Katalog

18 TEMMUZ 2021 6 Ressam Ahmet Güneştekin’le pazar sohbeti “Geçmişte kalan ve bugüne zorla taşınmak isteneni değil, GÜNEY kopmaksızın devam GÜNEYAN eden bir bütünü ifade ediyorum.” Tuvale hiç Ahmet sığamadım Güneştekin, modern sanat u Batman’dan çıkıp, hatırı sayılır bir u Güzel bir hikâyenize denk gelmiştim. başarı elde ettiniz. Hikâyenizi nasıl özetler- Çocukken illk kez yağlı boya alıyorsunuz alanında siniz? ve... dünyaca Hikâyemin merkezi çocukken deneyimle- Dokuz yaşındaydım, üçüncü sınıfta. tanınan diğim, dengbejlerin öykülendirme ve seslen- Bölgede okullar arası resim yarışmasında Ahmet dirme teknikleri kullandıkları performans- birinci seçildim. Hediye olarak bir takım Güneştekin sanatçıları- larında yarattıkları sonik atmosfer... Sonra- yağlıboya verildi. Su ile boyaları karmaya mızdan. sında yaşadıklarım ve öğrendiklerim bunun çalıştım ancak başaramadım ve yağlıboyanın etrafından şekilleniyor. Mitsel öğelerle er- satın alındığı yere giderek boyaların bozuk 1981’de ken yaşta tanışıp çizerek düşünmeyi ve resim olduğunu söyledim. Kırtasiyeci yağlıboyanın okulda ilk yapmayı öğrendim. özel bir incelticisi sergisini Yıllar sonra sahada olduğunu ve onu çalışırken bu masal- kullanmam ge- açtığından ların ve seslerin izi- rektiğini söyledi. beri resimle ni sürmek ve işle- Böylece ilk tek- iç içe. rimde yorumlamak nik bilgi dersimi üslubumu oluştu- almış oldum... Güneştekin’in u Başka ran temel dinamik- “Kutsal unutamadığınız GEÇMIŞI KONUŞMAYA ITIRAZI YOK ti. İçine doğduğu- anları sorsam? muz dünyalar şekil Ağaçlar” “1950’li yılların başlarında babam ve rar vermişler. Garzan kampı kurulun- Araştırma gezi- veriyor düşünceleri- kardeşleri Suriye sınırında pek çok ai- ca ailem de kampta yaşamaya başla- adını verdiği lerine çıktığımda mize... le gibi zorunlu olarak kaçakçılık ya- mış. Garzan, Batman’a 46 km uzaklık- çocuklar her son sergisi İstanbul’a yer- pıyorlarmış. Kumaş, çay gibi ihtiyaç- ta yüksek rakımlı bir yerde petrol işçi- zaman etrafıma leştikten son- Bodrum’daki ların ticaretiyle geçimlerini sağlıyor- lerinin aileleriyle birlikte kaldıkları bir Gelene-ek Serisi toplanırdı. Bir ra Beyoğlu’nda ilk larmış. 1955 yılında Batman Petrol yerleşim yeri. Geçmişi anımsamaktan Zai süre sonra yanım- atölyemi açtım, Rafinerisi’nin kurulmasıyla bölge de - ya da konuşmaktan kaçınmam. Geçmiş da resim malze- farklı üretim teknik- Yaşam’da, ğişmeye başlamış. Babam ve amcala- zamanın olaylarını kendi koşullarıyla meleri getirmeye ve onlarla resim yapmaya leri denemeye o zaman başladım. Zamanla rımdan biri petrol işçisi olmaya ka- değerlendirmek gerekiyor.” 