Katalog

g n i t h 2 im 2022 5 Müziğiyle gençlerin sesi olan Ayça Özefe zamanın ruhundan dertli Sinsi bir manipülasyon ‘Tüm duygular yöntemi: ali deniz basitleştirildi’ uslu üzisyen ayça Özefe, mo- bağlayan şey müzik. “nereden nereye” Müzik, Ayça leküler biyoloji ve gene- dediğiniz oluyor mu hiç? ‘Sıradanın’ Özefe için tik eğitimi almış. “aslında aslında beni hayata bağlayan müzik beni hayata bağlayan mü- olsa da bunun yanında bir şeyler için M tüm duyguları zik olsa da bunun yanın- çabalamak, yeni şeyler öğrenme iste- içeriyor; da bir şeyler için çabalamak, yeni şey- ğim olduğu için akademik alanda ilerle- çekiciliği: Andor ler öğrenme isteği olduğu için akade- meyi hep düşünüyordum. Yaşadıklarım insanları mik alanda ilerlemeyi hep düşünüyor- da önemli bir etken oldu ve ileride mü- ve kendini dum” diyor. Müzisyen olarak insanların zisyen olamaz da ruhlara dokunamaz- eorge masının bir parçası ola- r OseBud ruhlarına dokunup başka türden izler sam insanların hayatında başka tür- Lucas’ın üç- bilen ve onun “kirlet- tanımasına bırakmak istediğini anlatıyor. den izler bırakayım istedim. ama her- lemeler, ön- tiği” hurdalıklarda çü- yardım ediyor. kes “Okumayı bırak yapamazsın” ded-i cüller ve yan rümeye bırakılmış fab- u Yeni şarkınız “deli Gibi” tutkulu, öz- ği için bir kez daha haklı olduğumu gör- gür ve cüretkâr bir aşk öyküsü. nedir Gserüvenlerle rikalarda, yıkık dökük Ruhunun mek mutlu ediyor. büyüyen devasa kanonun- kasabalarda bu evrenin sizdeki karşılığı? oradan oraya aslında ilk halini ingilizce ve melan- dan artık iyi bir öykü çıka- büyük savaşları arasın- k Ir Ilma nok Talar I bilir mi? da görünmeyen insan- özgürce kolik bir havada yazmıştım. ama Türk- u Yaşamınızda müziğinizi etkileyen çeye çevirmem gerekiyordu ve yi- Bu soruyu kendime her ları resmeden bir di- dolaşmasını kırılma noktaları oldu mu? sorduğumda Star Wars zi. Andor’da büyük sa- ne aynı hikâyeyi tutarak daha farklı bir aslında yaşadıklarımı şekillendirdiği BaŞaK BıÇaK sağlıyor. tarza dönüştürdük. Kendi yaşadıklarımı destanının artık tadında bı- vaşlar, ışın kılıçla- ve hayatımda belli kırılma noktaları ol- rakılması gerektiğini dü- rı, havalı Jedi şövalye- biraz hayal gücüyle besleyerek yazdım. “Bitti” dediği basakbicak duğu için tabii oluyor. Büyüyorum ve içinde hayallerim, “Böyle olsaydı nasıl şünüyor ve “hayır” diyo- leri, Stormtrooper’lar, @gmail.com bu yolda geçen her gün her insan belli anlarda bir hissederdim” sorusuna cevaplarım var. rum. Ancak yeni üçleme- karanlık tarafa geç- bir şekilde etkiliyor. ancak hikâye için “aşk” diyebilir miyiz nin hezimetini örtbas eden miş bir kötü hatta giriş cümlesiyle emin değilim. Şarkıyı yazarken âşık ol- The Mandalorian’dan son- “güç” bile yok. Tersi- u Çocukluğunuzda da şiir yazıyor- yeniden mak isteyen bir insanın karşısındaki in- ra Obi-Wan Kenobi “çılgınlığını” ne bu gösterişli göstergeler yerine muşsunuz. edebiyatla şimdi aranız na- sandan beklediği sevgi ve değeri hay- unutturmaya ant içmiş bir Andor Star Wars’un özünü oluşturan ar- sıl? başlamasına kırmasını, olmuyorsa da belirsizliğin bit- benim gibi Star Wars fanatiklerini ketiplerden çok daha derinlikli, so- Özellikle “Okurum” dediğim bir yazar araç oluyor. mesini istediğini (infaz edilmek) anlat- bile kuşkuya düşürecek kadar derin- luk renk paletiyle zıtlık oluştura- yok ama olabildiğince dostoyevski’den mak istedim. likli bir öyküyle başlangıç yaparak cak kadar farklı tonları olan karak- kaçmaya çalışırım. Hep bir şeyler ka- hâlâ ümit olduğunu kanıtlıyor. terler var. ralardım küçükken. en çok da kendi- u Ya günümüz aşkları? Disney+’da yayımlanan ilk üç bö- Bir antikahraman gibi beli- mi kötü hissettiğim zamanlarda. Şiir- Günümüzde aşk, sevgi, bir- lümde, galaktik imparatorluğun alı- ren Cassian, dizinin ahlak anlayı- ler epey uzun süre arkadaşlık etti, şim- çok duygu ve