Katalog

Büyük egonuz yoksa Lars gibi olamazsınız DENİZ ÜLKÜTEKİN 2000’li yılların en şahsına münasır ve en çok tartışılan yönetmeni Lars Von Trier’in Dalgaları Aşmak’tan beri her filminin altında yapımcı olarak onun imzası var. Marianne Slot, 24 Şubat’a kadar sürecek İF İstanbul Bağımsız Filmler Festivali’nin uluslararası yarışması “Keş!f”te jüri üyesi. Slot Machine isimli yapım şirketiyle sinema tarihine geçen filmere imza atan Danimarka kökenli Fransız yapımcıyla Lars Von Trier’in dedikodusunu yaptık. Öncelikle Slot Machine’in hedefinden bahsedebilir misiniz? Film Slot Machine’i filmlerin yapımcısı sanatsal yapım aşamalarında Marianne tam kontrol sağlamak amacıyla Slot’la kurdum. Sanırım yaptığımız filmlerin bakış açılarını, ana yönetmen akım film sektöründen oldukça Lars Von uzakta tuttum. Amacıma ulaştım Trier’i ve bunu yapmaya devam ediyorum. çekiştirdik. çalışmanın nasıl birşey olduğundan bahsedebilir misiniz? Büyük bir egoya sahip gibi görünüyor ama içerde işler farklı yürüyor olmalı. Büyük bir egonuz olmadan, Lars gibi bir sanatçı olmanın nasıl mümkün olabileceğini bilmiyorum. Lars ne istediğini biliyor ve bunu son derece profesyonel bir şekilde açık ediyor. Bunun ona ızdırap verdiğini düşünmüyorum. Zor zamanlar geçirdiğinde kamuoyu tarafından böyle algılanmış olabilir. Lars Von Trier filmlerindeki referansları anlamak izleyici için genelde zordur. Film çekimleri sırasında sizin de içinizden “nedir bu saçmalık” gibi ya da daha kibar birşeyler geçiridiğiniz oldu mu? Hiçbir zaman “saçmalık” diye düşünmedim. Şaşırdım, irkildim, ama saçmalık; asla! Tamamen anladım mı? Hayır. Ama zaten kim anlıyor ki? Zaten, bence muhteşem bir sanat yapıtını anlamak, asla bitmeyen bir hikayedir. İlişkiniz sadece profesyonel boyutta mı, yoksa daha deirn bir arkadaşlığınız var mı? Ben mahremiyetine çok önem veren bir insanım, Lars da öyle. Profesyonel bir ilişkimz var, ama büyük bir güven duygusu da buna dahil. Fakat buna bir arkadaşlık denir mi? Bilmiyorum. Trier’in filmlerindeki kadın figüleri cinsiyetçilik açısından her zaman eleştiri konusu olmuştur. Bir kadın olarak sizin bu konudaki görüşünüz nedir? Bence Lars, kadın olmanın, günümüzde kadınlığın ne demek olduğunu keşfetmeye çalışıyor ki, bu da oldukça karmaşık bir konu. Bu yüzden ben de bir kadın olarak çok daha fazla keşif bekliyorum. Melankoli sonrasında bir röportajında Trier; “bir planım var ve bunu asla anlayamayacaksınız” demişti. Plan hakkında elinizde herhangi bir ipucu var mı? Evet, ve asla söylemeyeceğim. Avrupalı bir film yapımcısı olmakla, Hollywood’da aynı işi yapmak arasında ne gibi farklar var mı? Bu uzun bir konu ama cevabım kesinlikle, evet. Sırf Lars Von Trier’le yaptıklarım değil, hiçbir filmimin Hollywood’da şansı olmazdı. Hatta hiçbir zaman var olmazlardı. l Melankoli (2011), Deccal (2009). Film Sektöründe, Lars Von Trier’in yapımcısı olarak biliniyorsunuz. Bu önemli bir marka olsa da mutlaka dezavantajları vardır. Lars kendine has, muhteşem bir sanatçı, bu yüzden sorunuza hayır diyeceğim. Sadece ilham verici; diğer projelerim için de. Biraz Lars Von Trier’le “MASAYA BUZ YOLLASANA.” HAREKETİ Önünüzdeki rakı kadehini kullandığınız elinizle kavrayın, kolunuzu dirseğinizden kırarak kadehi göz hizasına kaldırın. Diğer elinizin işaret ve başparmağı birbiriyle “C” konumundayken elinizi rakı kadehinin