28 başladım. Bu buluşmalar daha sonra atölye video, yerleştirme, resim ve heykel çalışarak çalışmalarına dönüştü. On bini aşkın çocuk Ağustos’ta çok disiplinli bir yaklaşım benimsedim. Sa- katılmıştır. O çocuklar büyüdüler, içlerin- nat ortamında beni daha görünür ve duyulur sona bi bugün de pek çok sanatçı bu tarz işler ya- önceki sergilerimden daha farklı bir etki ya- den resim yapmaya devam edenler oldu. Bu yapan “Yüzleşme” sergisiydi. pıyor... Örneğin kimliğimin, ben öne çıkar- rattığını söyleyebilirim. Sergideki enstalas- erecek. zamanlara dönüp baktığımda benim için ne Uluslararası izleyiciyle işlerimi buluşturan madıkça daha çok tartışma konusu olma- yonlardan biri olan “Hafıza Tepesi” çocuk- kadar önemli olduğunu şimdi çok daha iyi Venedik’te açılan “Bellek İvmesi” sergisi ol- Güneştekin’le ya başladığı zamanlar bile oldu. Bir tartış- luğumun tetiklediği bir bellek çalışmasıy- anlıyorum. Benim onları değiştirdiğim kadar, du. Marlborough Gallery işlerimi sergileme- sanat ma konusu olacaksam başka türlü bir kavra- dı. Lastik ayakkabıları kullanmıştım... Be- birlikte resim yaptığım her çocuğun da beni ye başlayınca yeni bir dönem başladı benim yışa imkân verecek tartışmaların tarafı olma- nim geçmişim olmaktan uzaklaşıp kolektif yolculuğunu değiştirdiğini görebiliyorum. için. Eşzamanlı olarak birçok galeri ve mü- yı tercih ederim... bir geçmişin yakıcı deneyimlerini somutlaş- zeyle çalıştım. Sergilerim Venedik’ten sonra konuştuk. u Sanatınıza dair eleştiriler sizin için ne Kullandığım yöntemlere yönelik iyi niyet tırıp kolektif belleğe ekledi. Bazı nesneler, New York, Amsterdam, Barselo- ifade ediyor? içermeyen eleştirilerin hepsini kavrayış ye- düşündüğümüz ve birlikte yaşadığımız şey- na, Hong Kong, Berlin, Madrid, Sanat eleştirmeni olmak için yöntemini bi- tersizliğine bağlıyorum. leri unutmamak için inatçı hatırlatıcılar ola- Dresden, Frankfurt ve Viyana’yla liyor olmanız gerekli. Ama bizde sanat eleş- rak karşımıza çıkabiliyor. devam etti... u En önemli eseriniz hangi- tirisi yazınında bir tuhaflık var. Belki de sa- uBenim si? Seçmenizi istesem... nat eleştirisine literatürü bilmeden girme ar- ÇOCUKLARLA DEĞIŞTIM istediğim Birini seçmem gerekirse “Ha- zusunun sonuçlarından biridir. Örneğin za- u Sanatsal tarzınız nasıl oluştu? fikirlerle fıza Odası” sergisinde yer alan man zaman işlerimin boyutlarıyla ilgili ba- Uzun bir süre çalıştıktan sonra tuvalin ve nesnelerle işlerimin, özellikle video ve ens- zı eleştiriler okuyorum. Geçmişte olduğu gi- sınırlarının beni zorlamaya başladı- oynamak, nasıl talasyonların izleyici üzerinde ğını anlamıştım. Değişik mater- baktığımı insanlara yalleri ve ortamları kullanmak göstermek ve bunları ifade istiyordum, o zaman boyut- etme konusunda özel bir yola lu işler çalışmaya başladım. PANDEMI OLANAK VERDI sahip olmaktı. Kadın Hikâyeleri Başkalarının sınırlar gördü- uBöyle sarsıcı zamanlarda yaşamı “Zai Yaşam sergimde geleneği şim- pısını yaşamın neredeyse her yönünü Serisi ğü yerde ben yeni olanak- yeniden örgütlemek zorundasınız. diye taşıma düşüncesiyle yorumladı- açıklamak için kullanabilirim. Gele- lar bulmak istiyordum. Sa- Ben de bu sürecin bakış açımı belirli ğım ve ağaç haritalarının dairesel ya- neğin ortaklaşan yönlerini düşünme- nat pratiğinin üretildiği ve yönlerden pısını anımsatan