Katalog

22 AĞUSTOS 2021 4 20 yıl sonra ülke onlara verildi Taliban’ın özgürlük alanı: MEHMET Lunapark KIZMAZ fganistan’ın, o “bü- arabaların üzerindeyken çok heye- yük oyun” için- canlıydılar. de yer alan tüm ak- Neden? Bilmem. Yaşayamadıkları törlerin “ortak kara- bir çocukluk aktivitesidir belki bu. O A rıyla Taliban’a tes- kadar özlem duymuşlar ki ilk fırsatta, lim edildiği ortada. Farklı gerekçe- üstelik iyi kötü oluşturdukları “kari- Yeni bir lerle ama hepsi çıkarları için ülkede yerlerini” çizdirmeyi de göze alarak at koşturan tüm “dış güçler”, istedik- atlamışlar oyuncağın üzerine. yaşam lerinin ne kadarını alabildilerse artık, Belki de emir almadan diledikle- umuduyla ülkeden çıkma zamanının geldiğine rini yapabildikleri yani özgür irade- karar vererek “macerayı” sonlandır- lerini kullandıkları bir alan olarak İstanbul’a Tencere kaynıyor, dayanışma büyüyor dılar. Hayli para, hayli zaman harca- düşündüler o çarpışan araba alanı- yerleşen pek dılar, hayli can kaybettiler, hayli de nı. Özgürlüğü onların da istediği çok çok göçmenin can aldılar. Başını ABD’nin çekti- açık. Bıraksalar saatlerce oynayacak- ği güçlerin terk ettiği Afganistan ül- lar; çünkü öyle günaha girme tehlike- yolunun kedeki en güçlü silahlı İslamcı grup si de yok oynarken. Herhangi bir şe- düştüğü Taliban’a verildi. ri yasayı çiğnedikleri korkusu olma- Tarlabaşı’nda 20 yıl önceki iktidarları sırasında dan güzelce dağıtabildiler belki. Ta- ve kentin neler yaptıkları bilindiği için başta bii oyuna dalıp imanı ihmal ettikleri- en yoksul kadınlar olmak üzere Afganlar ülke- ni söyleyen biri çıkıncaya kadar. semtlerinden lerinden kaçmaya başladılar. Haklılar REKABETÇİ, BAĞIMSIZ ORTAM çünkü bu kez Taliban’ı “özgürlük- biri olan Kendimden biliyorum, gerçi hiç lerin, demokrasinin düşmanı” görüp Tarlabaşı’nda öyle biri değilimdir ama, çocukken de Afgan halkını sözüm ona “kur- rekabetçi duygunun bir köprü tarmak” için gelecek hiç- 10 yıl önce beni de çarpışan araba bir güç yok. Taliban men- kurulan, üstündeyken yakaladı- supları daha önce hiç ol- Tarlabaşı ğını anımsıyorum. Ku- madıkları kadar egemenler ürkiye’nin en yoğun yerlerin- ralsızlığın da azdırdığı şimdi ülkeye. Dayanışma den olan Taksim Meydanı ve İs- bir rekabet etme duy- Eh, yirmi yıl geçti. Eşek tiklal Caddesi’nin yanıbaşındaki şu ana kadar gusudur bu. değiller ya, geliştiler de Tarlabaşı’nda deyim yerindeyse ka- En çok çarpışan ara- binlerce biraz, diplomasiyi öğren- T ranlıktan aydınlığa uzanan bir köp- balarda hissedilir bana diler, büyük güçler arasın- rü var: Tarlabaşı Dayanışma. Sokak sofralarıy- insanın sorarsanız. Emir alma- da nerede saf tutacaklarını la başlayan hikâye sokakta var olma mücadele- MUSTAFA K. hayatına ya alışmış bu tiplerin, kavradılar. Şu, var olduğu si veren insanlara ev bulmaktan, yemek verme- şimdi emir almadan re- ERDEMOL iddia edilen “dünya kamu- “dokundu.” ye ve eşya sağlamaya, hastalar ile madde bağım- kabet edebildikleri tek oyunu”, elbette meşruiyet lılarına derman olmaya kadar uzanan bir dayanış- yaşam alanı o lunapark kaygısıyla da, rahatlatmak maya döndü. demek ki. Bu ciddi bir için eskisi gibi olmadıkla- Sokakta kurdukları ve her renkten, cinsiyetten, talihsizliktir. Yedi ya- rını, değiştiklerini, herkesi ırktan, sınıftan birçok insanın oturduğu sofralar- Daha bir ay şından itibaren med- kapsayan bir hükümet ku- la tanınan