Katalog

İDİL HİMMETOĞLU’NDAN ‘KOZMONOT APARTMANI’NDA İLGİNÇ BİR DAVET’ ‘Öyküde yazar, bir acı sihirbazı gibi sahneye çıkar!’ İdil Himmetoğlu’nun Kozmonot Apartmanı’nda İlginç Bir Davet (Metinlerarası Kitap) kitabındaki öyküleri, hem modern zamanın sokaklarında gezdiriyor hem de köy yaşamındaki olaylara götürüyor. Öyküler kendi dünyasını yaratan kahramanlarla zenginleşirken görmezden gelinen yaşamlar, parçalanmış aileler, alt ve üst sınıflar, sınıf çatışmalarına ilişkin izler, özellikle kadın ve çocuk kahramanlar aracılığıyla görünüyor. sinde kalan, ezilen taraflar. Özellikle azgeliş- HANDE MİR miş toplumlarda çocuklar da kadınlar da iste- medikleri ve pis işlerde çalıştırılır, Bedirhan Öykülerinizin merkez izlekleri: kadın- n karakteri de vejetaryen bir kebapçı çırağını an- lık ve erkeklik durumları, ilişkiler, aile, kar- latıyor. Kendi çemberinden, yırtmaya çalışsa deşlik, sınıfsal farklılıklar, apartman haya- da bunu becerebilmek çok da kolay olmuyor. tı, suç ve bellek... Bu izleklerin içerdiği etik Her zaman ait olduğu sınıf ona hatırlatılıyor. meseleler-ahlaki tartışmalar hakkında neler Öykü kişileriniz çeşitli ve derinlikli. Ge- n söylemek istersiniz? rilim ve çatışmalarından hareketle temel özel- Üçüncü sayfa haberleri gibi ne yazık ki likleri hakkında neler söylemek istersiniz? benimkiler. Toplumsal sorunlar öyküleri- Karakterleri yaratırken farklı psikolojik min merkezini oluşturuyor. Hayatım boyun- süreçleri derinlemesine vermeyi seviyorum. ca özellikle Cumhuriyet gazetesinin Anka- Onlar aykırı tipler hepsi toplumdan dışlan- ra Bürosu’nda gazetecilik yaparken ülkedeki mış karakterler. İyice sıkıştırıp debelenmele- öyküleri de olumlu etkiliyor. Şiir anlık duygulara hitap eder, pek çok sorunu gözlemledim. Kadınlık zaten rini, grotesk yollara sapmalarını istiyorum. roman ve öyküde kurgu ve anlatı daha yoğundur. İyi bir öy- başlı başına bir mesele. Psikolojileri iyice bozuluyor ama kolay ko- kü veya roman yazmak istiyorsanız şiirsellik büyük değer ka- Yurtdışındaki edebiyatta da konular hep lay pes etmiyorlar. Labirentten çıkmak için el- tar. Bu nedenle her üç yazın dalında dönerek çalışmak benim benzer çerçeveye oturur. Aile içi şiddet, haksızlık, taciz ko- lerinden geleni yapmak istiyorlar. Savrulmadan dimdik yol- için daha büyük keyif. nuları ne yazık ki sürekli gündemimizde. Biz yazarların gö- larına devam edenlerin “Memo” öyküsünde olduğu gibi be- Son olarak sizi çok etkileyen roman ve öykü karakter- n revi bu tartışmaları edebiyatın merkezine oturtmak, dünya- yaz bir ata binerek kurtuluşa koşmaları ise icten bile değil. lerini sormak istiyorum. mızı yaşanabilir hale getirmeye çabalamak. Uzun zaman çalıştıktan sonra nasıl bir duyguyla son Don Kişot’un Alanso’su, çocukluğumda okuduğum ve be- n Günümüzün temel yakıcı dertlerini öykü türü aracılı- noktayı koydunuz öykülerinize? ni en çok etkileyen karakterdir. Ortaçağa ait kitaplardan öy- n ğıyla görünür kılmaya çalışırken nelere dikkat ediyorsunuz? Öykülerimle fırtınalı denizlerde yolculuk ettim. Çoğu za- künerek bir gezgin şövalye kişiliğine bürünmesi, hayalpe- Bilmediğimiz, görmezden geldiğimiz yaşamlar, parçalanmış man gemim batma noktasına geldi. O insanların çaresizlik- rest direnişçi ruhu beni çok etkilemişti. aileler, alt ve üst gelir gruplarının özgün yaşam biçimlerini, leri içinde gidip geldim. Ben olsaydım ne yapardım diye Son dönem kadın öykücülerinden Deniz Eldam’ın Bunu sınıf çatışmalarına ilişkin izleri ve pis işlerde çalıştırılmaları- sorguladığım anlar oldu. Bazen yenildiler bazen tüm olum- Kimseye Anlatma kitabındaki Derin’in “derin kardeş sorun- na ilişkin zorlukları özellikle kadın ve çocuk karakterler ara- suzluklara karşın kurtulmayı başardılar. salını” çözme yöntemini, fettan şeytani ruh halini çok sevdim. cılığıyla görünür kılmaya çalışıyorum.