Katalog

27 MART 2022 5 Florence and the Machine ilan etti Kadınların krallığı endine has harekete geçiyor ve kadına enerjisiy- Çİgz İ Ta L a S yüklenen etiklerden, bek- le yıllar- lentilerden sıyrılmaya baş- Ben bu dır dinledi- lıyor... “Ben anne değilim, toprakların K ğimiz Flo- ben gelin değilim, ben kra- rence and the Machine grubu, lım” sözlerini mırıldanırken kültürünün yeni teklisi King’in video klibi krallığını ilan ediyor. Kral mirasını için Emma filminin yönetmeni sembolü ise mutlak gücü devraldığımı olan Autumn de Wilde ile orta- elinde tutar. Liderdir, anne ya koyduğu çalışmasında, top- kadar fedakâr değildir ama ve borçlu lumun biçtiği cinsiyet rollerine kitlelere yol gösterir, yöne- SERR a olduğumu karşı, güçlü semboller kullana- tir. Bu sırada mekân, ste- ROd Op Lu rak harekete geçiyor. ril bir binanın içinden, gele- düşünüyorum. Video, hayal kırıklığına uğ- serra.rodoplu neklere gönderme yapmak @gmail.com ramış bir insanı görmemiz- adına, klasik tarzda tarihi le başlıyor; “Mutfakta kavga bir bina manzarasına doğ- ru değişmektedir. Floren- ediyoruz çocuk sahibi olmak- la ilgili / Dünyanın sonu ve hırsımın sını- ce, kendi hayatını yönetebilmek için, ta- rihte nasıl toplumun “sözde” huzuru için rı hakkında” sözleriyle bir çiftin çocuk sa- hibi olup olmama konusundaki tartışma- krallar ve rahipler kızları kurban etmiş- se, kendi yaratıcılığı ve hayatı arasın- sını görüyoruz. Bu sırada, Florence, ulvi daki gerilime sebep olan özneyi kurban bir karakter gibi ortaçağda kralların rengi olan erguvan renkli cüppesi ile belirip bi- eder. Florence artık besleyici anne, bo- yun eğen eş değildir. Hayatını yöneten zi şaşırtıyor... Murat Ertel’le BaBa ZuLa’nın kökenlerini ve esinlerini konuştuk “İnsan ve Sembolleri” kitabını yazan Psi- bir kraldır. Geleneksel cinsiyet normla- rını altüst edip kendisine atfedilen hayat kiyatr Carl Gustav Jung, kolektif bilinç dı- şı teorisi ile insanların birbirine ve ataları- döngüsüne karşı çıkmaktadır. Görünmez tacını takarken, “Benim acı- na ortak bir dizi deneyim, sembol yoluyla dan yapılmış altın tacıma ihtiyacım var / bağlı olduğunu savunur, bu kolektif bilinç Boş koridorlarım büyük kişisel mitolojile- ve onun sembollerini dünyaya anlam ver- rim ile yakılansın” sözlerini duyarız. Şar- Sahnedeki mek için kullanıldığını belirtirdi. kıcı bu sırada brütalist beton bir yapı için- SEm BOLLER v E Szö LER de süzülmeye başlamaktadır. Bu geçiş, ge- Burada da Florence, üreten bir kadın ride bıraktığı kimliği ve yeni kimliği ara- olmanın gerçeklerine değinerek anne- sındaki ayrımı daha net vurgular. Etrafın- lik, evlilik ve kadınlığa gönderme yapar- da tek tip giyinmiş kadınlar toplanır ve ses- ken sadece sanatçıların değil, tüm kadın- leri duyulmayacak desibelde bağırıp, dans Abdülcanbaz ların kariyer yolculuklarında yaptıkları eder. Bu sahne, Antik Yunan’da yapılan De- fedakârlıkları anlatmak adına insanlık ta- meter şenliklerini anımsatmaktadır. Antik Beslendikleri kültürel bağları, Anadolu’dan renkler, izler taşıyan kostümleri, rihindeki bazı sembollere gerek sahneler- Yunan’da kadınlar baskı altında hayatları- de, gerek şarkı sözlerinde yer veriyor. nı sürdürürlerdi. Evlerine hapsolmuş