Katalog

12 HAZİRAN 2022 4 Dün seçim heyecanı yaşayan Galatasaray’ın geçmişte düştüğü ikiliğin yarattığı kırgınlıklar olaylı bir 90 dakikaya neden olmuştu Hem gol hem ayva yağmuru lanmasını önlemek, karşılaşmayı yinelemektir. Yediği tekmelere dayanamayan Danyal, Güneş- KÖPRÜBAŞI li oyunculara karşılık verince maçtan atılır. Ga- latasaray sekiz kişiyle hücumunu sürdürür ancak 79. dakikada Güneş frikikten ikinci gölünü atar. (Cumhuriyet/Son Posta/Akşam ve 2 Aralık 1933) MAÇ BITER TARTIŞMALAR BITMEZ Ayvalı maç 6-2 Galatasaray’ın üstünlüğüyle bi- ter ama tartışmalar sürer. Akşam’a göre Taksim Stadı o gün yaşanan manzarayı Galatasaray-Fe- ŞADUMAN nerbahçe maçlarında bile görmemiştir. Golspor’a HALICI göre ikinci yarı oynanan maç değil, Taksim cep- hesinde temizleme operasyonudur. Futbolun f’sini bilmeyen hakem Nuri, kasti faullere, tek- melere göz yummuş, bu tutumuyla oyuncuları delirtmiştir. (Golspor, Yıl 12, Sayı 6, s. 3-5) Henüz futbol fanatizminin yeşil (veya Bir yandan tekmeleri, golleri yakalamaya çalı- toprak) sahalara düşmediği yıllar. şan foto muhabirler maç boyunca tribünde iştah- la ayva yiyen, ayva üzerine diktikleri mumu sön- Karşılaşmalar, “Aman efendim”ler, düren, maç sonrasında sahadan ayva toplayan ta- “zat-ı aliniz buyursunlar” havasında raftarın karelerini yakalamak için yarışır. O gün ayvayı yiyen Güneş, 1935-36 sezonunu beşinci, geçiyor. Ancak öyle bir maç Tarih 1 Aralık 1935. Galatasaray ve Gü- va fırlatırken ah Yusuf Ziya, vah Eşref Şefik diye 1936-37’yi ikinci olarak kapatır. var ki! Tarih 1 Aralık 1935, yer neş, Taksim Stadı’nda ilk kez karşılaşacaktır. avaz avaz bağırır. 30. dakikada Salim 1937-38’de averajla Fenerbahçe Galatasaray’dan ayrılan, cezalı köşe vuruşuy- Taksim Stadı. Galatasaray kendi ve Beşiktaş’ı geçerek hem İstan- Faruk, Asım, Muammer, Rı- la Galatasaray’ın bul Birinci Lig hem de Milli Küme bünyesinden çıkan Güneş’le oynuyor. za, Necdet, Celal, Şefik, Re- ikinci golünü şampiyonu olur. Bu şampiyonluk- bii ve Rasis Güneş’te forma atar. 43. dakika- ta da siyasetin gölgesi vardır. Gü- yılı sonunda Galatasaray’da giyemez. Güneş’in kalesin- da ise Danyal’la neş Kulübü 1938-39 sezonuna da başlayan ikilik kulüp- de Sefa vardır. Selahaddin, üçüncü golüne 9 başarılı başlar. Ne var ki 26 Ekim ten ayrılanların Ateş-Güneş Hasan, Münir, Reşad, İsma- kavuşur. 1 2 3 1938’de kulüp yöneticileri ani Kulübü’nü kurmasıyla sonuç- il, Tevhid, Mehmet, Melih, İkinci yarı Ga- bir kararla futbol, atletizm, gü- lanır. 21 Temmuz 1935’te kulübün kurucuların- Hristo ve Kemal Şefik’le ma- latasaray hü- reş ve denizcilik şubelerini kapa- dan Kemal Rıfat Kalpakçıoğlu’nun bölge futbol ça çıkacaktır. Galatasaray’ın cumlarıyla baş- tır. O günler Atatürk’ün iyileşe- başkanlığına seçilmesi, takımın Birinci Lig’de 11’inde Avni, Osman, Lütfi, lar. 49. dakikada meyeceğinin kesinleştiği, İsmet oynamasının yolunu açar. (Cumhuriyet, 5 Ka- Kadri, Nihat, Fahir, Mehmet Salim topu Gü- İnönü’ye Cumhurbaşkanlığı yo- sım 1935). Kuşkusuz Cevat Abbas Gürer’in Salim, Selahattin, Gündüz Kı- neş kalesine ka- lunun açıldığı günlerdir. Libe- Atatürk’le olan yakınlığı bu kabulde etkili olur. lıç, Fazıl ve Danyal vardır. Ha- dar sürer, Gündüz Kılıç’a verir raller düşüşte, devletçiler yük- Gürer o günlerde hep cumhurbaşkanının ya- kem ise Kasımpaşa’dan Nuri’dir. ve dördüncü gol ağlarla buluşur. seliştedir. Güneşli futbolcuların nındadır ve