Katalog

31 OCAK 2021 Paşabahçe 2021 sonunda yolcularına kavuşacak Öyle bir vapur düşünün ki nice şaire ilham; şarkılara nağme olmuş. Fethi Karamahmutoğlu, bu vapurdaki yolculuğu; mavi beyaz bir mutluluk, bir düğün, güzel bir düş olarak tarif eder ve bitmesini hiç istemez, “Martılarla Yolculuk” şiirinde. Melih Cevdet Anday ise “Ada Vapuru Yandan Çarklı” şiirinde, adeta bir Ada tahlili yapar. Kimler yoktur ki şiirdeki vapurda; “Müslüman, Yahudi, Urum; sporcu, ihtiyar, veremli, simitçi, kahveci, gazozcu...” hepsi bir aradadır. Martıların eşlik ettiği bu yolculuklarda, bazen tatlı bir meltem eser; bazen güçlü Ada yeli. O yel, kiminin eteğini kiminin saçını uçuşturur. İşte “lüks kamaraya” da sahip olan bu vapur, efsane Paşabahçe’nin ta kendisidir. İtalya Taranto’da üretilen Paşabahçe Vapuru, iki buçuk gün süren yolculuğun ardından, 1 Ekim 1952 Çarşamba günü, saat 09.50’de, İstanbul Limanı’na yanaşır. Çok kısa zamanda, bembeyaz gövdesi, 18 mili bulan sürati, 1700 yolcu kapasiteli rahat ve konforlu salonlarıyla İstanbulluların gözdesi olur. Lodos, poyraz dinlemeden 58 yıl boyunca Adalar ve Yalova’ya yolcu, sebze meyve taşır. 2008’de, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kent anılarına katkısı nedeniyle “korunmaya değer kent dokusu” ilan edilir. 2010 yılında emekli edilir ve Beykoz Belediyesi’ne hibe olarak verilir. Bir süre nikâh salonu olarak kullanıldıktan sonra, sahile çekilerek adeta kaderine terk edilir. Geçen yıl satışı ve sökümü için ilan yayımlanır. Bu haber, vapurun yolcularını ve sevenlerini derinden yaralar. İşSadece Adalıların değil, tüm İstanbulluların bir an önce kavuşmayı beklediği Paşabahçe vapurunun restorasyonu başladı. Teknik ve kültür olmak üzere, iki ayrı Danışma Kurulu oluşturuldu. Restorasyon sürecinin planladıkları şekilde ilerlediğini açıklayan İBB Şehir Hatları AŞ Genel Müdürü Sinem Dedetaş, Paşabahçe’yi, 2021 yılı sonunda yeniden hizmete sokacaklarının müjdesini verdi. İBB Şehir Hatları AŞ Genel Müdürü Sinem Dedetaş te bu ilanın ardından, kader bir kez daha Paşabahçe’nin yüzüne güler. İBB Şehir Hatları Genel Müdürlüğü’nün, Beykoz Belediyesi’yle yaptığı görüşmeler neticesinde, söküm ihalesi iptal edilir ve vapurun Şehir Hatları’na iadesi kararı alınır. Asıl müjdeli haber ise İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’ndan gelir; Paşabahçe büyük bir bakım ve onarımdan geçirildikten sonra yeniden İstanbullularla buluşacaktır. İSTANBUL’A KAPTANLAR YÖNETIM INDE GELDI Paşabahçe, İstanbul’a, diğer ithal gemilerin aksine römorkörler eşliğinde değil, Kaptan Fikret Altınçubuk ve uzun yıllar kaptanlığını yapacak olan Faik Kul’un yönetiminde geldi. RESTORASYON ÇALIŞMALARI BAŞLADI Şehir Hatları AŞ, 10 Şubat 2020 tarihinde, Paşabahçe’yi teslim alarak Haliç Tersanesi’ne çekti. Restorasyon için teknik ve kültür olmak üzere iki ayrı Danışma Kurulu oluşturuldu. Vapuru yakından tanıyan; kaptanlık yapmış ve çalışmış insanlar da kurula alındı. Danışma Kurulu, kuru havuza alınan vapuru gezerek incelemelerde bulundu. İlk olarak yıkanan vapur, suda bakımsız kaldığı on yıl boyunca karinasına yapışan midyelerden temizlendi. Sac kalınlığı ölçümü; şaft, pervane ve dümen sökümü yapıldı. Elektrik aksamından mobilyalarına, yer döşemelerinden güvertesine, navigasyon sistemine kadar komple yenilendiğinde, filonun yaşça en eski; ama en yeni vapuru olacak. HEDEF, 2021 SONU Paşabahçe vapurunu restore etme amaçlarının, Şehir Hatları’nın kazanımlarına sahip çıkmak olduğunu vurgularünün bir parçası, simgesi ve hafızasıdır. Bu değeri yaşatmak için üzerimize düşeni yapıyoruz. Restorasyon süreci, planladığımız şekilde ilerliyor. Hedefiyan Şehir Hatları Genel Müdürü Si miz, restorasyonu 2021 sonuna kadar nem Dedetaş, “Paşabahçe, kent kültü bitirerek filomuza katmak” dedi. HALİÇ TERSANESİ 565 YAŞINDA Paşabahçe vapuruna yeniden hayat verecek olan Haliç Tersanesi de 565. yaşını kutladı. 1453 yılında, Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulan tersane, dünyanın yaşayan ve çalışan en eski tersanesi. 