Katalog

22 AĞUSTOS 2021 6 w Nice yükler taşımış, nice kuşaklar geçmiş FİLMİN NOTU: 6/10 (*) Köprü şiirleri öprü şiirleri yazmak ya da köprü- ÇİFTEKÖPRÜ ler için şiir yazmak aklıma ne za- man geldi? İki küçük kız kardeş denebilir K İlk köprü şiirimi 25 Ocak 2018’de Arhavi-Ortacalar çifteköprüsüne. İstanbul-Paris uçağında yazmışım. Adana’daki Taş Eteğindeler Kamilet vadisinin, Köprü üzerine bir şiir bu. O günlerde bir Adana yol- İki derenin birleştiği yerde. cuğunda Taş Köprü’nün yakınından arkadaşlarla ge- çerken köprüler üzerine şiirler, öyküler yazılabile- Biri Kamilet bu derelerin, ceğini konuşmuştuk. Köprüler üzerine yazmaya bi- Öteki Soğucak-Durguna adında. Barut Kokteyli, raz da o konuşmanın etkisiyle başladım. Ne güzel bir buluşma bu tetikçilik yapan Fakat şimdi, bu ilk köprü şiirimin yazılışından İki dereyle iki köprü arasında. genç bir kadının üç yıldan daha fazla zaman sonra köprü şiirleri ki- Dereler de iki erkek kardeş olsun, macerasını tabıma bu önsözü tasarlarken beni bu şiirlere yö- Bu akrabalık doğaya yakışıyor. konu edinen nelten duygusal-düşünsel itkilerin neler olabilece- Kamilet vadisi derseniz hızlı bir seyirlik. ğini daha derinlemesine bir kez daha düşündüm. Bal, yaban mersini, lale, HHH Ladin, ardıç, kekik, nane, Köprü beni her zaman etkilemiştir. Sarı orman gülü kokuyor… ‘Barut Kokteyli’ haftanın yeni filmlerinden İnsan eliyle yapılarak iki doğa parçasını birleş- tirmesi ve böylece kendisinin de o doğanın bir Atmaca bakıyor yukarılardan parçası durumuna gelişi. Dağ horozuyla göz göze gelerek; İnsan eliyle yapılmış başka hiçbir şey için bunu Bin bir çeşit kuş, börtü böcek, düşünmedim. Evler, anıtlar, eşyalar, araçlar, insan Yamaçlarında yaylaların. eliyle yapılmış akla gelebilecek başka hiçbir şey Sayısız bitki, yaban hayvanı, Bana yazarını bana doğanın bir parçasıymış gibi görünmüyor... İnsana armağanı doğanın. Köprü, özellikle de kırsal alandaki bir köprü ise doğanın doğal bir Ülkem beni ağlatacak kadar güzel Karen Gillan’ın başrolünü oynadığı DÜŞÜNDÜKLERİM parçası gibidir... Bu doğa ve tarih kardeşliği. Köprülerde, yine filmde tanıdık isimlerden oluşan güçlü Yeter ki bozmasın sevgisiz bir el sözünü ettiğim köp- Bu eşsiz güzelliği. söyle... bir oyuncu kadrosu yer alıyor. rülerde beni etkile- yen bir başka özel- Gelgelelim Kamilet deresi lik, bilgece, sabırlı ohn Wick nasıl bir kapı aç- nel katil olarak çalışan annesinin kendi- O güzelim, içilesi su suskunluklarıdır. tıysa artık, geçen geçene… sini terk etmesiyle hayatı zorlu bir dö- Bir zamandır bulanık akmada; Yıllar, on yıllar, Daha kısa bir süre önce baş- nemeç alan Sam 15 yıl sonra tıpkı anne- Delik deşik edilmiş vadi, yüz yıllar süresince J rolünü Bob Odenkirk’ün üst- si gibi acımasız ve yetenekli bir katil ol- Taş, toprak, moloz, çakıl, nice yükler taşımış; lendiği “Nobody” benzer bir muş, dahası yine annesi gibi The Firm Makine yağları karışmış suya. ATAOL nice kuşaklar, nice formülü uygulayan ve iyi eleştiriler alan için çalışmaya başlamıştır. BEHRAMOĞLU devirler gelip geç- bir film olarak çıkmıştı karşımıza. Şim- Çifteköprü