Katalog

6 MART 2022 5 KAGİDER Başkanı Emine Erdem’den 8 Mart mesajı Uyaracak kimse yok mu? Kendi diline Mücadelemiz artık düşmanlık Toplum için kadınların her alanda Bir Cumhuriyet il duyarlığınız varsa” diye bir cüm- kadını olarak güçlendirilmesi, desteklenmesi; leye başlayacaktım ama vaz geçtim çünkü bugün toplumda böyle bir şe- kazanımlarımızın eğitim, istihdam, sağlık, siyaset ve her yerde “Dyin hiç kalmadığının farkındayım. kalıcı olabilmesi hukuk gibi pek çok alanda eşit fırsat Dillerine bakarsanız herkes adeta aynılaştı. Bö- için kadınların lünmüş bir toplum falan değiliz bu bakımdan. Eği- ve olanaklardan faydalanabilmesi timlisi, eğitimsizi, ilericisi, gericisi, bilgilisi, bilgisi- yaşamlarını için yıllardır çalışmalar yürüten zi, okumuşu, okumamışı, hepsi aynı “karmakarışık” değiştirmek hem hukukçu hem de girişimci dili kullanıyor. Bazen öyle kullanımlara tanık olu- gerektiğine yorum ki “Bu dil nereden çıktı, bunu size kim öğ- kimliği ile tanıdığımız Türkiye retti” demeden edemiyorum. inanıyorum. Kadın Girişimciler Derneği Başkanı HHH İlerici bir televizyon kanalında program sunuculu- (KAGİDER ) Emine Erdem, ğu yapan genç bir bayan, program katılımcılarından “Kadına yönelik şiddetin altındaki biri sözü uzatmayıp başka bir katılımcıya bırakınca, temel nedenlerden biri cinsiyet “Adiliyetiniz için teşekkür ederim” diyor. Bu yaşım- da ilk kez duyuyorum “adiliyet” ayrımcılığını destekleyen önyargılı diye bir sözcük! kültürdür” diyor. Dilimizde, evet, “millet”, “cins” gibi vaktiyle Arapçadan ödünç alınmış sözcükler vardır, bunla- rın Arapça eklerle üretilmiş hal- leri de vardır, “milliyet”, “cinsi- yet” gibi ama bu “adiliyet” söz- cüğü “yepyeni” bir üretim. Hiçbir zahmetten kaçınmayıp üretmişler. Gençleri böyle kendi dilleri durur- ülker ken başka bir dilin dağarında do- ince laşmaya kimler itiyor acaba? simay “Kimler itiyor?” diyorum ama inceulker@ g özener kimlerin ittiğini bal gibi biliyo- gmail.com rum, bir milli eğitimcinin “Türk- çe artık öldü, Arapça konuşa- caksınız,” dediğini kulaklarımla ereketli Anadolu topraklarının ku- duymuştum. Bazıları Türkçeyi İngilizceleştirmeye cak açtığı, emek emek yetiştirdi- çalışırken işte böyle bazıları da hıncını alamayıp öl- ği güçlü kadınlar da var elbette, dürmeye ya da Arapçalaştırmaya çalışıyor. sesinin işitilmediği, sözünün de- Ha, bu arada genç bayanın bu sözcüğü kullanma- Bğer bulmadığı, kimliksiz kadınlar sının bir başka yönü daha var: Bir tartışma progra- da… Tarlada, fabrikada, okulda, hastanede, mec- mında “adil” davranmak katılımcılara düşen bir gö- liste üretirken, gündelik hayatın yükünü omuz- rev değildir, program sunucusunun kendisine düşer, layan kadınların gücü maalesef görmezden geli- bütün katılımcılara eşit zaman tanımak. Ama bakı- niyor. “İktidar oyunlarıyla” kadınları ötekileşti- yorsunuz kafa karışıklığı dille sınırlı kalmıyor, dü- ren, ezen, baskı uygulayan zihniyete karşı yıllar- şünceye de bulaşıyor. Dil bozulunca kişinin düşün- dır mücadele eden, güçlerinin farkına varmaları ce sistemi de pusulayı şaşırır. Ciddi ciddi düşünü- için sivil toplum çalışmaları yürüten, eşit bir top- yorum: Buraya nasıl geldik ve nereden geldik, diye. lumun ancak kadınlarla birlikte mümkün olabi- HHH leceği savunan Türkiye Kadın Girişimciler Der- Laik cumhuriyet düzeni düşmanlarının kaynayan neği (KAGİDER) Başkanı Emine Erdem ile 8 kazanında -şaşılası bir biçimde- öz Türkçe düşman- Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü