Katalog

6 Yunan mitolojisinde aşk tanrısı... Merhale, aşama. 9. Orta Asya’da yaşayan Şamanist Türklerde çeşitli şeylerden anlam çıkartarak bakılan fal... Bir nota... Peru’nun plaka imi... “Kıssadan al isen hisseyi” (Yunus Emre)... Hizmet hayvanlarının ayağına çakılan demir. 10. Evrensel alıcı olan kan grubu... İstanbul’un bir semti... “Ben Musa’yım, sen firavun / İkrarsız şeytanı / Üçüncü ölmem bu hain / Pir Sultan ölür dirilir”. 11. Genellikle şeker hastalarının şeker yerine kullandığı, madenkömürü katranından elde edilen beyaz toz... Bir topluluğu siyasal alanda etkilemek ve coşturmak amacıyla yapılan yoğun çalışma... Yapısına girdiği sözcüğe “diyen, söyleyen” anlamı katan Farsça sonek. 12. Bektaşi dervişi... Taşıtlar için düzenlenmiş yer... İskambilde bir kâğıt... Tarih öncesi dönemlerde İran’da ve Kuzey Hindistan’da yaşamış bir halk. 13. Pislik, çamur, balçık... Sürülmemiş tarla... Antil Adaları’nda, özellikle Jamaika’da yaygın olan ve siyahların anayurt Afrika’ya dönüp özgürlüğe kavuşmalarını amaçlayan Su Diyarı Bu mistik, haftaki kültürel ve Graham bulmaca siyasal akım. Swift 14. ödülü Endonezya’da yaşayan cüce manda... Kültür... Tavlada “üç” sayısı. 15. İtalya’da bir yanardağ... Ermenistan’ın para birimi... Diyarbakır’ın eski adı. 16. Kimse, kişi... Perslerin ay tanrısı... Etiyopya’nın başlıca iki dilinden biri. 17. Sarma, kuşatma... II. Dünya Savaşı’nda Alman işgaline karşı direnenlere ve bunların toplandıkları ıssız yere verilen ad... Ortaçağda günlük konuları işleyen manzum piyes. 18. Radon elementinin simgesi... Eski dilde yol... Bir cismin bir yanını kaldıraçla yükseltme işi. 19. Özellikle Diyarbakır ve Siirt yöresinde şubat ayında yapılan bahar şenliği... Hindistan’da dokunan ipekli bir kumaş cinsi. 20. Paylama, azarlama... Bilenmiş kesici bir aracın yüzünde kalan ve bileği taşıyla giderilen metal çapağı... Bir ilimiz. YUKARIDAN AŞAĞIYA 19 EKİM 2014 / SAYI 1491 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz ünlü İspanyol tenor... Yeşil soya fasulyesi. 2. Yumurta biçimli ve sekiz delikli bir tür flüt... Elle işletilen, elle yapılan... Tarım bitkilerine ve orman ağaçlarına büyük zarar veren bir böcek. 3. Bilginin gözlem, deneme ya da duyularla elde edilebileceğini ileri süren öğreti... Bir soru sözü... İnkalarda yağmur tanrısı. 4. Olumsuzluk belirten bir önek... Uzaklık anlatmakta kullanılan söz... Soyaçekim... Bir nota... Kalsiyum elementinin simgesi... “Şu karşıki dağda kar var duman yok / Benim sevdiğimde din var yok” (Türkü). 5. Bilimsel bir gerçeği kanıtlamak amacıyla yapılan işlem... Tahta üzerine boyayla yapılan bir tür süslemeye verilen ad. 6. Ölüm cezası... Kulplu ve ağzı kapaklı bakırdan su kabı... Arap abecesiyle yazılan bir yazı türü... Yunan abecesinin on altıncı harfi. 7. Üzerine yazı yazılan tabaklanmış ceylan derisi... Panama’nın plaka imi... Japon kökenli bir dövüş sporu... “Mescitte riyapişeler etsin ko riyayı / Meyhaneye gel ki ne var ne mürai” (Şeyhülislam Yahya). 