Katalog

8 MART 2009 / SAYI 1198 9 Özgür Yazılım Hareketi, Microsoft gibi dev şirketlerin hâkimiyetini tehdit ediyor... Bilişim titanlarına karşı özgür yazılım hareketi... DENİZ ÜLKÜTEKİN B ilgisi olmayanlar için hemen açıklayalım. Linux, tıpkı Windows gibi bir işletim sistemi. Farkı, bir tekel tarafından üretilmeyip, açık kaynaklı bir yazılım olması. Yani, bir Linux işletim sistemi edinmek için ücret ödemenize gerek yok, internet üzerindeki birçok kaynaktan bu yazılımı elde edebilirsiniz. Açık kaynaklı bir yazılım olması aynı zamanda Linux’un sırf üreticisi tarafından değil, kullanıcıları tarafından da geliştirilmesine olanak tanıyor. Bu bilgilerin ne önemi var diyecek olursanız; internet üzerindeki tekelleşmenin önüne geçilmesi Hakan Uygun. için büyük önem taşıyor. Türkiye’de de Linux kullananların oluşturduğu camianın kökleri 17 yıl öncesine kadar dayanıyor. Bilgisayar kullanımında kolaylıklar sağlayan Windows 95 piyasaya sürülmeden önce bile var olan Linux’un kullanıcılarının sayısı her geçen yıl biraz daha arttı. 2000’den beri de bir dernekleri var. Linux Kullanıcıları Derneği’nin (LKD) üyeleri ilk kez 1995’te düzenlenen Türkiye İnternet Konferansı’nda bir araya gelmiş ve özgür yazılım gönüllülerinin oluşturduğu bir sivil toplum örgütü ortaya çıkmış. Dernek üyelerinden Hakan Uygun genelde Gnu/Linux işletim sistemi etrafında örgütlenseler de tüm açık kaynaklı yazılım kullanıcılarına açık bir dernek olduklarını söylüyor. LKD’yi, “Doğası gereği teknoloji ve internetle haşır neşir, binin üzerinde kullanıcısı olan bir oluşum” olarak tarif ediyor. Temel amaçları ise Türkiye’de özgür ve açık kaynaklı yazılım kodlarının kullanımını yaygınlaştırmak. Derneğin internet sitesinde ftp.linux.org.tr adresinde bulunan dosya arşivi, Türkiye’nin en büyük özgür yazılım arşivi olma özelliğini taşıyor. ORTAK ÇALIŞMA... Linux’un ve diğer açık kaynaklı yazılımların kullanıcılara açık olması dünya çapında eşzamanlı bir geliştirme faaliyetini de beraberinde getiriyor. Kullanıcılar da bu noktada hata bildiriminden kodları geliştirmeye kadar önemli roller üstlenebiliyor. Hakan Uygun’a göre Linux ve emsallerinin kapalı kaynak kodlu yazılımlar karşısındaki en önemli üstünlüğü de bu. LKD’nin kodları geliştirmek için yaptığı birebir projeler olmamasına karşın birçok üye bireysel olarak dünya çapında yapılan çalışmaları destekliyor. LKD açık kaynak kodlu yazılımların gündeme gelmesinde etkili oluyor. Diğer yandan, Hakan Uygun’a göre bu yazılım taleplerinin dünya gündemine oturması da LKD’ye ilgiyi arttırıyor. Sırf bireysel çabalar değil aynı zamanda çeşitli vakıf ve şirketler de çalışmalar yürütüyor. Uygun çok sayıda organizasyon arasında Açık Kaynak Geliştirme Laboratuvarı, Apache Vakfı, Eclipse Vakfı ve Mozilla Vakfı’nı önemli kuruluşlar olarak gösteriyor. Türkiye ve bilişim teknolojilerinden söz açıldığında en önemli konulardan biri de sansür. İnternet sitelerine uygulanan sansür karşısında son birkaç ayda yine internet üzerinden kullanıcılar arasında yayılan “korsan” yöntemler, hukuk deyimiyle bu yasakları “metruk” hale getirdi. Ancak Uygun’a göre bu yöntemlerdense kalıcı çözümler için ortak mücadeleye yoğunlaşılmalı. Bu yüzden “İnternete Sansür Değil Sürat Gerek” ve “İnternetine Sahip Çık” kampanyalarını dernek bazında desteklediklerini söylüyor. G Microsoft cüceler ülkesinde Ö zgür yazılım hareketi, Microsoft gibi bilişim devlerini alt edebilir mi? Belki de bilgisayar teknolojilerinde önümüzdeki on yılın sorusu bu olacak. Ancak buna çok net bir yanıt verebilmek mümkün değil. Çünkü Bill Gates bu konuda ne kadar muhafazakâr olursa olsun birçoklarına göre Microsoft yazılımlarının da gelecekte açık kaynak kodlu hale gelmesi kaçınılmaz. Burada hemen akla gelen soru, ortadaki büyük pazar payının neye dönüşeceği. Ortalama bilgisayar kullanıcısı için özgür yazılımların dezavantajları hâlâ çok