vesilesi ile lığı hep oldu, bunu biliyoruz. Öz Türkçeye gülmek bir araya geldik. Kadının, var olma mücadelesini, için fıkralar uydurdular, Türkçenin ne kadar yoksul, şiddete maruz kalma sebeplerini, emeklerinin na- “çirkin” bir dil olduğunu söyleyip gülüştüler. Ama sıl girişimciliğe çevirebileceğini ve merak ettiği- öz Türkçe Yunus Emre’nin, Karacaoğlan’ın güze- miz pek çok konuyu konuştuk. lim şiirlerinde ve halkın arasında hep yaşadı, varlı- gı olarak devletin tüm organları- u kadınların fiziksel, psiko- ğını korudu. İlgi görünce hemen canlandı, özellikle u Sizi yıllardır toplumsal cinsiyet eşitliği ve nın görevi. Şiddetle mücadele için lojik ya da sözlü olarak uğ- 50’li, 60’lı yıllarda yazan bilinçli ve kahraman ya- kadınların var olma mücadelelerine verdiğiniz caydırıcı cezalar uygulanması, iyi radıkları şiddetin önlenmesi zarlar sayesinde gelişti, gürbüzleşti, hem edebiyat destekle tanıyoruz. Her fırsatta sesleri kısılan, hal indirimlerine gidilmemesi bü- adına öncelikli olarak ne gibi hem bilim dili haline geldi. Dil, iyi beslenen bir be- yok sayılan Anadolu kadını için çalışmaya nasıl yük önem taşıyor. Ne yazık ki ül- önlemler almak gerekiyor? başladınız? bek gibi sözcüğün tam anlamıyla gürbüzleşti, ya- kemiz geçen yıl bu alanda geriye Geri Kadına yönelik şiddetin altın- nakları parladı, sağlığına kavuştu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden doğru bir adım attı. Türkiye’nin 1 daki temel nedenlerden biri cinsi- mezun olduktan sonra 1988 yılında yolum, iş ve Bir araştırmaya göre iyi beslenmeyen çocuklar bo- Temmuz 2021 tarihi itibarı ile kı- yet ayrımcılığını destekleyen ön- dur kalıyormuş. Yıllardır Türk dili düşmanlığı yapan meslek kadınlarından oluşan, uluslararası bir si- saca “İstanbul Sözleşmesi” di- yargılı kültür. Bu önyargılı kül- vil toplum kuruluşu olan Türkiye Soroptimist insanlara bir müjde vermek isterim, merak etmeyin, ye adlandırdığımız “Kadınla- tür ile mücadeleye erken yaşlar- amacınız millilik adına Türkçeyi cüceleştirmek, yok Kulüpleri Federasyonu ile kesişti. Aktif olarak adım ra Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şidde- da başlamak gerekiyor. Bu neden- sivil toplum kuruluşunda çalışmaya başladığım- etmek idiyse bu amacınıza neredeyse ulaştınız bile. tin Önlenmesi ve Bunlarla Müca- le toplumsal cinsiyet eşitliği ilko- Laik cumhuriyetçiler de size yardım etmek için çır- da; kendi ailem içinde gördüğüm ve örnek teşkil dele Hakkındaki Avrupa Konse- kul öncesi, hazırlık sınıflarından eden yapının dışında, başka hayatlar olduğunu pınıyorlar; öz Türkçeyi terk etmekte sizinle yarışı- yi Sözleşmesi”nden imzasını geri başlayarak milli eğitim müfre- yor ya da sizin yeğlediğiniz kavram ve sözcüklerden fark ettim ve “bir şeyler yapmalıyım” dedim. Her çekmesiyle birlikte kadınların şid- datına alınmalı. Unutmayalım ki kadın benim kadar şanslı değildi. Kendimi var et- kopamıyorlar. Baksanıza, Meral Akşener bile ülkeyi attık detten ve ayrımcılıktan korunması şiddet bir kamu sorunudur, bu se- “bilim ve akılla” yöneteceğiz demek varken, çok an- me yolculuğumda ailemin desteği çok kıymet- için elimizdeki en güçlü araçlar- bepten kadına yönelik şiddeti ön- liydi, ancak başka kadınların çok fazla mücadele laşılır ve somut bir şey söylemek varken “ortak akıl- dan birini yitirdik. lemek yasama, yürütme ve yar- la” yöneteceğiz diyor. Nedir bu ortak akıl? Herkesten etmeleri gerekiyordu. İnsan kendi elindeki şan- sı kendi için kullanırken bu şansın