halde dansları, şovları, konserlerindeki sanatçı konukları, farklı ses ve ritimden Antik inanışlara göre yetişkin kadın; yaşarlardı. Ancak, senede bir kez bereket ve oluşan müzikleriyle özgün bir ruhun somutlaşmış hali BaBa ZuLa. genç kız, anne, bilge kadın olarak üç ana doğurganlığı sembolize eden Demeter adı- evreden geçer. Hayat döngüsü olan bu ev- na yapılan festivallerde Demeter Tapınağı abutta Rövaşa- yoruz. İnsanlar hayatlarını bırak- reler yaşamın farklı dönemlerindeki de- çevresinde toplanıp üç gün boyunca çığlık u Siz bir yandan da ta filmine müzik çizimle ilgileniyorsu- mışlar ve sizi görmeye, dinleme- neyimleri temsil eder ve annelik dönemi atıp, şarkılar söyleyip, dans eder ve ziya- yapmak amacıy- nuz, “Hayvan Gibi” ye gelmişler. Pandemiyle, bu du- ise kadının yaratımını gerçekleştirdiği dö- fet çekerlerdi. Aslında kadınların, kendile- albüm kapağı elinizden la, 1996’da Zen rum bir de hayatlarını riske atma nemdir. Güçlüdür, bereketlidir, üretken- ri gibi olabildikleri tek zaman dilimi bu üç T grubunun için- çıkmış. anlamına geldi. Sahne kostümleri- dir. Ancak, toplumun, kadından beklenti- gündü. Müzik videosunda ise kadınlar ser- Evet, hem Hayvan den doğan BaBa ZuLa, bu- mizin hep ilham verici olmasını is- leri, annelikle sınırlı kalmamakta, ondan bestçe hareket ederken çığlıkları ile bu ya- güne kadar sayısız film mü- Gibi albüm kapağı hem teriz. Bütün o renklerin bir enerjisi ayrıca, eş olması ve bütün enerjisini eve rım kalmış binayı kimlikleri ve hikâyeleri de yapımcılığını üstlen- ziğine imza attı. Birçok ülke- var. Niye biz gri ve korkunç şehir- kanalize etmesi istenmektedir. ile doldurmaktadırlar. de konser veren, Mad Profes- diğim Moğollar’ın son lerde değil de doğada bu kadar iyi Peki, bir kadının verimlilik algısı biyo- Florence, içinde tuttuğu, rahatsız edi- BERRİ n sor, Tuncel Kurtiz gibi farklı çıkan albümünde çizim- hissediyoruz? Çünkü bütün renk- lojik saati ve sosyal normlar üzerinden ci biriken değerleri artık dışa dökerek sanatçıları konuk eden grup, lerim ve yazılarım yer lerin bir enerjisi var. Günlük giysi- Ka Rad En İz ele alınırsa ve bu durum kişinin kendi- şarkının sonunda, kendini yeniden yara- 1960’ların psikedelik müzi- alıyor. Bunun dışında lerle sahneye çıkmak bana saygı- ni gerçekleştirmesine engel oluyorsa bu- tıyor ve hikâyesini yazabilmesi için in- ği ve Anadolu rock seslerine Bavul ve Fişek dergile- sızlık gibi geliyor. na nasıl dur diyebiliriz? Florence burada sanlara ilham oluyor. dub ve elektronik yaklaşımlar rinde de yazıp çiziyo- Bu TOp Ra KLa R Kmıy ETLİ ekleyerek sıra dışı bir tınıyı 25 yıldır rum. Çocukluğumdan beri çizerdim. sürdürüyor. Kendi tasarladığı elekt- Sanatçı olmak gibi bir karar hiç- u Günümüzde yapıtlar hâlâ ro sazları çalan Murat Ertel, kaşık bir zaman almadım. Bütün dostları- Doğu-Batı çatışması üzerinden ziller, makine ve elektroniklerde Le- mız sanatla iç içeydi; şiirler okuyor, değerlendiriliyor... vent Akman ve darbuka, davul, per- oyunlar oynuyor, resimler çiziyorlar- Bu tartışma dönem dönem var. küsyonda Ümit Adakale’den oluşan dı. Babamı ve dayımı sürekli gördü- BaBa ZuLa’nın müziğinde “Blu- grubu, Murat Ertel’den dinleyelim... ğüm için onlardan