Katalog

8 kalkıyor / Asrın baş eğdi sandığı şaha kalkıyor” (F. N. Çamlıbel)... Köpek. 9. İnsan dışkısı... Kokulu tohumu hamur işlerinde ve rakı yapımında kullanılan bir bitki... Hindistan’da, Gandi gibi önde gelen önemli ruhani kişilere verilen unvan. 10. Mezopotamya’da kurulmuş en büyük sitelerden biri... Erişilmek istenen sonuç... Nikel elementinin simgesi... Bir görevin yolunda yürütülüp yürütülmediğini anlamak için yapılan araştırma... Kimyada basit şekerlere verilen ortak ad. 11. Allah’ın, “çok merhametli'” anlamına gelen adı... Bir gıda maddesi... Bovling oyununda, oyuncunun devirmeye çalıştığı lobutların adı... Tıp dilinde en gelişmiş görüntüleme yönteminin kısa yazılışı... Yunan rakısı. 12. Bir gösterme sıfatı... “Dost, metres” anlamında argo sözcük... Eski Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası... Eskiden uzay boşluğunu doldurduğu varsayılan esnek madde. 13. Bayat ekmek ve soğanla yapılan ve bizdeki “bostana”ya benzeyen bir tür İtalyan salatası... Osmanlı devletinde bazı resmi dairelerin adı... Silisyum elementinin simgesi. 14. İki tarla arasındaki sınır... Kansızlık... Gümüşhane yöresine özgü bir tür ıspanaklı pide. Bu haftaki 15. Bir nota... Bir bulmaca sanat yapıtında ödülünüz işlenen ana konu... Metal eşya üzerine vurulan renkli cam katmanı. 16. Kalınca ve açık samanrenginde, yarı mat bir kâğıt türü... Şartlar, koşullar. 17. Bir tür pamuklu ve kalın kumaş... Kurutulmuş ringa balığı. 18. Hıristiyan azizlerine verilen unvan... Maranta adlı kamıştan elde edilen ve çocuk maması yapmaya yarayan un... Kimse, kişi. 19. Yaprakları ve yumrusu pancara benzeyen ve yumrusu çiğ olarak yenen bir bitki... Anlamlı iz. 20. Karakter... Üstü kapalı olarak anlatma... Yüzeni içeriye çeken deniz akıntısı... Utanç duyma. YUKARIDAN AŞAĞIYA 23 ARALIK 2012 / SAYI 1396 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, “Evler” İki Başına Yürümek”, “Zebra” gibi kitaplarıyla tanınmış şairimiz... Briçte as, rua, dam, vale ve onluya verilen ad. 2. Deriyle kaplı bir çeşit Eskimo kayığı... Çorum ilinde ünlü bir höyük... Gerçeğe uygun olarak tasarımlanmış vücudu Bodrum Kalesi’nde sergilenen ünlü Karya kraliçesi. 3. Gürcistan’da bir kent... Bir nota... Kent içi yollarda, elektrikle çalışan otobüs. 4. Balık yumurtasıyla yapılan bir tür meze... “ve Siyah”: Halit Ziya Uşaklıgil’in romanı... Büyüme, gelişme... Sodyum elementinin simgesi. 5. Tanrıların kralı sayılan Mısır tanrısı... Erden Kıral’ın, Yaşar Kemal’in “Teneke” adlı yapıtından yola çıkarak çektiği film... Demiryolu... Kurnaz, tecrübeli. 6. Hiç, sıfır... Arjantin’in plaka imi... “Sonsuza kadar” anlamında kullanılan bir söz. 7. Japon mutfağına özgü bir tür şehriye çorbası... Hawaii Adaları’nda yaşayan, ispinoza benzer bir kuş... Az bulunur, nadir ve tuhaf şeyler. 8. Japon edebiyatında bir tür... Nâzım Hikmet’in bir oyunu... “Gittikçe yükselen başı Allah’a 1394 sayılı (09.12.2012) bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu Norbert Rehrmann’ın Simon Bolivar (İletişim Yayınları) kitabını kazananlar: ANKARA’DAN: İbrahim Kargıtuğ, Muazzez Özbek, Nadir Akalın, Necla Tancı, Ercan Erdoğan, Oktay Uçkun, Ali Karaküçük BURSA’DAN: Uğur Pekcan AYDIN’DAN: Rıza Özcan Öztürk İSTANBUL’DAN: Hüseyin Aktar, Yüksel Gödelezli, Nihat Uytun, Recep Biçer İZMİR’DEN: Cemil Sarısoy, Cemal Doğan, Dengiz Toprak, Yıldız Koç KOCAELİ’DEN: Ulaş Sezer MUĞLA’DAN: Gonca Demirel SAMSUN’DAN: Ü. Feza Özüdoğru, İbrahim Alper Sönmez, Betül Mavi SİNOP’TAN: Fatmanur Kayık, Muammer Özdemir, Murat Olgunsoy. 