sonsuzca suskun, miş; nice yıkımla- SANA SİLAHINI SÖYLEYEYİM diyse benzer bir formülü bu kez merke- İki yüz yıla yaklaşan ömründe ra, nice zaferlere, nice Ne var ki bir iş sırasında işler ters gi- zine kadın bir karakteri koyan (ve başka İlk kez böyle görüyor dereyi. EMRAH acılara, nice şölenlere tanık olmuş; fakat sabırlı, dince yanlış bir adamı öldürür (mukte- kadın karakterlerle yapıyı destekleyen) Ne kadar çok sözü olsa da KOLUKISA bilgece suskunluklarını hep koruyagelmişlerdir. dir bir İrlanda mafyasının oğlunu, bu “Barut Kokteyli” (Gunpowder Milksha- Suskunluktur köprü kaderi. HHH kısmı John Wick’i andırıyor haliyle) ve ke) deniyor. Sait Faik’in “Köprü” şiirinin ilk dizeleri ilk peşine farklı gruplardan sayısız katil dü- Tabii filmi sadece “John Wick”in ka- Az ötede Mençura şelalesi okuyuşumdan bu yana ezberimdedir: şer. Sam bir yandan ölen bir adama ver- dın versiyonuna indirgemek çok hakkaniyetli ol- Dökülürken bulanık suya İnsanlar köprüden geçmediği zaman diği sözü tutmaya çalışırken bir yandan da peşinde- maz. Gillan’ın canlandırdığı profesyonel tetik- Sesinin neşesi yitmiş sanki Acaba köprü düşünür mü? ki katillerden kurtulmak için savaşmak zordunda- çi Sam karakteri akla çokça “Kill Bill”in Gelin’ini Benzemiş daha çok ağlamaya. Orhan Veli’nin “Galata Köprüsü”nü, Cahit dır. John Wick’in yalnızlığının aksine ona bu uğur- (Uma Thurman) getiriyor. Gerçi Tarantino’nun fil- Külebi’nin “Cebeci Köprüsü”nü bilirsiniz. da yardım edecek üç kadın daha vardır ve her bi- mine oranla bir hayli sterilize kalan bir şiddet var Dilerim bu şiir yazılmaktayken Her iki şair de köprülerin üstündeki, altında- ri öldürme konusunda olduğu kadar edebiyat konu- “Barut Kokteyli”nde ama özellikle dövüş sahnele- Doğa onarmış olsun kendini; ki, çevresindeki yaşamı anlatırken kendi toplum- sunda da bilgili bu kadınlar kan dökmekten çekin- rinde gerçeklikle ilgisini bir hayli koparan filmde HES’ler kurulup bozulur ama sal, kişisel görüşlerini, duygularını, iç dünyaları- meyecektir. Favori yazarlarıysa elbette Jane Aus- Karen Gillan yer yer Uma Thurman’ın bile ağzını Yiterse bulunmaz Kamilet vadisi. nı da dile getirirler. Şimdi bunları yazarken arama ten, Charlotte Bronte, Virginia Woolf ve Agatha açık bıraktıracak koreografileri beceriyle kotarıyor. sitesine İngilizce “köprü şiirleri” yazarak inter- Christie’dir. Bukowski okuyacak değiller ya! Tabii Öte yandan “Barut Kokteyli” noir çağrışımlı bir nete girdiğimde pek çok şiirle karşılaştım… Fa- çizgi roman estetiğine o kadar kat dünya edebiyatında bu konuda en bilinen şiir, bulanmış vaziyette ki açıkça- Apollinaire’in, adını andığı köprüyü ölümsüzleş- sı böyle bir çizgi roman vardı tiren “Mirabeau Köprüsü” olmalı... da benim mi haberim olmadı Roman alanında yine bu konuda en bilinen ya- diye düşünmedim değil. Ama pıt ise öyle sanıyorum ki İvo Andriç’in bizim ta- kısa bir araştırma sonucu ol- rihimiz bakımından özel bir öneme sahip, gerçek- madığını anladım tabii. Yıllar ten çok değerli “Drina Köprüsü”dür. önce “Big Bad Wolves” (bu Bir de yakın bir