70 bin metrekare büyüklüğündeki alanda, üç kuru havuzu, iki gemi inşa kızağı ve 475 metre uzunluğunda rıhtımı bulunan Haliç, kendi döneminde dünyanın en büyük tersanesiydi. BAHÇE TIPI VAPURLARDANDI Paşabahçe, bahçe tipi denilen vapurlardandı. Üst ve alt salonları, masaların çevresinde toplanmış lüks oturma grupları şeklinde düzenlenmişti. Orta ve arka kısmı lüks mevki olarak ayrılmıştı; bu salonlarda seyahat etmek isteyenler, ekstra bir bilet daha kestirmek zorundaydı. SAVAŞ GEM ISI OLDUĞU EFSANE Savaş gemisi olarak üretildiği ancak daha sonra yolcu gemisine çevrildiği yönündeki söylemler, bir şehir efsanesidir. Uzak hatlar için sipariş edilen ve teknik şartnamesinde 18 mil şartı bulunan vapur, süratli gidebilmesi için harp gemileri normlarında inşa edilmiştir. 7 İBB, İstanbul’un ilk su istasyonunu onarıyor Fransa’dan getirilen mühendis, mimar ve ustalarca 1883 yılında yapımına başlanan, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönem sanayi yapılarından olan Terkos İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) bağlı kuruluşlarından Su Pompa İstasyonu, döneminin özgün eserlerinden biri. Bununla birlikte İstanbul’un içme suyunu temin etmek amacıyla kurulan ilk pompa istasyonu olma özelliğine de sahip. TÜRKİYE’DE KURULAN İLK ELEKTRİK ÜNİTELERİNDEN BİRİ Terkos Pompa İstasyonu sadece İstanbul’un değil, Türkiye’nin de ilk su pompa istasyonu. 1885 yılında hizmeİSKİ, İstanbul’un ve Türkiye’nin ilk su pompa istasyonu olan Terkos Su Pompa İstasyonu’nu bakıma aldı. 1885’te 2. Abdülhamid döneminde İstanbulluya hizmet te giren tesis, İstanbul’a ilk basınçlı suyu veren merkez olma özelliğini taşıyor. Yapının buhar pompalarını çalıştırmak için Zonguldak’tan yüksek kalorili kömür temin edildiği biliniyor. Fransız şirketi tarafından yapılan tesis, 1928 yılında kurulan iki termoelektrik ünitesiyle Terkos Pompa İstasyonu’nda elektrik üretmişti. Üretilen bu elektrik, önvermeye başlayan 135 yıllık bu tesisteki mekanizmalar, yeniden çalışır hale getirilerek kentin kültür hazinesine kazandırılacak. celeri tesislerin iç aydınlatma ihtiyacını karşılarken zamanla Terkos köyü için de bir aydınlatma sistemine dönüştürüldü. 1928 yılında kurulan Terkos Termoelektrik Tesisleri, Türkiye’de ilk elektrik üretim ünitelerinden biri olma özelliğini elde etti. 1980’DEN SONRA ATIL DURUMDA KALDI 1932’de hükümet tarafından satın alınan tesis, 10 Ocak 1933’ten sonra faaliyete geçen Sular İdaresi’ne devredildi. Su pompalama işleminin, elektrik enerjisiyle yapılabilmesi için 1951 yılında SilahtarTerkos Havai Elektrik Hattı inşa edildi. Terkos Pompa İstasyonu’nda ilk elektrikli pompalar, 1952 yılında kullanılmaya başlandı. Yeni su üretim donatılarının inşasıyla birlikte, 1967 yılına kadar aralıksız işleyen Terkos Pompa İstasyonu, bu tarihten sonra ihtiyaç halinde çalıştırıldı. 1980 yılı sonrası ise müze olarak kullanılan tesis, daha sonraki yıllarda atıl durumda kaldı. İSKİ Vakıfsu Şube Müdürü Karsu Hatipoğlu TARİHİ POMPALARIN BULUNDUĞU BİNALAR DA BAKIMA ALINIYOR Sultan Abdülaziz döneminde etütlerine başlanan tarihi tesis hakkında İSKİ Vakıfsu Şube Müdürü Karsu Hatipoğlu şu bilgiyi verdi: “Binaların boya, badana, çatı aktarımı ve pencere değiştirilmesi gibi tadilatlarını yapacağız. Makinelerin de aynı şekilde onarımlarını gerçekleştireceğiz. Yapının arka tarafında bir makine daha bulunuyor; onu da Şehir Hatları ile işbirliği yaparak çalışır hale getireceğiz.” RESTORASYON ÇALIŞMALARI TİTİZLİKLE SÜRÜYOR Restorasyon çalışmalarını, Bilim Kurulu’nun tavsiyeleri ve yönlendirmeleri ile büyük bir titizlikle sürdüren İBB, müzenin yeniden aktif hale getirilmesi için harekete geçti. Müze olarak işlevlendirilen mekân, bakım onarım çalışmalarının 2021’in nisan ayında tamamlanmasıyla birlikte halka açılacağı günü bekliyor. Çalışmaların tamamlanmasının ardından bina, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne devredilecek. Bu bir ilandır