1 F Ü S U N A K A T L I M Ü S E L L E S 2 E R O T O F O B İ A K R O N İ K A İ N E 3 T E R M T İ B A M A T E L M D Ü Z M T R 4 H Z M A Z S A K U R A M O P E R A T İ F 5 İ G A P O A K A R A A A H İ A İ R E M A 6 N İ G A R İ N N A Z A R İ Y E N A M İ K 7 A L İ L T N L T D T K A Y A S A T A Z A 8 C İ R A N E E D D A İ T A S E İ P E M U 9 İ N P K U B B E A L T I P T A L E R P N 10 11 H D İ E S E A A R R Ö E N E Ü L T E E L S M K A O S R İ E Y K E U K O A K 12 A R E S A V İ N A S A A R A Y Z N A R E 13 M E N M G E Y İ K M T R A V E S T İ A S 14 Z Z D A R Z E T M S E L İ N T İ N T E N 15 A D E N O M A E R İ V A N 16 N E R İ T İ K N A D E M N 17 T H E R E M İ N N E K A R 18 E L E A S E R U H R E K O 19 P İ N P K O N U E O S E T 20 E Z E L E Y O K O Z U N A 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1. 19401992 yılları arasında yaşamış, düşsel ve duyarlı bir dünyayı yansıtan figüratif yapıtlarıyla tanınmış ressamımız... Kapadokya’da, peribacalarının en güzel örneklerinin yer aldığı bir yöre. 2. Avustralya’da yaşayan bir cins devekuşu... Osmanlı devleti zamanında kullanılmış bir tahıl ölçeği... Türk müziğinde bir makam... Her kovanda bir tane bulunan kraliçe arı. 3. Canlılardaki dokuların oluşum, evrim ve bileşimini inceleyen bilim dalı... Kan... İspanya’da üretilen ünlü bir şarap. 4. Saman taşımaya yarayan büyük sepet... Pilotlar ve havacılar için yayımlanan bülten... Mozart’ın Türk müziğinden esinlenerek bestelediği ilk operası. İsim:.......................................................................................................................................... 5. Borsada, kesin vadeli değerlerin Adres:....................................................................................................................................... kuru ile primli değerlerin kuru .................................................................................................................................................. arasındaki fark... Oruç ayı... Eskiden Tel:............................................................................................................................................ lise derecesindeki okullara verilen ad. 6. Tropikal Amerika’da yetişen bir elementinin simgesi... Brahman metafiziğinde, 11. Uzaklık anlatmakta kullanılan söz... ağaç... Cinsel güçsüzlük... Cennet bahçesi. Kumar oynatan kişinin kazançtan aldığı pay... her insanın hayat soluğu ya da ruhu. 7. XVII. yüzyılda yaşamış ünlü Osmanlı İtalya’nın en uzun ırmağı... Niğde ve 16. “Yorgun Savaşçı”, “Bozkırdaki Çekirdek”, tarihçi... Kastamonu’nun bir ilçesi... Sığırın Nevşehir yörelerinde yetişen, kaliteli bir “Devlet Ana” gibi romanlarıyla tanınan yazarımız. ağzından akan salya... Karışık renkli. şarap veren beyaz üzüm cinsi... Kalın 17. Antalya ilinde, yarıklarından sızan dogalgaz 8. Fenike mitolojisinde en büyük tanrı... bükülmüş sicim. sürekli olarak yanan ve bu ateşin, ilkçağda Benzenden türeyen ve boya sanayisinde 12. Yeni bir şey bulma,türetme... Yahudi Kimera adlı canavarın nefesi olduğuna inanılan kullanılan zehirli bir madde... Eğimleri ölçmeye düşmanlığı. yöre... Mısır’ın plaka imi. yarayan aygıt. 