Katalog

2 18 EKİM 2020 Tam mevsimi, nar ekşinizi evde kendiniz yapın Vitamin deposu NAR u Düzenli nar tüketimi u Narın hafızsayı güçlendirir. taneleri kadar Özellikle beslenme kaynaklı kabuğunun da sindirimi düzenlemek, kolesterolü dengelemek gibi sağlık üzerinde birçok faydası mevcut. Nar kabukları doğrudan tüketilebilecek bir formda olmadığından bu kabuklarla çay nedenlere bağlı olarak gelişen unutkanlık ve dikkat dağınıklığı gibi durumlarda mevcut tedaviye ek olarak düzenli nar tüketimi bilişsel fonksiyonları destekler. yapabilirsiniz. Kaynamış suda 5 dakika kadar beklettiğiniz nar kabukları ile hazırlanan çaya tarçın ve karanfil EVDE Malzemeler: gibi aroma verici bileşenler ekleyebilirsiniz. NAR u 5 kg kabuklu ekşi nar EKŞISI u 1 tatlı kaşığı tuz YAPILIŞI dyt.mervesaatci @gmail.com K ış aylarının vazgeçilmez meyvelerinden biri olan nar, içerisindeki taneler gibi sağlığımız için de sayısız faydaya sahip. Gelin narı yakından inceleyelim. u Zengin bir potasyum, lif, C ve A vitamini kaynağı olan nar, bağışıklık sistemini güçlendirerek gribe karşı koruyucu olarak tüketilmesi gereken meyvelerin başında geliyor. u Nar, içerdiği antioksidanlar sayesinde damarlara zarar veren serbest radikalleri yok eder ve ye sahip olabileceği gözkalp sağlığını destekler. Aylenmiştir. rıca damarları genişleterek u Eklem ağrıları ve artrahatlatan nitrik oksit sevirit gibi hastalıkların tedayesini artırıcı özelliğe savisini destekler. hiptir. u Narın en sevilen foru Kendisi kadar çekirdeğimu ise özellikle salataların nin de birçok faydası var. Çeiçerisinde yer verdiğimiz kirdeğindeki yağlı yapısında nar ekşisi. Salatalarınıza 1 antioksidan özellikteki poli MERVE SAATÇİ tatlı kaşığı kadar nar ekşifenoller ve yüksek oranda E Beslenme Uzmanı vitamini bulunur. si eklemenizde bir sakınca yok, ancak marketten nar u Araştırmalarda nar çekirdeekşisi alırken mutlaka etiket bilgilerini ği yağının antioksidan özelliği saye kontrol edin ve içeriğinde glikoz şurusinde meme ve prostat kanserinde bu olmamasına özen gösterin. apoptosis’e, yani kanserli hücrelerin u Yarım orta boy nar ortalama 60 kendi kendini yok etmesine destek kaloridir ve 1 porsiyon meyve olarak olarak kansere karşı koruyucu etki kabul edilmektedir. u Bütün narları bıçak yardımıyla bölün, kesilen kısım avuç içinde kalacak şekilde tahta kaşıkla kabuğuna vurarak nar tanelerini ayırın. Nar ekşinizin tadının acı olmaması için nar tanelerini zarlardan iyice temizleyin. Narların suyu çıkana kadar robottan geçirin, süzgeç yardımıyla iyice ezerek suyunu süzdürün. Süzdüğünüz nar suyunu geniş bir tencerede en az 34 saat yoğun, akışkan bir kıvam alana kadar kaynatın. Kaynama sırasında oluşan köpükleri almayı ihmal etmeyin. Altını kapatmaya 5 dk kala nar ekşinizin mayalanmasını engellemek için 1 tatlı kaşığı tuz ekleyin, kapattıktan sonra soğuyana kadar dinlendirin. Sonrasında cam şişede buzdolabında saklayabilirsiniz. u PÜF NOKTASI: Nar suyu asitli olduğu için kaynatırken tadının bozulmaması için demir ve alüminyum tencere yerine çelik tencere kullanın. 