Atatürk, Ateş-Güneş Kulübü’nü Yedi bin taraftarın çoğu Galatasaraylıdır. Her Güneşli Melih karşı atağı başla- pek çoğu eski yuvalarına döner. iki kez ziyaret eder. İlkini 30 Ocak 1935’te ya- birinin elindeki ayvalar merak konusudur. Gü- tır. Ancak Latif’in tekmesiyle ba- Maç sonrası Golspor’un yazdıkları ise bugün par. (Atatürk’ün Nöbet Defteri, s. 351) Bu tari- neşliler sahaya çıkınca ayva yağmuru başlar. yılır ve saha dışına alınır. Güneş 10 kişi kalmış- de geçerliliğini korumaktadır: hi ziyarette Atatürk kulübün adından Ateş’i atar. Stat bir anda ayvayla dolar. Bekçiler ayvala- tır. 60. dakikada Salim’in sert şutu Güneş’in ağ- Asil ve nezih spor istiyoruz. ... Spor, beş on ki- Güneş-Dil tezini kulüple de yaşatmak ister. 15 rı toplarken Galatasaray sahaya çıkar. Tribün- larını adeta deler. Güneşliler hücuma geçer. An- şinin karşı karşıya geçerek çeşitli renkler altında Şubat 1935’te ise çaya gider. (AND, s. 356) Ba- ler Galatasaray marşları ile yankılanır: Bayrağı- cak hücumları ceza sahasında faulle kesilir ve 63. birbirlerine küfür etmesi tekme sallaması değil- sında yankı bulmayan bu ziyaretlere karşın 15 mız ne güzel sarı kırmızı/Kotramızın adı deniz- dakikada Güneş penaltıyı gole çevirir. Maç 5-1 dir... Spor kafa ile, zekâ ile ve nihayet zekâ ve ci- Şubat’ta Galatasaray’ın verdiği yemek gazetele- yıldızı/ Taksim stadında attık voltayı/Güneşlile- olur. Güneş daha sevincini yaşayamadan Salim- vanmertlik kuralları altında yapılır. Spor bir okul, rin ilk sayfalarında yer alır. Kimler yoktur ki Fet- re taktık zokayı! Gündüz ikilisi yeniden sahnededir. Dakika 65, bir bilim meselesidir... Spor mariz, kansız, kafa- hi Okyar, Vali Muhittin Üstündağ, CHP İstanbul Maçın ilk dakikaları Güneş yarı sahasında ge- maç 6-1. Galatasaray, Güneş’in kalesini ve oyun- başkanı, milletvekilleri... Galatasaray ve ayrılan- çer. 19. dakikada hakem Galatasaray’a bir pe- cularını dövmektedir. Kadri sert faulü nedeniyle sız, okul görmemiş insanların koşacağı saha de- lar arasındaki mücadele siyasette ve basında da naltı verir. Osman penaltıyı gole çevirince sah- oyundan atılır, sakatlanan Nihat da çıkar. Güneş ğildir. Bugün birbirine tekme atanlar, yarın top- sürmektedir. Az sonra sahaya da yansıyacaktır. neyi yine ayvalar alır. Taraftar Güneşlilere ay- sert oyuna karşılık verir. Amacı maçın tamam- lum içinde elbette daha tehlikeli olabilir. Sanatçı bir çift olan Selva ve Turgay Erdener ile müzik yolculukları üzerine keyifli bir söyleşi yaptık Sanata karşı her baskı, bize dokunuyor oprano Selva Erdener son dönem- u Opera sanatçılarının türkü söylemeleri- de sanatçılara ve müzik festivalleri- ne ilişkin olumsuz eleştiriler için ne düşü- ne getirilen kısıtlamalara ilişkin “Sa- nüyorsunuz? nata, sanatçıya, müziğe, yaşam şek- S. Erdener: Türkiye’de doğdum, büyüdüm. Ha- line yapılmış her baskı bana yapıl- yatımın bir bölümünde türkü, Türk müziği, klasik Smış müdahale kadar dokunuyor” de- müzik ve opera dinledim. Hepsi benim geçmişim. di. Turgay Erdener ise Sivas Katliamı’nda yaşa- Ben nereliyim türkü söylemeyeceksem? Bence asıl mını yitiren aydınlardan Behçet Aysan’ın şi- sorun, insanın kendi dilinde, vokalleriyle ken- irlerinden bestelenerek derlenmiş al- di sesini bulmamış veya buna hiç ilgi bümde eşi Selva Erdener’le bera- duymamış olması. u Son dönemde ber yer alacağını söyledi. Erde- u Konservatuvarla nasıl ner çifti, Cumhuriyet’in soru- sanatsal