Katalog

20 EYLÜL 2009 / SAYI 1226 Hazırlayan: SEDAT YAŞAYAN 11 15. Cennetle cehennem arasında bulunduğuna inanılan yer... Kutsal bir ülkü ya da inanç uğruna savaşırken ölen kimse... Sınır nişanı. 16. Eğlenceli, hafif konulu, içinde bestesiz konuşmalar da bulunan müzikli sahne yapıtı... Ölüm haberi. 17. “O yer” anlamında kullanılan sözcük... Belirti, ipucu... Atasözlerine dayanan didaktik Çin şiiri. 18. “Şimdi uzun karlıklarda bir Lapon kızağı / önünde geyiği” (B. Necatigil)... Hayvanların hastalık, soğuk gibi nedenlerle ölmesi... İsviçre’de bir kent. 19. Özbekistan’ın plaka imi... Soğurma, emme... Kuzey Anadolu’da yetiştirilen bir koyun cinsi. 20. Deniz kıyısında bulunan kamışlık ve sazlık yer... Gümüşhane yöresine özgü, süt kaymağına un katılarak yapılan bir yiyecek. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Boyundan Utan Darağacı”, “Halk Çağı”, “Şiir Sıcağı” gibi kitaplarıyla tanınmış şairimiz... Büyük ve süslü balıkçı kayığı... Yerli bir armut cinsi. 2. Kötü beslenmenin yol açtığı hastalıkları, yiyeceklerin besin değerlerini inceleyen sağlık bilgisi dalı... Kartal Tibet’in yönettiği ve Kemal Sunal’ın oynadığı bir film... Sıkıntı verme, üzme. 3. Bir tür yabanmersini... Osmanlı devletinde yeniçerilere verilen ilk üç aylığın adı... Önceleri Hıristiyanca bir sosyalizm yaratmaya çalışmış, sonradan Rus gizli polisinin ajanı olarak ünlü “Kızıl Pazar” gösterisini (22 Ocak 1905) yönetmiş Rus rahip. 4. Bir zaman birimi... Ormandan saçılan tarla... Arjantin’in plaka imi... Yeraltı suyunu taşıyan geçirimli katman... Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası. 5. Asıl adı “Aimée de Rivery” olup tutsak olarak getirildiği İstanbul’da I. Abdülhamit’in haremine girmiş, oğlu II. Mahmut’un tahta çıkışı üzerine valide sultan olmuş Osmanlı kadını... Sayıları göstermek için kullanılan işaretlerden her biri. 6. Oğuz Kağan ile özdeşleştirilen Hun imparatoru... Erkek ördek... Titreme, titreyiş... Hararet. 7. İki tarla arasındaki sınır... Halk dilinde “evet” anlamında kullanılan bir söz... Neodim elementinin simgesi... İçine sıvı vermek amacıyla bir damara sokulabilen ince boru. 8. Kemik ve diş dokusunun harap olması durumu... Erzincan’ın bir ilçesi... “Ben sana mecburum bilemezsin / adını gibi aklımda tutuyorum”(Attilâ İlhan). 9. Çin ve Japonya’dan tüm dünyaya yayılmış bir strateji oyunu... Endonezya’nın plaka imi... Gerçeklik... Birkaç Müslüman bir arada toplu namaz kılmak istediklerinde, içlerinden birinin öne geçerek namaz kılanlara önderlik etmesi. 10. Matbaacılıkta kullanılan bir çeşit ince harf... İki kulplu ve küfe biçiminde büyük sepet... Yüz, çehre. Bu haftaki bulmaca ödülünüz ARMAĞANLI BULMACA SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, “Türk Beşleri”nden biri olup “Özsoy”, “Kerem”, “Gılgamış” adlı operalarıyla tanınmış bestecimiz... Doğum yapmaktan duyulan korku. 2. Adları sıfat yapan bir yapım eki... Şaşma belirten bir ünlem... Yapısına girdiği sözcüğe “yeni” anlamı katan yabancı önek... Üzeri kırmızı parafinle kaplanan bir tür peynir... Yel, şimşek ve gök gürültüsüyle ortaya çıkan sağanak yağışlı hava olayı. 