Katalog

MERHABA zgürlük düşüncesini ka- natlandıran, savaş çağı- Ö nın yansılarını içeren, İspanya İç Savaşı, İkinci Dünya Savaşı, barışı ve insanı savunan tutumunu, insanın yaşama Tiyatronun delileri direncini taşıdığı ölümsüz ya- pıtları ve duygu dünyasının sır- Haldun Taner’in Tomas Fasulyeciyan’a söylettiği, “Zaten aktör dediğin nedir ki?” diye başlayan lı yanlarını olduğu kadar özellik- tiradı vardır ya, sahi nedir aktör? Bir deli; göze girerken göze alan ama göze alırken bile göze giren, le bir “savaş pilotu” olarak edin- diği deneyim, uçuş gözlemlerinin bunları bir deha olarak adımlarken de “Bunca delilik ancak dehayla olur” dedirten derviş… yansıdığı eşi Consuelo’ya yazdığı Mektuplar ile Antoine de Saint- 910’da henüz yirmi bir yaşındaki Exupéry kapağımızda. Charlie Chaplin, İngiltere’den Feridun Andaç’ın yazısı… Alev Coşkun, kısa bir sü- 1yola çıktığında gemide “tırab- re önce yitirdiğimiz A. Munis zana doğru koş(ar), şapkasını çı- Armağan’ın son araştırması Siya- karıp savur(ur) ve şöyle bağır(ır): si, Ekonomik ve Sosyal Yönleriyle ‘Amerika, seni fethetmeye geliyo- Aydınoğulları’nı inceliyor. rum! Her erkek, her kadın ve her Ali Ekber Ataş, “Toplumsalcı Türk çocuk benim ismimi haykıracak - Şiiri’nde Cézanne’ın çağdaşı bir us- Charles Spencer Chaplin!’” ta” başlıklı yazısında, aramızdan Yukarıdaki satırları Peter ayrılışının 8. yılında usta şair Me- Ackroyd’un Charlie Chaplin (Çev. tin Demirtaş’ın (17 Mart 1938-27 Ahmet Eliuz, Alfa, 2022, 55, 56) Eylül 2014) şiirini inceliyor. adlı biyografik yapıtından aktar- Şükran Soner, Celal Pamukçu’nun dım. Bu, tutkuyla sarmalanan öz- Balkanlar’dan, Anadolu’ya insan- güvenli delilikle deha eşliğini göz- lık tarihine kazınan gerçeklerden ler önüne seriyor aynı zamanda. bir demet sunduğu romanı Kayıt Bütün bu niteliklerinden ötürü, Türkiye’nin kendince yoğurup onu hikâyenin kahra- Gelin biz, kendi dehalarımıza göz ata- Dışı Yaşamlar’ı irdeliyor. son yarım yüzyılında varlığını gerek toplum- manı yaparken dolayımlı yolla özöyküsel lım kuşbakışı. Ayşegül Yüksel’in “Gen- Nurbanu Kablan, Latife Tekin’in sal gerekse siyasal ilişkilenişler aracılığıyla anlatı yanılsaması yaratabiliyor başarıy- co Erkal’ın Dostlar Tiyatrosu Serüveni” kadim bir aşk duygusunun izin- yansıtan, ülke tarihinde önemli bir madde la, içli, şakacı dupduru kucaklıyor. Böy- den gittiği romanı Zamansız’ı de- alt başlığıyla sunduğu Güneşin Sofrasın- başlığına dönüşen konumuyla bir kuram- le olunca “Ankara’da papağanın kafesi- ğerlendiriyor. da (Kırmızı Kedi, 2019), Zeynep Miraç’ın cı gözüyle de bakılabilir elbette Genco’ya. ne gir(mesini) gözlem yapmak için” (99) Levent Tayfa, Maxim Biller’in “Sahneye Adanmış Bir Ömür” üst başlı- Bir eylemci elbette, Cumhuriyetin ay- Metin’in ağzından okumuş gibi oluyoruz. yazar ve ressam Bruno Schulz’un ğıyla kaleme aldığı Metin Akpınar (Mundi, dınlanma tarihinin görece göstereni. Ni- Gerek Genco gerekse Metin, yaşam- 1938’de Thomas Mann’a yazdı- 2022), bizi yerimizden çıkarıp bir tanıklı- tekim Ayşegül’ün belgelemeye dayalı bu larıyla, yaşama biçimleriyle, tuttukları ay- ğı hayali bir mektupla gelişen ro- ğın peşine takıyor. geniş açılı, çoksesli anlatısı, bunu apaçık nayla bizi kendimizle de yüzleştiriyor. Ti- manı Bruno Schulz’un Zihninin Her an yaşamımızda yeri olan, evimizin ortaya koyabiliyor. yatromuz iyi ki böyle delilere sahip! İçinde’yi inceliyor. insanlarından biri haline gelen, yakından Y. Bekir Yurdakul, Luigi tanıyormuşuz gibi bakarken ama hiç mi METİN AKPINAR: ALBERT CAMUS: İLLE TİYATRO, Ballerini’nin sevginin gücünü, hiç tanımadığımızı kavradığımız iki sanat- ‘SAHNEYE ADANMIŞ BİR ÖMÜR’ UYARLAMALARLA DA... karşı çıkmanın erdemini, merakın çıyla buluşuyoruz. Zeynep Miraç, Metin’i başkarakter Bizde daha çok romanları öne çekilip yaratıcılığını imlediği distopik öy- yaptığı öykülemeyle bir yaşamöyküsü ro- düşünsel verimi de yine bu yolla bilinen, küsü Mira Her Şeyi Bilir’i merce- GENCO ERKAL: manı kuruyor. O zaman Metin, okuduğu- hatta yapıtlarının varoluşçu felsefeyle iliş- ğe alıyor. ‘GÜNEŞİN SOFRASINDA’ muz hikâyenin “esas oğlan”ı oluyor ister kisi popülerlik gözlüğüyle alınan Albert Meral Sayın kaleme alıp yayım- Ayşegül Yüksel, yapıtını