getirdiği avan- eşit miktarda kaçar gram akıl almak gerekiyor aca- ba? Aslında Erbakan Hoca “ortak aklın” ne olduğu- tajları da olmayanlarla paylaştığı zaman gönüllü- lantıları yapıyoruz. “ticaretinkadinlari.com” adıy- noktada? Siz KAGİDER olarak girişimci ka- lük başlıyor. Ben de böyle yapmayı istedim, gö- nu açıklamıştı, “Ortak akıl, liderin aklıdır” demişti. dınlara hangi konularda destek sağlıyorsunuz? la kurduğumuz portalda ülkedeki kadın girişim- Yani “bilim ve akıl” yerine “lider tapıncını” yerleş- nüllü destek vermeye başladım. Bir Cumhuriyet ci havuzuna tek tıkla ulaşmayı mümkün kıldık. Bugün Türkiye’de iş dünyasının erkek egemen kadını olarak kazanımlarımızın daha da köklü ve tirmek için “icad” edilmiş bir deyim. bir alan olduğu düşüncesinin yavaş yavaş da olsa Ayrıca kamu ile temaslarımızda kadın istihdamı HHH kalıcı olabilmesi için kadınların yaşamlarını de- için atılabilecek adımları çoğaltmaya gayret gös- kırıldığını görüyoruz. Ancak geçen yılın son çey- ğiştirmek gerektiğine inanıyordum. Ve bu süreç Ben genelde yandaş televizyon kanallarını seyret- reği için açıklanan TÜİK İşgücü İstatistikleri’ne teriyoruz. Kadın girişimcileri destekleme kamp- miyorum, seyrettiğim kanallar belli: Tele1, HalkTV beni kadının güçlendirilmesi mücadelesine ve bu larından “İşimi Kuruyorum” eğitimlerine, tarım- göre, 1 milyon 329 bin işverenin sadece 190 bi alanda faaliyet gösteren STK’lere yönlendirdi. ve KRT. Dil yanlışları konusunda yazdığım yazıların ni kadın. Kadın girişimci oranı yüzde 14 sevi- dan kozmetiğe farklı sektörlerde kadın girişim- tamamının ilhamını genelde bu kanallardan, oralarda cilere eğitim ve yeni pazar fırsatı sunan projeler- yesinde. Bu oranın yüzde 3’lük kısmını ise sal- dünyanın anlatısı erkek işi kullanılan dilin sefaletinden alıyorum. Günümüzde te- gın sürecinde aile bütçesine katkıda bulunmak is- den şirketlere süreçlerinde fırsat eşitliği sağlamak levizyonların dil üzerinde örneklik etkisi büyük. Örne- u Aile içinden başlayarak kamusal alana ya- için rehberlik yaptığımız “Fırsat Eşitliği Modeli” teyerek girişimcilik ekosistemine katılan kadın- ğin Halk TV haber sunucusu İrfan Değirmenci’nin de yılan cinsiyet ayrımcılığı ve eşitsizliği lar oluşturuyor. Yine de bu artışa rağ- (FEM) sertifika programına kadar uzanan geniş Türkçe kökenli “ayrıntı” sözcüğü dururken Fransızca kadınların önünde bugün nasıl bir yelpazede çalışmalarımızı sürdürüyoruz. men kadın girişimciliğinin ülke- kökenli sözcüğü kullanıp “detay” dediğini duyunca, bir engel teşkil ediyor? mizde yeterli düzeyde olmadı- “Eyvah,” diyorum, “‘ayrıntı’ diyenler hâlâ vardıysa önyargılarla mücadele Toplumda erkeği haya- ğı ortada... KAGİDER, bu kadın yoksa bile onlar da artık detay demeye başlar.” tın merkezine koyan ve tablonun değişmesi ve ka- u Kadın girişimcilerin yaşadığı sorunlar Pekiyi, o ilerici kanallarda hiç kimse yok mu aca- kalkınma da yok kadının asıl sorumlu- dın girişimciliğinin yay- neler ve bu sorunları mümkün olduğunca azalt- ba o gençlere birkaç küçük uyarıda bulunacak, örne- luğunu çocuk ve yaş- gınlaşması için çalışı- u ekonomik açıdan kalkınma için mak için neler yapılmalı? ğin, “ayrıntı” demek varken “detay” deyip durmayın, lı bakımı gibi gö- kadınların daha fazla istihdam edilmesi ve yor. Özellikle ticaret- Bir kadın çalışmak veya iş kurmak istediğin- “her zaman” demek varken “her daim”i nereden çı- ren kültür ve değer- te, teknolojide, tarım- girişimcilik yoluyla kadınların ekonomiye daha