arkadaşımın, İspanyol şair Ra- film için Tarantino “yılın en quel Lanseros’un,”Genç Bir Şair Babasını Anım- iyi filmi” demişti 2013’te, bu sıyor” başlıklı şiirinin beni çok etkileyen giriş di- ilginç notu da ekleyelim yeri zelerini buraya almazsam bu önsöz eksik kalır: gelmişken) adlı çarpıcı filmiy- Şimdi biliyorum ki senin yaşamından geçişim le dikkatleri çeken İsrailli yö- rak kendime ait olmayan bir pasaportla yurtdışına köprülerin altından geçmesi gibiydi nehirlerin. netmen Navot Papushado’nun çıkabilmiş olmanın ilk saatlerinde trenle Drama HHH daha ilk sahneden de anlaşılacağı gibi belli bir kü- kendi özel tercihi bu çizgi roman estetiği ve yer yer Köprüsü’nden geçerken, o köprüden söz eden şii- Kitapta bizden ve dünyadan toplam 22 şiir yer tüphaneden çıkan tüm bu kitaplar aslında bir silah- çok etkili olsa da yer yer ilginç bir şekilde filmin et- rimi yazıyordum…. alıyor. Bunlardan yarısını görmüşlüğüm, üzerle- tan ibaret, mecazi değil, kelimenin tam anlamıyla. kisini zayıflatıyor ve unutulup giden bir maceraya Şiirini “Gereksiz Köprü” adıyla bir gazete habe- rinden geçmişliğim var. “Dr. Who” dizisinde canlandırdığı Amy Pond ka- dönüştürüyor; zira bana sorarsanız kendine özgü bir rinden yola çıkarak yazdığım, Trabzon’un Arsin il- Örneğin Neva üstündeki köprülerin şarapnel rakteri ve Marvel Sinematik Evreni’nde üstlendiği karakteri olmayan bir çizgi roman stilizasyonu söz çesi sahilindeki ilginç köprü, o şiirin yazılışından yaralarına, mermilerin açtığı oyuklara, deliklere Nebula rolüyle tanınan İskoç oyuncu Karen Gillan’ın konusu ve bu da her şeyi fazlasıyla yüzeyselleştire- çok sonraki bir gün o sahilde gezerken, köprüyü ve ellerimle dokundum. başrolünü üstlendiği filmin asıl kozu yan rollerdeki biliyor. bulunduğu sahili unutmuşken şaka gibi, Karadeniz Çekilmiş bir azı dişinden ya da kesilmiş bir koldan isimler bana sorarsanız. Angela Bassett, Carla Gu- fıkrası gibi karşıma çıkıverdi… kalan boşluk gibi zalimce yıkılmış Mostar Köprü- FEMİNİZM HAVADA KALIYOR gino ve Michelle Yeoh üçlüsünün canlandırdığı kü- Tokat Hıdırlık Köprüsü kıyısında çay içmişli- sünden Neretva üzerinde kalan acılı boşluğa, hem de Zaten filmin diyalogları da az önce adını andığı- tüphaneci kadınlar ekibi ile Sam’in annesi Scarlet ro- ğim; Adana Taş Köprüsü’nden, Diyarbakır Dicle Bosna’da savaş sürmekteyken acıyla tanık oldum... mız Tarantino’nun diyaloglarıyla karşılaştırılama- lündeki Lena Headey yer yer Gillan’ı gölgede bıra- Köprüsü’nden geçmişliğim; görmediklerimle de Edirne Köprüsü’nden her geçişimde o hüzün do- yacak denli üstünkörü yazılmış, fazla da heveslen- kacak denli iyiler. Beyazperdenin en karizmatik ses- görüşüp helalleşmeye ahdim var… lu türküyü düşünürüm... menin âlemi yok anlayacağınız. Hal böyle olun- lerinden birine sahip Ralph Ineson’ın kötü adamlar- Değerli ressam dostum Sali’ye resimleriyle ki- 1970 başlarının Londra’sında Thames kıyıların- ca filmde sık sık gözümüze sokulmaya çalışılan fe- dan birini (İrlanda mafyasının lideri Jim McAlester) taba kattığı derinlikler için teşekkür borçluyum. da hüzünle