Katalog

ROGER PRICE’TAN ‘KISA FRANSA TARİHİ’ Fransa’nın bin yıllık dönüşümü! Çalışmalarıyla ağırlıklı olarak 19. yüzyıl Fransa tarihine yoğunlaşan Roger Price, Kısa Fransa Tarihi’nde (Çeviren: Özkan Akpınar / Kronik Kitap) bu kez Fransa’nın Orta Çağ’dan 21. yüzyılın başlarına kadar uzanan yaklaşık 1000 yıllık uzun tarihini siyasal, toplumsal, ekonomik ve kültürel boyutlarıyla bütünlüklü bir çerçevede ele almaya girişiyor. Bu uzun süreçteki karmaşık gelişmeleri sentezlemeye çalışan Price, modern Fransa’nın nasıl ortaya çıktığını tartışıyor. Kısa Fransa Tarihi’nde Seine Nehri’nin alüvyonlarında Fransız bir çiftçiyle çift sürecek, Robespierre’le İhtilal Fransası’nın sokaklarında dolaşacak, Napoléon’la fetihlere çıkacak, de Gaulle’le çetin direnişlere katılacak ve Jacques Chirac’la Avrupa siyasetinin kalbine dalacaksınız. şü, peşi sıra gelgitlerle imparatorluk ÖZKAN AKPINAR ve cumhuriyet dönemleri, iki büyük savaş ve sonrasındaki yeniden yapı- SİYASAL, TOPLUMSAL, lanma dönemi, sanayileşme ve kent- EKONOMİK VE KÜLTÜREL leşme gibi büyük çaplı siyasal, top- BOYUTLARIYLA FRANSA! lumsal, ekonomik ve kültürel geliş- Çalışmalarında ağırlıklı olarak melere odaklanılıyor. 19. yüzyıl Fransa tarihine yoğun- Fransa’da 19. yüzyıldan itibaren laşan Roger Price, Kısa Fransa giderek belirginleşen büyük dönü- Tarihi (Çeviren: Özkan Akpınar / şümü ve bu dönüşüm sonucunda mo- Kronik Kitap) adlı incelemesinde dern Fransa’nın ortaya çıkışını ana- bu kez Fransa’nın Orta Çağ’dan liz ediliyor. 21. yüzyılın başlarına kadar uza- Modern bir kitle siyasetinin doğu- nan yaklaşık bin yıllık uzun tari- şuna sahne olan bu dönemde siya- hini siyasal, toplumsal, ekonomik sal reform yanlıları ile buna direnen ve kültürel boyutlarıyla bütünlük- kesimler arasındaki mücadele de bu lü bir çerçevede ele alıyor. bölümün önemli temaları arasında Bu uzun süreçteki karmaşık ge- yer alıyor. lişmeleri sentezlemeye çalışan Pri- Bu dönem boyunca yaşanan si- ce, aslında modern Fransa’nın nasıl yasal ve toplumsal mücadeleleri ortaya çıktığını tartışıyor -ki kendi- Fransa’da ortaya çıkan iktisadi dö- si de asıl amacının bu olduğunu be- Erken Modern Dönemde Fransa” başlıklı ilk kısmı ise nüşümle, özellikle de sanayileşme ve kentleşmeyle ilişki- lirtir- ve bu gelişim sürecinin itici gücü olarak farklı si- kendi içinde üç bölüme ayrılıyor. lendiren Price, farklı toplumsal zümre ve gruplar arasın- yasal ve toplumsal aktörler arasındaki iktidar mücadelesi- Bu bölümde Orta Çağ’da Fransa adını taşıyan bir dev- daki mücadelelerin uzun vadedeki siyasal yansımalarını ne odaklanıyor. letin ortaya çıkışından Fransız Devrimi’ne kadar geçen da yetkin şekilde açıklıyor. Öncelikle 20. yüzyılda tarihyazımında ortaya çıkan süreçte ülkenin sosyo-politik gelişimini ele almayı amaç- metodolojik ve kuramsal tartışmaların bir muhasebesini AVRUPA’DAKİ OTORİTERLEŞME VE layan Price, feodal bir monarşinin ve zümrelere dayalı yapan Price, Fransa’nın uzun dönemli tarihini yazarken ANTİSEMİTİZM EĞİLİMLERİNİN ETKİSİ! bir devlet yapısının oluşumuna etki eden siyasal, toplum- çeşitli bileşenler arasındaki ilişkiyi bir arada değerlendir- Kitabın güçlü yönlerinden biri de Fransa’daki tüm bu sal ve ekonomik gelişme