3. Malik, sahip... Bin metrenin kısa yazılışı... Kısa çizme... Japon mutfağına özgü bir baharat karışımı. 4. XIX. yüzyılda yaşayan ve divan şiirinin son büyük temsilcilerinden biri olan şair... Mert, kalender ve babacan kimse. 5. Bir işin doğru olup olmadığını o işteki yarar ile ölçen ahlak sistemi... Bir nota... Işık kaynağının 1 saniyede çevresine yaydığı ışık enerjisi. 6. Gazete... Yönetimini hiçbir kısıtlama ya da denetime bağlı olmaksızın sürdüren... Tanrıların kralı sayılan Mısır tanrısı. 7. Mısır’ın plaka imi... Boru sesi... Kumaş üzerinde boylu boyunca dipten dikilerek oluşturulan ince pli... İslam inancında, kıyametten önce gelerek dünyayı adaletle dolduracağına inanılan kurtarıcı. 8. Parola... Uyuşturucu bir maddenin kısa yazılışı... İrlanda’nın plaka imi... “Yollar bir , dağlar düğüm / Çözüle çözüle bitmez” (B. S. Erdoğan)... Fenike mitolojisinde en büyük tanrı... Baryum elementinin simgesi. 9. Tek sıra elmastan ya da inciden gerdanlık... Sınır beyi... Tarihöncesi çağlarda tanrılara adak olarak sunulan küçük heykelciklere verilen ad. 10. Buhar banyosu... Tıp dilinde derinin kanlanmasına verilen ad... “Kazandağı’ndan neslimiz / Türkmen’dir aslımız” (Karacaoğlan). 11. Kadastro haritalarında parseller topluluğu... Bir nota... Sıcak ve ılık denizlerin sığ kesimlerinde yaşayan eti lezzetli bir balık... İki anlamı olan bir sözcüğün, akla en az gelen anlamının amaçlanarak kullanılması sanatı... Azerbaycan’ın plaka imi. 12. Fransız Devrimi’nin en ünlü adlarından biri... Bir çeşit yağlı çörek... Kırgızistan’ın plaka imi... Dilimize de çevrilen “Mutlu Olmak Sanatı”, “Edebiyat Üstüne Söyleşiler” gibi yapıtlarıyla tanınmış Fransız filozof. 13. Tuzağa düşürülen şey... Eritilmiş ve biraz yakılmış şekerle yapılan şekerleme... Yurdumuzun sulak alanlarında da yaşayan bir ördek cinsi. 14. Uzakdoğu kökenli bir dövüş sporu... Cana yakın, sevimli kimse. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:.......................................................................................................................................... Adres:....................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. Tel:............................................................................................................................................ 11. “Boğazkesen”, “Resimli Dünya”, “Allah’ın Kızları” gibi romanlarıyla tanınmış yazarımız... Arnavutluk’un plaka imi... Kuran’ın sonra inen bir ayetinin, önce inmiş bir ayetteki yargıyı değiştirip ortadan kaldırması. 12. Genellikle bir perdeye yansıtmak amacıyla kullanılan, saydam tabaka üzerine çekilen pozitif fotoğraf... Rütbesiz asker... Uzak... Tanrı’ya yalvarma... Yapma, etme. 13. Yapılacak bir işin türlü evrelerini zamana bağlı olarak gösteren program... Hawaii Adaları’nda yaşayan, ispinoza benzer bir kuş... Yığın durumundaki yakacak odun için kullanılan, 1 metre küpe eşit oylum ölçüsü birimi... İtalya’da bir ova. 14. Kemiklerin yuvarlak ucu... Kişinin, kendisini başkasının yerine koyarak onun duygularını ve eylemlerini anlayabilme yeteneği... Afrika’ya özgü, ağaç gövdelerinden yapılan bir tür ksilofon. 15. Çeşme ilçesinde, kaplıcasıyla da tanınmış turistik bir yöre... Eski dilde gündüz. 