Katalog

MflMETEKEN S on yıllarda yayımlanan kitaplar arasmda, Isianbul'u konu edinenlerin sayısı oldukça çok, ama bıı kitapların önemli bir bolümü tarih, sanat tarihi, aru vs... lürunde.ii çalış.ınalar lcjerinde günümüz İstanbulu'ııun toplumsal, kültürel yaşamını inccleyen bilimsel araştırmalar, denemeler hayli a/., hatta elbette gözümden kaçmib, olabilir !;iı satırlan yazarken benim aklıma gelen herhangi bir kitap yok. Oysa bilindiği gibi bıı şchir, sekiz milyonluk nüfıısu, yaşadığı hızlı değisjnıle araş,tırmacılar için hayli ilginç bir konu, ayrıca yine İstanbul'Ia ilgili şu ya da bu alanda ycni projeler üretilecekse, bu türden çalışmalaraihtiyaçvar. Aşağıda tanıtnıaya çalışacağımız kitap, şehrin etnolojik yapısıyla ilgili, dar, yetersiz, yayın tarihine bakılm>a hayli yaşlı olmasına karşın, kcndine konu edindiği olgıı açısından ilgimizi çekti. Umalım ki ycni araştırmacılar, değerliyazarınizinitakipetsinler. Yazdığı önsözdc A. Baha şöyle dı yor "İstanbııl mııhitini semt semt tetkik cdccek ulursak, her semtin halkı arasında mah^eri bir toplantı, bu toplantıların da birbirine çok yakın alaka Bana oturduğun yerisöyle, sana nereden geldigini söyleyeyim. İstanbul Etnoğrafyası ]ST ANUUI ETNOGRflFYASI Ahmct Eken geçmiş yılların kitapları arasında gezintisini bu sayıda da sürdürüyor. Ru kez tanıtmaya (,alıştığı kitap, İstanbul'un etnolojik yapısıyla ilgili. Dar, yetersiz ve yayın tarinine bakılırsa hayli yaşlı olmasına karşın, kendisinc edindiği olgu açısından hayli ilginç bir kitap bu. Bartınlılar "Kıi(,ukpa/.aı"ı, Safranbolulular "Tahıakalc"yi, İnebolulular "Azapkapı'sını, Alanyalılar, "Zindan kapihi'nı toplu ve mütekasif bir lıalde işgalctmi^leıdir, tstanhul'uni^scnuleri df böylcdir: "Fatih" semti "Siirtliler", Sülcymaniye, Veia ve Karagümrük'ün bir kisıuını Bu^naklar, "Karadenizkapı'sı civarını Kavala ve Gümülcineliler "Haydar" civarını, işgal i bulunmaktadır. Cîene Sulıanah laıia bağlı olduğu derhal goze (,arpar. Bu "toplanma" hadisesi, İstanbul'un bazı semtlcrinde o kadar açik bir şckilde kendini gösterir ki lchçe ve lisan farklart.mııhitinmutcınckkinlerihak kında kafi bir fikir vtrebilir. Eminönü'den, Hyüpsultan'a kddar, Hali(, kiyısını takip edelim... Her dulaşı^ımda, kcndimi Karadeniz sahillerini guzen bir seyyaha benzetirım. Karadeniz Ereğlikri Yemi% İskelesi civarını, met, Küçükayasofya, Kadırga, C'.inci Meydanı ile Beyazıt Enıinbty nıalıal lcsinin bir kısınını İranlılar, Oagısianlılar, Azerbaycan Tiirkleri teşkil ci mektedir. Bu olgunun tetkik edilmesi gerektiğint belirten ya/.ar "bııııun ilnıe Iaydalı bir zemin hazırlayacağını" söylüyoi. önsözde her ne kadar bu kiıabın bir başlangıç olduğu, aynı konuyla ilgili başka araştırnıaların da yayımlanacağı itade edilmişse ılc bi/ A. Baha'nın ba^ka bir çalışmasına rasılamatlık. Kilabın ilk böjümiindc Salranbolu lulartanıtılıyor. İstanbııl'a pöçlcri, bıınun nedenleri, şekli, zaman IÇCTİSIIHIC yaşanan değişim, yaptıkları iv.lcr, \'s Örneğin, çalı^tnadan ögrendigıını/r göre bu yöreden göı,' eden insanların biiyük birböliimü, "tırıncılık" yapıyor İstanbul'daki fırıncıların (,'oğu Salran bolulu. (Galiba günümüzdc dc du rumpek larkJı değil.) Kitabın ikinci bölümiindc isc Barıınlılar konu cdilıni^, ancak ya/ar B.ırıınlılarabirazhaksızlık ctnıi^gibı.^uıı kü Safranbolıılulara 38 sayla ayırıı ken, Bartınlıları sadecc2 saylada tanı tıyor. Neyse, ama yine de "Kü(,ükpa zar'da oturduklaıını, mahallclerini. kahvelcrini, hanlarım oğreniyorıı/ Ynptıkları işlcrc gelincc çoğunluk \\\ murta ticareti ve kercsteciliklf uğraşi yor. Ya/.ar kitabının son höliimu olan "netice"dc, bilimsel araştırm.ıların f;cıvkliliğini bir kez daha yurgıılayarak (,'alışmasını noktalıyor. "İstanbul I'.tnografyası'nın ek bolunıünde çok sa yıda lotoğraf var, önsözden oğrendiği mize göre Hsat Bey taraf ından çekilen fotoğrallarla yazar söylediklerini bu defadaresimliolarak gösteriyor. • İstanbul Etnoğrafyası SafranbolulularBartınlılar / A. Raha ((iuhı^lıı'ı Zaman Kıtaphanesi7 istanbul /I'Jİ4 As.ığıdakı resımcle kıtabınyazıldı^ı yıllardakıEmınonu veGalataKoprusu qoı Ol Aksaray Meytlanı bugunku halınden oldukca fakh C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 1 5 2 S A V FA 11