Katalog

R PAZAR 11 4/10/07 15:24 Page 1 PAZAR EKİ 11 CMYK 7 EKİM 2007 / SAYI 1124 Hazırlayan: SEDAT YAŞAYAN 11 16. Halk dilinde ayrana verilen ad... Trabzon'un bir ilçesi... Umman’ın plaka imi. 17. Asya’da yaşayan Türk soylu bir halk... Cam üretimi ve sanayide kullanılan soda külü. 18. Sumo güreşinde, “yokozuna”dan sonraki en önemli ikinci derece... Kuşların, “taşlık, konsa” gibi adlar da verilen midesi... Bir ilimiz. 19. Hintli kadınların kaşlarının arasına yapıştırdıkları süs... Boynuzu, yolu ve sakalı vardır. 20. Artvin’in Gürcistan sınırı yakınında bir yayla... Terzilikte “yırtmaç” anlamında kullanılan sözcük. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Zeytindağı”, “Çankaya”, “Yolcu Defteri” gibi anı, fıkra ve gezi kitaplarıyla tanınmış gazeteci ve yazarımız... Toplumda ya da bireyde ölçü ve değerlerin çökmesi ya da amaç ve ülkü yoksunluğu sonucunda oluşan dengesizlik durumu. 2. Çile durumundaki ipliği yumak yapmak ya da masuraya sarmak için kullanılan aygıt... Evropiyum elementinin simgesi... Mürver ağacı. 3. “Ben gelmedim için / Benim işim sevi için” (Yunus Emre)... Kent içinde ıssız yolda ölümle korkutarak yapılan soygunculuk... “Hava toprak gibi / Hava kurşun gibi ağır” (Nâzım Hikmet). 4. Emirlik, beylik... Dişi geyik... Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde bir yayla. 5. Eski Mısır’da güneş tanrısı... “Ali Ulvi ”: Özellikle “Dağ Başını Duman Almış” marşının söz yazarı olarak tanınmış şairimiz... Bir devletin ya da bir şirketin yönetimini birlikte yürüten üç kişilik topluluk... Çin felsefesinde, birbirini tamamlayan iki karşıt güçten biri (diğeri Yang). 6. Ayak direme... Tırpana balığına verilen bir başka ad... “O yer” anlamında kullanılan sözcük... İranlı kahraman Rüstem’in babasının adı... Rusçada “evet”. 7. Kimi yerlerde kadınların boydan boya örtündükleri çarşaf... Beyaz Rusya’da bir ırmak... Aynı şeyi elde etmek için çalışan kişi ya da gruplardan her biri. 8. İğne, iplik, baharat, zarf, kâğıt gibi şeyler satılan dükkân... Türkiye’nin plaka imi... Sürekli kadın peşinde koşan çapkın erkek. 9. “Toprak Allah’ın mülküdür, kimse onu elinde bulunduramaz; bağımsız olmayan bir ülkede cuma ve bayram namazları kılınamaz” gibi değişik görüşler ileri süren ve XIX. yüzyılda Hindistan’da kurulan bir İslam mezhebi... Bu haftaki bulmaca ödülünüz 6. Üniversite başkanı... Üye... Balıkçıların kullandığı bir tür halat... Japonya’da, 1100’lerde ortaya çıkan tüccar ya da zanaatçı loncalarına verilen ad. 7. Virgül biçimindeki bakteri... Ekolojide, bir canlının varlığını sürdürebildiği yaşama ortamının en küçük birimi... Islandığı zaman kolayca biçimlendirilebilen yumuşak ve yağlı toprak. 8. Eskiden kullanılmış, çeşitli nakışlarla işlemeli bir çeşit yelek... Yapmacık bir şekilde gülerek hoşa gitmeye çalışan kimseler için kullanılan sözcük... Kırklareli’nin Demirköy ilçesinde, “tabiatı koruma alanı” kapsamına alınan bir göl. 9. Aynı erkekle evli olan kadınların birbirlerine göre olan adı... Gemilerde üzerine üçgen yelken asılan eğik seren... “ atılır kalasından/Hak saklasın belasından/Köroğlu’nun narasından/Meydan gümbür gümbürlenir”... Tuzak, kapan. 