Katalog

Eleştirel bakmaya çağrı! Ute Wegmann, “Dostum Benim”de iki karakteri sahici ve gerçek bir arkadaşlığın, dostluğun oyuncuları kılarken sınır tanımaz koruyucu hallerimiz, ölçüsüz ve yalnızlaştıran “yasak”larımız, sevgi kılığına bürünmüş korkularımızla da yüzleşmeye çağırıyor. Dahası hayallerimizin ışıklı yolunun her şeye karşın yürünmeye değer olduğunu da fısıldıyor. Evet, şairin (Nâzım Hikmet) deyişiyle ciddi bir hayallerimizin ışıklı yolunun her şeye karşın Y. BEKİR YURDAKUL iştir yaşamak ve şakaya gelmez! Ne ki böylesine yürünmeye değer olduğunu da fısıldıyor. Evet, katı kurallara, yaşadığınız çağın / vardığınız yaşın fısıldıyor. Çünkü derdini bağıra çağıra demeye ir buluşmaya erken gelmişseniz ya da bekledi- “gereği” türünden sıkıcılıkları, tekdüzeliği ve dursa ezberini söylemiş olur yalnızca. ğiniz gecikmişse vaktin de geçmeyeceği tutar birörnekliği de dayatmaz elbette… Bizim olan Anlatının meydanında bizi karşılayıp B mı tutar işte… Hele de yetişkinler için… Ama zamana çocukluk heyecanlarımızı, meraklarımızı, kucaklayansa okulda düzenlenen yüzme yarışıdır. çocuklar, o sıkışık, çoğumuzun uflayıp puflama an- kuşku ve heveslerimizi katmanın önündeki Fritz’e göre Ben de yer almalıdır o yarışta. Ne ki ları için bile tutturacak bir oyun buluverirler hem de engelleri yıkmak, devirmek, geride bırakmak da o Ben, onu çepeçevre kuşatan yasakla sudan da kolayca. “Yedi, sekiz, dokuz.” ciddiyetin bir parçası olsa gerektir. Çünkü yine şair havuzdan da uzak durmalıdır. Oysa hayatın, çocuk Öykümüz böyle başlıyor. Ne güzel! Sanki perdenin bir (kulakları çınlasın Ataol Behramoğlu’nun) sözüdür, yüreklerin tasarısı yetişkin korkuların çok ötesinde ucunu kaldırıp sahneye başını uzatıyor kahramanımız. hayat armağandır hepimize… Yo, gönlümden ve uzağındadır. Canı sıkılmasın diye evin basamaklarına oturmuş, geçtiği için ya da bir hevesle yazmadım şu son İki kafadar yakaladıkları “denetim dışı” her anlarını geçen beyaz arabaları sayıyor. Üstelik beklemenin paragrafı; Dostum Benim’in çığlığından yakalayıp hedefe doğru koşuları için harcarlar. Yarışma günü, çok da saçma olduğunu bildiği halde. Ben’i bekliyor. sözcüklere çevirdiklerimdir onlar da. şaşkın bakışlar altında ve her ikisi de havuzdadır. Tenis oynamaya gidecekler… Gelin görün ki ne iyi yüzücü Fritz bu kez en ciddi “Ben, tenis oynamayı bilmiyor ama ona öğretmeye ‘KORUMA’NIN VARDIĞI YASAKLAR rakibi Ali’yle başa çıkabilecektir ne de Fritz birincilik söz verdim. Sonuçta o benim en iyi dostum.” Ben, Bir vadinin yamacından derinine, yılların basamağındadır. Ama yasaklar/koruyuculuklar “Fritz’in en iyi dostu. Fritz kim mi? Fritz benim.” ezberiyle sakince süzülen bir derenin verdiği hapishanesi geride kalmıştır. İyi kitaplar yalnızca Kahramanın, karakterin tanıtımı, kimliğinin açık huzurla akıp giden macerayı size bırakıp kahraman hoşça vakit geçirmemizle yetinmezler, ne zamandır edilmesi için ne hoş bir yaklaşım. ve karakterler üzerinden birkaç tümce daha unuttuklarımızı akıl defterimize yeniden ve