Katalog

18 TEMMUZ 2021 5 Büyük ozanlar, Genco Erkal yeni oyunuyla sahnede büyük yazarlar ne söyleyeceklerini bilirler. Onlar eskimez, yazdıkları bugün yazılmış Zulüm var gibi hep günceldir. Sevda var burada... EMRAH KOLUKISA ülkemde UYGARLIK FAZLA GELIYOR u İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasını nasıl Tiyatromuzun yorumluyorsunuz? yaşayan “Biz kadını nereye koyacağımızı, ona nasıl en büyük davranacağımızı biliriz, başkaları ne karışır” diyorlar. Uygarlık bize fazla geliyor. Rahatsız ustalarından ediyor. Hep bir tarafını kendi kafamıza göre Genco Erkal törpüleyip düzeltmek istiyoruz. Sonra da yeni oyunu “Avrupa Birliği bizi neden kabul etmiyor?” Aha bu yüzden işte. “Şahdamarım”ı u Pandemi sürecinde tiyatronuzu ayakta sahnelemeye tutmakta zorlandınız mı? başladı. Elbette zorlu bir süreç oldu. Geçip gitmiş gibi de konuşmayalım. Yazın açık havada idare Pandemi ediyoruz ama sonbahara durumun daha yasaklarının parlak olacağını düşünmüyorum doğrusu. azaltılmasıyla Bu kış da kolay geçmeyecek sanırım. Delta, Lambda sürüp gidiyor. önce Göztepe Özgürlük Parkı’nda, ardından Küçükçiftlik Sahnesi’nde sergilediği oyunda şair Ahmed Arif’in eserleri ve hayatından NEREDE yola çıkan IZLEMELI ? bir kurgu enco Erkal 2009 yılında Zehra İpşiroğlu ile yap- sağlam basmama ilk adım, oyunun Tiyatrosu sahnesine çıkıyor. u 25 Temmuz - 21.00 Kuşadası oluşturmuş tığı bir söyleişide şöyle anlatıyor: “Brecht dü- müziklerini Ercan ve Gökhan kar- Altın Güvercin Amfi Tiyatro u Sosyal medyada güncel Erkal. şünce tiyatrosu, Nâzım Hikmet şiir tiyatrosu deşlerle oluşturma kararıydı. Bir u 26 Temmuz - 21.00 Izmir meselelere dair tepkinizi yan- olarak beni çok etkilemiştir. Brecht ve Nâzım süredir yakın dostum olan müzis- Kültürpark Açıkhava Tiyatrosu sıtımaktan çekinmiyorsunuz. GDostlar Tiyatrosu’nun iki ana damarını oluşturu- yenler bu iş için biçilmiş kaftan- u 27 Temmuz - 21.00 Izmir Bostanlı En son Elmalı’da olanlarla yor. Bu açıdan benim dünyaya bakışımı, oyunculuğumu, dı. Önerimi heyecanla kabul etti- Suat Taşer Tiyatrosu ilgili bir paylaşımınızı gör- yönetmenliğimi yoğun bir biçimde etkilemişlerdir. Ben ler, birlikte çalışmaya başladık. düm hatta. Size u 28 Temmuz - 21.00 Denizli yazar olsaydım onlar gibi yazardım duygusu... Nâzım ba- de sürekli değişen Açıkhava Tiyatrosu u Nâzım Hikmet ve Can Yücel na şiir tiyatrosunun yolunu açtı (...) bunun Can Yücel’e ve her gün beter bir gibi şairlerden yaptığınız oyunlar u 30 Temmuz - 21.00 Datça kadar uzanan bir çizgisi var. Nâzım’la da Brecht’le de hal alan gündemle çok ilgi gördü, özellikle de Nâzım... Açıkhava Tiyatrosu sanki aramda bir kan bağı var. Yapmak istediğim tiyatro- uyanmak yorucu geli- Sizce Ahmed Arif bugünün izleyicisi- nun yollarını bana onlar açtılar.” Gazetemiz yazarların- yor mu? ne ne söyleyecek? dan Ayşegül Yüksel’in hazırladığı “Genco Erkal’ın Dost- Ülkemizde kadına ve özel- Büyük