10. Arka, geri... Rütbesiz asker... “ gerdan üstüne bir de ben gerek” (Karacaoğlan)... Kimi Afrika kabilelerinde krala verilen ad. 11. Yunanistan’da manastırlarıyla ünlü yarımada... Telsiz telgraf ile radyoyu bulan ünlü İtalyan mucit... Antalya’nın Serik ilçesinde bir şelale. 12. İşçi emeğinden mümkün olduğu kadar fazla yararlanmayı hedef alan bir üretim yöntemi... “Peygamberçiçeği, mavi kantaron” gibi adlar da verilen otsu bir bitki... Ateş. 13. Telefon sözü... Doğu Sibirya’da bir ırmak... Uzun şeritler durumunda bir deniz yosunu. 14. Hayvanların su içtikleri taştan ya da ağaçtan oyma kap... Deniz kuvvetlerinde bir rütbe. 15. “Bir kez gönül yıktın ise / Bu kıldığın değil” (Yunus Emre)... Bir ilacın yerine, o ilaçla aynı koşullarda ve aynı biçimde verilen etkisiz ve zararsız madde. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:................................................................................................................................................. Adres:.............................................................................................................................................. ........................................................................................................................................................ Tel:................................................................................................................................................. ARMAĞANLI BULMACA SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, “Tatlı Hayat”, “Sekiz Buçuk”, “Amorcord” gibi filmleriyle tanınmış İtalyan sinema yönetmeni... Halk dilinde tarladaki sebzeye verilen ad. 2. Balık avlamakta ya da odun taşımakta kullanılan büyük kayık... Yabancı... Samsun kentinin antik dönemlerdeki adı... Bir nota. 3. Bulgaristan’ın para birimi... Ağrı Dağı’na verilen bir başka ad... Ruhla ilgili olan, ruhsal. 4. Yoksullara yiyecek dağıtan hayır kurumu... II. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Japonlar tarafından kullanılan intihar uçaklarına ve bunların pilotlarına verilen ad... Teşhis. 5. Cıva elementinin simgesi... “ ettin göz ettin kandırdın beni” (Türkü)... İtici neden, güdü... Çorum ilinde ünlü bir höyük. 1122 sayılı armağanlı bulmacanın çözümü ve kazananlar: 23.09.2007 tarihli bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu “Marksizmin Marksist Eleştirisi/Demir Küçükaydın” (Versus Yayınları) kitabını kazananlar: ADANA’DAN: Hasan Lağap, Lazım Uluocak ANKARA’DAN: Ömer Sulukan ANTALYA’DAN: Elvan Koç, Faize Tügen AYDIN’DAN: Zehra Flozat BALIKESİR’DEN: Necip Işıtman BURSA’DAN: Sabir Günel ÇORUM’DAN: İbrahim Gösterir EDİRNE’DEN: Servet Çakmakçı ESKİŞEHİR’DEN: Timur Fırat ISPARTA’DAN: Memduh Bozbey İSTANBUL’DAN: Mustafa Akkaya İZMİR’DEN: Hatice Yalçın İZMİT’TEN: Mustafa Orkun KIRKLARELİ’DEN: Ali Şakir Kuru, Nilgün Kızıltaş MERSİN’DEN: Damla Hazal Saral, Feridun Gürgünoğlu MUĞLA’DAN: Hayriye Şatır SİNOP’TAN: Esen Olgunsoy SIVAS’TAN: Deniz Gökkaya, Mehmet Güleren TRABZON’DAN: Hamza Şahin ZONGULDAK’TAN: Nisan Kapucu. 