de, önce evdeki sorumluluklarını yerine getir- kardınız, “önümüzdeki günlerde” demek varken “önü- ler, kadının ekono- fazla katılması neden ve ne oranda önemli? da ve toplumsal ha- mesi ve ardından evdeki erkeğin onayının ol- müzdeki süreçte” ne demektir, ne süreci bu, İngiliz- miye, siyasete ve yatta kadının varlığı- Türkiye’nin tüm enerjisini ve potansiyelini ması gerekiyor. Sosyal ve kültürel önyargılar- ceden çeviri bir ifade olan “günün sonunda” ifadesini sosyal yaşama ka- kullanmadan sürdürülebilir kalkınma ve refah nı, bu alanlarda tem- la kararlı bir şekilde mücadele edilmeli. Kadın ne çabuk öğrendiniz, diyecek biri yok mu? tılımının önündeki sil edilmelerini des- hedeflerine ulaşması mümkün değil. Bir başka girişimcilerin daha fazla desteklenmesi, teşvik en büyük engeller- deyişle, nüfusumuzun yarısını oluşturan kadınların tekleyecek çalışma- edilmesi, iş hayatında varlık göstermeleri için den. Bugün ülkemiz- lara ağırlık veriyo- potansiyellerini ekonomiye, erkeklerde eşit önlerindeki engellerin kaldırılması gerekiyor. de çalışma yaşında koşullarda yansıtamazsak Türkiye’nin ruz. Kadın girişimci- Teşvik ve destek programlarının geliştirilme- olan kadınların ne ya- lerin içinden geçtiğimiz sürdürülebilir kalkınmayı hayata geçirmesi si, girişimcilikle ilgili kuluçka merkezlerinin zık ki neredeyse üçte biri mümkün olamayacak. bu zorlu krizi yönetmeleri yanı sıra kurulan yeni girişimlerin büyüme- pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr evdeki sorumluluklar sebe- 6 MART 2022 SAYI: 1669 için gerekli mentorluk deste- si ve ölçeklenmesi için mekanizmaların kurul- bi ile işgücüne dahil olama- İmtiyaz Sahibi: ğini veriyoruz. Kamu ihalelerin- ması, dünyanın hızına uyum sağlama kabiliye- n Yayın Koordinatörü CUMHURİYET VAKFI adına dığını söylüyor. Ünlü Fransız fe- de kadınlardan daha fazla alım ya- (Vekâleten) tinin reflekse dönüşmesi gerek. Bunun için de ALEV COŞKUN minist yazar Simone de Beauvoir der DENİz ÜLKÜTEKİN Genel Yayın Yönetmeni pılmasını, genç kadınların iş hayatına hazır- girişimciliğin bir kültür olarak benimsenmesi- n Sayfa Tasarım (Vekâleten) ki, “Dünya temsili ve anlatısı tümüyle erkek işi- lanmasını, kadınların teknolojiyi daha fazla kul- ne, tohumlarının daha okullarda atılmasına, gi- EMİNE BİLGET ARİF KIzILYALIN dir. Dünyayı, mutlak gerçek olduğunu sandık- lanmalarını, ticaret ve ihracat bağlantılarını ve Sorumlu Müdür n Reklam Genel Müdürü rişimciliğin bir kariyer hedefi olarak görülme- ESRA BOzOK ları kendi bakış açılarından anlatırlar”. Hâlâ ço- ÖzGÜR SOYER “network”lerini geliştirmeyi, pazara erişimlerini sine gereksinim var. Katma değeri yüksek da- ğu erkek de Beauvoir’ın da dediği gibi dünyayı kolaylaştırmayı, üretimlerini desteklemeyi ve şir- Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 ha fazla start-up çıkartmamız için yatırım tara- Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: reklam@cumhuriyet.com.tr kendi bakış açılarından değerlendirdikleri için ketlerde fırsat eşitliği sağlamayı amaçlayan çok fında sektörü besleyecek bir yatırımcı ilgisini toplumların gelişimi tamamlanamadı. Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. sayıda projemiz var. Anadolu’daki kadın girişim- oluşturmak, melek yatırımcıların sayısını artır- No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın ci ağını genişletmek için şehir şehir istişare top- u Türkiye’de kadın girişimciliği bugün hangi mak da bir diğer önemli ihtiyaç. simaygozener@gmail.com