ozanlar, büyük yazarlar ne söyleye- lar Tiyatrosu Serüveni” adlı kitaptan bir alıntıydı yuka- likle çocuğa uygulanan şiddet, istis- ceklerini bilirler. Onlar eskimez, yazdıkları bugün rıdaki kısa bölüm. Meslek hayatında 60 yılı geride bıra- mar, taciz isyan duygusu uyandırıyor. En çok yazılmış gibi hep günceldir. Sevda var burada, Leyla ile kan Genco Erkal işte bu söyleşide anlattığı açılan yollar- öfkelendiren de adalet mekanizmasında ve ik- Mecnun, Ferhat ile Şirin gibi. Âşıklar kavuşamazlar ama dan yürümeye devam ediyor ve bu kez Ahmed Arif’in şi- tidarda görülen hoşgörü eğilimi, hep hafifle- ömür boyu o sevdayı dolu dolu yaşarlar... Zulüm var, ül- irlerinden kurguladığı “Şahdamarım” adlı oyunla izleyici tici sebep arama, suçluyu mazur görme tutu- kemizde ozanlara, yazarlara, düşünen insanlara hep uy- karşısına çıkıyor. mu. İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararı gulanan, acımasız zulüm, hapislik... Memleket sevgi- Onu biraz Brecht’in Galile’sine de benzetmek müm- bunun en belirgin kanıtı. Şimdi bir de çocuk- si, insan sevgisi, emeğe saygı, baskıya başkaldırı, isyan... lara taciz suçlarında kanıt gerekliliği ekleni- kün belki ama o oyundaki karakterin son repliklerine sı- Daha ne olsun? yor. O çocuk için başına geleni anlatabilmek ğınıp “Kahramanlara ihtiyacı olan toplumlşara yazık- YENIDEN BAĞLAMA ILE lar olsun” da demiyor, ki buna sonuna kadar hakkı oldu- bile katlanılması güç bir durumken bir de ka- nıt gösterme zorunluğu taşınabilecek bir yük ğu halde. Ahmed Arif’in şiir, mektup, söyleşi ve anıların- u Metni oluştururken nasıl bir yol izlediniz? değil. Zaten hastalıklı bir toplumduk ama bu dan yola çıkarak yazıp sahnelediği “Şahdama- Nâzım’da ya da Can Yücel’de olduğu gibi rım” vesilesiyle büyük ustaya bir kez son yıllarda metastaz tüm vücudu sardı. Şahdamarım sadece şiirlerle yetinmedim. Ozan’ın daha ulaştık ve onun engin bilgele- oyunu 1 kendini anlattığı metinleri araştır- u Türkiye’nin bir hayli zorlu zamanlarını görmüş ğinden feyz aldık. Buyurun ba- Temmuz’da dım. Özellikle Refik Durbaş’a yaşamış birisiniz. Bugünle kıyasladığınızda ne düşünü- kalım... verdiği söyleşi, Şeyhmus yorsunuz, iyi ve kötü yanları neler örneğin şu yaşadığı- Kadıköy’deki Diken’in, Zeynep Oral’ın mız dönemin? u Akla ilk gelen Göztepe kitapları oyunun kurgu- Ben hiçbir iyi yanını göremiyorum bu gidişin. Tüm ül- sorudan başlayalım: Özgürlük suna ışık tuttu. Özel- ke tek bir adamın ağzından çıkacak söze kilitlenmiş. Baş- Neden Ahmed Arif? Parkı’nda likle Leyla Erbil’e ta adalet mekanizması ve medya, ona bağlı olarak bütün Uzun süredir plan- perdelerini açtı. yazdığı mektup- kurumlar esir alınmış, korkutulmuş, sindirilmiş, susturul- ladığınız bir oyun muydu bu? lar şiirleri birleş- muş. Ülkenin kaderiyle oynanıyor, ekonomi sürünüyor, tirici unsur ola- Bende böy- batıyor, bin bir türlü yolsuzluk, rüşvet, hırsız- rak çok işe yara- lık açık açık