1 O C T A V İ O P A Z A T E L O F O B İ 3 C İ R A N S T R A İ L T A R N K İ A P A A A N L E OM Z A O M İ 2 S A A T 4 A Z A 5 R E N K 6 7 8 W İ L M A G A A M M N E B U L İ R İ T İ N Ş İ R E T A Y D İ M A S R A K H E F E L E N E T N İ S Ş A Ğ 9 D İ N A M İ K 10 E D İ S O N İ H A L E 11 12 O E M İ E R T E M S K İ A N A A N N Ç K E B S A Ö N R A K F A F 13 Y A T U K U L E M A P İ 14 15 16 17 A B A Y R U Z Z M A P A N N İ O İ R A T Ş A K E M H İ M A A T E R K N E A N T R O A K Ç A Y 18 D E N A R 19 A L A M E C K E A K L A S F E A H T İ 20 R İ S A L E T H U S U F 1962’de intihar eden ABD’li sinema oyuncusunu belirtmekte kullanılan kısaltma... Başlangıçta yer alan... Sık gözlü ağ. 10. Mezopotamya’da kurulmuş eski bir krallık... Kaçak tütün... Ahırlarda iki hayvan yeri arasına bölmelik diye konulan kaim sırık. 11. Sıcak bölgelerde yetişen çok sert bir ağaç... İspanyolların sevinç ünlemi... Rubidyum elementinin simgesi... Yüzyıl... Hawaii inancında savaş tanrısı. 12. Lantan elementinin simgesi... Kimi bitkilerden elde edilen bir çeşit zamk... Sakarya’nın Akyazı ilçesinde bir yayla... Yumurtalık. 13. Afrika’da yaşayan bir antilop... Çikolata, şeker, su ya da sütle yapılan içecek... Denizcilikte çok durgun deniz ve havaya verilen ad. 14. Nikel elementinin simgesi... Arsenik... Kadında cinsel isteğin aşırı derecede artması. 15. Levrek balığının küçüğü... Erzurum yöresinde,gövdesi yenilen ya da turşu yapılan otsu bir bitki. 16. Kat kat çakıl ve kumdan oluşmuş yer kıvrımı... “Bir düşünür bu bahçelerde / Altın tüyü sonbahara uygun” (Ahmet Haşim)... Bir nota.. Küçük mağara. 17. “Eşik, kapı önü” anlamında eski sözcük... Gemi safrası. 18. Doğu Karadeniz'e özgü ipek başörtüsü... Tuzlanıp kurutulmuş yiyecek. 19. Közlenmiş patlıcan, yoğurt ve kıymayla yapılan bir yiyecek... Güneydoğu Asya’da yetişen, meşeye benzer bir ağaç. 20. “Örneğin içiyoruz, içimize bir karanfil düşüyor gibi” (Edip Cansever)... Aydın'ın Çine ilçesinde antik bir kent. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 L A N Y M E A R E U R D E İ N A E T A A L İ A K K U Ş N O R K E R L E Y K A N T Ü I E K Ü M R U İ S BRİÇ Faik Falay SATRANÇ GM Suat Atalık Vaha arayışı zordur İ nsanın bazen alıştığı bir düzeni, gün gelir yerle bir olur çöker gider, yalnızlık kapınızı çalar. Bu konuda örnek mi istersiniz çook, eşinizle aranız bozulur yalnız yaşamaya başlarsınız, briç partnerinizle aranıza soğukluk girer, artık turnuvalarda başkalarıyla oynamak zorunda kalırsınız, evet birilerini bulursunuz ama oyunların eski tadı yoktur, eski tartışmalarınızı başarı veya başarısızlıklarınızı özlersiniz, uzun zamandır emek verdiğiniz işiniz bir sebeple sona ermiştir, belki yeni bir işe başlarsınız ama yine de eski günlerinizin, birlikte çalıştığınız kişilerin özlemini taşırsınız, yani bütün bu durumlarda kendinizi çölde yolunu kaybetmiş hissedersiniz. Bir vahaya ulaşmak istersiniz, ne yöne baksanız kum görürsünüz, yeşil bir yerleşim alanı bulma isteği tüm ruhunuzu sarmıştır, bir süre yetecek suyunuz da var ama sonuçta suya, ormana, yeşile, denize erişmek de istiyorsunuz, ama ne yöne gideceğinizi bilemiyorsunuz. Yaptığımız en büyük yanlışlardan biri bence her sabah uyanınca farklı bir yön arayışıdır. İki gündür bu yöne gidiyorum, ulaşılacak bir yer bulamadım, bir de bu tarafı deneyeyim demektir. Bu düşünüş şekliyle belki de yıllar boyunca bir yere ulaşamazsınız, çölün ortasında dolanıp durursunuz, halbuki belli bir yön belirleyip o yöne doğru kararlı bir şekilde gidebilirseniz sonunda çölü geçip tüm benliğinizin özlediği bir yerleşim yerine ulaşacaktınız. Belki de yolunuzun üstünde