dayanışmanın kurucularıyla buluştuk. önce masum reseye tıkılan, yaşam- racaklarını söyleyip duru- Semtte “Urfalı Mehmet” olarak bi- la bağları kopmuş, ço- yorlar ha bire. Ama ülke- linen Mehmet Yeralan (51) bir komedyeni, cukluğunu yaşayama- den gelen görüntüler deh- yıllar önce Şanlıurfa’dan ondan üç gün mış “büyükler” bunlar, şet verici. Uçuş takım- Tarlabaşı’na göç etmiş. en azından çoğu. larına tutunup bindikleri sonra da bir 200 yıllık, tarihi, iki Özlem duyacak bir uçaktan düşüp ölenler mi, katlı bir Rum evin- yerel tarihçiyi şeyler bırakmamalı ge- kalabalıkta birbirini ezen- de 23 yıldır ikamet öldürdüler. ride. Yaşanmamışlıklar ler mi, ne ararsanız var. eden Yeralan, bir da. Yaşayıncaya kadar dönem emlakçılık Çarpışan ÇARPIŞAN ARABA peşini bırakmıyor in- Haftanın bir günü de semtte yaşayan çocukla- ve büfecilik yap- arabalarda Bunların arasında bir lu- sanın çünkü. Hayır, bir rı birbirleriyle sosyalleşmeleri için kahvaltıya ça- mış. 5 çocuğu var. naparkta çarpışan arabala- deneyimim olduğun- çocuklar gibi ğırıyorduk. Eğitimlerinde zorlanan çocuklar üni- Şimdi arkadaşla- ra binip eğlenen kazık ka- dan değil, çok şükür versiteden gelen gönüllü öğrencilerden ders alı- rıyla kurdukları da- mutluydular dar Taliban mensupları- “kavuşamadığım” bü- yordu. Kitap dağıtıyorduk” diyor. Mehmet Yeralan yanışmayla yoksul, oysa. nın fotoğraflarını da gör- yük hayallerim olma- Ailece evde yaptıkları yemeği ihtiyaç sahiple- kimsesiz yurttaşlara ve dük. Bir tuhaf oldum, doğ- dı hiç. Ah şunu da yap- rine dağıttıklarını anlatıyor Yeralan. İmece usulü Hayatlarında göçmenlere el uzatıyor. Kadir Bal rusunu isterseniz. Herkes sam dediğim bir şey çalıştıklarını dile getiriyor. Aralarında avukat da bulamadıkları olmuştur bence. Kendileri de. Bir şu uçan otomo- İNSANLAR AÇ! var doktor da. Dayanışma ortalama 20 kişinin et- dışındakilere yaşamı zehir billere yetiştirsem çok heyecanı Dayanışma ile birlikte 2 dairesi- rafında dönüyor. Bağışlarla, desteklerle yola de- eden bu adamların eğlene- sevineceğim. Ne bile- ni barınma alanına çevirdiklerini belirten vam ediyorlar: “Verilen desteklerle malzeme alı- Bal ve Yeralan, bulmuş bildiklerine, gülüp, kahka- yim benden sonra uça- Yeralan, “Özellikle kışın sokakta olan yaşlıları yor, ailece evde yaptığımız yemeği akşam saatle- dayanışmayı yay- gibiydiler. ha atabildiklerine pek sık cak millet falan, kıs- o dairelere yerleştiriyoruz. Belediye, emniyet ve rinde kapının önünde dağıtıyoruz. Her gün orta- maya kararlı. rastlanmaz çünkü. kanırım doğrusu. Hep- hastane de bize ihtiyaç sahiplerini getiriyor. Şu lama 50 ile 200 arasında kişiye yemek dağıtıyo- Yalnızlığın ila- si bu. Deneyimim an o iki dairemizde 8 kişi barınıyor. Semtte kira- ruz. Yasakta dahi yemek dağıttık. cını da bulmuş- yok ama bu konu- ladığımız 2 katlı başka bir evde de 15 kişi kalı- Çünkü insanlar aç. İnsanlar önümüzü kesip, lar: Birlik olmak. da yazılmış kitap, yor. Faturalar dahil herhangi bir ücret almıyoruz. ‘Açız bizi yalnız bırakmayın’ diyor. Açlık yasak “Yalnızlaşan her çekilmiş çok film Kimi çalışıyor kimi ayakta zor duruyor. Bir oda- dinlemiyor. İnsanlar virüsten ölmese açlıktan insan bankala- var. Okudum, iz- mız dayanışmanın bürosu. Dayanışmanın mutfa- ölecek. Koronadan dolayı ara vermek zorunda rın, tefecilerin, ledim. Hayatta ğını pandemiden önce hafta sonları Afrikalı göç- kaldığımız