13. 18. Saf, katışıksız, sade... “Sen bir gibi dağdan Mezarlık... Gaziantep yöresine özgü bir 9. Tehlike durumu, imdat, yardım... halkoyunu... Hayvanlara vurulan damga... Eski dağda kaçsan da yine / Seni aşkım canavarlar gibi Antalya’nın Gündoğmuş ilçesinde, Helenistik Mısır inanışında erkeklik ve üreme tanrısı... takip edecek” (F. N. Çamlıbel)... Akıl. dönemden kalma bir köprünün adı... Atlas Suudi Arabistan’ın plaka imi. 19. “Sonradan görmüşten mal alma / Dertli Okyanusu’nun batısındaki denize ve buradaki 14. Batı Anadolu’nun kıyı şeridindeki antik garip başın belaya sokma” (Yozgatlı Hüzni)... adalara verilen ortak ad... Aşıboyası. bölge... Uluslararası Para Fonu’nun simgesi... Sünnet derisinin kamış başının ortaya çıkmasını 10. “Güneştopu” da denilen, turuncu ve sarı Biracılıkta ve damıtım evlerinde şıranın basınç engelleyecek kadar daralması. renkte çiçekler açan bir süs bitkisi... Hizmet altında pişirildiği ya da şekerlendirildiği kapalı 20. Hint estetiğinin altı kuralından biri olan ve hayvanlarının ayağına çakılan demir... Ağız mukozasında oluşan ve “pamukçuk” da denilen kazan. “zevkin özü” anlamına gelen sözcük... Zorla, yüzeysel yara. 15. Su akan musluksuz boru... Lütesyum zoraki. G FAİK FALAY GM SUAT ATALIK Kömür elmas pırlanta unların tümü karbondan oluşurlar, canlılardaki yapının da yaklaşık yüzde 18’i karbondan oluşmuştur, geri kalan kısmı ise sudur. Kömür; başlıca karbon, hidrojen ve oksijen bileşiminden, yeterli organik maddenin ortamına gelmesi ve uygun bir iklim sağlanması yanı sıra, deltalar, göller, nehirler veya lagünler gibi su ortamında oluşan bir madendir. Buradaki karbon bir dönüşümle kömürleri oluşturur. Kömürler, karbon miktarı yüzde 60 ise turba, yüzde 70 ise linyit, yüzde 8090 ise taşkömürü, yüzde 94+ ise antrasit adını alırlar. Bu karbonların bir kısmı yıllar itibarıyla yeniden dönüşmüş ve her karbon atomu kendisini çevreleyen dört karbon atomuyla düzgün dörtyüzlü meydana gelecek şekilde bağlanmış ve elmas haline gelmiştir. Elmasın optik özellikleri ona güzellik ve kıymetli ziynet eşyası özelliği verir. Elmasların ışık kırma özellikleri yani içeri kabul ettiği ışın dışarı yansıttığı ışından çok daha fazladır, ayrıca beyaz ışını renklere ayırma özelliği yüksektir. Elmasın 57 fasetli özel kesilmiş hali ise elmasların çok daha üstünde olan pırlantalardır. Faset ışığı yansıtan açılı yüzeylere verilen isimdir. Pırlantanın önemli özelliği her şeyi kesebilmesi ve fazla kırılgan olmamasıdır. Briç öğrenmek aynen yukarıda anlatmaya çalıştığım karbonların dönüşümü gibidir. Briç eğitimi alanların önce kömürleşmeye dönüşümü yaşanır. Tüm briççiler bu dönüşümü uygun bir şekilde sağlamışlardır ancak briç becerinizin yükselmesi isteniyorsa asıl dönüşüm elmasa dönüşmekle olacaktır yani belli düzenin oluşması çok önemlidir. Elmas olabilenlerin de pırlantaya dönüşebilmeleri için belli noktaların kesilmesi gereklidir. Pırlanta olabilenler gerek briçte gerekse briç dışındaki tüm alanlarda, aile düzenlerinde, arkadaşlıklarda, konuşmadinleme düzenlerinde yani ışığı yaşamda yansıtabilme alanında çok üst düzey olabilmişlerdir. Umarım briççiler önce elmaslaşmayı sağlarlar sonra da pırlanta olma yönünde nasıl çaba sarf etme gerektiğini bulur. 