tüm arayışlarınızı sona erdirecek suyu ve yeşili bol bir vaha bile bulabilirdiniz. Evet haklısınız başlangıçta doğru bir yön seçip o yöne doğru ilerleyebilseydik çölü çok daha kısa bir sürede aşmamız mümkün olacaktı, ama önemli olan bence çölü aşmayı becermek bunun için kısa veya uzun, doğru veya yanlış bir yönü belirleyip, yani yeni ortamınıza uygun düzeni kurup ilerlemektir. Briçte de kimi zaman ne yöne gitmemiz gerektiğini bilemiyoruz, kozları mı toplayalım yoksa çakalarla mı oyunu yapmaya çalışalım. Eğer iki yönünde başarı şansı varsa birini seçip uygulamak gerekir, bizi başarısızlığa iten en yanlış uygulama ise bir yöne doğru başlayıp sonra fikir değiştirip diğerini uygulamaya çalışmaktır. Bu yöntemle vahaya ulaşmanız mümkün değildir, ancak şansınız yardımıyla sizi suya ulaştıracak birini bulursanız o başka. Anand, Dünya Satranç Şampiyonu 1. Kart tekniği açısından önemli bir el. Şanslısınız trefl atak gelmedi, koz damının düşmesinin dışında bir şansınız daha var, kozdan çakalarla 7 löve yapmanız. Pik asını alınca pike çakarak başlayın sonra koz as ve ruva çekin koz damı gelirse sorun yok gelmezse karoları çekip yere çaktırmaya eldeki kozları da pike çakarak değerlendirmeye çalışın. Batı bir ara koz damını çakarsa yerin bir treflisi gider! Batı Doğu ? K83 ?4 ? Q10965 ? AQ87 KART TEKNİĞİ M 1 ? A1076 ? 10863 ? J2 ? 965 ?4 ? AKJ95 ? AK73 ? J104 Oyun: 4 ? Atak: ? Q ? QJ952 3 trefl kaybınız var koz da kaybederseniz batarsınız, kozu 9 sayıyoruz AK çekelim mi? yoksa empas mı yapalım? Nasıl oynamalıyız. ? Q72 ? 84 ? K32 DEFANS 2 ? 104 ? A9853 ? J73 ? 875 ? Q98632 ? J7642 ?5 ?K 2. Oynayan bir hata yaptı mı defansın bunu görmesi ve cezalandırması gerekir. Bu elde Güney bir tur fazla koz çekti bunun bedelini ödetmemiz gerekiyor. Güneyde AQJ trefl varsa zaten 7 yapacak demek ki eli ikili pik tek kör altı karo dört trefl ve trefliden ya dam ya da valesi yok. O zaman 4. trefliyi yere çakmasını önlersek iki trefl alarak batırabiliriz, trefl ruvayı atın! Batı ? KJ7 ? Q10 ? 942 ? J9642 Güney ? A5 ?K ? AKQ1086 ? AQ103 Oyun: 6 ? Atak: ? K Pik asını alan Güney önce kör ruvayı çeker sonra koz ası ve koz oynar valeyle yere geçer, defansı nasıl planladınız? Dilek, öneri ve şikâyetleriniz için eposta adresim: [email protected] exico City’deki Dünya Satranç Şampiyonası nihayet bitti ve Hintli Viswanathan Anand 9/14 (+4,=10,0) yeni Dünya Şampiyonu oldu. İlk 13 dünya şampiyonunu, Steinitz’den Kasparov’a kadar saymak kolay. Fakat daha sonra Kasparov’un FİDE sisteminin dışına çıkması ve FİDE’nin şampiyona sistemini hem de birkaç kez değiştirmesi Kasparov sonrası dönemde kimlerin dünya şampiyonu olduğunu hatırlamayı zorlaştırdı. 1993’te kurallar gereği Kasparov’dan bir önceki dünya şampiyonu Karpov’la Adaylar Turnuvası’nda en üst turda elenen Timman unvan maçı yaptılar ve Karpov bir kez daha dünya şampiyonu oldu. 1997’de FIDE sistemi değiştirdi ve çok oyunculu knockout bir turnuvanın galibiyle şampiyonun oynayacağı bir sisteme geçti. 1998’de turnuvanın galibi Anand’ı yenen Karpov unvanını korudu. 