içine bakacak şekilde tutun. İşaret ve başparmağınızı hızlıca birleştirip açın. Garsonun ilgisini çekene kadar kapatıp açma işlemini tekrarlayın. www.yeniraki.com.tr www.bibuyukhareket.com Fuchsia’nın gece yarısı imdat makarnası Çin yemekleri uzmanı arkadaşım Fuchsia Dunlop’un ilginç bir huyu var. Ailesinin bütün kadınlarında görülen kalıtsal bir özelliğe göre gece geç vakit bir miktar karbonhidrat yemeden yatarsa rahat uyuyamıyor. Bu yüzden akşam yemekten gelip kendine peynirli tost yaptığına veya üç beş dakikada Çin usulü makarna kotardığına çok tanık olmuşumdur. Bu tarif onun gece yarısı krizlerinin tipik tarifi... Doğrusu sabah kahvaltısında bile güzel oluyor. Sevgililer Günü için tarifimiz iki kişilik. 200 g makarna (tercihen Çin makarnası) 2 adet taze soğan 34 çorba kaşığı soya sosu 4 çorba kaşığı kırmızı biberli yağ (1 kaşık pul biber üzerine 45 kaşık kızgın yağ dökerek yapabilirsiniz) 1 çay kaşığı susam yağı yumurta (istenirse) Makarnaları haşlayın. Taze soğanı ince doğrayın. Sos için diğer malzemeleri bir kasede karıştırın. Makarnayı sosa ekleyin, üzerine taze soğanı serpeleyin. Dilerseniz tavaya kıracağınız bir iki yumartayı da üstüne biraz soya sosu gezdirerek makarna ile birlikte servis yapabilirsiniz. l Yıldırıcı yılan yılı E takvimine dayanmakla birlikte astrolojide jderhanın gazabından yeni ileri olan Çin kültüründe gelişmiş ve Türk kurtulmuştuk ki yılan yılı gelip çattı. kültürüne tekrar geri dönmüş olduğu Bugün Çin yeni yılının başlangıcı. kanaatindedir. Bilindiği gibi Çin takvimine göre yeni yıl, yılın Aynı kültürleşme olgusu Çin yeni yılında ilk yeni ayı ile başlıyor. İki haftaya yayılan uğur getirmesi için sevilerek yenilen mantı kutlamalar ay dolgunlaşıp dolunay halini benzeri yiyecekler için de söz konusudur. alınca son buluyor. Ay takviminin ilk dolunayı Çin ve Türk mutfakları birbirinden çok ayrı aynı zamanda Fener Bayramı ve Sevgililer mutfaklardır. Ancak iki mutfak arasında Günü olarak kutlanıyor. Özetle yeni yıla inanılmaz benzerlikler ve kültürel bağlantılar keyfince girememiş olanlar için bugün yeni kurmak da mümkün olabiliyor. Nitekim geçen bir yılbaşı fırsatı olabilir, 14 Şubat Sevgililer yaz Oxford Yemek Sempozyumu için Çin Günü için eş bulamamış olanlar 24 Şubat’a mutfağı uzmanı Fuchsia Dunlop kadar aranmaya devam edebilir. ile Çin’den Türkiye’ye mantı Çin takvimindeki “Yılan Yılı” eski benzeri yiyecekleri inceleyen bir on iki hayvanlı Türk takviminde araştırma yaptık. Metro Grubu de yılana adanmış. Yılan Türk tarafından çıkarılan Gastro inanışında saygı, hürmet ve korku dergisinin son sayısında bir uyandıran bir hayvan. Yılan yılı zor ayağı yayımlanan araştırmada geçen, kuraklık ve kıtlık tehlikesi aynı yiyeceğe Türk ve Çin taşıyan bereketsiz bir yıl olarak perspektifinden bakmaya çalıştık. kabul ediliyor. Öyle görülüyor ki bir zamanlar Çin ve Türk takvimlerinden AYLİN bütün Asya’yı harmanlayan bir hangisinin daha eski olduğu hep kültürleşme söz konusuymuş. yapılagelen tartışmalardır. Oysa ÖNEY TAN Her ikimizin de bulabildiği en eski Orta Asya’dan Japon Denizi’ne kaynakların başında bir Uygur kadar uzanan coğrafyada Türk doktorun yazdığı bir nevi reçetetarif birbiriyle bu denli iç içe, yan yana yaşamış kitabı geliyordu. 