formlarla çalıştığım mi sağlayan olağanüstü bir geomet- sergilendiği alanların, sabit değiştirdiğini düşünüyorum. işler bir araya geliyor. Ağaç ikonog- ri. Pandemi başka şeyler düşünmek mekânların ötesinde olabi- Zaman kavramım biraz değişti, rafisi, yapısının iç içe geçen ve biri - için bir olanaktı benim için. Örneğin leceğini fark ettiğimde de vi- daha farklı bir hızda ken daireselliğiyle, ortak bir köke bağ- bronz ve seramiğin genel kabul gör- deo ve enstalasyon yapmaya çalışıyorum. lı olan gövdesiyle, teklikten çıkarak müş kullanımlarının dışına çıktığım başladım. Hangi ortam ve mal- çoğulluğu somutlaştırmasıyla bir dü- ‘Gelene-ek’ adını verdiğim işlerim zeme düşünmemi sağlıyorsa onu el- şünme modeli bana göre. Ağacın ya- böyle süreçle ortaya çıktı.” verişli bir şekilde kullanabilmenin yolu- nu bulmaya çalışıyorum. Kelly Reichardt imzalı film ABD’nin vahşi batıya dair farklı bir portresini çiziyor müthiş oynamış bu adamı) “Londra gi- bi tadı var bunun” derken aslında yediği şeyin kendi ineğinden gelen sütle yapıl- dığını bilmiyor ama sırf onun ağzına at- tığı lokmayı çiğneyişini izlerken hem iki hırsız hem de biz izleyiciler ciddi bir ge- İlk inek, ilk sermaye rilimi iliklerimizde hissediyoruz: Ya an- larsa? İşte bu da Reichardt’ın azıcık şey- EMRAH le ne denli, yoğun bir anlatı oluşturabil- ve arzı artırmak için hırsızlığa MUBI’de izleyiciyle buluşan “First FILMIN NOTU: 9/10 KOLUKISA diğinin bir göstergesi. daha yoğun bir şekilde devam Filmde güç sahipleri, güce sahip ol- Cow” 2021’de izlediğiniz en iyi ederler. Hikâyenin sonunu az mak için uğraşanlar ve bir de güçsüz- filmlerden biri olarak kalacak çok tahmin ediyorsunuzdur. ler var; toplumsal denklemi bu şekilde hafızanızda. kurmuş Reichardt ve hikâyenin dramatik merke- KIRILGAN KARAKTERLER zini de güçsüzlerin yanında netleştirmiş. Cookie Reichardt’ın Jon Raymond’ın “The Half- irst Cow” (İlk İnek) da- (John Magaro) ve King Lu (Orion Lee) belki güç- Life” adlı romanından uyarladığı “First ha ilk sahnesinden önümü- süzler sınıfındalar ama onların günün birinde refah Cow” ikilinin birlikte kotardığı 5. film ay- ze atıveriyor bulmacasını. bir hayat sürme gibi bir hayalleri ve bir de kimse- nı zamanda. Raymond’ın romanı çok daha Genç bir kadın köpeğinin de olmayan becerileri var. uzun bir zamana ve farklı kıtalara yayılmış “Feşelediği toprağı biraz daha bir kurmaca gerçi ama yazar ve yönetmen YAVAŞ SINEMA KORKUTMASIN eşeleyince bir kafatası buluyor ve sonrasında olarak 1820’lerin Amerika’sında yarattık- yapılan kazı sonucu yan yana yatan iki cesedin Asıl soru tüm hikâyesini becerikli, istekli ve gi- ları bu yeni ve çok daha minimal anlatı da iskeletleri keşfediliyor. Neredeyse el ele tutuşur rişken bireylerin günün birinde Amerikan Rüyası 4:3 formatında çekilmiş ger- gibi yatan bu iki iskelet kim peki? İki aşık, ka- denen o konforlu hayatı sürecekleri vaadine çek bir mücevher. rı koca, iki kardeş, iki arkadaş?