Katalog

MAX AUB’DAN ‘ÖRNEK SUÇLAR VE İTİRAFLAR’ Mükemmel suçu bir kitapla yakalamak! Max Aub’un 1957’de Meksika’da yayımlanan Örnek Suçlar’ı bu sorunun peşinde gerçeküstü bir serüven. Onlarca katilin cinayet itirafları “dolambaçsız, yatay ya da dikey, şiddeti açıklamaktan başka hiçbir ereği ya da isteği olmayan itirafların” toplamı. ELÇİN POYRAZLAR M eksikalı, İspanyol deneysel yazar, senarist ve eleştirmen Max Aub, kara mizahın büyük klasiklerinden biri kabul edilen Örnek Suçlar’ı, yirmi yılda topladığı malzemeyle yazdığını ve katilleri önyargısız konuşturabilmek için Meksika dağlarından toplanmış Oaxaca mantarlarından elde edilen bir tür uyuşturucuyu sorgulamalarda kullandığını “itiraf ediyor”. Kitaptaki mikro öykülere 31 sanatçının bu suçları yorumlayan çizimleri eşlik ediyor. Çoğunlukla İspanyol ve Latin Amerikalı sanatçıların yer aldığı baskı titiz koleksiyoncuları tatmin edecek kadar estetik. “Örnek Suçlar kürdanla dişini temizlediği için, adamın yüzünde sivilce olduğu için, dişçi canını yaktığı için, kahvesini karıştırırken fazla ses çıkardığı için, sevişirken boş gözlerle tavana baktığı için, yemek yemesi için ısrar etttiği için, yapışkan bir piyango biletçisinden kurtulmak için, yeni beyaz takım elbisesini sigara ile yaktığı için, birisi ona cinayet için 20 lira verdiği için, kendisini yedi kere dansa kaldırdığı için, golü kaçırdığı için, hep aynı tangoyu çaldığı için, çok konuştuğu için, canı sıkıldığı için, kötü giyindiği için, kendisinden daha akıllı, zengin ve daha cömert olduğu için, onu uyandırdığı için, midesi ağrıdığı için” gibi nedenleri utanma ve pişmanlıktan arınmış, en saf haliyle okura sunuyor. Aub kitabın önsüzünde “İnsanlar oldukları gibidir. Onları bir anlık insanlık dışı davranışta bulunmaya iten güdüden, hayat boyu sorumlu tutmak, benim içine düşmeyeceğim bir özentidir” diyor. Aub okuduklarımızın “Yosunun üstünde suyun fısıltısı” oldu ğunu söylüyor ve “Bütün öbür kitaplarım gibi bunu da yayımlamamalıydım. Katkım ne? Hiçbir şey. Tarihe yeni bir şey katamıyorsa, hiçbir şeyin değeri yoktur. Zamanımızın insanı yalnızca başarısızlıkla ilgileniyor. Son büyük efsane de eskidiğinden değil, fazla güçlü olduğundan çöküyor” diyor. Max Aub’un hayatını ve eserlerini güçlü biçimde şekillendiren belki de en büyük suç olan savaşlar olmuş. 1937’de Picasso’nun Guernica eserinin Paris Uluslararası Sergisi’nde yer almasına ön ayak oldu. İkinci Dünya Savaşı’nda Fransa’da Vichy hükümetince “militan komünist, Alman Yahudisi ve casus” olduğu gerekçeleriyle çalışma kampına gönderildi. 1942’de kamptan kaçarak Casablanca’dan Meksika’ya ulaşmayı başardı. Meksika’dayken Lu is Bunuel gibi sürgündeki öteki İspanyol sanatçılarla beraber çalıştı. Aub, “Hayatta en çok hoşuma giden şey yazmak oldu; nasıl olduğumu anlamak için olsa gerek, konuşmadan. Anlayacaklar zannettim. Ama bir kez daha yanıldım” diyor. Örnek Suçlar’ı, ne konuşarak, ne de yazarak, “saf duygularla” öldürerek karanlık bir sanatı ustalıkla kayıtlara geçiriyor. Cinayet için her zaman nedene gerek yoktur. Ama illa gerekiyorsa Max Aub’un aşağıdaki paragrafı yeterli olabilir: “Aptal olduğu için öldürdüm onu, kötü niyetli, cahil, salak olduğu için, kalınkafalı olduğu için, hıyar ağası olduğu için, andavallı, iki yüzlü, hırtın teki olduğu için, yalancı, kalpazan hıyarın biri olduğu için, Cizvit olduğu için, siz seçin nedenini. Ama şunu unutmayın: Herhangi bir neden yeterli, iki tane gerekmez.” n Örnek Suçlar ve İtiraflar / Max Aub / Çeviren: Memet Baydur / Kırmızı Kedi Yayınevi / 144 s. BİRİKİM • AYLIK SOSYALİST KÜLTÜR DERGİSİ SAYI: 376 GEÇEN AYIN BİRİKİMİ ÖMER LAÇİNER Son etaba girilirken • TÜRLER ARASI İLİŞKİLER NASIL DÖNÜŞÜYOR? FUNDA DÖRTKAŞ Türler arası ilişkilerin dönüşümü • ASLI BİÇEN Bitkileri adıyla çağırmak • EMRAH ALTINDİŞ Salgının gölgesinde insan, doğa ve mikroplarla ilişkimiz • EMEK EREZ Başka türlerle ilişkilenmek, kopan bağı tamir etmek • EMİNE AYHAN Kafka’nın “Akademi İçin Bir Rapor’unda Dönüşüm • ASUMAN SUSAM Başka hayvanlar ve canavarlar • FİLİZ MUNGAN İnsan nedir?: İnsan ile hayvan arasındaki şeffaflaşan sınırlar • EVA MEIJER Melankolik hayvan: Depresyon ve hayvanlık üzerine • SOSYALİZM İREM TAŞÇIOĞLU Solun Melankolisi’nin melankolisi: Freud, Benjamin ve iki Lenin imgesi üzerinden eleştirel bir değerlendirme • DENİZ DURDU Nesnel ve tarihsel gerçekliğin gerekliliği olarak devrim: Antonio Gramsci’nin mutlak tarihsiciliği • “DEVLET GELENEĞİ AYŞE ÇAVDAR Dumrul’un öksüz ve yetimleri (IV): Devlet kompleksi Dumrul’un köprüsünden köprünün Dumrul’una • YOKSULLUK İPEK ŞAHİNLER “Yoksul queer çalışmaları” nedir? • KÖTÜLÜK PROBLEMİ SELİM RUMİ CİVRALI Kötülük problemi: Eksik, radikal ve sıradan olan Eposta: birikim@birikimyayincilik.com.tr • web: www.birikimdergisi.com Genel Dağıtım: Telefon: 212 496 10 50 Faks: 212 551 30 13 Eposta: punto@puntokitap.com • web: www.puntokitap.com