2012 yılının son yazısı olduğu için tüm briççilere mutlu olacakları yeni bir yıl dilerim. G Rekortmen S atranç derecelerin olduğu kadar rekorların da sporudur. Lasker’in 28 yıl dünya şampiyonu kalmasından Fischer’in 15’inde en genç büyükustalığına dek birçok rekor geldi geçti. Örneğin söz konusu olan dünyanın en genç büyükustası unvanında ben gerçekten ipin ucunu kaçırdım. Hatırladığım Karyakin, Volokitin çekişmesinde haksızlık yapıldığıydı. Rekor hususunda akla envai çeşit gösteri gelmekte. Alekhine, Koltanowski, Najdorf, Flesch derken, hep aklımda kalan 45 masaya karşı körleme oynayacak kapasitede oyuncuların olmasıdır. Rakiplerin gücü ve kuralların tam anlamıyla uygulanması konularında akıllarda hep soru işareti bırakan organizasyonlar olduğundan körleme ve normal simültane rekorları yine ben de hiç ilgi uyandırmadı. Vlastimil Hort’dan sonra Kiril Georgiev’in 360 masalık simültane rekoru da herkes tarafından kırılabilir gibi gözükmekte. 1970 yılında Arpad Elo, reyting hesaplama sistemini ortaya çıkartırken asıl amaçladığı zaman ve toplumlara bağlı olarak satranççıların göreceli olarak güçlerini ortaya dökmekti. Unvan kazanılması açısından reyting baraj ve şartlarıyla bu hakkaniyetli sistem satranca diğer sporlarda olmayan şahane bir hiyerarşik düzen kazandırdı. Geçtiğimiz Londra Klasik turnuvasından sonra 22 yaşındaki Norveçli Magnus Carlsen tam 2861,5’luk reytinge ulaşarak gelmiş geçmiş en yüksek reytingli oyuncu oldu. Dünya şampiyonu Hintli Anand’ın 2772 reytingle listenin 7. sırasında olması tezat yaratırken, 2800 üzeri diğer iki oyuncudan Kramnik 90’lı yıllardan bu yana yerini koruyanlardan. Benim hatırladığım reyting rekorları 1972’de Fischer’in 2785’i ve Kasparov’un 1999 yılında elde ettiği 2851’idir. Fischer bir dünya şampiyonluğu peryodunu interzonalden, son halkasına dek domine ederken, rakiplerinin sistem yeni yürürlüğe girmiş olduğu için bir daha hayat boyu yakalayamadıkları derecede yüksek tahmini değerler aldıklarını unutmayalım. Kasparov da genelde 2600 üzeri oyuncuları fena şekilde yenerek enflasyonun bu nebze olmadığı bir dönemde 2851 olmuştu. İşin ilginç tarafı kendi dönemi olan 19751984 arasını en fazla domine eden Karpov’un 2720’li rakamlarda dolaşırken Korçnoy’un o da sadece 1979’da olmak üzere 2695’e dek yükselmesiydi. Benim tavsiyem herkesin reyting açısından kendi dönemi ve ülkesi içinde değerlendirilmesi. Bir şampiyonluk da Ukrayna’dan. Geçen günlerde Rusya’nın hızla gelişen kenti Hantı Mansiysk’de knockout turnuva olarak yapılan FIDE Dünya Bayanlar Kupası yeni dünya şampiyonunu verdi: Anna Uşenina.Harika çocuk Hu Yifan’ın 2. turda elendiği organizasyonun finalinde eski şampiyonlardan Bulgar Stefanova’yı dize getiren Uşenina’nın Türkiye Ligleri’nde devamlı bir Manisa takımı için oynadığını ve ülkemizin en kuvvetli oyuncusu IM Ekaterina Atalık’a karşı tüm karşılaşmalarında beyazla oynamış olmasına rağmen kötü bir skoru olduğunu biliyor muydunuz? Şampiyonluklar ve rekorlar saymakla bitmez ama benim için en ilginç konulardan biri etütçü ve problemciler. Belgrad’a son ziyaretimde aldığım Informator yayınlarının geç de olsa çıkarmış olduğu “Satranç Problemleri Ansiklopedisi”ni herkese tavsiye ederim. Ama bugün analiz edeceğimiz konum Amerikalı GM Maurice Ashley’nin bir etüdü. 