… Bunun yanı- yaslayan Amerika’nın nasıl olup da (Reichardt’ın sevdiği coğrafya burası) kunduz av- Kırılgan ka- tını belki son sahnede bulacağız, belki film bit- bu iki hevesli karaktere bu şansı layan bir grup avcının aşçısı olarak onlarla birlik- rakterlerin yeni kuru- tikten çok sonra ama yönetmen Kelly Reichardt’ın tanımaması deği mi? Reichardt te kasabadan kasabaya dolaşan Cookie (hem aşçı- lan dünyada kendile- bugün ‘slow cinema’ (yavaş sinema) olarak tanım- bu soruyu sorarken bir yan- lığından, yani ‘cook’tan gelen hem de onun müla- rine bir yer bulmaya lanan çizgiye sahip filminde 200 yıl öncesinden dan da tam orta yere koydu- yim hallerinin ona kazandırdığı kurabiye anlamına çalışmalarını anla- ğu o güzelim ineği de ben- gelen bir esrarın ötesinde alttan alta hayatımızı be- da gelen bir lakap) ile Çinli bir göçmenin tesadüf tan ama sosyal çatış- lirleyen kapitalist ilişkilerin, ırklar arası eşitsizlik- zersiz bir metafora dönüş- eseri başlayan dostlukları (ki burada homo erotik maların eşiğinde da- türüyor; üretken, bereketli lerin ve doğa karşısında hırçınlaşan insanın sessiz çağrışımlara da alan açan ama Reichardt’ın açık ha doğru dürüst dav- ve son derece değerli bir di- ama güçlü bir yansıması var. açık göstermeyi tercih etmediği bir ilişki de sezin- ranmayı bile bilme- şi, ama daha da önemlisi bir COOKIE GIZLI GIZLI SAĞAR leniyor yer yer) bölgenin zengin ve güçlü toprak yen bu ikilinin (King Lu sermaye... O sermayeyi koru- Film, Reichardt’ın deyişiyle “Ticaretin ilk baş- sahibi tarafından uzaklardan getirilmiş bir inekle toprak ağasının evinde palas mak, kimseyle paylaşmamak ise pa- ilginç bir yön alır. Bu inek o bölgedeki ilk ve tek ladığı yıllarda, Amerika henüz Amerika olmamış- pandıras lafa girince etrafındaki- lazlanan sistemin en birinci ilkesi ve hala ken” geçen bir hikâyeyi anlatıyor. Klasik anlam- inektir ve Cookie aşçılık yetenekleri konuşturmak ler şöyle bir bakıyor ona; haddini bilme- yaşadığımız tüm kabusların temel sebebi. da bir hikaye değil elbette, ama yolları bir şekil- için geceleri gizli gizli ineği sağarak, elde etti- yen bu adamın pervasızlığı nereden geliyor derce- Yavaş sinema tanımı sizi korkutmasın, “First de kesişen iki adamın önce yardımlaşmayla başla- ği sütle leziz mi leziz pişiler (ya da lokma, uzmanı sine) trajik bir sona doğru gittiklerini de sezdiren Cow” her anını dikkatle izlediğiniz, etkisi zaman yan sonra birlikte yaşamaya ve iş kurmaya kadar olmadığım bir konu açıkçası) yapmaya başlar. Co- Reichardt gerilimi de yer yer çok etkili kullanıyor. geçtikçe güçlenen, kısık ateşte pişen bir yemek gi- evrilen ilişkisi söz konusu. ABD’nin Pasifik kıyı- okie ve King Lu bu pişileri kasabada satmaya baş- Örneğin Cookie ve King Lu’nun sattıkları pişiyi bi lezzetiyle büyüleyen bir film; çok kolay değil sında, ülkenin kuzey batısına denk düşen tarafında ladıklarında bir anda ciddi bir taleple karşılaşırlar yiyen toprak ağası (Toby Jones her zamanki gibi böylesini bulmak. DEVAMLILIK HATASI