itiraf ediliyor. Araştıran, so- le yıllanmış giz- dı. Bir yerde Ah- li projeler var- ruşturan, hesap soran var mı? Baştaki su- med Arif “Öm- sunca herkes susuyor. dır. Gün yüzü- rüm boyunca ha- ne çıkmak için HIÇBIR DIN BU PISLIĞI ÖRTEMEZ pishaneyi içim- uygun koşulla- Gökhan Çağıran de taşıdım, on- rı kollar. Kur- u Dinin ve muhafazakârlaşmanın bu ka- dan kurtulama- calarım, onun- dar yükselişe geçmesi normal mi sizce? Yani dım bir türlü” di- la oynar, oynaşı- bu toplumsal bir ivme mi, yoksa bize dayatılan yor. İşte bizim rım. Bir türlü ele bir şey mi? Ercan Çağıran oyun da ömür boyu gelmez, kapıyı aç- Ilımlı İslam modeli başlangıçta dışardan öneri- ona eşlik eden bu ha- maz. Derken bir şey- len, aşılanan bir yapıydı. Toplumun DNA’sına çok yali hapishanede geçi- ler oluşmaya başlar. uyan özelliğiyle kabul gördü, benimsen- yor. Bağlama çalıp, tür- Tamam oldu oluyor der- di. Cumhuriyete karşı rövanş duygularını kü söyleyen iki dostla bir- sin, düş kırıklığı, gene ba- kamçıladığından muhafazakâr kesim bu- likte onun yaşamını, sevdası- şa dönersin. Pes ettirir sana, na sahip çıktı. İktidar da eksik olmasın bu- Oyunda, Ahmet nı, şiirini yaşıyorlar. gizini vermez ele. nu sonuna kadar kullandı, köpürttü, tah- Arif’in şiirinden Ahmed Arif de böyle gizli bir sev- rik etti. İktidarını pekiştirdi. Dini duygula- u Sahnelemesi diğer oyunlarınızı daydı bende. Onunla birebir birkaç kez aynı rı kendi kirli hesaplarına, tüm yolsuzluk- anımsatıyor mu, yoksa başka bir yöntem bestelenen şarkılar sahneye çıktık. Ben Nâzım’dan okuyordum o da kendi lara, hırsızlıklara örtü olarak kullandı. Öy- mi denediniz bu kez? da söyleniyor. şiirlerini. Kulisten onu izlerdim. Şiirinin büyüsünü ken- Burada müzik öteki oyunlarda olduğundan daha ağır- le ki şimdi gerçek dindarlar bunların yü- di sesinden keşfettim. Bir gün, dedim kendime, onun şi- lıklı. Ahmet Kaya, Grup Ekin, Rahmi Saltuk gibi beste- zünden dinden soğuduklarını itiraf ediyor- Müziğini Ahmet iriyle hesaplaşmalıyım. İçimdeki kendi Ahmed Arif’imi cilerin eserlerinin yanı sıra Ercan ve Gökhan kardeşler lar. Kirli ilişkiler öylesine toplumu kapla- Kaya’nın yaptığı bulup çıkarmalıyım, Nâzım’da olduğu gibi. ozanın altı yeni şiirini bestelediler. Sahnede canlı söylü- dı ki bundan sonra hiçbir din bu kadar pis- Suskun ve Ay yorlar. Müzikle şiir iç içe geçiyor. Neredeyse eşit ağırlık liği örtüp gizleyemez. Ben bunun böyle Derken pandemi döneminde eve kapalı yaşarken kısa bir video çekip kendimi bu şiirlerde sınadım. YouTube kana- taşıyor burada müzik. Oyuncu olarak benim işim kolay- gitmeyeceğini düşünüyorum. Bu iktidarın Karanlık gibi. laşıyor. Ve ilk kez halk müziği ağırlıklı bir anlatım var lımda güzel tepkiler geldi. Oluyor galiba, olabilir diyorum sonu gelmiştir. Yeter ki muhalefet muha- burada. Uzun bir aradan sonra bağlama yeniden Dostlar lefet olsun. ama nasıl bir kurgu, nasıl bir oyun çıkacak ortaya? Yere