8. 1940’ta doğan ve naiflere özgü bir anlayışın egemen olduğu yapıtlarıyla tanınan ressamımız... 1489 sayılı (05.10.2014) bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu Fatih Özgüven’in “Bir Şey Oldu” (Metis Yayınları) kitabını kazananlar: AFYON’DAN: Ganimet Sapmaz, İbrahim Öztaş ANKARA’DAN: Vural Yurdakul, Armağan Sina, Savaş Sönmez, Ata Yavuzer, Ali Necip Karabey ANTALYA’DAN: Mustafa Bodur AYDIN’DAN: Sevim Helvacı BURSA’DAN: Gür Karasu, Türkay Demirci ÇANAKKALE’DEN: Gülay Talaslı İSTANBUL’DAN: Hakkı Daşkan, Murat Uçar, Ümit Sönmez Talaslı İZMİR’DEN: Burçin Demirarslan, Müzeyyen Gönüllü, Ayhan Kopan, Ertan Altınörs, Doğan Aydın Kepti, Nihal Özel KOCAELİ’DEN: Akın Yazıcı MANİSA’DAN: Gülten Pirge SAMSUN’DAN: Mustafa Arslan ZONGULDAK’TAN: Ada Özen. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 O K L O K R A S E O L K İ Z S İ İ İ L E Z M İ B E N İ K E N İ G R E N İ İ O Z İ E R T E M T R A A Z İ F R Y E U R Ş I İ T İ T A B A T 1 Z U B 3 T U Ğ 4 5 İ İ N M E H T A S A İ T N R İ M 2 A L A Z A B A D E T S U N A K A N Y B T A R S E L B Y B R E V 6 U R L E L E M E N D İ 7 N U G A 9 U 11 L R İ A N D A M A N A R K A D J İ K A U Y A 8 G N O Z E O L O J 10 R A D A R 12 O Y O G O S 13 N A N A K 14 O N 15 M A L Ş M E K E E R Y A A Z A A T A K J U R E T A N L A M E A N L A Z S B A T U R N E N E H A T U N Y A B A N S A A R 16 A K O S N E N O D R A 17 S Ç A P A R I Z E S İ N 18 T E P U H U A L İ E L İ 19 İ K A Y A H U D A Ç E T K E Ç İ R E 20 K O S T A N İ 1 18931983 yılları arasında yaşamış, 14 soyut ve gerçeküstücü sanatın önde gelen temsilcilerinden biri olmuş 15 ünlü İspanyol ressam ve heykelci... 2 16 Temmuz 1993’te yobazların yaktığı Madımak Oteli’nde yaşamını yitiren 17 ünlü eleştirmenimiz. 18 2. İzmir’in Tire ilçesine özgü, ısırgan otu ve peynirle yapılan zeytinyağlı bir 19 yemek... İşçileri yöneten, işçilerin başı olan kişi... Ölüyü, bozulmaması için 20 ilaçlama. 3. Arkadaşı, sevgilisi İsim:......................................................................................................................................... olmayan erkek... Bir Afrika ülkesinin Adres:...................................................................................................................................... başkenti... Saçları ................................................................................................................................................. ağarmaya Tel:.......................................................................................................................................... başlamış orta yaşlı erkek... Galyum elementinin yazılışı... Ölü doğan kuzunun kürkü... Kurtuluş, yapılan belli bölgeleri verilen ad... Hititlerin simgesi. kurtulma... Eski dilde su. yasaları, sanatları ve toplumsal yapıları 4. Tıpta derinin kanlanmasına 9. İlaç... Hayır için dağıtılan içme suyu... Orta