Öykü, toplumdaki pek Şiir yazdığınızı ve bir roman taslağınız olduğunu bi- Kaybettikleriyle daha çok hırçınlaşan öfkeli huysuz bu tip n çok meseleye şifa olabilir, sorunlar daha çarpıcı bir akışla göz liyorum. Farklı türler arasında gidip gelmek ve karar ver- günümüz kadınlarından ters köşe hareketleri günümüz okur- önüne getirilebilir. Yazar bir acı sihirbazı gibi sahneye çıkar. mek nasıl bir deneyim? ları için çok etkileyici. En olmayacak eylemleri çat diye ya- Kadınlar ve çocuklarımız yaşam piramidinin en alt seviye- Şiirdeki imgelem dünyası, farklı sözcükler türetme olasılığı pan fütursuz özgür karakterler beni çok çekiyor. n MEHMET ALKAYA’DAN ‘Ne Kaldı Bizden Geriye’ tardığı nehir söyleşisi Ne Kaldı Bizden Geriye, Destek lı ikinci bölümde, Türk Si- ERENCAN MARTI Yayınları tarafından yayımlandı. lahlı Kuvvetleri’nde ör- gütlenmenin başlangıcını, ürkiye’de 1960’lı yıllarla esen özgürlükçü düşün- 50 YILA DAMGA VURAN 20 AY THKP-C ile verilen mü- ce rüzgârı, o dönemde Türk Silahlı Kuvvetleri’ni Mehmet Alkaya’nın anıları üç bölümden oluşuyor: T de etkilemişti. Bu rüzgar Hava Kuvvetleri Prole- cadeleyi, gerçekleştirilen İlk bölüm, “O Büyük Düşün Peşinde”, Mehmet ter Devrimci Örgütü’nün kurulmasına olanak sağlamıştı. eylemleri ve Sağmalcılar Alkaya’nın çocukluk ve ilk gençlik yıllarına, ailesine, Yurdun dört bir yanından, yüreklerinde vatan sevgi- ideallerine, Askeri Hava Lisesi ve Hava Harp Okulu dö- Cezaevi’nde yaşananla- siyle bir araya gelmiş gençlerin, Askeri Hava Lisesi’nde nemlerine odaklanıyor. rı, 1970’li yıllarla deği- başlayan antiemperyalist mücadelesi aynı mücadele ate- Askeri okula gitme kararını, “Ortaokulu bitireceğim şen ve dönüşen siyasi atmosferin etkilerini de şi ile tutuşan binlerce yürekle bir araya gelerek Türkiye sene yatılı okula gitmeye karar vermiştim, sınavlara gi- göz önünde bulundurarak aktarıyor. Halk Kurtuluş Partisi Cephesi (THKP-C) ile birleşmişti. recektim. Çünkü benden sonra okuyacak üç kardeşim da- Kitabın, “Faşizme Doğru Doludizgin” başlıklı son bö- Mehmet Alkaya, sosyalist subaylar tarafından kurulan ha vardı, babam dördümüzün okul masraflarını karşıla- lümde ise Mehmet Alkaya, Sağmalcılar Cezaevi’nden ve kısa ömrüne karşın, Türkiye’nin son 50 yılını önem- yamazdı” cümleleriyle ifade eden Alkaya, bu dönemde tahliye olduğu 1975 Mart’ından, Türkiye’yi 12 Eylül’e li ölçüde etkileyen eylemlere, mücadelelere konu olan ör- 27 Mayıs’ın ve 1965 seçimlerinde Meclis’e giren Türkiye götüren süreci deneyimleri ışığında değerlendiriyor. gütün önde gelen isimlerinden. İşçi Partisi’nin, kendi fikir dünyasını ve hava kuvvetleri Hem sivil hem de askeri kanattan yürütülen antiemper- içindeki yapıyı nasıl etkilediğini anlatıyor. TOPLUMSAL BELLEĞE KATKI yalist mücadelenin, bağımsızlık ateşinin, vatanseverliğin “Hikâyemin özgün yanı, hayatımın yaklaşık yirmi ayın- Ne Kaldı Bizden Geriye sadece kişisel bir hatırat de- tanığı Alkaya’nın anlatıları, yakın Türkiye’nin dönüşüm da yaşadıklarım. Bu yirmi ay, öncesi ve sonrasıyla, ne- ğil. Elrom’un kaçırılmasından 15-16 Haziran’a, Türk so- sürecini açıklayabilmek ve anlamlandırabilmek için bü- redeyse Türkiye’nin son elli yılına damgasını vurdu. lunun mücadele dolu yıllarına yaptığı tanıklık açısından yük önem taşıyor. Hikâyemin önemi burada, bu nedenle anlatılmasının ge- aynı zamanda yakın tarihimize ilişkin toplumsal belleğe Mehmet Alkaya’nın, Hasan Tahsin Benli ile yaptığı ve rekliliğine inanıyorum. Asıl anlatmak istediğim, ken- katkı sağlayan çalışma, siyasi ve toplumsal tarihine ilgi yakın tarihimizin darbelerle kuşatılmış, 27 Mayıs’tan 12 di hikâyemin arka planında yer alan, Türkiye’de o gün- lerde yaşananlar” diyen Alkaya, “Sancılı Yıllar” başlık- Eylül’e kadar olan sürecindeki bu önemli tanıklığını ak- duyan herkes için yetkin bir kaynak niteliğinde. n 30 Mayıs 2024 15