soframız, dezavantajlı grupların, sos- intiharın kuca- hiçbir şeyi yarım menlere veriyorduk ve ihtiyaçlarını alarak ‘Ye- yal dışlanmaya maruz kalmış insanların sofra- ğına düşer” di- bırakmayacaksın meğinizi yapın, kültürünüzü yaşayın’ diyorduk. sı. Yıllardır kurduğumuz sofraya katılım her ge- yorlar. ya da yaşanması çen gün artıyor. Çünkü sokağa düşen insan sayı- gereken neyse ya- sı, mağduriyetler artıyor.” şayacaksın. Bak BİZE YENİ YOL GEREK Taliban mensubu da olsa çarpışan Tarlabaşı Dayanışma’nın kurucuların- arabaların üzerin- dan Kadir Bal (37) ise tekstil sektöründe ça- de sevindirik olu- lışıyor. Kendisi de Tarlabaşı sakinlerinden. yor adam. Unut- Tarlabaşı’nda çalışmaya başladıklarını ama da- mamış demek ki. yanışmanın burayla sınırlı kalmadığını vurgu- Ancak annele- luyor. “Tarlabaşını aşan bir dayanışma ağımız riyle beraber so- var. Zamanla başka semtlere, şehirlere uzandı- kağa çıkabile- ğımız oluyor. İyilik, dayanışma, muhabbet ya- cek yaştaki kü- tay dayanışma ağlarıyla toplumun her tarafına çük çocuklar, an- yayılmalı” diyor. nelerine soka- Bal, dayanışmanın geleceğine yönelik de şun- ğa çıkma yasağı ları söylüyor: “Yardım yerine dayanışmayı, eşit konduğu için lu- ilişkiyi önemsiyoruz. Temas halinde olduğumuz Aslında kendilerine ait bir yaşam- naparklara, bahçelere gidemediler insanların günlük hayatlarındaki ihtiyaçlarını gi- larının olmadığını hatırlatan bir gö- Afganistan’da. dermeye dönük bir pratiğimiz var ama bu asıl rüntüydü bu. Bunlar ilkel, vahşi er- Taliban 1996-2001 yılları arasın- meselemiz değil. Amacımız insanların birbiriyle kek insanlar. Daha bir ay önce ma- da yönetimdeyken binlerce kadın kır- dayanışması. Kimsesizlerin, yalnızların, öteki- sum bir komedyeni, ondan üç gün baçlandı sokağa çıkmaya teşebbüs leştirilenlerin bir araya gelip kendi insiyatiflerini sonra da bir yerel tarihçiyi öldürdü- ettikleri için. Lunaparkta çarpışan kurmaları. ‘Bulunduğunuz yerlerde benzer da- ler. Çarpışan arabalarda çocuklar gibi arabaların üzerinde çocuklaşan bu il- yanışmalar açın, iyiliği derneklerin ve vakıfların mutluydular oysa. Hayatlarında bula- keller, o annelerin 1996-2001 yılları tekeline bırakmayın’ diyoruz. Herkes, yaşadı- madıkları heyecanı bulmuş gibiydi- arasında doğan çocukları olmasın sa- ğı yerde, sokaktaki insanlara duyarlı olmalı. Eko- ler. Tamam, bir dakika, “adam öldü- kın? Çünkü Taliban’ın erkek çocuk- nomik kriz var. İntihar girişimleri çok oluyor. İn- rüyorlar, heyecan işte” demeyin he- ları erken yaşta ailelerinden koparıp sanlar birbirinden uzaklaşıyor, yalnızlaşıyor. Yal- men. İnsan öldürüyorlar eyvallah, cihatçı olarak eğittiği biliniyor. nızlaşan her insan bankaların, tefecilerin, intiha- zevk alsalar da heyecan duydukla- Durmuş bakıyorum öyle lunapark- rın kucağına düşer. rı ne malum? Yemekten zevk alıyo- taki o fotoğrafa. Bir zamanlar ha- ‘En az 3 arkadaşınızla, akrabanızla iletişim- ruz ama yemek yerken heyecanlana- ber dilinde çok geçerdi şu klişe: de olun birbirinizi yalnız bırakmayın. Birbirinize nımız var mı? Onun gibi bir şey. İn- Afganistan’da çarpışan güçler. köprü olun. Bunalıma girecekseniz de birlikte at- san öldürmek rutin bir iş bunlar için. Al işte sana “çarpışan güçler”. Ne latın.’ Mesajımız bu. Bize yeni bir yol lazım de- Heyecan duymazlar. Ama çarpışan tuhaf yahu... dik, onu da Tarlabaşı Dayanışma’da kuruyoruz.” Bİ DÜNYA İNSAN