etkilenmemiş ol- es” da vardır ama belli bir dozda- mam imkânsız. BaBa ZuLa’yla dır. Bir insan birçok şeyden etki- u BaBa ZuLa’nın tarzıyla ilgili beni sahnede hayal ederseniz, lenebilir. Ancak birtakım insanlar- çokça tanım var. BaBa ZuLa bıyıktan şapkaya, duruşa ka- da birtakım kompleksler ve körlük- bunlardan hangisi? dar Abdülcanbaz’dan ne ka- ler var. Antropolojiyi ve sosyolo- Cevap vermek zor ama bizim dar etkilendiğimi fark edersi- jiyi sarsan keşifler oluyor. İstanbul müziğimiz bunların her birine niz. Orada hem zamansız, eski deniyor sonra daha da eski ol- göz kırpıyor. Kültürel- coğra- Müzik videoları günümüzde yaratım biçimleriyle, sanat eserlerini hem bu coğrafyanın efele- duğu anlaşılıyor, sonra karşımıza fi bağa inanıyoruz. Bir sa- rinden, Abdülcanbaz’dan daha da eski Göbeklitepe çıkıyor. aratmayan bir estetik ve içerikle izleyici karşısına çıkıyor. Florence natçı beslendiği kültüre etkilenmiş bir karakter Bu topraklar inanılmaz kıymetli, yabancı kalmamalı. Bu- and the Machine’in yeni teklisi The King için çektiği klip de toplumsal görürsünüz. dinler, ırklar üstü bir mirastan bah- raların suyunu içen, tür- kadın rollerine karşı çıkışı, geniş bir zaman çizelgesine yayılan sediyoruz. Bunları görmezden ge- külerini dinleyip dili- u Sahnede yarattı- lip hâlâ “evrensel sanat” diye tuttu- ni konuşan bir sanatçı, semboller eşliğinde sunuyor. ğınız atmosfere, ter- ran Batı hayranları bana komik ge- birden bire Oklahama cih ettiğiniz renklere liyor. İnsan kendi seçtiği gibi yaşar Çölü’nün müziğini desenlere bakınca te- ama bir ayrım olduğu kesin. Bir ör- yapmaya başlarsa bu atral-törensel bir hava nek vereyim kızlar, sazlı adamla- görüyoruz. Sahne sizin bana garip geliyor. Bu- ra bence bakmıyor hâlâ. Gitarlı bir için ne ifade ediyor? nu yapan çok insan var, delikanlının kızları etkileme şansı Her konserin çok kıy- onlara da başarılar diliyo- daha yüksek, kendim için söylemi- metli olduğunu düşü- rum ama ben bir tür mi- yorum bu arada. (gülüşmeler) nüyoruz. Her konser- rası, bu toprakların kül- türünün mirasını devral- de, “Bu benim son u Son çıkan albümünüz Hayvan konserim olabilir.” dığımı ve borçlu oldu- Gibi, “direct to disc” denilen bir diye düşünürüm ve ğumu düşünüyorum. yöntemle kaydedilmiş. Çok zor ve Ben dayılarımdan da öyle çalarım. Pande- riskli bir yöntem değil mi? mide o son konseri- (İlhan Selçuk, Turhan Zorluğu şu: Orası bir er meydanı Selçuk), babamdan mizi unutamıyorum. gibi. Yanlış yaptığınız zaman mas- “Gerçekten son kon- (Mengü Ertel) terı çöpe atıyorsunuz. Hatasız çal- da bunu gör- serimiz miydi?” diye mak zorundasınız. Bunun için ger- düm. Aldığım iki yıl bu hisle yaşa- çek bir müzisyen olmanız ve gerçek dım. İyi ki bu hisle şeyi insanlara bir grupla çalmanız gerekiyor. Bu verip döngüyü çalmışız, iyi ki bu 1940’larda terk edilen ve gerçeğe en tamamlama ve turneye çıkmışız yakın kayıt tekniği diyebiliriz. Bü- buradan bir il- gibi düşündük. Bi- tün kahramanlarımın -Bob Dylan gi- ham alma isteği zi dinlemeye ge- bi- kullandığı aletlerle çalabilmek, beni heyecan- len insanlara da o teknolojileri kullanabilmek benim landırıyor. çok kıymet veri- için gerçekten çok keyifli oldu. OTOBÜSTEKİLER Kemal Urgenç