1966’lı doğumlu Ashley 1999 yılında büyükusta normlarını tamamladığında bir de rekora imza atmıştı: Afrika kökenli ilk büyükusta. Son yıllarda tam anlamıyla satrancı tanıtma seferberliği içinde olan Ashley’nin incisi: (Bakınız diyagram üstte.) Beyaz oynar kazanır. 1. Ab6! Şc6 2. Ac8! Şb5 (2...c4 3. Aa7 Şb6 4. Ab5 Şa6 5. Ac3 kazanır.) 3. Ad6! Şb6! (3...Şa6 4. Ae4 c4 5. Ag5 c3 6. Ae4 c2 7. Ac5 kazanır.) 4. Ae4 c4 5. Şh2!! (5. Şg2? Şa5! (5...Şa6 6. Ag5 c3 7. Ae4 c2 8. Ac5 Şb5 9. Ab3 Şc4 10. Ac1 Şd5 11. Şh3 kazanır.) 6. Şf3! (6. Ag5 c3 a) 7. Ae4 c2 8. Ac5 c1A! 9. Şf2 h3 10. g5 Ae2 11. Ae6 Ac3 12. g6 Ae4=, b) 7. Af3 c2 8. Ad4 c1A! 9. g5 Ad3 10. Şh3 Şa6 11. Şh4 Ae5 12. Şh5 Şb6 13. Af3 Ad7 14. g6 Af6 15. Şh6 Ae8 16. Şh7 a5 17. Şg8 a4 18. Şf7 a3 19. Ad4 Ad6=, c)7. Ae6 c2 8. Ad4 (c5) c1A!=) h3! 7. Şg3 Şa6 8. Şh3 Şb6 9. Şg3 a5 10. Şf3 a4 11. Şe3 a3 12. Ac3 Şc5=) Şa5 (5...Şa6 6. Ag5 c3 7. Ae6 c2 8. Ac5 Şb5 9. Ad3 Şc4 10. Ac1 Şd5 11. Şh3 kazanır.) 6. Ag5 c3 7. Af3 c2 8. Ad4 c1A 9. g5 Ad3 10. g6 Ae5 11. g7 Ag4 12. Şh3 Af6 13. Şh4 Şa6 14. Şg5 Ag8 15. Af5 kazanır. Uzun çalışmayla çözdüğüm bu kurgu adeta Hollandalı GM Donner’in zamanında zikrettiği gibi satranç konusunda rekorlar dahil her şeyin sadece satranççılara ait olduğunun ispatı. G B KART TEKNİĞİ 1 m Q652 n KQ1072 o9 p KJ7 m J43 n AJ985 o A6 p A96 G 1n 1 SA B P P K D 1. Oynayanlar karoyu alır kozları bitirir karo çakar trefl empası yapar ve 3 pik vererek oyun olur! Ya trefl empası tutmazsa? Doğu trefliyi alınca trefliyi yere verir şimdi 3 pik verir ve oyun batar. Bu tür elde trefl vale olmasaydı hemen herkes trefl as ruva çekip trefl vererek oyunu yapacaktı! J olunca içgüdü hemen empas yapmaya dönüyor ve oyun batıyor! Oynanması gereken doğru yöntem; kozları bitirip karoyu çakın, trefl as ruvayı çekip trefliyi dışarı verin şimdi pik oynayacaklar ve oyun yapılacaktır. Batı m A107 n 63 o QJ1075 p 853 Doğu m K98 n4 o K8432 p Q1042 P 1m 4 n Herkes P Oyun: 4 n Atak: o Q Nasıl oynamalıyız? DEFANS 2 m KQ n KJ4 o Q7643 p J93 2. Briçte SA’ya atak 2/4 olarak bilinir yani onörlü bir rengin dördüncüsü, boş bir rengin ikincisi çıkılır. Peki pik 8 nasıl bir atak? Ortak bize atak yaptı! Ortakta pik kaçlı? 2 olamaz o zaman Güney 1 karoya 1 pik derdi demek ortakta pik üçlü. O zaman ilk ve ikinci piki almayıp devam apeli vermeliyiz! Ortak el tuttukça pike devam etsin, 3. Piki alıp oyunu batırabiliriz. Pike 5 verin ortak kör ası alıp pike devam eder trefliyi alıp piki gelir ve oyun batırılır! Batı m 874 n A83 o J1052 p K65 Güney m J106 n Q105 o A9 p AQ1072 m A9532 n 9762 o K8 p 84 D G 1p 1 SA B P P K P 1o 3 SA Herkes P Oyun: 3 SA Atak: m 8 Yerden Q kondu defansı nasıl yapalım? Dilek, öneri, şikâyetleriniz için eposta adresim: [email protected]/http://faikfalay.blogspot.com C MY B