16. Asya’da bir ırmak... Asaf Halet Çelebi’nin bir şiir kitabı... Harç alıp sürmeye yarayan sıvacı aracı. 17. Bir fındık cinsi... II. Bayezit’in şiirlerinde kullandığı mahlas... Bir mastar eki. 18. Japonlara özgü kâğıt katlama sanatı... Rusçada “evet”... İlkel benlik. 19. Bir Afrika ülkesinin başkenti... Semizotu, ıspanak, pazı gibi yeşil yapraklı sebzeleri pirinç ya da bulgurla pişirerek yapılan ve yoğurtla yenen yemek. 20. Küçük erkek kardeş... Turşusu yapılan bir tür yaban soğanı. G 1224 sayılı armağanlı bulmacanın çözümü ve kazananlar: 06.09.2009 tarihli bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu “Raziye / Melih Cevdet Anday” (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) kitabını kazananlar: ADANA’DAN: Turgut İkiz, Nihal Lara Tibet ANKARA’DAN: Tuncay Ataman, Ata Yavuzer, Bozkurt Şenler AYDIN’DAN: Melek Abaylı BALIKESİR’DEN: Mustafa Yılmaz BURSA’DAN: Sabit Günel ÇANAKKALE’DEN: Mustafa Özeler ÇORUM’DAN: Özgür Nazenin Renkli İSTANBUL’DAN: Ömer Lütfi Cömert, Mustafa Çevik İZMİR’DEN: Çiğdem Aydın KAYSERİ’DEN: Mehmet İnci, Aydın Uylaş MUĞLA’DAN: S. Lale Dimili, Halis Sepin ORDU’DAN: Ekrem Karadağ SAMSUN’DAN: Turgut Sayın, Özcan Kumaş SIVAS’TAN: Özge Özer, Yaşar Şencan ŞANLIURFA’DAN: Sadettin Gürsöz TEKİRDAĞ’DAN: Nihayet Fakıoğlu TOKAT’TAN: Arda Varış 1 F E Z A G Ü R S E Y K U A Z A R T A 2 R İ A Y E T R O R A T O R Y O R E B E R 3 A R A A T Ü R K O P O L A D R A H O M A 4 N E F T İ N İ R S A L İ Y E N K İ R A Z 5 Z N Z A R E N A Z L A V Z M A Y N A Z İ 6 L E A S İ N G L T A Z A T İ N A L K S L 7 İ İ F A İ G A G A K U İ Ü R E İ İ S İ S 8 S K İ S P İ S L U S K A N S M A L İ S Ü 9 Z O Ş Ç E N K O Z E R K Z O O S İ T Z L 10 T L T Ö R T A B İ R Z S E Y F E G Ö L Ü 11 12 K P O O R M Ç A A K Ş R Ü L F A T E E D R L İ A S O B S S D T O A N N G 13 E A A E R O B İ K A İ R T R İ Ş İ N Z Ü 14 M A N G I R N N A K K A R E T U N Z A R 15 A H S E N Z P Z T A N N A 16 L L A L Z B E N L L E D L 17 Ö Z İ İ R İ S İ Ş A T I R 18 Z İ H N İ D E R İ N İ R A 19 E L A Z Y E N Z A Ç M A K 20 R İ C H A R D B R O O K S 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 BRİÇ Faik Falay SATRANÇ GM Suat Atalık Sao Paulo’dan 3 S ao Paulo’yu bitirdik ve döndük. Gerek briç olarak gerek yaşam olarak bir sürü ilginçlikler gördüm. Briç olarak dünya şampiyonası bir kurtlar sofrasıymış. Kurtların yaşamlarını insanlar National Geografik benzeri BBO’dan seyretse de, gerçek kurtluğu, onların yaşamlarındaki yırtıcılığı bu vahşi bir ormanda yaşamadan göremiyor. Bu tür bir dünya yarışmasında iki temel yarışma oluyor. Birinci yarışma olan Bermuda Bowl’da üç katagoride, yani açık takımlarbayanlarsenyörlerde dünyanın en tepesindeki 22 ülkeyi temsil eden takımlar birbirleriyle maçlar yaparak topladıkları puanlar ile ilk sekize girmeye çalışıyorlar. İlk sekize girebilen takımlar aralarında nakavteleme şekliyle 6 maçlık savaşa başlıyorlar. Bizim takımımızla bu dünya yarışmasına Türkiye’nin ilk defa katılmasını sağlayabildiğimiz için mutluyuz. Ancak yarışmayı 12. bitirebildik ve ilk sekize kalamadığımız için de mutsuzuz. Takımımız Avrupa yarışmasında 1. olarak