Katalog

Dolce&Gabbana Bizans 12 HAZİRAN 2022 3 Yves Saint Lauren’den Dolce&Gabbana’ya Bir İstanbul öyküsü... ‘Moda’nın Galata ve Pera’da zaman sanat hali Bir zamanlar beylerin, madamların salındığı İstiklal Caddesi’nden Galata’ya doğru yol alıyor, kente değer katan geçmişin unutulmaz izlerini soluyoruz. epebaşı’ndaki li kulenin altında kentin fı- durakta inip sıltılarını dinliyorum. Bu ka- tünele doğ- dim kentte yaşayan tüm kül- ru yürüyo- türler, İstanbul’u İstanbul ya- rum. Bugün pan ortak zenginlikti aslın- Tniyetim eski da. Galata’nın bu tarafı tama- Pera’yı ve Galata’yı solumak. mıyla bir Yahudi mahallesiy- Nedense İstiklal Cadde- miş bir zamanlar. 1492 yılın- si yerine “Pera” demek da- da İspanya’dan gelen Sefarad EBRU ha nostaljik gelir bana hep. Yahudileri buraya yerleşmiş. BOZCUK Emek, Markiz, Lebon, Re- Muhteşem bir mimari var. bul, İnci, İmroz... Söylerken Üzerinde şapkalı kadın hey- bile içim ısınıyor sanki. Önce Çiçek kellerinin, meleklerin olduğu ince bir Pasajı’na giriyorum,“Cite de Pera”. zevkin ürünü olağanüstü apartmanlar. İçinde kimler yoktu ki? Acemyan’ın Yapım yılı 1880’li yıllara dayanan bi- tütüncü dükkânı, Vallaury’nin pas- nalar hâlâ bütün zarafetiyle ayaktalar. tanesi, Pandelis’in çiçekçi dükkânı, İlk durağım Terziler Sinagogu. Aş- Keserciyan’ın terzihanesi, Yorgo’nun kenaz Cemaati (Doğu Avrupa’dan meyhanesi, Sideris’in kürk mağazası... Osmanlı’ya gelen Yahudiler) için ku- İstanbul’u İstanbul yapan bu çoğul- rulan bir sinagog. Sonra Neve Şalom cu ortamda Levantenler, Beyaz Ruslar, Sinagogu’na giriyorum. Barış vadisi Museviler, Ermeniler, Rumlar olağa- anlamına geliyor. İçinde mutlaka ge- nüstü bir çeşitlilik yaratmışlardı. Gali- zilmesi gereken bir Yahudi tarihi mü- ba bu yüzden, İstanbul’da hiçbir Eylül, zesi var. Gözümün önüne köfteci Mös- 1955’inki kadar hüzünlü olmamıştı. yö Moiz, Avram kardeşler, Belifante Pastanesi, berber Mösyö Cibili, meze- ORHAN VELI’YE SELAM ci Yomtov, Aşer Levi Şarap Evi geli- Devrimden kaçan Beyaz Ruslar’ın, baroneslerin, dü- şeslerin burada çiçek sattık- ları günleri düşünerek çı- Günümüzde neredeyse iç içe olan kıyorum pasajdan. Madam Anahit’e selam göndermeyi de iki alan: Moda ve sanat. Artık ihmal etmiyorum. Sonra Balık büyük markaların tasarımcıları bir Pazarı’na geçiyorum. Bu kent- I te yaşayıp da bu pasajdan geç- sanatçıdan farksız görünüyor. Moda meyen yoktur herhalde. Midye ve sanatın birbirleriyle her geçen gün kokuları, kokoreççilerin bıçak SERRA sesleri, balık kokuları birbiri- lan ortak çalışmalarla moda ve sa- biraz daha geçirgenleşen ilişkisini RODOPLU ne karışıyor. Degüstasyon’un nat ilişkisinde ara biçimler yarata- tarihi simgeler eşliğinde inceleyelim. önünden geçerken büyük us- serra.rodoplu bilmekte. @gmail.com ta Orhan Veli’ye selam veri- Sanatta kendine plastik, ayna ve yorum ki çokça uğradığı bir paslanmaz çelik- meyhaneymiş. Bu kentte ya- ten tasarladığı ba- ünyada insanları di- int Laurent’in tasarım- şayanların en büyük korku- lon hayvan heykel- ğer varlıklardan ayı- larındaki desenlerin de su, mekânlarla birlikte anıla- leriyle yer bulan ran özelliklerden bi- gösterişten uzak olma- rı da kaybetmek galiba. Son- pop-art sanatçısı ri sanat yetisi. An- sına hizmet etmiş ve bu ra Hazzopulo Pasajı’na giri- Jeff Koons, Lou- cak sanatı, yaratıcı şekilde 60’ların tümünü yorum. Arnavut kaldırımı taş- is Vuitton’laiş bir- Danlatım biçimi ola- karakterize eden “mod” ların duruyor olması, Madam liği yaparak bir rak; resim, heykel, fotoğraf gibi dal- akımının, basit, çağdaş Katia’nın şapkacı dükkânının koleksiyon ya- larla sınırlandırmak pek de yeterli ve uzamsal estetiğini ya- hâlâ aynı yerde olması ne ola- rattı. Sanatçının değil. Her gün giydiğimiz giysilerin kalamıştır. ğanüstü diye geçiriyorum 2014-2015 yılla- birer sanat parçası