5 kg kabuklu nardan yaklaşık 300350 ml nar ekşisi çıkıyor. Sonbahar lezzeti: Kavun VECDI SEVIĞ vecdi.sevig@gmail.com N âzım Hikmet, “Her günüm mis gibi kokan bir kavun dilimi/senin sayende” dizelerini yazdığında 1960 yılının ağustos ayının son günleriydi. O, bu güzelim sonbahar lezzetinin kokusuna olan tutkusunu da “kavunda ıtrı severim” diyerek yıllar önce anlatmıştı. Arkeolog, gıda mühendisi Ahmet Uhri, kavun tarımının 4 5 bin yıllık geçmişinden söz eder. Türkiye, kavunun Asya’dan Afrika’ya uzanan geniş anavatanı içinde ve dünya üretim sıralamasında Çin’den sonra ikinci sıradadır. HHH Bu topraklardaki kavunun lezzeti ve bolluğu uzun yıllar gezginlerin ilgisini çekti. Budapeşte Üniversitesi’nden Türkolog Dr. Bela Horvar, Ankara’ya yaklaşırken, “öğleye doğru gölün öbür kıyısındaki Gölbaşı Hanı’na ulaşınca öğle yemeğinde kavun ve kara ekmek” yediğini 1900’lü yılların başında yazmıştı. Evliya Çelebi, “misk ve amber gibi güzel kokulu” Beypazarı kavunu için “Çok lezzetli olup, bundan yapılan zerdenin, tarçın ve karanfille beraber eşsiz bir kıvama eriştiğini” yazdığında yıl 1648’di. HHH Aynı ilçeye Evliya Çelebi’den 30 yıl önce gelen Polonyalı gezgin Simeon kavunun pek tatlı olduğunu yazar ve “Hünkâra götürülür” diyerek saraya da ulaştırıldığını bildirir. Fransız hükümeti adına Osmanlı topraklarını gezen ve ülkesine rapor gönderen Vital Cuinet de aynı yörenin “kavunlarının Anadolu’nun çok uzak bölgelerine ve İstanbul’a” gönderildiğini anlatır. Cuinet’in kavununu övdüğü bir başka yöre de Van’ın Erciş ilçesidir. Gezginin övdüğü kavun türü, büyük bir olasılıkla yakın geçmişte koruma altına alınmış olan Sıhke türü ürün olmalıdır. İşin uzmanları, Van ve Diyarbakır’da yetiştirilen Anadolu’nun en eski türünün “kantalup kavunu” olduğu üzerinde ortak görüşe sahiptirler. Uluslararası piyasalarda aranan bu tür bir süredir ihraç da edilmektedir. HHH Trakya bölgesinin topatan kavunu kokusu ve lezzetiyle ünlenmiştir. İnce kabuğu nedeniyle kısa sürede tüketilmesi gerekir. Geçmişte, yetiştirildiği yerlerden biri Eyüpsultan ilçesine bağlı günümüzün kentsel alanı Rami’dir. Gazeteci Osman Cemal Kaygılı, doksan yıl önce, yöredeki bir arazi sahibinin, “bu kavunlar, gül reçelinden daha tatlı” dediğini yazar. Kimi tanınmış kişilerin ölüm tarihini bile bilmeyip Cumhuriyet döneminde yaşadığını sandığı Şair Eşref’in doğduğu ve yaşama gözlerini yumduğu, kavunuyla ünlü Kırkağaç’tan ozan Mümtaz Ecri’nin 1970 tarihli dizeleri bugünkü Rami’ye de gönderme yapar gibidir: “Kavunların eski tadı yok şimdi/Tütün paralarıyla günü gün ediyoruz./Nüfusa az geliyor mahalle kahveleri, Doğuyoruz, büyüyoruz yuvarlanıp giriyoruz.” HHH Kavun, Ahmet Haşim’in “Sonbahar