daha sağlam Kitap üstüne notlarımın arasına girip şunları kuralım ki Wegmann’ın meramına ilişkin birkaç yazmamız için de çağrıdırlar. n yazayım bir kıyıcığa: ipucu daha aktarmış olalım. Dostum Benim, baştan sona aynı yalınlık, yakınlık Annesi İngiliz, babası Alman Fritz’in, “Annem İngiliz Dostum Benim / Ute Wegmann / ve sıcaklıkla akıp gidiyor. Okuru kucaklayan, hem olunca benim de anadilim İngilizce oluyor” sözleri Resimleyen: Sabine Wilharm kendisinin o benzersiz/ biricik çağına hem de Ben’le bir yana sahi anadilimiz hangisidir? Doğduğumuz / Çeviren: Belgin Amann Fritz’in her an kendinizi orada duyumsayacağınız toprağınki mi, annemizin konuştuğu mu? Üzerinde / İlksatır Çocuk / 174 s. / dünyasına taşıyan her anıyla bir kıymet taşıyorsa yapıt, durmaya / düşünmeye değer bence… 10+ / 2022. elbette öncelikle yazara gönül dolusu teşekkürümüz var. Ben, kalp kapakçıklarından biri eksik doğunca Ne ki sayfalarında sevinçle dolaştığımız, zamanı daha bebeklikte ciddi bir ameliyat geçiriyor. unuttuğumuz bir anlatı anadilimizden başka İyileşiyor ama gelin görün ki annesi, pazartesi bir dilde kotarılmışsa onu dilimize aktarırken sabahından pazar gecesine, boğucu bir titizlikle yakaladığı içtenlik ve sıcaklık dolayısıyla “koruyor” oğlunu ya yeniden hasta olursa Türkçeleştiren dostumuzu da unutmamalıyız. korkusuyla. Ben, yalnız ve ancak okulda Öyleyse şuracığa Belgin Amann için kocaman bir soluk alabiliyor. eline sağlık çığlığı bırakıp dönelim kaldığımız yere / Evet evet, sabah erkenden başlasa, gün sözün başına… boyu tahta sıralarda oturulsa da soluk alıyor okulda Ben. Çünkü en iyi dostu GÜNDELİK HAYAT İÇİN ENFES BİR ELEŞTİRİ Fritz, ona her şeyi öğretmeye kararlı. Aslında ciddi ama bir o kadar da güler yüzlü bir Dahası sevginin, farkında bile gündelik hayat eleştirisi olan Dostum Benim, adıyla, olmaksızın ördüğü engelleri girişiyle yakaladı beni: Bir yanıyla kendi “boş”a düşmüş, aşması için her an beklemek zorunda kaldığım zamanlarımda ne yaptığımı yanında durmaya anımsarken ansızın “zamanda yolculuk”la zaman azimli… Öyle de içindeki iyi dostlarımla buluşmalara koştum. yapıyor. Yardımlarını gördüğüm, yardımcı olduğum, oyunlarda nasıl yitip gittiğimi bile anlayamadığım dostlarım / BAŞTAN arkadaşlarım sıra sıra çıkıp geldiler. Sonra o boş SONA SAHİCİ zamanlarda benzer oyunları hâlâ oynamalarımla Wegmann, iki buluştum. Bence Wegmann haklı! Eğer her anınızı bir karakteri sahici oyuna çevirmeyi, yeni ve farklı bir oyunun bir parçası ve gerçek bir yapmayı becerebiliyorsanız içinizdeki çocuk soluk arkadaşlığın, dostluğun alıyor, onu -başta kendiniz- kimselerin öldürmesine oyuncuları kılarken sınır tanımaz izin vermemişsiniz demektir. koruyucu hallerimiz, ölçüsüz ve Okuyun bence Dostum Benim’i ve çıkıp çıkıp nerelere yalnızlaştıran “yasak”larımız, sevgi gittiğinizi (umarım öyledir… belki de gidemediğinizi; kılığına bürünmüş korkularımızla oyunlara kapıları çivilediğinizi) kendiniz görün. da yüzleşmeye çağırıyor. Dahası Desen: SABINE WILHARM 16 14 Eylül 2023