durum basit- şık olmadığımız köşelerinden birin- şının şaibeli olacağını ilk sekans- di şarkılarla da uzun sürecek bir yakın- leştirildi. insanlar arasında- de, yağmurlu bir gecede, neon ta- tan açık ederken, ona zıtlık oluştu- lığımız var. ki özel kavramı yitirildi gibi. belalarla döşeli sokak- racağını tahmin ettiği- ilişki kurmak, tanışmak ko- u artıları eksileriyle sosyal medya ta açılan Andor, çekir- Star Wars miz Morlana One ko- laylaştığı için yeni biriyle bir yaşamınızda nasıl bir yer tutuyor? dek mitolojiden aldı- mutanı Syril Karn’a şeyler paylaşmak değersiz- Bir dönemler fazla aktiftim, o zaman- anlatısına ğı kahramanın yolculu- üniformasında değişik- leştirildi. Belki biraz yanlış lar sosyal medya bu kadar kullanılıyor yeniden ruh ğu mitosundan hareket- lik yaptıracak kadar in- bir tabir ama eski kafalı- muydu bilmiyorum. ancak insanlar ve le, ana karakteri Cassi- celikli karakter yaratı- yım bu konularda. paylaşılan içerikler değiştikçe uzaklaş- üflemeyi amaç an Andor’la (Diego Lu- mı Andor’un en güçlü maya başladım. samimiyet çok önem- u Moleküler biyolo- edinen Andor na) başlıyor anlatısına... olduğu noktayı oluştu- li. Kitlemle eski günlerdeki gibi payla- ji ve genetik eğiti- Star Wars kronolojisinde ruyor. Öykünün sonu- şımlar yaparak etkileşimi artırmayı dü- sırtını bugüne mi almıştınız. an- A New Hope’un ardılı na eklenen Luthen Ra- şünüyorum. cak sizi hayata kadar göz ardı Rogue One’dan öncesin- el ile geri dönüşler sıra- u sosyal medyada şöhret ve linç ara- de konumlanan dizi, bi- sında Cassian’la serü- edilen kitlelere sında ince de bir çizgi var. Bu üretim zi Rebel Alliance’a bağlı venlerinin kökenini öğ- ve söylem özgürlüğünüze bir san- dayıyor. bir istihbarat ajanı olarak rendiğimiz Maarva iler- uu HepHep sür koyuyor mu? karşılaştığımız Andor’un leyen süreçte anlatıyı sorduğumsorduğum açıkçası “Bir korkum yok” diye geçmişine götürüyor ve destekleyecek gibi gö- başlayacaktım cümleye ama ba- bir sorubir soru nasıl bir casusa dönüştüğünü anla- rünüyor. Gelgelelim dizinin asıl ba- zı zamanlarda hissettiklerim gel- var.var. Cevabı Cevabı tıyor. Morlana One’da, kız kardeşi- şarısı, Star Wars evreninin görkem- di aklıma. insan ister istemez dü- ni aradığı sırada bir suça karışması- li kaymak tabakası yerine, en dip- hep farklı.hep farklı. şünüyor: “ne derler şimdi bunu ya- nı izlediğimiz bu açılış aynı zaman- te gezegenlerin altında yer alan ma- Hayatın hızınıHayatın hızını zarsam” diye. Bir konu hakkında net da dizinin neo-noir’la beslenecek dencilere ayırdığı küçük bir sahne- yakalamakyakalamak bilgim yoksa susarım ama düşün- damarlarının ilk parçasını oluştu- den ileri geliyor ki Andor’un sim- cemi de sonuna kadar savunu- artık çok zor,artık çok zor, rurken yaratıcısı Tony Gilroy’un da gesel olarak yönünü tesis eden de rum. Yani sınırlarımı kendim be- varlığını hissetmemize neden olu- yine bu insanların varlığı. Maden- her şey çok hızlıher şey çok hızlı lirliyorum. yor. Çünkü kısa sürede casus geri- den çıktıktan sonra eldivenlerini tüketiliyor.tüketiliyor. limi yüklenen dizi, açılışın peşi sı- giydikleri sahne, Star Wars’un dün- Şimdiye nasılŞimdiye nasıl ra tempo düşüren öykülemesini Star yasının çok bilmediğimiz sıradan direniyorsunuz?direniyorsunuz? Wars evreninde sıklıkla karşılaştığı- ve gündelik yaşamını bize resme- Spotify mız göstergelerin ötesine götürerek derken yöneten-yönetilen arasında- zenginleştiriyor. ki ayrımları da hatırlatıyor. Bu bi- listemdekiler... linçli fakat diziyi ele geçirecek ro- Bu kez jedI’lar yok tayı oluşturan küçük imge, sırtını Kendi başarımın üstüne koyabil- u Müziğinizde bir arayış var. Bu The Mandalorian, The Book of mek benim için yeterli. sürekli üret- nostaljiye yaslamaksızın bir senar- arayış size nereye götürüyor? Boba Fett veya bu uzay destanı- mek yerine kaliteli ve uzun vadede yonun