dolaşan genç şairin aklından gerçek- minist söylem de bir anlam ve ağırlık kazanmı- canlandırdığı filmde Amerikalı aktör Paul Giamatti ten de Dylan Thomas’tan şiirler geçiyordu… yor... Yine de filmin bir devamının geleceğini söy- de kilit rollerden birini üstleniyor. Bunlara bir de Dr. (*) Şimdilerde yayımlanan On dört yıl sonra 1984 başlarında ise katılma- leyelim; en azından Canal+ yetkilileri Cannes Film Ricky rolünde Michael Smiley’yi eklerseniz “Barut “Köprülere Şiirler” kitabıma dığım karar celsesinde sekiz yıl ağır hapis ceza- Festivali sırasında böyle bir açıklama yapmışlardı; Kokteyli”nin “Daha ne olsun” kadrosunu tamamlar- önsözüm sına mahkûm edilen bir “düşünce suçlusu” ola- muhtemelen buradan kendilerine ait bir franchise sınız. Sahi daha ne olsun? Tabii bu güçlü kadro yak- çıkarabileceklerini hesap ediyorlar. Göreceğiz. laşık 2 saatlik süresiyle hızla akıp giden filmi kurtar- Yeniyetme bir kız çocuğuyken “The Firm” (şir- maya yetiyor belki ama “Barut Kokteyli” öyle defa- ket, firma vb.) adlı gizli bir örgüt adına profesyo- larca izlenecek türden bir kült değil ne yazık ki. EMRAH KOLUKISA u Çok tanıdık bir skandal u İstanbul Kaçırmayın omanya yapımı “Collective” 2015 yılın- Modern’de R da Bükreş’te bir gece kulübünde çıkan bir yangın sonrası ülkede yaşanan büyük yolsuzlu- ‘Etkileşimler’ ğu gözler önüne seriyor. Birçok şeyin ülkemizde stanbul Modern’in de yaşandığını görmek eminim filmin etkisini bir kat daha artıracak. Film bu hafta vizyonda... İkoleksiyonundan oluşturduğu “Etkile- şimler” adlı, ilk kez iz- leyiciyle buluşacak ya- u Dolu Kadehi urkcell Vadi açıkha- u ‘Dali’nin pıtların da yer aldı- Tva sahnesinde düzen- Ters Tut ğı sergisinde 14 sanat- Kadınları’ lenen Tiyatro Günlerin- çının 15 çalışması yer KüçükÇiftlik’te de bu hafta yönetmenliğini Vadi’de alıyor. Ali Düşenkalkar’ın üstlendi- ği “Dali’nin Kadınları” ad- u Joshua Bell İstanbul’da u Prince’i özleyenlere lı oyun var. Marilyn Mon- Ağustos Pazar akşamı yeni nesil gruplar- ünyanın en iyi keman virtüozlerinden biri ka- roe, Virginia Woolf, Edith 29dan Dolu Kadehi Ters Tut, KüçükÇiftlik Dbul edilen Joshua Bell kariyerinin en özel 016 yılında hayata veda eden Prince’in 2010 Piaf ve Frida Kahlo’yu ay- Park’ta müzikseverlerle buluşacak. Öncesinde performanslarından birini sergilemek üzere Istan- 2yılında kaydettiği ama piyasaya çıkarmadığı nı sahnede buluşturan ve ise Karaköy-Kadıköy sound’undan beslenen al- bul Night Flight konserleri kapsamında İstanbul’a “Welcome 2 America” kısa bir süre önce müzik- Erdi Işık’ın yazdığı oyun ternatif müzik grubu Evdeki Saat sahne alacak. geliyor. 27 Ağustos’ta Harbiye Cemil Topuzlu severlerin beğenisine sunuldu. Eleştirmenlerin son 27 Ağustos akşamı saat Modüler Sanat ve URU işbirliğinde gerçekleşe- Açıkhava Sahnesi’nde müzikseverlerle buluşacak 20 yıldır yayımlanmış en iyi Prince albümü dediği 21.00’de izlenebilir. cek konserin kapı açılış saati 16.00. Joshua Bell’in konseri saat 20.00’de başlıyor. “Welcome 2 America”da 12 parça yer alıyor. OKUDUKLARIM - İZLEDİKLERİM DEVAMLILIK HATASI