konusundaki çalışmaları ve yapıtlarıyla tanınmış verilen ad... Kabuğundan kinin çıkarılan bir Asya’da, dünyanın en büyük çöllerinden biri. arkeoloğumuz. ağaç... Havaya fırlatılan bir plakanın vurulması 10. İskandinav mitolojisinde, denizcileri kapıp 15. Resimde bir nesne ya da figürü derinlik ilkesine dayalı atıcılık dalı. kaçırdığına inanılan tanrıça... Bir bütünden belli duygusu içinde verme yöntemi... Kalkan ve zırh 5. “Gülarya” da denilen bir balık... biçimlerde parçalar kesme... Rütbesiz asker... gibi korunma aracı. Tacikistan’da dağlık bir bölge... Japonya’daki 16. Japonya’da Buda rahibelerine verilen ad... Adana ilinde ünlü bir höyük. başlıca dört çiçek düzenleme okulundan biri... Gösteriş, caka... Bir bölgede yetişen bitkilerin tümü. 11. Kansızlık... Telli çalgılarda telleri yüksekçe Bir yanardağ patlaması sonucunda ortaya 17. Osmanlılarda bazı iskelelerden alınan bir tutan tahta köprücük... Bir şeyin doğru çıkan küçük krater. vergi... Sert, haşin, kaba. olduğunu belirtmek için yapılan işaret... Orhan 6. Tropikal Amerika’da yaşayan siyah tüylü bir 18. Toplumda ya da bireyde, ölçü ve değerlerin Hançerlioğlu’nun bir romanı. kuş... İlgeç... Bir çeşit telli bürümcük... Süreyya çökmesi sonucunda oluşan dengesizlik durumu... 12. Asker... Bir şeyi yapıp yapmamaya karar Duru’nun bir filmi... Muş yöresine özgü bir tür Fatih Sultan Mehmet’in şiirlerinde kullandığı verme gücü... Yaprakları güzel kokulu bir süs lahana dolması. mahlas... Lantan elementinin simgesi. bitkisi... Ege Bölgesi’nde bir dağ. 7. Melih Cevdet Anday’ın, sinemaya da 19. Bir ağı gergin ve açık tutmak için kullanılan, 13. Konut... “O yer” anlamında kullanılan aktarılmış bir romanı... Yararlanılan uygun iki ucu çengelli ağaç parçası... ABD kara sözcük... Akut lösemilerin tedavisinde koşul... Şekerkamışından elde edilen sert bir kuvvetlerinde komando birliğine bağlı asker. kullanılan antibiyotik. içki... Tantal elementinin simgesi. 20. Tıp dilinde nedeni bilinmeyen hastalıklar için 14. “Kanlıca” da denilen yenebilir bir mantar 8. Tıpta en gelişmiş görüntüleme tekniğinin kısa kullanılan sözcük... İsviçre’de bir kanton. l cinsi... Osmanlı Devleti’nde tuz ya da şap satışı NEVZAT AYDOĞDU drnevzat@hotmail.com GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com Dünya Briç Serileri Volkan Denizci’nin anlatımıyla: Çin’in Sanya kentinde 14. Redbull Dünya Briç Serileri yapılıyor. 25 Ekim’e kadar sürecek turnuva ile ilgili bilgilere Dünya Briç Federasyonu sitesinden ulaşılabilir. Bu turnuvada karışık takımlar elemelerinde oynanan ilginç bir el: Eğer Doğu pikler üzerine bir karo yerse aynı şekilde oynanır ancak K çekildikten sonra karo ile el Doğuya verilir; iki karo yerse bu kez Batı aşağıdaki diyagramda görüldüğü gibi skuiz olur. Kale Fakat bu iki durumda da kontratımızı garantiye almanın yolu var: Hemen trefli ampası yapmak! Doğu alırsa, dönüşü alır, ¦Ruayı ezerek yere geçer ve el açarız. Empas tutar