nasıl zenginleştirebilip ka- Eskiden alternatif Türkçe müzik çok nın en karizmatik kötüsü Darth üretmek önemli. Bir bakmışsın mil- dim mirasıyla uyumlu olabileceği- sık dinlerdim şimdi daha çok yaban- yonlar dinlenen bir şarkı iki üç sene Vader’la bile heyecan verici bir öy- nin bir ispatı. cı elektronik şarkılar beni etkiliyor. sonra etkisini yitiriyor. Hayatım sadece dinlen- kü anlatmayı beceremeyen Obi- Andor, belki bir The Mandalori- Ritimlerin içinde kayboluyorum. Es- meye bağlı olsaydı sanırım travmatik olurdu. Şar- Wan dahil olmak üzere her seride, an rüzgârı estirecek kadar “sevim- ki dönem müzikleri benim şarkıla- kılarım ve sesim dinleyicilerimde yer ettiği süre- Star Wars hayranları için “an”lar li” ya da Obi-Wan kadar “görkem- rımda en büyük etken. Spotify liste- ce gerisini düşünmemek gerekiyor. Yoksa içinde yaratmak öncelikliydi. Ancak An- li” değil, ancak kesinlikle daha “in- me şöyle bir baktığımda Aurora, Jo- bulunduğumuz zamanla ilgili yakınılacak çok şey dor, tuhaf biçimde bu “an”lara sır- sani” ve özlediğimiz “tine” fazla- ji, Pinhani, Tamino, Dolu Kadehi var. Kolaylaştıkça değersizleşiyor her şey. tını yaslamadan Star Wars organiz- sıyla sahip... Ters Tut gözüme çarpıyor. Yapay zekâ sanatında telif tartışması lar da ortaya çıkarıyor. hiçbir şekilde telif hakkıyla korunamayacağını ima Getty Images ve Shutterstock yapay Midjourney, DALL-E ve edildi. Bu nedenle, 1995 yılında kurulan ve köklü zekâ ile üretilen işlerin sitelerinde Stable Diffusion gibi algo- stok görsel siteleri arasında yer alan Getty Images ritmalar pek çok sektör ta- ileride açılabilecek telif davalarına karşı yapay zekâ depolanmasına kısıtlamalar rafından farklı amaçlı kulla- kullanılarak üretilen eserlerin platformuna yüklen- getiriyor. Nedeni ise yapay zekânın nım için büyük ilgi görüyor. mesini ve satışını yasaklama kararı aldı. 2003 çıkış- Öyle ki, yapay zekâ çizgi ortaya çıkardığı etik tartışmalar lı, bir diğer stok sitesi olan Shutterstock ise yapay roman yazıyor, çocuk kitap- zekâ tarafından üretilen görsellere karşı bazı sınırla- ları için illüstrasyonlar üre- malar getirme kararı aldı. apay zekâ ile üretilen sanat eserlerine serra tiyor, albüm ve kitap kapağı çok sık denk gelmeye başladık. Bir tık- rO dOplu Özgün çalışmalar korunamıyor tasarlayabiliyor, hatta sanat la kolay, yaratıcı ifadeler yaratmak he- Getty Images CEO’su Craig Peters’a göre bu yasağın yecan verici. Çünkü temel olarak yapay yarışmalarında derece bi- serra.rodoplu nedeni, siteye çalışmalarını yükleyen kullanıcıların iş- Yzekâ sistemlerine istediğiniz kelime- @gmail.com le alıyor. Ancak, üretilen iş- lerini koruma endişelerinden kaynaklanıyor. Sonuçta, yi yazıyorsunuz ve algoritmalar sizin için istediğiniz lerin ticari boyutu düşünül- yapay zekâ sistemleri, var olan görseller üzerinden eği- görseli, istediğiniz türde hazırlıyor. Yapay zekânın düğünde sanatın “keyif için tilip geliştiriliyor ve bu durum da başka birilerinin öz- sunduğu bu imkanlar aslında, insanın yaratıcılığını üretilme çabasının” nahifli- artırmak için daha demokratik ve cesaret verici. Öte ğini gölge bırakıyor ve etik tartışmalarını da gün- gün çalışmalarını izinsiz kullanılmasına neden olmakta. yandan bu gelişmeler sanatın ne olduğu, fırça, tu- deme getirecek gibi görünüyor. Teknoloji bir yandan yaşamımıza yeni olasılıklar, val gibi geleneksel sanat malzemelerin yerini yapay ABD Telif Hakkı Bürosu tarafından şubat ayında özgürlükler ve anlatı biçimleri katarken, diğer yandan zekânın alması tartışmalarını doğurduğu kadar sana- yayınlanan bir kararda, yapay zekâ ile oluşturulan fikri mülkiyetin ihlal edilebileceği, emek sömürüsünün DALL-E tın kime ve neye ait olduğu üzerine hukuki tartışma- görüntülerin, “insan unsuru” olmamasında dolayı, olacağı karanlık olasılıkları da beraberinde getiriyor. g i l s a G ÇizGi aTlas ek