fazla. En önemlileri teknik servis desteği, kullanım yönlendirmeleri gibi standart konular. Kaçınılmaz olan gerçek açık kaynak kodlarıyla haşır neşir olmanın bilgi, birikim ya da en azından diğer kullanıcılar tarafından önerilen yönlendirmeleri takip ve uygulama yetenekleri gerektirdiği. Ancak bilgisayar günlük ve iş hayatında “zorunluluk” statüsü kazandığından beri kullanıcı seviyesinin bu yetilerden uzaklaştığını söylemek için bir istatistiki veriye ihtiyaç yok. Bakın Bill Gates 2005’teki bir röportajı sırasında özgür yazılım hareketi için nasıl bir öngörüde bulunmuş: “Bu endüstri her zaman bedava ve ticari yazılımların karışımından oluşacak. Bazıları yazılım diye bir işin hiçbir zaman olmaması gerektiğini söylüyor. Onlara göre gündüz berberlik gibi işler yapmalı geceleri ise kod yazmalıyız. Herhangi biriniz bu fikirleri ciddiye alıyor musunuz? Bu işte büyük harcamalar var ve işin ticari yanı da bu”. Mantıklı bir öngörü gibi görünüyor değil mi? Ancak Gates’in dediği gibi bilişim sektöründeki bu düzen devam edecekse, Microsoft’un var gücüyle mücadele ettiği şifre kırıcılar ya da korsan yazılımların da varlığını sürdüreceğini söyleyemez miyiz? G Asus 8.9 inç Netbook serisinin üretimini 2009’da durduracağını ve 10 inç’lik modellerin standart olacağını açıkladı. Windows 7 Beta için yeni güncellemeler bu hafta indirilebilecek. Aslında yeni özellik ya da düzeltme olmadığından buna güncelleme diyemiyorsak da denetleme ve doğrulanmasını sağlayacaklar. Bir betada taşınabilir cihazlar için (PDA, Windows tabanlı cep telefonları vb.) geliştirilen Windows Mobile 6.5. kullanıcılar tarafından çok istenen ancak birtakım sebeplerden ötürü konulmayan multitouch (çoklu dokunuş) özelliği; “keşke olsaydı” dedirtiyor. En önemlisi flash videolarının desteklenmesi ve şık bir arayüzünün olması. Rekabet Kurumu’nca yapılan bildiriye göre; Türk Telekomünikasyon AŞ tarafından ADSL bağlantısı için sabit telefon hattı olmasının zorunlu tutulmasının 4054 sayılı Kanun’a aykırı olduğu iddiası üzerine yapılan inceleme sonucunda: Türk Telekom’un telefon aboneliği olmadan da ADSL servisi vermesi gerektiği ve bu yöndeki düzenlemenin yapılması için 3 ay süre verildiğini internet sitesinde duyurdu. Fujitsu sabit disk üretimini Toshiba’ya aktarmayı kabul etti. Hazırlayan: BÜLENT COŞKUN KISA KISA Lukas Podolski için pamuk eller cebe... lman futbolcu Lukas Podolski’nin öyküsü 2009 başına kadar Die Toten Hosen isimli punk müzik grubunun “Bayern” isimli şarkısında bahsedilen genç yetenekten farklı değildi. Altyapısından yetiştiği FC Köln takımında parlamış, Avrupa’da birçok takımın transfer listesine girmiş, ama sonunda Alman futbolunun sevimsiz devi Bayern München’e trasfer olup, kırmızıbeyazlı takımın yedek kulübesinde çürümeye terk edilmişti. Önümüzdeki yaz sözleşmesi bitecek A Polonya asıllı futbolcu için FC Köln şartlarını zorlayarak Bayern’e 10 Milyon Avro’luk teklif yaptı ve eski göz ağrısını önümüzdeki sezon için yeniden kadrosuna kattı. Sonrasında kulübün resmi sitesinde Podolski’nin yüzü piksellere bölünmüş halde görüldü. Her pikseli 25 Avro’ya satan kulüp, en azından transfer parasının 1 Milyon Avro’luk kısmını kurtarmayı hedefliyor. Bakalım Kölnlüler, yerel kahramanları Podolski’nin kente dönüşüne ne kadar katkıda bulunacak. G YENİ ÜRÜNLER Kingston’dan 32 gigabaytlık bellek Kingston, son belleği 32 gigabayt CF Elite Pro’nun örtüsünü nihayet kaldırdı. Belleğin yazma hızı saniyede 20 megabayt iken okuma hızı 25 megabayta kadar yükseliyor. 32 gigabayt CF Elite Pro kart, fotoğrafçıların isteyecekleri her şeye sahip. 