olması mümkün. Bazı modacılar ise içimden. Tepebaşı’na doğru rında ürettiği bü- Yüzyıllardır süregelen yaratım gü- sanat yapıtları yeri- yürüyorum. Galata Kulesi’nin altında- yor. Bu isimler, kayıtlardan okuduğum yük ustaların ün- cünün esas alındığı bu iş kolunun sa- ne sanat tarihi dönem- ki kahveye oturup bir kahve söylüyo- lü eserlerini, Galata esnafı. O şık kadınları, beyle- natla ilgisi olmadığını söylemek hak- lerinden esinlenmiştir. rum. Ladino dilinde söylenen şarkılar, ri düşlüyorum. Bu uzun yürüyüşün ar- kendi tarzın- sızlık olur. İlk çağlardan günümü- Dolce&Gabbana’nın 2013 rembetikolar, Rusça şarkılar kulağım- da yorumladı- dından Tünel’de bir şarap evine giri- ze kadar gelen sanat yapıtlarında za- Sonbahar Kış koleksiyonu, da. Bir kentin hafızasını yaratan, bu yorum. “Aşer Levi’nin şarap evi mi?” ğı “yeniden- man içinde döngü sağlayarak yenile- Bizans İmparatorluğu’nun ortak değerler aslında. Bu noktada bü- üretim”lerini diye soruyorum. Garson şaşkın şaşkın nen modayı, adım adım izlerken mo- ikonları, mozaikleri ve di- yük usta Ara Güler İstanbul’u ne güzel yüzüme bakıyor. Ben de gülerek, “Ol- barındıran “Ga- da olgusunun sadece giyimden oluş- ni göstergelerinden ya- tanımlar: “İstanbul yalnızca bir şehir zing Ball” seç- sun, sen bir kadeh kırmızı şarap ver” madığını fark ederiz. Tüm güzellik rarlanarak bizlere tarihin değil, bir yaşam tarzıdır. Bir dünya gö- diyorum. Tüm gidenlerin ruhuna ve kisi, Louis Vuit- kavramlarını içinde bulunduran mo- tozlu sayfalarında gezme rüşüdür, tarihtir” der. ton Masters (Us- bıraktıkları izlere teşekkür ederek şa- da, sanatın yol arkadaşıdır ve bu yüz- olanağı verdi. Koleksi- Tüm gizleri içinde saklayan sihir- rabımı yudumluyorum. talar) seçkisinin den kendine yeni esin kaynakları ara- yon boyunca, Doğu Ro- ana teması oldu. dığında bunu sanatta bulur. ma İmparatorluğu zama- Koons bu ortak nından kalma yapıtlar- çalışmayla Da AKIMLARLA ETKILEŞIM da çokça karşılaştığı- Vinci, Rubens, Moda tasarımcıları farklı sanat mız mozaik ve freskler Fragonard ve Ti- akımlarından, sanatı etkileyen biçim, elbiselere taşınmış. Ay- tian gibi sanatçıla- renk ve görsellerden etkilenerek tasa- rıca inci, zümrüt, akik gibi değer- rın en bilinen eser- rımlarını dönemin kültürüne yansıt- li taşlarla bezeli kumaşların parıl- lerini kendine has yo- mayı başarmışlardır. Bu duruma ve- tılı detaylarında Bizans’tan esin- rumuyla ikonik Louis Vuitton çan- rilecek olan en iyi örneklerden bi- lenildiğini görüyoruz. talarına taşıdı. Çantalarda, deriye ri Yves Saint Laurent’in 1966 yılın- basılmış resim fragmanlarının üze- da Mondrian’ın eserlerinden esinle- ORTAK DÜŞÜNCELER rinde altın ya da gümüş renkli ve nerek yaptığı elbise tasarımlarıdır. Diğer yandan, yaratma süresince parlak harflerle asıl sanatçıların Mondrian’ın, 1919’un sonlarına doğ- sanatçılar ve sanat yapıtları, isimleri işlenmiş, Louis Vuit- ru yatay ve dikey çizgilerden yarattı- giysilere esin kaynağı ol- ton logosuna, Jeff Koons’un ğı ünlü “ızgara” resimleri, 1920’ler- manın ötesinde, sanatçı- isminin baş harflerine de sanatçının simgesel ve ayırt edi- larla yapı- de yer vererek, çanta- ci bir özelliği haline gel- larda ustaların adları- di. 1965’te ise Yves Saint nı, moda markasını ve Laurent’in koleksiyo- çağdaş sanatçı imza- nunun ana esin kayna- sını aynı zeminde bir ğı oldu. Fransız tasa- araya getirmiş. rımcı, sanatçı- Moda ve sanat nın çalışmala- arasındaki bağın en rı için “Mond- önemli nedenlerin- rian saflıktır. den biri, her iki Sanat dünya- alan da yaşa- sında daha saf dıkları dönemin bir şey oldu- özgünlüğünü ğunu san- yansıtabilmekte- mıyorum” dir. Böylece bir- demişti. birlerinden etki- Sanatçının lenmeleri ka- gösterişsiz çınılmaz çizgisi ve bir gerçek renkleri, olmuştur. Yves Sa- ÇZGI ATLAS Mondrian YSL