bu hakkı elde etmişti. Bu dünya yarışmasında da ilk sekize kalacağımızın umuduyla buraya gelmiştik. İlk sekize kalmayı başaran hiçbir takımı yenemedik. Avrupa şampiyonasında birinci olurken dünya şampiyonasına katılma hakkı kazanan altımızdaki 5 takımı da yenebilmiştik. Avrupa’dan gelen bu 6 takımdan dördü ilk sekize kalmayı başardı ve de sonuçta İngiltere ve Polonya finali oynadılar. Açık takımlarda Amerika ile İtalya, bayanlar katagorisinde de yine Amerika ile Çin final oynayan takımlardı. İkinci yarışmaysa her kategoride ilk sekize kalmayı başaramayan takımların katılma hakkı olan transnasyonal adındaki bir yarışma. Burada 70 kadar takım 15 maç yapıyorlar ama her maç sonrası çıkan sıralamada en yakın puana sahip iki takım savaşıyor buna “swiss maç” deniyor. 15 maç sonunda ilk sekize kalmayı başarabilen takımlar yine nakavteleme oynamaya kalıyorlar. Bizim takımımız bu yarışmayı 6. olarak bitirmeyi başardı ki bu bence çok zor bir olaydı. Dünyanın bir sürü dev oyuncularıyla oynadık ve de puanlarımızı devam ettirmeyi başardık. Bugüne kadar Türkiye’den hiçbir takım bunu başaramamıştı. Şansızlık, finalde 1. durumdaki takıma düştük ve elendik; başka bir takımla oynayabilsek belki de ilk dörde kalmayı başarırdık. Umudum gelecek yıllara! G Büyükusta 1. Kör pik vermiyoruz Batı konuştuğuna göre trefl empası da geçer gözüküyor, peki tehlike nerede? Trefl ruva Doğudaysa tehlike büyük trefliyi alıp karodan valeonlu oynarsa üç karo verip batarız. Çözüm var mı? Var, piki bırakın ikinci pik gelince alın elden trefl atın, şimdi trefl asını çekip trefli oynayın trefl ruva konursa çakın kozları bitirip yere geçin iki trefliye iki karo atıp oyunu yapın trefl ruva Batıdaysa trefliye bir karo atınca zaten oyunu yaptınız, karo asını almak zorunda bıraktınız. D Batı Doğu m J94 n 93 o J852 p K843 Herkes P m KQ10753 n6 o AQ10 p 752 üyükustalık unvanı satrançta erişilebilecek en yüksek mertebedir. 1900’lerde bir deyim olarak kullanılan büyükustalık, FIDE tarafından 1950’lerden sonra bir statüye bağlandı. Benim satranca başladığım 70’li yıllarda dünyada 50 kadar büyükusta vardı. 1994 yılında büyükusta olduğumdaysa unvana sahip olanların sayısı 350’ye ulaşmıştı. 2000’li yıllardan sonraysa FIDE’nin unvan almayı kolaylaştırmasından sonra bu sayı dört haneli rakamlara vardı. Unvan kazanan oyuncular için FIDE’ye hak kazanan oyuncuların federasyonlarının yüklü bir para yatırması gerektiğinden FIDE son 10 sene de unvanlara kazanç kapısı gözüyle bakıyor. Yapılan en önemli değişiklik 2200 reyting tabanı esas alınan norm sisteminde, FIDE’nin uluslararası reyting tabanını 1600’lere çekmesiyle reyting ve norm sistemlerinde uyumsuzluk yaşanmasıydı. Eskiden reytingsiz sayılan oyuncular bir anda norm hesaplarına tabandan girmeye başladılar. 1981 yılında Stuart Conquest Dünya 16 yaş altı şampiyonluğunu kazanınca FIDE yeni bir unvan daha ortaya çıkardı: FIDE Ustası. Başta 2300’ü geçip bir liste boyunca belli bir sayıda oyun sonrası bunu tutması unvana hak kazanmak için beklenirken FIDE son yıllarda bu şartı da kaldırdı. Böylece norm veren turnuvalarda oynanılan oyuncuların üçte birinin unvanlı oyuncu olması şartı da kolaylaşmış oldu. Ama getirilen en büyük kolaylık 5 sene içinde normların, oyuncu unvana ulaşamazsa geçersiz hale gelmesi kuralının kaldırılması ve ilk kez John Levitt’e uygulanan oyuncunun yaşamının herhangi bir anında 2500’ü geçmiş olması halinde gerekli normları da almışsa unvana hak kazanacağı uygulamasıydı. 