1999’da dünya şampiyonunun da knockout sistemi turnuvaya katılmasını FİDE kural olarak koydu ve Las Vegas’ta yapılan bu tarz ilk dünya şampiyonasını Rus Alexander Khalifman kazanıp unvanı aldı. Yeni Delhi 2000’de yapılan turnuvada finale kalan Anand, Shirov ikilisi Iran’ın başkenti Tahran’da karşılaştılar ve maçı rahat kazanan Anand ilk dünya şampiyonluğunu aldı. Buradan da anlayabileceğimiz gibi Anand 2. kez bu unvanı Meksika’da ele geçiriyor. 2001 yılında ise Moskova’da yapılan ve benim de katılıp ilk turunda elendiğim şampiyonada Ukraynalı Ruslan Ponomariov unvana ulaştı. Turnuva 2001 senesinin sonunda başlayıp 2002 ocağında bitmişti. 2002 ilen 2004 yılları arasında ise 1993’te Kasparov’un Short’la unvan maçını FİDE dışına çıkartabilmek için kurduğu organizasyonlarla FİDE’nin birleşme çabaları başladı. Bu organizasyonlardan Braingames’in unvan maçında Kramnik Londra’da Kasparov’u 8,56,5 yenince “karanlık tarafın” dünya şampiyonu oldu. Bir türlü Ponomariov diğer tarafla maç yapmaya ikna edilemeyince 2004’te Libya’da yeni bir dünya şampiyonası yapıldı ve Özbek Kasimdzhanov unvanı ele geçirdi. 2005 yılında birleşme gerçekleştirildi ve diğer tarafın dünya şampiyonu Kramnik’le kazananın oynayacağı bir dünya şampiyonluğu turnuvası vücuda getirildi ve Bulgar Veselin Topalov FİDE Dünya Şampiyonu oldu. 2006’daki maçta Topalov Kramnik’e unvanını kaptırdı. Özetlersek modern zamanın dünya şampiyonları: Kasparov, Karpov, Khalifman, Anand, Ponomariov, Kasimdzhanov, Topalov, Kramnik ve yine Anand diye gidiyor. 38 yaşındaki 1969 doğumlu Anand çocukluğunu babasının demiryollarındaki görevi nedeniyle Filipinler’de geçirdi. Daha sonra Madras kentine ailece döndüler. 1984 Selanik Olimpiyatları’nın 15 yaşındaki hızlı oynayan harika çocuğu Anand’ı dün gibi hatırlıyorum. Bilhassa 1991’de büyük bir aşama geçiren Anand son 15 senedir hep dünyanın en iyi 5 oyuncusundan biri oldu. Peki bundan sonra ne olacak? Gelecek sene Anand Kramnik’e karşı unvanını ortaya koyacak. Bunun yanı sıra FİDE bu peryodun kapandığını ve seneye yeni devrenin Dünya Kupası turnuvasından hak kazanacaklarla başlayacağını ilan etti. GM Mikhail Gurevich Avrupa Şampiyonaları’ndan bu sisteme girmeyi başarabilmiş tek oyuncumuz ve seneye dünya şampiyonasına kalabilmek için mücadele edecek. Prag’dan Arjantin’e alınan Dünya Bayanlar Şampiyonası’nda da ülkemizden sadece IM (WGM) Ekaterina Atalık dünya şampiyonluğu mücadelesi verecek. Şimdi son şampiyonaya dönüp son bir değerlendirme yapalım. İkinciliği son tur Aronian’ı yenen Kramnik (+3,=10,1)’le bütün turnuvayı 2. sırada götüren Gelfand (+3,=10,1) 8 puanla paylaştılar. Kramnik kendini bir kez daha ispat ederken Gelfand’ın yaptığı aşama takdire değer. 4. ise %50’yle yani 7 puanla Leko (+2,=10,2). Leko maalesef berabere bağımlısı imajını bu turnuvada da yok edemedi. Tek başına 5.’yse Svidler (+1,=11,2) 6,5 puanla oldu. Hemen hemen tüm turnuvayı galibiyetsiz son sırada götüren Peter son tur Grischuk’u yenince iyi bir finiş yaptı. 67 olan Morozevich (+3,=6,5) ve Aronian (+2,=8,4) 6 puan aldılar. Çok ilginç oyunlar çıkaran ikilinin, seyri büyük zevk verse de, bu tarz şampiyonaların gereklerini yerine getiremedikleri görüldü. Sonuncu ise 5,5 puanla Grischuk (+2,=7,5) oldu. 5 mağlubiyetinin 3’ü son 5 tura gelince Rus oyuncu ilk sıralardan son sıraya düştü. Bana sorulursa oyunlar ve mücadele en had safhada kaliteliydi ama Capablanca zamanından beri dikkat çekilen beraberlik sıklığı sorunu burada da kendini gösterdi.