalıkta kimsenin olmadığı la son tuğla arasındaki bilinç bağı yüzde 2.8’le dünyadaki en düşük işsizlik oranların- nin “hikikomori” olduğu tahmin ediliyor. Hong saatlerde mutfağa giderek odasına yiyecek, içecek kopabilir. Tıpkı büyük evren yasa- dan birine sahip. Ekonomik pencereden bakılırsa ne- Kong’da yapılan bir çalışmada da yüzde 2.6 oranın- depoluyordu. Ailesinin profesyonel yardım alma larıyla küçük evren yasaları arasın- den “rahat batmış” gibi bir kahvehane sohbetine dö- da yaygınlık görüldü. “Hikikomori”nin küresel ola- önerilerini reddetmişti. Ebeveynlerinin, odasındaki daki uyumsuzluklar gibi. Veya ede- nüştürülebilir. Durum böyle olsaydı ülkemizde de rak kabul edilmesinin önündeki bir engel de isim ne- internet bağlantısını kesmesi ve bilgisayarını alması biyatın düşlerinde yarattığı yüce- Covid-19 pandemisi sonrası işini kaybeden gençler deniyle durumun Japonya’ya özgü olduğu şeklinde- da fayda etmemiş, perdeleri kapalı ve kapının açıla- nedeniyle “hikikomori” cenneti olurduk. ki varsayım. Önceleri kültüre bağlı bir hastalık belir- liklerin gerçek yaşamda var olma- mayacağından emin olarak yaşamaya devam etmiş- Çağdaş dünyada teknolojik gelişmeler ve sosyokül- tisi olarak kabul edilmesine karşın İspanya, Güney ti. İdrarını da pet şişelere yapmaya başlayınca aile- dığı gibi. Kimi düşlerini gerçekleş- türel etkenlerle “hikikomori”nin de aralarında bulun- Kore ve Nijerya gibi ülkelerde de endişe verici sayı- nin tedavi baskısı arttı. Sonunda psikiyatriye başvu- tirirken dönüşür kimi de düşlerin- duğu soyutlanmalar yaygınlaşıyor. “Hikikomori” ile da olay raporu yayımlandı. Açılışta da bahsettiğimiz ruları ile değerlendirmeler yapıldı ve tedavi başladı. de gerçeği dönüştürür. Yine de biz depresyon, asosyal durumlar, şizofreni gibi ruhsal so- gibi bu ülkeler arasında ülkemiz de var. Bu olay Türkiye’de bilimsel anlamda yayımlanmış insanoğlu, bu uyumsuzluklarımı- runlar arasında psikiyatri tarafından ayırıcı tanılar ya- Konu aslında çokça film, dizi ve romana ko- ilk “hikikomori” vakası olarak yerini aldı. zı umursamayız, çünkü kendimize pılabilmekte. Ancak “hikikomori”ye ilginç bir Uzak- nu olarak kültürel bir unsur da oldu. Kendisi de 10 bir acı yaratmak, iki tuğlayı üst üste ODaDa bir yaşam doğu olgusu olarak değil, tüm toplumu etkileyebile- yıl soyutlanmış şekilde yaşayan Nito Souji bu yolu Adından da anlaşılacağı gibi Japonca kökenli bu cek bir durum olarak bakılması gerektiği bir gerçek. koymak kadar değerlidir. Ne de ol- özellikle seçtiğini ve nedenini de “zamanını sadece kavram davranışsal bir durumu anlatsa da psikolojik değerli şeyler” için ayırma isteği olarak açıkladı. Bu sa anlamın en çok karşılığını buldu- Kaynakça: ve sosyal pek çok etken içeriyor. Deyimin Japonca deneyimden elde ettiği içsel tecrübelerini de bir bil- ğu duygu düş kırıklıkları... • Kasak M. Turkish J Clinical Psychiatry 2022; 25: 117-122. hiku (geri çekilme) ve komoru ise (içe kapanmak) gisayar oyununa yansıttı. “Pull Stay” adlı video oyu- HHH • Cosan B./Journal of Social