133X transfer hızını destekliyor. Kartın otomatik uyku modu, gereksiz pil kullanımının önüne geçiyor. CF Elite Pro, Türkiye’de henüz satışa sunulmadı. Ancak yaklaşık 150 dolar bir fiyatı olması bekleniyor. Bellek, ömür boyu garanti de sunuyor. şarkıyı analiz ederek, müziğin tarzını belirliyor ve bir dosyaya atıyor. Bu sayede sabit diskteki binlerce mp3 arasında kaybolmayı engelliyor. “12 Tone Analysis” teknolojisi tüm müzik koleksiyonunu 24 ayrı “mod”da kategorize edebiliyor. Yeni serinin siyah renkli modeli dahili Bluray Disc sürücüsüne sahip. Bu sayede kullanıcılar, modelin Xblack LCD ekranından High Defination filmlerin keyfini çıkartma imkânı buluyor. Sennheiser MM 50 Nokia iPhone kullanıcılarının büyük ilgi gösterdiği Sennheiser Communications’ın MM 50 kulaklığı Nokia kullanıcıları için özel olarak yeniden tasarlandı. Kulaklığın iyi tasarımıyla desteklenen üstün ses kalitesi, cep telefonundan müzik dinlemeyi, video izlemeyi ve oyun oynamayı hiç olmadığı kadar eğlenceli bir hale getiriyor. Sennheiser MM 50 bütünleşmiş mikrofonuyla sesi karşıya pürüzsüz bir şekilde iletirken, kablo üzerinde yer alan “Başlat/Bitir” tuşu, telefon görüşmesi ile müzik arasında geçiş yapmayı kolaylaştırıyor. Bas seslerdeki performansını Sennheiser Communications’ın ses kalitesinden alan Sennheiser MM 50 Nokia, kulağa tam oturmasını sağlayan üç farklı boy kulak yastıklarıyla birlikte geliyor. kontrol edecek gücü ellerinize veriyor. 3,5 inç boyutundaki dokunmatik ekran, tamamen yeniden tasarlanan yazılımı ile en çok kullandığınız komutları seçebilir ve bu komutları ekrana aktarabilirsiniz. Eğer film izlemeyi seviyorsanız, Harmony 1100’den filminizi izlemeye başladığınız andan itibaren “play” ve “pause” komutlarını ekrana koymasını isteyebilirsiniz. ASUS’tan üstün özellikte yeni bir anakart ASUS, X58 yongaseti tabanlı ROG (Republic of Gamers) Rampage II GENE anakartı duyurdu. Küçücük boyuna rağmen bu anakart ASUS’un Rampage II serisinin tüm temel özelliklerini üzerinde taşıyor: Korkusuzca RAM takabilmek için MemOK, işlemci hızını çabucak en yüksek düzeye getirebilmek için CPU Level UP ve son derece gerçekçi ses efektleri için SupremeFX XFi gibi üst sınıf özellikler bu anakartta da bulunuyor. Rampage II GENE’nin mükemmel overclock özellikleri, kararlılığı ve zengin ayarları, onun tam boyutlu (fullATX) anakartlarla bile rahatlıkla yarışabileceğini gözler önüne seriyor. Yeni RAM’ler takıldığında bilgisayar sistemi düzgün açılmazsa, kullanıcının yapması gereken tek şey sadece anakart üzerindeki butona basmak. Böylece MemOK otomatik olarak varsayılan ayarları yükleyerek sistemin doğru bir şekilde açılmasını garanti altına alıyor. Hazırlayan: HAKAN AKARSU hakana@cumhuriyet.com.tr Yeni VAIO’lar rengârenk Sony’nin modayı takip eden, kullanıcılar için tasarladığı yeni VAIO CS21 serisi, üstün teknolojiyi göz alıcı renkler ve sıra dışı tasarım ile bir araya getirerek, teknoloji ve modanın kesiştiği alanı keşfetmeye devam ediyor. Ayrıca modellerin renk bakımından uyumlu kılıf, çanta, mouse ve mousepad’leri de dâhil olmak üzere özel olarak tasarlanmış aksesuvarları, VAIO deneyimini zenginleştiriyor. Orijinal VAIO yazılımları, multimedya eğlencesi için kullanıcıların dosyalarını düzenleyebilmelerini sağlıyor. VAIO Music Box, 12 tone analysis teknolojisi sayesinde otomatik olarak Canon’dan film çekebilen PowerShot Canon, piyasaya sürdüğü 10 Megapiksel PowerShot SX1 IS ve PowerShot SX10 IS ile dijital kompakt fotoğraf makinesi serisini daha da güçlendirdi. PowerShot SX1 IS modeli, 10 Megapiksel Canon CMOS sensor, sürekli çekimlerde saniyede 4 kare ve 1080p (30 kare/sn) Full HD video çekim olanağı sağlarken, PowerShot SX10 IS modeliyle ise VGA film çekimi yapılabiliyor. İki fotoğraf makinesindeki video çekimler, geliştirilmiş CD kalitesi, stereo ses, optik zoomlama ve Yüz Tespiti Teknolojisi gibi özelliklere sahip. Kazandıran dokunuş: Logitech Harmony 1100 3,5 inç boyutundaki dokunmatik ekran özelliğiyle güçlü ev eğlence kontrolü sunan Logitech Harmony 1100 gelişmiş evresel kumanda satışa sunuldu. Avuç içi boyutundaki Harmony 1100 kumanda tek bir dokunuşla ev eğlence sisteminizi C M Y B C MY B