ve etkenleri tartışmaya açıyor. menin, devlet ile toplum arasındaki etkileşimi vurgula- dönüşüm sürecini 19. ve 20. yüzyıl Avrupa tarihi bağla- Ağırlıklı olarak tarıma dayalı kırsal bir dünyanın tasvir manın önemine dikkat çekiyor ve bu şekilde Fransa tari- mına yerleştirmeye çalışmasıdır. edildiği bu bölümde, rakip siyasal ve toplumsal aktörle- hini “büyük adamların tarihi” olmaktan çıkarmanın ge- Örneğin, yazar iki büyük savaş arası dönemde ve İkinci rin ekonomik ve insani kaynaklar üzerinde denetim kur- rekli olduğunu belirtiyor. Dünya Savaşı sırasında Fransa’da yaşanan siyasal müca- ma mücadelesi ve bunun sonucunda bir Fransa devletinin deleleri (aşırı sağcı örgütlerin yükselişi ve bu tehdide kar- ‘ORTA ÇAĞ’DA VE ERKEN MODERN oluşumu irdeleniyor. şı bir halk cephesinin kurulması) aslen Fransa’nın kendi DÖNEMDE FRANSA’ Yazar modern Fransa’nın oluşumunu açıklama çaba- ‘İKİLİ DEVRİM: MODERN VE ÇAĞDAŞ FRANSA’ iç dinamikleriyle açıklasa da, Avrupa’daki otoriterleşme Kitabın en güçlü bölümü olan “İkili Devrim: Modern ve antisemitizm eğilimlerinin etkisini de göz ardı etmiyor. sı doğrultusunda kitabın yaklaşık dörtte birinde Orta Çağ ve modern öncesi dönemde Fransa tarihi üzerinde durur- ve Çağdaş Fransa” da kendi içinde kronolojik olarak sı- Kronik Kitap’ın Kısa Tarih Dizisi’nin bir parçası olarak, ken, dörtte üçünde çağdaş Fransa’yı inceliyor. ralanmış beş bölümden oluşuyor. akıcı bir dille yanı sıra çok sayıda görsel malzeme, tablo Bu bölümde Fransız Devrimi’nden François Hollande’ın ve zengin bir kaynakçayla yayımlanan Kısa Fransa Tarihi Genel okuyucu kitlesine hitap eden inceleme tam da bu nedenle birincil kaynaklardan çok ikincil literatüre daya- 2010’larda cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmasına kadar hem Fransa tarihine ilgi duyan genel okuyucu kitlesi hem de tarih öğrencileri için yetkin bir kaynak niteliği taşıyor. nıyor. İki ana bölümden oluşan kitabın “Orta Çağ’da ve geçen sürece; yani devrim, Napoléon’un yükselişi ve çökü- n WALTER BENJAMIN’DEN ‘PARALIPOMENA’ amamlanmamış bir eserin ilk notları ve yıllar mana, “Tarih Kavramı Üzerine” metnine yapılan sonra yazarın eserinden ayrılırkenki son not- ekler, durgunluk halinin diyalektiğinden türeyen T larından mürekkep bir kitap Paralipomena gelenek fikrini tartışan tezler ve Hessel’in kitabına (Çeviren: Murat Erşen / Ketebe Yayınları). yazılmış bir önsöz eşlik ediyor. Arasında binlerce sayfalık Pasajlar Çalışması’nı Henüz bir eserin mutlak bilmesi içinde sunul- barındıran parantezin iki ucu. Walter Benjamin’i, mamış ve bu tarz bir bütünlüğe kavuşmadığından Franz Hessel’in Berlin gezintisinden ilham alıp Pa- tekrar eden, dağınık halde bulunan ama Walter ris pasajlarına düşüren o ilk andan, saldırmazlık Benjamin’in teorisi için kilit roller üstlenen frag- paktının imzalanışıyla umut ilkesinin yeni konumu- manlardan oluşan bir minyatür fikirler sergisi Para- nun saptandığı o son ana uzanıyor. lipomena… n Yazarının tarih kavrayışına uygun olarak kronolo- jik halde aktarılmamış bu notlarda, Mesih’in Paralipomena / Walter Benjamin / Çeviren: dar kapıdan girişini gözeten teolojik politik frag- Murat Erşen / Ketebe Yayınları / 56 s. / 2023. 18 14 Eylül 2023