Policy Conferences, 81, 393- söz den oluştuğunu görüyoruz. Sosyal geri çekilme- nunda bir “hikikomori”nin evine girerek onu rahat- 419, 2021. Belki de bu yüzden tutarlılıkla- de gençler toplumla her türlü etkileşimi reddetmekte sız etmeye çalışan üç kişiyi bazen silahından karpuz • Holtaway J. Hikikomori artists; theconversation.com 2 ra çok önem veriyoruz. Bir çelişki- ve sosyal alanlardan da uzak durmaktadırlar. “Hiki- ateşleyerek bazen de onları tempura hamurunda kı- Mart 2021. miz açığa çıktığında önce çevremi- ze, aslında kendimize verdiğimiz kutsal, tek benlik sözünden dön- mek istemiyoruz. “Değiştim, dö- nüştüm” derken zorlanıyoruz. Oy- Ruhunuza şifa olsun sa düş kuranlar ve yola çıkanlar, iç- sel bir farkındalıkla örülü dönüşü- nadolu’da iz bırakan dini bulma, özüne dönme ve iyileş- mü gerçekten deneyimliyor. Kur- medeniyetlerin mo- me...” Anadolu’da iyileştirici gücü ol- gularında yarattığı hayaletler ya- tiflerinin yaşam bul - duğuna inanılan altın ve gümüş, bugün şayanlar değil. Aduğu takılar Sacré Sürücü’nün var olma hikâyesiyle bir- İstanbul’da tasarımcı İrem leşti. Anadolu topraklarında izi olan HHH Sürücü tarafından yorumlan- medeniyetlerin motifleriyle yorumla - Cumhuriyet Pazar bu hafta say- dı. Tasarımlarının başka ruh- nan tasarımların her biri Sürücü’nün falarını düş kuranlara, yerini yur- lara da şifa olacağını dile geti- kendi atölyesinde tek tek el işçiliği ile dunu düşlerine ortak edenlere ve İrem ren Sürücü takıları hakkında üretiliyor. Modern, sade ve etnik kimli- Sürücü düşleriyle dönüşüm için yola çı- şöyle konuştu: ğe sahip olan takılar kendi özünü bul- kanlara ayırdı. Hepinize keyifli “Uykunun en derin anında mak isteyenlere bu yolculukta eşlik okumalar... doğan bir uyanış öyküsü, Sacré edecek özel koleksiyonlar sunuyor. İstanbul. Tıpkı medeniyetin filiz - Koleksiyonlara https://www.sacreis- lendiği Anadolu topraklarına ha- tanbul.com/ üzerinden ulaşarak, online Deniz ÜlkÜtekin yat veren güneşin doğuşu gibi. Ken- alışveriş yapmak da mümkün. deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr Diyelim, denilmiş de Toplum ve şartlardan bağımsız bir birey algısı gerçekçi değil zaten. Ama “gerçek- lik” dediğimiz duyu- sal deneyim nasıl olu- şuyor? Buna yanıt ver- Galeati Yayıncılık Kişisel mi gelişiriz? memiz gerekir ki di- ğer adıma geçebilelim. Yani fizik bilmeden en yeter ki iste. İstersen başa- ğin oluşumunda nesnenin rolü var mı? Ken- metafiziğin yapılabile- Ş ae arc rırsın. İçindeki sesi dinle. Po- dilik, bilincin eşlik ettiği bir olgu mu? Eğer ceğini düşünmek hata- tansiyelini açığa çıkar. Kendi- değilse “var” nasıl denilebilir? lı bir yaklaşım. Kant, “Sni keşfet. Kendini tanı.” “İstersen başarırsın.” Nasıl? İçinde bulun- bilim adına büyük katkı sunduğu metafizi- Bunlar kişisel gelişimcilerin çok sık kul- duğumuz sosyal ve kültürel koşullardan ba- ği şöyle tanımlıyor: “Duyularla anlaşılabi- landığı ifadeler. Psikolog Zaza Yurtsever’e ğımsız bir isteme nasıl olanaklı? len bilgiden, duyularla anlaşılamayan bilgi- sordum: “Kişisel gelişim uzmanlarıyla ilgi- ye akıl yoluyla geçme bilimidir.” gerçeklik ötesi li ne düşünüyorsunuz?” Zaza’nın yanıtı net: Bu bilim Kant’a göre duyguların değil, an- 1992’de gündeme gelen “gerçeklik öte- “Tehlikeli buluyorum. İnsan psikolojisine KARGO DAHİL 45 ¨ KARGO DAHİL 40 ¨ cak aklın bir eylemi olarak kendini gösterir. zarar verme olasılıkları yüksek. Ayrıca yıl- si” kavramı Steve Tesich’e ait. Tesich, “Ya- Kant’ta duyusal gerçekliğin ötesi akılsaldır. lanlar Hükümeti” başlıklı makalede kavra- lardır bu alanda çalışan biri olarak ‘kişisel mı, insanların gerçeği aramak yerine sunu- gelişim uzmanlığı ya da yaşam koçu’ kav- PlatOn’un görÜşÜ ramlarını kendim için bile kul- lan bilgi yığınını düşünmeden ka- Platon ne diyor bu işlere? “Kendini ta- bul ettiğine gönderme yaparak kul- lanamam, çok iddialı ifadeler.” nı!” sözü hocası Sokrates’e ait. Sokrates’i Toplumsal lanır. “Gerçeklik ötesi” nesnel ger- Uzman olanın iddialı buldu- Platon’un konuşmalarından tanıyoruz. Pla- çeklik karşısında kitlelerin duygula- ğu kişisel gelişimcilik gerçek- ton, “Bu gördüğümüz her şey doksadır, ah koşullardan rına ağırlık vermesi ve bu duygula- lik ötesi (postmodern) dönemin bir bilseniz gerçekliğin ötesinde neler var!” yalıtılmış bir salgın hastalığı durumunda. Bu- rının nesnel gerçekliği bulanıklaştı- anlamında bir şeyler söylemiş, kendini ta- rarak kamuyu etkilemesidir. nu meslek edinenler, onlardan nımayı gerçekliğin ötesine atmamış mıydı? bireyin var “danışmanlık” alanlar, içlerinde “Sen yeter ki iste, istersen başarır- Pek çok gnostik ve mistik geleneği bu ne- olabileceğini var olan bir açığa çıkmamış güç sın” demek, “Kişisel mi gelişiriz” so- KARGO DAHİL 28 ¨ KARGO DAHİL 35 ¨ denle Platon’dan etkilenmedi mi? olduğuna ve bunun keşfedilme- rusunu kendimize sormadığımızı gös- sanmak akıl Eğer Platon’un felsefesi için bunu söyler- 4 KİTAP, KARGO DAHİL 148 ¨ YERİNE si gerektiğine inanmış durum- terir. İnsanın toplumsal, tarihsel, eko- sek okulu akademia’ya adım atmamıza izin dışıdır. dalar. Sorgulamıyorlar. Oysa nomik, politik ve kültürel bir varlık verilmeyecektir. Çünkü okulun kapısında sorulması gereken sorular var: olduğu gerçeğini yok sayarak yalıtıl- “Geometri bilmeyen giremez” yazmakta- ¨ 129 “İçindeki sesi dinle.” İç nedir? mış bir bireyin var olabileceğini san- dır. Geometrinin kendini tanımakla ne ilgisi İç derken neyi kastediyoruz? İç- mak gerçeklik ötesidir. var? Bu soruya yanıt bulduğumuzda kişili- güdüye mi, bilinçdışına mı, düşünme eylemi- Peki, gerçeklik ötesi hiç mümkün de- +90 539 669 60 69 ğimizde bir gelişim söz konusu olabilir. ne mi veya mistik bir alana mı gönderme ya- ğil midir? Hazır kuantum fiziği de varken www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 “Gerçeğin ötesinde bir başka gerçeklik var- pıyoruz? Ek soru: Mistik nedir? Not: Platon’da geometri (Dianoia: Karşılıklı akıl yü- “Kendini keşfet.” Kendilik nedir? Kendili- dır” neden demeyelim? rütme faaliyeti, diyalektik) bir ara durum niteliği taşır. otanyel@yahoo.com ay ya