1994’te bu mertebeye ulaşan ilk Türk oyuncusu olmamdan sonra 2005 yılında eşim WGM Ekaterina Atalık’ın da hem Türk vatandaşlığına hem de Türk reyting listesine geçmesiyle Türkiye hem bir erkek hem de bir bayan büyükustaya sahip oldu. Yine 2005 yılında TSF Ukrayna asıllı Belçika vatandaşı GM Gureviç’le anlaşıp bu oyuncu Türkiye adına oynamaya başlayınca sayı 3 oldu. 2007 yılında Çek Cumhuriyeti’nde önce Pardubitse Open’da sonra da Olomouc’da kapalı turnuvada iki GM normu alan IM Kıvanç Haznedaroğlu bu başarısını bu yıl Yunanistan’ın Girit Adası’ndaki Retimnon Open’da da tekrarlayınca normlarını tamamlamış oldu. FIDE listesindeki reytingi 2468’den ağustos ayında son KART TEKNİĞİ 1 m A86 n AQ5 o 764 p AQJ9 m2 n KJ108742 o K93 p 106 G 3n B 3m K 4n B Oyun: 4 n Atak: m K Oyun planımız nasıl olmalı? oynadığı open turnuvanın 3. turunda 2500’e çıkan Haznedaroğlu böylece kurallar gereği yeni Türk Büyükustası oldu. Şimdi Haznedaroğlu’nun 3. GM normunu aldığı turnuvadaki çetin bir mücadelesini inceleyeceğiz: GM Neverov (2561) GM Haznedaroğlu (2468), Retimno 2009 1. d4 d5 2. c4 c6 3. Af3 Af6 4. Ac3 dc4 5. a4 Ff5 6. e3 e6 7. Fc4 Fb4 8. 00 00 9. Ah4 Fg4 10. f3 Ad5!? 11. fg4 Vh4 12. e4?! (11. Vf3!) Ab6! 13. Fb3 c5! 14. Aa2 Fa5 15. dc5?! (15. d5) A6d7 16. Fe3 Fc7 17. h3 Vg3 18. Kf3 Vh2 19. Şf1 Ac6 20. Fg1 Ve5 21. Vc2 Kad8 22. Kd1 Af6 23. Ac3 a6!? (Er eksik olmasına rağmen siyah üstün.) 24. Kd8 Fd8 25. Vd1 Fe7 26. Ad5!? ed5 27.ed5 Kd8?!(27…Ae4! 28.dc6 Kd8 kazanır.) 28.d6 Ff8 29.Ve2 Ae4 30.Ff7 Şh8 31. Ve3 b6! 32. Fh2! Vh2 33. Ve4 Ae5 34. Kf5 Af7 35. Kf7 bc5? (35…Vh1! 36. Şe2 Vc1 kazanır.) 36. d7= Vd6 37. Ve8 Kb8 38. Şg1! h6 39. h4 c4 40. h5 c3 41. bc3 Kb1 42. Kf1? (Tek yol 42. Şf2! Kb2 43. Şg1!=) Vc5 43. Şh2 Kf1 44. d8V Vg1 45. Şh3. DEFANS 2 m A4 n Q107 o 53 p AJ10653 2. Bu el de yine Victor Mollo’nun geçen iki haftaki elinin benzeri fakat bu defa pikimiz 5 adet. İlk hafta ruva trefl oynamamızın doğru olduğunu, 2. hafta ruva dam trefl bizdeyken onör koymayıp yerin antresini öldürmemiz gerektiğini izah etmiştik. Bu defa ise trefliye küçük koymak doğru oyun, çünkü ortak alırsa zaten pik dönecek ve oyunu batıracağız. Her el ayrı değerlendirilmeli ve o ele yönelik defansı düşünmeliyiz. B P P m KQJ92 n 853 o 1076 p K7 K 1p 2p D P P G 1o 3 SA Oyun: 3 SA Atak: m K Bu defa Güney as piki aldı, karo as ele gelip trefl 8 oynadı nasıl defans yapalım? Dilek, öneri ve şikâyetleriniz için eposta adresim: faikfalay@gmail.com / http://faikfalay.blogspot.com Çok ilginç bir konum. Beyaz iki vezire sahip olmasına rağmen kayıp durumda. 45…Vf2!! (Savunma ve hücum.) 46. Ve5 (46. Şh2? Vf4 matla biter.) Kh1 47. Vh2 Kh2 48. Şh2 Vc5 49. Va8 a5 50. c4 Şg8 51. g3 Vc4? (51…Şf7 ile devam edip c ve a erlerinin değişimi için uygun an beklenmeliydi.) 52. Va5 Haftaya analize devam edeceğiz. G C M Y B C MY B