Dostlar ladığı kitabı Kemana Adanmış Bir istemez. Yer yer hüzünlü ama fırlak ko- Camus, tiyatrodaki getirileriyle üzerinde Tiyatrosu’nun ellinci yılına özgülerken ge- Ömür’de usta sanatçımız Suna mikliklerle de örülü öte yandan. durulması zorunlu bir imza. niş yelpazede altmış yıllık tiyatro geçmi- Kan’ın sanat yaşamı ve anılarını Biz bu anıları okurken bir yandan da Camus’nün Can Yayınları tarafından okur- okuyucularla buluşturuyor. şine dönük bütünlüklü yaklaşımıyla bir Metin’in doğumdan çocukluğa, ergenlik- la buluşturulan “Bütün Oyunları” dizisinin Güncel, Vitrindekiler ve Mus- Genco Erkal ansiklopedisi koyuyor orta- ten yetişkinliğe kişisel tarihi üzerinden İkinci beş oyununa daha önce değinmiştim. Bu tafa Başaran’ın hazırladığı Bul- ya. Büyük bir kararlılıkla adım attığı tiyat- Savaş yıllarının yol açtığı sıkıntıları, 1950’le- kez uyarlama iki oyununa daha yer açma maca köşelerimiz ile düşün trafi- royu sürdürmesi, bunun yol açtığı sıkın- rin baskıcı ortamlarını, 1960 sonrası yaşa- gereği duydum: Berna Günen çevirisiyle şu ği sürüyor! tıları göğüsleyip eylemini kutsal bir yürü- maya koyulduğumuz çoksesliliğin toprak- yakınlarda (2022) andığım dizide yer alan İyi okumalar... yüşe çevirmesi bile kuşkusuz başlı başı- larımızda nasıl boy attığını öğreniyoruz. William Faulkner’dan Bir Rahibeye Ağıt, Di- na büyük mücadele Genco’nun, bir bü- Tabii bu arada tiyatroya dönük derin tut- no Buzzati’den İlginç Bir Vaka. Önemli Not: Geçen hafta dergi- yük tutku örneği! Ne dâhilik ne delilik, kusuna tanıklık yapıyoruz onun, yalnız bu Özellikle geniş yelpazeye oturan sı- mizde yayımlanan Bedriye Korkan- korkmaz imzalı “Ahlaksal bir köle; yaşamın odağına aldığı tiyatro yalvaçlı- da değil, yanı sıra dönemin tiyatro yapma kı diyalog düzeniyle oyunları kadar ro- Oblomov!” başlıklı, tarafımdan kısal- ğı düpedüz. kavrayışını, komün halinde yaşanan tiyat- manlarını da birer sahne ya da plato ola- tılarak yayımlanan (Korkankorkmaz’ın “2017 yılının kayıtları”, “Genco Erkal’ın ronun altın yıllarını zihnimizde yeniden ku- rak kullandığı öne sürülebilir Camus’nün. Ölümsüz Karanfiller adlı kitabında da tam yüz elli kez beş ayrı oyunla ülkenin rup buna geniş bir alan açıyoruz. Görsel, işitsel öğelerle, söyleşimlerle yer alan uzun şekli sitemizde yayım- pek çok kentinde sahneye çıktığını göste- Metin’in bir açıdan “pür tiyatro” diye- sahneye taşıdığı bu dinamizm, etkileyi- lanmıştır) yazının bu şekli bütünüy- riyor. Erkal, sahnede ruhunu da ortaya ko- bileceğimiz tutkusuyla buluşturuyor bi- ci bir oyun sarmalı işleyişine yol açarken le Aydın Süer’in “Önemli olan Ob- yan, müthiş enerjisini izleyenleriyle, farklı zi Zeynep, karşılığında bir hayatın veri- hem düşünsel hem eylemsel bir akışa da lomov değil, ‘Oblomovluk’tur” (19. oyunlarda, haftada üç ya da dört kez pay- lip geçildiği, ancak geleceğe duyulan gü- yataklık yapıyor doğallıkla. Yüzyıl Rus Edebiyatı Üzerine Yazılar, laşan bir sanatçı olmayı sürdürüyor.” (279) venle, görece tiyatro tanrısına beslenen Oyunlarına da hayran kalmamak elde Evrensel Basım Yayın, 2006) başlıklı, internette çeşitli sitelerde de yayında Yalnız bir tiyatrocu, sinema oyuncu- inançla, umudun hep diri tutulduğu bir değil Albert Camus’nün. n olan bir yazısından referans verilme- su değil, yaptığı “belgesel tiyatro”yla bu sevda bu. Böylelikle tiyatro tarihinin, hal- den alıntılanarak kurgulanmış kısım- alanda kendisine özgü biçem oluşturmuş kın siyasal, toplumsal yaşam anlayışının www.sadikaslankara.com, her per- larla ilerlemektedir. Bu noktayı belirt- bir öncü, ayrıca yazar, çevirmen, yönet- da hikâyesine dönüşüyor yapıt. şembe öykü-roman, tiyatro, belgesel mediğimiz için okurlarımızdan ve Ay- men, uyarlayıcı da. Zeynep, Metin Akpınar’ın anlattıklarını alanlarında güncellenerek sürüyor. dın Süer’den özür diler, uyarısı için Sabri Gürses’e teşekkür ederiz. l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Arif Kızılyalın l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Grafik: Mehmet S. Aman l Sorumlu Müdür: Özgür Soyer l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet. com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim KITAP Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.