etkinliklere yö- tanıştınız? larını yanıtladı: nelik “yasak”ları nasıl değer- Turgay Erdener: İlko- lendiriyorsunuz? u Sanata ve operaya kula başlayacağım yıl ba- S. Erdener: Sanata, sanatçıya, müziğe, ya- ilginiz nasıl başladı? bamın Ankara’ya tayini ol- şam şekline yapılmış her baskı bana yapılmış Selva Erdener: Babam du. O dönem yönetimde gibi dokunuyor. Bunun kesinlikle olmaması ge- sanata çok meraklıydı, beni Demokrat Parti (DP) var- rekiyor. Sanat özgürleştiren bir şeydir. de o yönlendirdi. Annem ala- dı. Babam muhalif görü- T. Erdener: Fazla özgürleşmemizi istemiyorlar. turka, babam türkü seviyordu. nümlüydü. DP’li değil diye S. Erdener: O özgürlüğü sunmazsan sa- Klasik müzik seven halalarım memleketinden Afyon’a, natçıya yapmak istediğini nereye kadar ise her hafta sonu Cumhurbaş- sonra da Ankara’ya gönde- yapabilir? Özgür olacak ki o kafadan kanlığı Senfoni Orkestrası’nın rildi. Bu da benim için şanstı. bambaşka bir eser çıkacak. Baş- Beni mandolin kursuna yazdır- konserine giderdi. Aşure gibi her kalarını da etkileyecek. şeyden duydum. Küçük yaşta iyi mü- dılar. Oradaki öğretmenim aile- me, “Bu çocuk konservatuvarda oku- zik öğretmenleriyle karşılaştım. Hayat sun” demiş. Ansiklopedisi’ndeki konservatuvar sayfa- Masalla müziğin birlikteliği sını ezberlemiştim. “Bir okul var, müzik öğretiyor, u Türkiye’de besteciliği nasıl görüyorsunuz? benim oraya gitmem lazım” fikri vardı. kularda” adlı bir tekli çıkardık, o da henüz çok yeni. T. Erdener: Türkiye’de yeni opera yazılmasına u Yeni tasarınız var mı? T. Erdener: En son Nâzım Hikmet’in “Sevdalı Bu- çok iyi bakılmadığını düşünmüyorum. Örneğin Ad- BEĞENILDIKÇE ÜRETIYORUM lut Masalı”nı iki piyanist bir piyano, yani dört el piya- nan Saygun, bizim belki de dünya çapında en faz- S. Erdener: Banu Sıvacı ile bir uzun metraj çekece- no ve bir anlatıcı için bir müzik yazdım. “Masal mü- u Operaya başlarken endişeleriniz la ismini duyurmuş bestecimiz. Yazdığı “Gılgameş ğiz. Bir opera sanatçısı rolü var. Ayrıca yeni tekli hazır- zik” diyorum ben. Eser boyunca o masal anlatılıyor. oldu mu? Operası” 1983’te bitmiş olmalı, o günden beri bir lığındayım. Tribute albüm diyebiliriz. Behçet Aysan’ın kere sahneye çıkmadı. Bu, Türkiyede’ki opera ku- 12 Mayıs’ta prömiyeri yapıldı. Onun dışında bir gitar S. Erdener: “Dinleyen çok insan olacak mı? şiirlerinden oluşan, çeşitli bestecilerin eserlerinden Sevecekler mi?” diye endişeleniyordum. Oysa rumunun ayıbıdır. Adnan Saygun gibi dev bir adam konçertosu çalışıyorum. Ahmet Kanneci gitarist. Bir de derlenmiş, çeşitli şarkıcıların söylediği bir albüm ola- gözden uzak tutuluyorsa, genç besteciler ne düşün- şimdi severek dinlediklerini görüyorum. Bu da ba- opera yazmak istiyorum. cak. Turgay’ın da bir bestesi var. En son “Hasreti Uy- sün? u ANKARA/Cumhuriyet na daha fazlasını yapma arzusu veriyor. Kemal Urgenç OTOBÜSTEKİLER pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr 12 HAZİRAN 2022 SAYI: 1683 İmtiyaz Sahibi: n Yayın Koordinatörü CUMHURİYET VAKFI adına DENİZ ÜLKÜTEKİN ALEV COŞKUN n Sayfa Tasarım Genel Yayın Yönetmeni EMİNE BİLGET ARİF KIZILYALIN n Reklam Genel Müdürü Sorumlu Müdür ESRA BOZOK ÖZGÜR SOYER Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/ İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: reklam@cumhuriyet.com.tr Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın Cumhuriyet, 27 Ekim 1938 Fotoğraf: Necati Savaş