1330 tarihli bir Çin yazması kültürlerde karşılıklı etkileşim sonucu oluşan olan bu kaynak Çin imparatoru için Uygur katmanlaşmış bir ‘kültürleşme’ etkisi söz doktoru Hu Szuhui tarafından yazılmış. konusudur. Kültürleşme olgusu sosyal Bir yemek tarifi kitabı olduğu kadar sağlık antropolojide farklı kültürlere ait unsurların kılavuzu olma niteliği de taşıyan ve özgün adı taraflarca benimsenerek ortaya yeni bir Yinshan Chengyao olan eser, İngilizceye sentez çıkartmasına deniliyor. Bütün dünyada A Soup for the Qan (Han İçin Bir Çorba) Çin kültürüne ait olarak bilinen on iki hayvanlı adıyla çevrilmiş. Çince adının tam tercümesi takvim sistemi ve astrolojisi her yıla ayrı bir ise “İmparatorun Yiyecek ve İçecekleri için hayvan adı verilmesi ve on iki yıllık evrelerin Temel Doğrular” olarak çevrilebilir. Adından birbirini tekrarlaması döngüsüne dayanıyor. da anlaşılacağı gibi kitap doğru, dengeli ve Bazı araştırmacılar bu sistemin Türk sağlıklı beslenme üzerine bir rehber. Kitapta kökenli olduğunu iddia ederken bazıları “manta” adını taşıyan iki tarif bulunuyor ise tam tersini savunur. Macar Türkolog ama birinin daha ziyade dolma anlamında László Rásonyi ise Çin takviminin eski Türk kullanıldığı anlaşılıyor ve karnıyarık benzeri içi kıyma doldurulmuş bir yemeği anlatıyor. Diğeri de bugün Çorum civarında çiçek gibi katlanan fırın mantıları hatırlatıyor. Ancak bir tarif var ki farklı ad taşımakla birlikte tam da tipik bir Türk mantısı gibi. “Tutum aş” adı altında anlatılan tarif aslında mantının atası sayılan “tutmaç”tan başka bir şey değil. Bizim bildiğimiz tutmaç içi doldurulmamış kesme hamur parçalarından yapılan yoğurtlu çorba gibi bir yemek iken, 1330 yılındaki Çin kaynağına göre içi kuru kıymayla doldurulmuş tipik bir mantı yemeğidir. Üstelik de üstüne muhtemelen Mekân Osmani’den Orta Asya mutfakları bu etkinlik kapsamında, özel davetli Uygur aşçılar tarafından hazırlanan menüde Buharda Mantı’dan Legmen’e, Zireli Kebap’tan Pintoza Salatasına, Etli Samsa’dan Bakkalı Tatlısına hatta Kımıza kadar 30’dan fazla çeşit bulunuyor. Göçebe hayatın izlerini taşıyan Uygur mutfağının en özel yemeklerini 10 Şubat – 10 Mart 2013 tarihleri arasında Osmani’de tadabilir, 0 212 345 56 00 numaralı telefondan ya da Yemeksepeti’nden ulaşabilir, bu eşsiz lezzetleri evinizde ailenizle yada dostlarınızla kendi sofranızda da paylaşabilirsiniz. l İ stinye Park’ta yöresel lezzetleri misafirlerine sunan Osmani, Özbek mutfağı ile başlattığı “Karındaş Mutfaklar” etkinliğini bugünden itibaren Uygur Mutfağı ile devam ettiriyor. Yemeklerimizin atayurduna uzanıp akraba kültürlerin bugünkü mutfağımıza etkisinin yansıdığı tercümede yoğurdu tarif etmek için kullanılan ekşi krema dökülmekte ve sarımsakla ve reyhanla lezzetlendirilmektedir. Fuchsia’nın araştırmasına göre ise Kuzey Çin mutfağındaki “barbar kafaları” anlamına gelen Mantou düpedüz Türk etkisi taşıyan bir yemek. Ama buharda pişen kartopu gibi günümüz mantou’larını mantıya benzetebilmek için epey bir hayal kurmak gerekiyor. ÇinTürk mutfağı etkileşimleri henüz hiç araştırılmamış ve üzerinde düşünülmemiş bir konu. Ancak on iki hayvanlı takvim gibi kökü çok eskilere dayanan ilginç ortaklıklar çıkabilir. Eski Türk inanışına göre Yılan Yılı bereketsiz bir yıl. Bu nedenle 2013 yılını Çin inanışına göre uzun hayat ve şans getirdiğine inanılan yılan gibi uzun makarnalarla kutlamakta yarar var. Ne olur ne olmaz! l aylinoneytan@yahoo.com C M Y B