veya ilk turda Batıdan Dam düşerse Rua ile ele gelir 8’liye doğru, küçük karo oynarız. ¦J’ye veririz ama daha sonra ¦10’lu ile yere geçer ve el açarız. İlk turda Doğu uymazsa ¦A çekilip bir trefli verilir. Batı uymazsa ve Doğu ¦Damı almayı reddederse yine aynı şekilde oynanıp ¦J’nin tek olması umulur, böylece yere geçilip trefler çekilebilir. İşte savunmanın elleri: K ¦ A73 ¦ Q75 ¦ A964 ¦ 742 ¦ ¦ Q7 ¦ A964 ¦7 ¦ ¦9 ¦ 8752 ¦ T8 ¦ ¦ A64 ¦ K3 ¦ K5 Bu durumdan sonra birçok yolla sonuca ulaşılıyor. Örneğin yere doğru küçük kör oynanıp Dam koyulur, Doğunun dönüşü alınıp ¦A çekilince Batı ya trefi ya karoyu bırakmak zorundadır. Bu da bize on ikinci lövemizi getirir. ¦ ¦ KT832 ¦Q ¦9 ¦ KQJT2 ¦ A64 ¦ K3 ¦ AK5 Güneyden 2NT açıldıktan sonra bazı çiftler 6¦ kontratına geldiler, bazıları 4¦’te kaldı. Siz 6NT oynuyorsunuz, atak ¦Q. Oyunu yapmak için bir yol görebiliyor musunuz? Kontratı yapmamız için Doğuda en fazla iki treflinin yanında QJT üçlü karo ve ¦K olmalı. Atak alınıp tüm pikler çekilir, yerden bir kör ve bir tref sonra sırasıyla ¦R, ¦R, ¦A tahsil edilip karo ile çıkılır ve elden trefli atılır. Yerdeki ¦9 on birinci, ¦Q on ikinci lövemiz olur. İşte dört el: ¦ QT82 ¦ T982 ¦ J742 ¦6 ¦ J964 ¦ K653 ¦ 65 ¦ Q83 Problem 20 ¦ A64 ¦ J74 ¦ KJ72 ¦ 654 Problem 19 ¦ 73 ¦ Q7 ¦ T8 ¦ AJT9742 C M Y B ¦ A73 ¦ Q75 ¦ A964 ¦ 742 ¦ 84 ¦ J9 ¦ 8752 ¦ QJT86 ¦ KQJT2 ¦ A64 ¦ K3 ¦ AK5 ¦ 965 ¦ KT832 ¦ QJT ¦ 93 ¦ K73 ¦5 ¦ A64 ¦ KQ9873 ¦ AK5 ¦ AJ4 ¦ AKQ93 ¦ K5 Takım maçı, ortağınız Kuzeyin 3¦ açışına 6NT dediniz. Atak ¦10, yerden Dam koydunuz, Kuzey Rua ile örttü. Oyunu planlayın. Çözüm: Görünen oyun ¦Ruayı çekip iki taraf da uyarsa trefli oynamaktır. Şimdi Batı küçük verdiğinde karar vermemiz gerekecek, Ası koyarsak Doğuda tekse, empas atarsak Doğuda Dam ikiliyse ¦J tek değilken batacağız. Artırma: Batı Kuzey Pas Pas X Doğu Pas 3¦2 Pas Güney 1¦ Pas 5¦ 2¦1 4¦ Herkes Pas 1 ) Majörler 2) Blokatif Atak ¦A, sonra ¦K. Nasıl oynarsınız? l vdenizci@gmail.com alelerin açık hatlara ihtiyaç duyması herkese malum. Oyuna geç giren bu ağır taşlardan en az biri çoğunlukla değişilmediğinden olsa gerek Kale finalleri en sık karşılaştığımız oyunsonlarını oluşturmakta. Kale finallerinin en önemli özelliklerinden biri de birçok pozisyonda doğru hamlenin bir bakışta anlaşılabilir olmayışı. Kaideleri bulmak, istisnaları çıkarmak, hangi durumda neyin doğru olacağını bu finalde kestirmek zor iş. Capablanca’ya satranç çalışmasını sorduklarında 1000 adet olası Kale Finalini tahtaya taşları serpiştirerek incelediğini vurgular. Unutmayın ki Kübalı Dünya Şampiyonu iyi oynanmış bir satranç partisinin muhakkak oyunsonuna varacağını da belirtmiştir. Geçen haftalarda Baku’da başlayan FİDE GrandPrix ayaklarından ilkinde az sıklıkta gelen bir Kale finali tahtada oluştu: (Bakınız diyagram sağda.) Konumumuz turnuvanın 3. turundaki GM Gelfand (2748) GM Grişçuk (2798) partisinden. Beyaz bir er fazla ve fazlalık karşılıklı 3 erin olduğu tarafın aksi kanatta.