meyveler mevsimidir. Bu itibarla, hakiki bahar ancak bu mevsimdir” dedikten sonra sıraladığı ürünlerden biridir. “Kavun acılığı” ise, Sait Faik’te yalnızlığı simgelemiş; Vedat Günyol’un değerlendirmesiyle “haksızlıklara, çirkinliklere, yoksulluklara, sefilliklere” kafa tutmuştur. HHH Kavunun bolluğu sonbahar aylarında soframıza bereket katar. Cahit Külebi’nin “Kamyonlar kavun taşır ve ben/Boyuna onu düşünürdüm,/Niksar’da evimizdeyken/Küçük bir serçe kadar hürdüm” dizelerini unutmama ve “Anladım bu şehir başkadır/Herkes beni aldattı gitti/Yine kamyonlar kavun taşır/Fakat içimde şarkı bitti” karamsarlığına düşmeme umuduyla. Prof. Osman Erk, ‘Sağlıklı beslenme şart’ diyor Güçlü bağışıklık için bilinçlenin SİBEL BAHÇETEPE Bağışıklık sistemimizi nasıl destekleriz? Koronavirüs salgınıyla birlikte, hepimiz en çok bu soruya yanıt arıyoruz. Vitaminler ya da aktarlarda satılan kürler derken kafalar da iyice karıştı. Prof. Dr. Osman Erk, “Sağlıklı bir yaşam ve beslenme tarzı, fiziki egzersiz, kaliteli uyku, sağlıklı ve yeterli su, temiz hava, moral ve motivasyon, hijyen kurallarına uymak, sigara ve alkol kullanmamak, toksinlerden uzak durmak bağışıklık sistemini güçlendirir” diyor. İstanbul Tıp Fakültesi Acil Osman Erk Dahiliye Servisi’nde 30 yıldır hizmet veren Erk, insan vücudunun doğanın en mükemmel organizasyonu olduğuna dikkat çekiyor: “Doğru yakıt, su ve temiz hava aldığında, içsel olarak temiz tutulduğunda, hareket ettirildiğinde, sakin ve motive olduğunda insan çok uzun ve sağlıklı yaşayabilir.” Erk’in, “Bağışıklık Diyeti” adlı kitabı yeni çıktı. Erk’in kitabından bazı başlıkları sizler için derledik. u Çocuklara bal ve bal ürünü nasıl verilmeli? Endüstriyel olmayan, pastörize edilmemiş, mümkünse organik bal fazla miktarda olmamak şartı ile verilebilir. u Karaciğerin zarar gördüğünü nasıl anlarız? Bel ölçüsü artışı, obezite, karaciğerin zarar gördüğünü gösteren en basit bulgulardır. u Bağışıklık sistemi gereksiz uyarılarla meşgul edilip yorulmamalı. Bağırsak sorunu yaratan yanlış gıdalar, çevresel toksinler, stres, GDO’lu gıdalar, aşırı rafine karbonhidrat ve yağlı yiyecekler, ilaçlar, gereksiz ameliyatlar bağışıklık Mantarlar sistemini uyararak ve özellikle selenyum, B1 ve B5 meşgul ederek krovitaminleri, potasyum ve D vitamini u Bir saldırı sırasınnik inflamasyon debakımından zengin gıdalardır, beta da bağışıklık hücrelenilen duruma yol glukan ve polifenoller barındırırlar, kış ri bölünebilmek için açarlar. aylarında iyi birer D vitamini kaynaklarıdır. glutamine ihtiyaç u Bağışıklığın Bu unsurlar bağışıklık sistemini ve ayrıca duyarlar. Glutamin zayıflamaya baş bağırsak mikrobiyotasını desteklemektedir. hayvansal gıdaların ladığı 30’lu yaş Kültür mantarları ile fareler üzerinde yapılan yanı sıra baklagillardan sonra ar deneyler, farelerin bağırsaklarındaki mikrobik ler, turpgiller, ıspaginin (aminoasit) çeşitliliğin ve bacteroidetes türlerinin nak, domates ve pangereklidir. Her ge arttığını göstermiştir. Özellikle Güneydoğu car gibi bitkisel gıdace yatmadan önce Asya’da mantarlar hem yiyecek hem larda bol miktarda buiki gram, cinsel fonk ilaç olarak çok eski çağlardan beri lunur. Gece yatmadan siyonları geliştirmek kullanılmaktadır. önce alınacak tablet veya içinse, cinsel ilişkiden bir toz halindeki 24 gram glutasaat önce 36 gram Larginin min bağırsak sisteminin sağlığıkesinlikle faydalıdır. Hipertansiyon nı destekler. ve kalp hastalığı olanlar doktorlarına dau Aşırı egzersiz yapanlarda bağışıklık sisnışmalı. Fındık, ceviz, badem, tam tahıl temi olumsuz etkilenir. Başta yabanmersini lar, ay çiçeği ve susam kaliteli bitkisel ar olmak üzere dutsu meyveler ve klorella özütü ginin kaynağıdır. bu durumda olumlu etki gösteren gıdalardır. BESLENMEM IZDEN NELERI ÇIKARALIM? u Beyaz şeker u Beyaz un u Beyaz patates u Beyaz pirinç u Beyaz ekmek u Kahvaltılık gevrekler u Alkol u Bol nişastalı gıdalar (patates, pirinç, mısır) u Basit karbonhidratlı gıdalar u Margarin u Rafine sıvı yağlar u Tereyağı, hayvansal yağlar u Hurma, Hindistancevizi, kakao yağı u Asitli içecekler u Fastfood u Kızartmalar u Tatlılar u Abur cubur ve atıştırmalıklar u Besin takviyesi almadan önce ve aldıktan sonra yarım bardak ılık su içmek bağırsaklarda çözünmeye yardımcı olur. A, E, C ve kalsiyum takviyelerini ayrı ayrı ve tek besin takviyesi olarak almak daha uygundur. C ve E vitaminleri birlikte, kalsiyum ve D vitamini de birlikte daha iyi emilen çiftler olarak hareket ederler. Vitaminleri yemeklerle birlikte almak uygundur. u Meyve yemek için en ideal zaman sabah midenin boş olduğu kahvaltı öncesidir. En az iki porsiyon meyve sabah aç karnına yendiğinde hızla bağırsaklara ulaşır, içinde bulunan şeker, vitamin, mineraller hızla emilir ve vücuda enerji kazandırılmış olur. Sabah saatleri dışında meyveler öğün aralarında tüketilmelidir. Akşam saatlerinden sonra meyve tüketilmemelidir. u Kuruyemişler, tam tahıllar, kuru baklagiller, patates, tohum ve çekirdekler esmer/kahverengi besinlerdir. 2019 yılında Lancet’te yayımlanan bir araştırmada az tam tahıl tüketimi, az kuruyemiş tüketimi ve az baklagiller tüketiminin dünyada her yıl milyonlarca insanın hastalanmasına ve hayatını kaybetmesine neden olduğu gösterilmiştir. u Turpgiller evrimsel olarak aşı ve ilacın bulunmadığı on binlerce yıl boyunca insanın bağışıklık sistemini destekleyen en önemli besin grubu olmuştur. Turpgiller başta meme, akciğer, prostat, kolon ve mide kanserleri olmak üzere kanser sıklığını azaltırlar. Bu grup bitkiler son derece değerli olan sistein adlı aminoasidi barındırlar. Bilindiği gibi glutatyon; glisin, sistein ve glutamik asitten meydana gelmektedir. Glutatyon; insan vücudunun ve özellikle insan beyninin en önemli antioksidan ve detoks aracıdır.