Katalog

Bu kitabın oluşma serüvenini biraz anlatmanızı Bülent Tarcan, Nevit Kodallı Yalçın Tura, Gürer istiyorum. Aykal, Leyla Gencer... O sırada Yapı Kredi’nin genel müdürü olan Biyografi kitaplarınız müzik tarihimize önemli katkıyı arkadaşımız Burhan Karaçam bana dedi ki “Bir müzik getiriyor. Biyografi yazmak, hele hele müzik alanında tarihi kitabı yaz, içine müzik örnekleri de koy. Biz de oluşan birikimi kitaba taşımak zor bir süreç. okuyarak / dinleyerek öğrenelim klasik müziği.” Kaynakları buluşturmanın ötesinde bir öyküyü İşte ilk baskılar YKY’den öyle yola çıktı. Uzun yıllar öne çıkararak belli bir tarihsel bakışla gündeme ve Marmara Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi’nde geleceğe taşımak o müzik insanının yaratıcılığına verdiğim “Zaman İçinde Müzik” derslerinde bu da el bir saygı duruşu. Üstelik sizin yazdığınız insanlarla kitabımız oldu. yakınlığınız oldu. Biraz bu süreçten ve o yakın anılardan da söz ‘ASIL BELİRLEYİCİ OLAN ZAMANDİZİNSEL eder misiniz? BİR BELKEMİĞİ OLUŞTURMAMDIR!’ Sevgili Feridun Bey, bu süreci anlatmaya kalksam o n Dünya müzik tarihine de bir “armağan” da ayrı bir kitap olur! niteliğinde bu kitabınız. İçeriğiyle, oluşturduğunuz Özetle, ilk kitabım Pan Yayıncılık’tan çıkan 25 yöntemle çağları / zamanları / insanları ve müziğin Türk Bestecisi’ni yazarken o sıralarda çok yaşlı bütün ekollerini buluşturan bir bakış üstelik. olan bestecimiz Kemal İlerici ile bir söyleşi yapmak Böylesi çalışmaların “zor” yanları vardır üzere Ankara’ya gittim. Meğer beni bir gün önce kuşkusuz. Sizin için asal belirleyici olan neydi? bekliyormuş. “Sizi bu camın önünde iki gündür Kitabın 9. baskısı Remzi Kitabevi’ne geçince “zaman muttasıl bekliyorum” demişti. dizinleri” ekledik. Rahmetli eşimin de büyük katkısı oldu bu araştırmalara. Kitap, bu dizinlerle yalnız “zaman içindeki ‘AHMET ADNAN SAYGUN ONUN İÇİN BİR müziği” değil, insanı çevreleyen tüm olguları kuşattı. KİTAP YAZMAMI İSTEMİŞTİ’ Örneğin; 1904’de Müzik dalında Puccini, Madam Necil Kâzım Akses kitap tamamlandığında 90 Butterfly’ı yazdı, Dvorak öldü, Cemal Reşit Rey doğdu, yaşındaydı ve artık yataktan kalkamıyordu. Ama Londra Senfoni kuruldu. ev halkının anlattığına göre başucundaki rafta Toplumsal olaylarda Mustafa Kemal ve arkadaşları duran kitabımı işaret ediyor, alınca da göğsüne gizli örgüt kurmaktan tutuklandılar, sorgudan sonra bastırıyormuş. serbest bırakıldılar. Transsibirya demiryolu hattı açıldı. Ahmet Adnan Saygun onun için bir kitap yazmamı, kayıtlarımızı Dağhan Baydur ile yaptık. Giderek kitap Edebiyat, resim, heykel, mimarlık ve felsefe bu bağlamda benimle konuşmak istemediğini nice dershanede referans kitabı olarak kullanıldı. dallarında Çehov’un Vişne Bahçesi, Conrad’ın söylemişti. Sonra bir uçakta yan yana düşmüştük. Nostramo’su, Frank Lloyd Wright’ın DD Martin Evi Nereye gittiğimizi anımsamıyorum ama uzun süre “KONSER ANILARIMI YAZACAĞIM. yayımlandı. Fovistlerin ilk sergisi açıldı. BİR DE ‘MİTOLOJİ MÜZİK’ PROJEM VAR” Saygun ile çok güzel bir sohbet yaptık. Ama ne yazık Sorunuza dönersek asıl belirleyici olan n Yazıp bir yerde bırakmayıp, zaman içindeki ki benim kitaplarım arasında yer almadı. zamandizinsel bir belkemiği oluşturmamdır. Sonra değişimi / oluşumu da her yeni basımda öne n Yeniden, yenileyerek yazmak sizin için ne boşlukları doldurdum. Şimdi her yeni baskıda önce o çıkardınız. Yaşayan bir kitap diyebiliriz bu anlam taşıyor? zaman dizinlerini güncelliyorum. çalışmanıza. Yeni heyecanlar getiriyor. Eski hataları düzeltip yeni Bize müziğin çoksesli serüvenini yansıtmanızı hatalar oluşturmazsınız. Ne yazık ki en titiz yayınevinde bile “‘ZAMAN İÇİNDE MÜZİK’, NİCE DERSHANEDE önemli buluyorum. Bundan sonraki seyirde neler hatalar kaçınılmaz. Kitabı yenileyerek basıma hazırlamak REFERANS KİTABI OLARAK KULLANILDI” var tezgâhınızda? inanın ki yeni kitap yazmak kadar zor. n Kendini geliştirerek tümleyen bir çalışma Bilirsiniz ben 23 yıl boyunca Boğaziçi Üniversitesi ‘MÜZİK İLE EDEBİYATI BİRLEŞTİREBİLDİMSE Zaman İçinde Müzik. Tarihsel bir seyre çıkar okur. Albert Long Hall’de konserler organize ettim. Önce NE MUTLU BANA!’ Ama her dönemin izlerini yansıtan müziklere de bana destek olacak profesörlerden oluşan bir komite n Müzikte kalmak, müzikte yazmak; hatta dönüp ulaşabilme, dinleyebilme olanağını veriyor. kurdum. Sonra çeşitli sponsorlarla dünyanın en büyük edebiyatta da o izlerden gitmek nasıl bir duygu Çok amaçlı/çok yönlü, deyim yerindeyse “işlevsel” sanatçılarını ALH’ye getirttim. Evin İlyasoğlu için? bir kitap. Her konser için ayrıntılı bir program yazardım. Yıllar boyu Cumhuriyet’e müzik yazıları yazarım. Bazen Kitabı kurarken böylesi bir amaç gütmüş Yalnız öğrenciler, mezunlar, öğretim üyeleri değil, o eleştiri bazen öyküsel bir anlatımla… Bazen gündemdeki müydünüz? çevredeki huzur evi sakinleri de otobüs tutup her hafta bir olayı ele alırım, bazen müzik tarihinin derinliğine dalarım. Evet, ilk başında müziği örneklemek için teyp konserlerimize geldiler. İşte o konserlerin anılarını Her bir yazımda öyküsel bir anlatım ararım. kasetlerimiz vardı. Sonra CD’lere dönüştü. yazmak için hazırlanıyorum. Bir de gönlümde yatan Yoksa sadece o konseri dinlemiş ve gazeteyi alan Bir şey daha eklemeliyim: İdil Biret ve eşi Şefik “Mitoloji Müzik” projem var. Beni en çok motive eden bir avuç insana seslenen yazılar olur. Ben o nüveden Büyükyüksel’e bu projemi anlatınca İdil’in o sıralarda konum bu. Onun da çatısı hazır. genelleşip yazımı daha alımlı kılmaya çalışırım. bütün kayıtlarını yapıp piyasaya süren Naxos firması Teodora’nın Düşmanları adlı kitabımla müzik konusunun ile bağlantı kurmamı sağladılar. ‘CEMAL REŞİT REY: MÜZİKTEN İBARET dışında bir kısa roman yazdım. Naxos yöneticileri de o tarihe kadar böyle bir BİR DÜNYADA GEZİNTİLER’... Şimdi o kitapla Ayla Erduran için yazdığım kitap “sesli çalışma görmediklerini söyleyip bana güç verdiler. n Cemal Reşit Rey: Müzikten İbaret Bir Dünyada kitap” formatında çıkıyor. Ve onlara yolladığım listeye göre bana örneklemek Gezintiler (İBB Yayınları) kitabınızın yeni basımı Müzik ile edebiyatı birleştirebildimse ne mutlu bana. n istediğim bütün yapıtların CD’sini yolladılar. İlk yapıldı. İlhan Usmanbaş, Necil Kâzım Akses, ‘MÜZİK ARAŞTIRMALARINDA BİLİMSEL YÖNTEM VE YAKLAŞIMLAR’ harles Darwin (1809-1882), “Bilim ve sanat, bir kuşun iki kana- Bu nedenle müziksel pratiklere ilişkin kavrayışlar için pozitivist C dı gibidir. Bu iki kanadı kullanabilen toplumlar uçar ve özgür olur- paradigmalardan farklı ve indirgemeci olmayan, bütünsel (holistik) lar.” der. Carl Sagan (1934-1996), bilimi, “bir bilgi yığınından fazlası, felsefeye dayalı yaklaşımlarla araştırmalar yapmak, araştırılan konunun bir düşünce şekli” olarak tanımlar. kendi bağlamından koparılmadan, hayatın içindeki varoluş biçimleriyle Howard E. Gardner (1934-), fizik vb. pozitif bilimlerin konularına ve doğal ortamındaki hâliyle kavranmasını sağlar. ilişkin kavrayışın şiir, resim, müzik, sosyoloji, psikoloji gibi alanlara Müzik Araştırmalarında Bilimsel Yöntem ve Yaklaşımlar (Editörler: dair kavrayıştan oldukça farklı olduğunu savunur. Doç. Dr. Ülkü Sevim Şen, Doç. Dr. Yavuz Şen, Doç. Dr. Şevki Özer Ak- Cahit Arf (1910-1997) ise bilim ve güzel sanatlar arasında pek fark çay / Nobel Akademi Yayıncılık) adlı incelemede, bilimsel araştırmanın olmadığını, sanatçının güzel duyguları görsel ve işitsel olarak çıkarma- genel özellikleri, sanat ve bilim yönleriyle müzik ve müzikte bilimsel ya çalıştığını, bilim insanının ise bunu mantıkla yaptığını, ikisinin de araştırmanın ilk üç adımı ile müzik araştırmalarında dikkat edilmesi ortak yanının doğayı kavrama olduğunu söyler. gereken etik ilkeler, müzik araştırmalarına özgü müziksel analiz yön- Dolayısıyla pozitif bilimlere ait kavrayış alışkanlıkları, estetik değer- temler (makam, usul güfte, form, vb.) ile sosyal bilimler araştırmaların- lere dayalı müziksel (ve genel olarak sanatsal) üretimleri ve uygulama- da da kullanılan yöntemlerden müzik alanına uygun olan nitel ve nicel ları kavramada hatalara yol açabilir. Çünkü sosyal bilimler gibi müzik- yaklaşımlar (alan araştırması, arşiv araştırması, hermenötik, anket/ölçek sel uygulamaların da doğası, pozitif bilimlerin doğasından farklıdır. geliştirme) ve analiz örnekleri sunuluyor. n 6 14 Eylül 2023