İlk akla gelen Kalelerin yerleri. Bu açıdan er eksik olan taraf yani Siyahlar avantajlı zira neticede gelecek Kc2 hamlesi sonrası Kalesi geçer erin arkasında kalabilecek. Doğal olarak beyaz er her ilerleyişinde kendi Kalesi’nin etki alanı daralırken, Siyah Kaleninki artacak.Tersi olmuş olsaydı, Beyazların Kalesinin geçerin arkasında olma ahvalinde Siyahların hiçbir şansı kalmayacaktı. Finalin atipik özelliği fazla erin c piyonu oluşu. Bu tarz finallerin en iyi bilinenleri a geçerli olanları. Bu takdirde er fazla olan tarafın Şahı geçeri desteklemeye gittiğinde, diğer kanatta kaybedilen er veya erler Siyaha beraberlik şansı verir. Yine bilinen fazla geçer b hattındaysa Beyaz Şahın seyahati kısaldığından Siyahların işi zorlaşır ama yine de doğru savunmanın beraberlik getireceği sabittir. a ve b geçerlerinde müdafaanın şekli, geçeri Kaleyle savunurken diğer kanatta er eksik olan tarafın Şahının hem kendi erlerini koruyup hem de tehlike yaratması. Bütün saydığımız genel bilgi belli ki Grişçuk’unda dağarcığında olan. 1...h5 2. h4 Şf8 3. Şg2 Şe7 4. Şf3 Ka2 5. Şe3 Kc2 (Siyah Tarrasch’ın kuralını uyguladığından şu ana kadar konumu iyi savunuyor.) 6. Kc4 Şf8?! (Aktivite ve dinamizm en önemli unsurlar olduğundan 6... f6 sonrasında g5 en normali.) 7. f3 Şe7 8. Şf4 Kf2 9. Ke4 Şd6 10. Ke3 f6 11. Şe4 Ka2?! (İkinci prensiplere uymayan hamle, c geçerli bu tarz konumların a ve b geçerli olanlarından farkı Şahın c geçerini marke ederken Kalenin diğer tarafı korumasına dayanan savunmanın beraberlik elde edeceği: 11...Şc5! 12. Kd8 Kg2 13. Şf4 g5!) 12. Kd3 Şe6?! (Konumu geçer adeta a veya b hatlarındaymışçasına savunmaya çalışan Grişçuk işi zora sokuyor. 12...Şc5 yukarıdaki varyanta dönüşürdü.) 13. c4 Kc2 14. Şd4 Şd6 15. f4 Kc1 16. Kf3! (f5 sürüşünün tehlikesi bu finalin bilinen başka bir öğesi.) Kd1? (16...f5! 17. Ka3 Kd1 18. Şc3 Şc5! 19. Ka5 Şc6 20. Ka6 Şc5 21. Kg6 Ka1! 22. Kg5 Ka3 23. Şd2 (23. Şb2 Kf3 24. Kf5 Şc4 26. Kg5 Şd4=) Şc4 24. Şe2 Şd4 25. Şf2 Şd4 26. Kh5 Ka2 27. Şe1 Şf3 28. Kg5 Kb2 29. h5 Kh2 bilinen yöntemle g erini verip eşitliği sağlardı.) 17. Şc3 Kb1 18. f5! gf5 19. Kf5 Şe6 20. Kh5? (Hücum eden taraf bu tarz konumlarda erleri değişmemeli: 20. Kf3! kazanca oynardı.) Kg1 21. Kh8 Kg3 22. Şb4 f5 23. h5 Kg7? (23...f4! 24. c5 f3 25. Kf8 Şd5! 26. h6 (26. Şb5 Kg1!=) Kh3 27. Şb5 Şe4!=) 24. h6 Kf7 25. Ke8?? (25. c5! f4 26. c6 Şf5 27. Kg8! f3 28. Kg7 Kf8 29. h7 f2 30. Kg8! kazanır.) Şf6!= 26. Ke1 f4 27. Şc5 f3 28. Şd6 Şg6 Siyahların bayrağı düştü 10. Fakat son konumda 29. c5 f2 30. Kf1 Şh6 31. c6 Kf3! 32. c7 Kd3 33. Şe7 Kc3 34. Şd8 Kd3 35. Şc8 Kd2 beraberlikten öteye geçmez. Akla takılan soru geçmişin oyunsonu üstatlarının ajurneler dolayısıyla mı yoksa daha geniş bilgiye sahip olduklarından mı oyunun bu son safhasını daha iyi oynadıkları? Kısalan zaman kontrolüne rağmen örneğin Rubinstein’in bu derece yanlış oynayabileceğine inanıyor musunuz? l C M Y B