Katalog

semek gereklidir. Bu seçme işi hiç değilse şimdilikFransa'daki Fransızları zorlamıyor. Ama kararsızlık üzerimizde kurşun gieğer 15 yıl, dünün kurbanlarını bugü bi. Artık ya işkence eden ya da işkence nün cellatları haline getirebiliyorsa, o gören kişi olma noktasına yaklaşıyoulusun olaylar karşısındaki tutumu ve ruz. Bunun için de birinin dehşeti, ötedavranışı yalnızca fırsat ve rastlantılara kinin korkusu bizi bir karardan ötekibağhdır. ne sürükleyip duruyor. 15 yıl önce Di"Tırnaklarımı sökerlerse söyleyecek reniş'in en güçlü üyeleri çekecekleri miyim?" Kendilerine bu soruyu sor açıdan çok işkence altında çözülecekmak gereğini duymadan ölenler şanslı lerinden korkarlardı. Konuşmayanlar kişiler. ama şu soruyu sormak zorunda arkadaşlarının hayatlarını kurtardı. kalmayanlar daha da şanslı: "Dostla Ama kouşanları işkenceye galip gelenrım, silah arkadaşlarım, yöneticilerimiz ler bile suçlamıyor. Çünkü işkence gergözümün önünde bir düşmanımın tır çekten korkunçtu. Bugün okorkunç işFransa'da ilk kcz 1958'de Jean Paul Sartre'ın sunuşuyla nalda rını sökerlerse ne y apacağım ? " kence El Biar'da yenileniyor. Ve biz yayımlanan "Sorgu" ilkin yasaklanacak, sonra satış rekorları Güç koşullar altmda olan genç asker Fransa'da yaşayanların yüreğjıeoturukıracaktı. Kitap aynı zamanda Fransız kamuoyunun Cezayir ler kendilerini tanıyabiliyorlar mı aca yor. Fısıltı ile yayılan propoganda ise ba? Kolayca verdikleri yargılann ger bizi "herkesin konuştuğun" inandırSavaşı konusunda harekete geçmeşinde ,bir başlatıcı işlevı görecekti. Aşağıda Sartre'ın sunuş'undan bir bölüm sunuyoruz. çekler karşısmda geçersiz olduğunu maya çalışıyor. Ve tatlı sesler bu işkengördükJerinde nasıl davranıyorlar. Sa cenin Fransa'nın onuru için yapıldığmı vaş sırasında tek başlarına karar verme söylüyor. İyi vatandaşın içi rahat olsun, JEANPAÜL SARTRE yor. Fakat bir önemi yok bunların. durumu doğuyor bazen. O temelsiz yalnız bozguncular utan; ın... Fransa işgal altındaymışçasına suskun. 1943 yılında, PaSORGÜ düşüncelerinin hiçbir işe yaramadığını ris'teki Gestapo KaBazı kişiler 1939'dan beri zatcn çökEğer bunlara karşı kovmazsak üzerikavrıyorlar ve yurtlaında çaresizlik için mize daha çullanacaklar. öteki uluslarargahı Rue Laurismekte olduğumuzu söylüyorlar, bazılade dönüyorlar. Bunun için çoğu zaman ra, susmamızın kabullenme demek olton'dan, Fransızlan daha ileri giderek 1918'den beri, diacı bir suskunluğa dalıyorlar. İşte bu madığını anlatmalıyız. Susmamız bize rınacıçığlıklarıyükyorlar. Bence böyle kolay yargılar gekorkudur. Bugün Fransa'da korku zorla yüklenen ve ardı kesilmeyen bir seliyordu. Ve tüm çerli değil. Bir ulusun çözülüp dağılmatoplumun tüm katlarına işlemiş. kur kâbus sonucudur. Bunu çoktan biliFransa bu çığlıkları sı kolay iş mi? Bu yalnızca miskinlik, ban da cellat da tek bir kişidir: kendi yordum, fakat kesin bir kanıt bekliyordinliyordu. O gün başkabirşey değil. Son savaşta îngilizmiz. Gerçekten de açık seçik söylemek dum.İştekanıt: lerde savaşın sonuradyolarından ve gizlice çıkan gazeteistersek şu çıkıyor ortaya; Bu rollerin cu kestirilemiyor, gelecek karanlık gölerden Oradour'daki katliamı öğrenir, tki hafta önce, Editions de Minuit birinden kaçınmak için ötekini benimrünüyordu. Her şey olabilirdi. Ama sonra da yolda kendi halinde giden AlYayınevi bir kitap çıUarttı: L4 QUEStek bir şey sanki hiç gerçekleşemez giman askerlerine bakar: "aynı bize benTÎON/SORGU. Yazarı bugün hapiste biydi: Halkın, halk adına çalışanlarca ziyorlar, bu işleri nasıl yapabiliyorlar olan bir kişi. Henri Alleg. Yazargerekişkencc görmesi. acaba?" derdik. Bir de nasıl yaptıklarısiz eklemeler yapmadan, yalın bir dille, nı anlayamadığımız için gururlarurdık. "sorgu" sırasında başından geçenleri Dünyada olmayacak iş yok. Işte 1958 anlatıyor. İşkenceciler "özen göstereyılı ve bu gün Cezayir'de halka, sürekli, Bugün anlaşılamayacak bir şeyin olceklerine" söz vermişler. Tutmuşlar da yöntemli işkence yapılıyor. Bunu her madığını büiyoruz artık. Çünkü Fransözlerini. Ta ortaçağdan kalma işkenbir kişi, validen köyliiye herkes biliyor, sızlar şu gerçeği kavradılar: Eğer bir celeri günümüzün üstün tekniğiyle de ama hiç kimse bu konuda konuşamıulusu, kendi öz benliğine karşı koruya donatarak uygulamışlar. Sinirleri zayıf yor. Arada tektük zaytf bir ses duyulucak gelenekleri ve yasaları yoksa ve olanlara salık verilecek bir kitap değil. Ilk yirmi binlik basımı hemen tükenmiş acele yapılan ikinci basımı da isteği şayfa sayfa cezaevinden kaçırıldı ve nistan, Filîpinler, Endonezya vs), Alrikarşılayamamış. Günde elliyüz kitap Fransa'da "La Questîon" adıyla yayım ka'da (Cezayir, Tunus, Mısır, Zimbabsatankitapçılar var. landı. Cezaevinden böylesine baskılar we) ve Avustralya'da çeşitli röportajlar altında gizlice kaçırılışı ve yazılanlar, yaptı. SORGU'nun yayimlanması ile her Fransa'da ve bütün dünyada büyük tepşey değişti. Alleg bizi umutsuzluk ve Alleg bu arada Messidor yayınevi için kilere neden oldu. Bu andar Türkçe dautançtan kurtardı. Çünkü o da bir kıırüç ciltlik "Cezayir Savaşı" adlı önernli tahil otuz dile çevrildi. bandı vc işkenceyi yenmeyi başardı. rih kitabınm redaksiyonunu yaptı, bir Aslınd bu olayda büyük bir alay gizli. Cezayir askeri mahkemesi tarafmdan bölümünü de kendi yazdı. Messidor taO bizim adımıza kurban ediliyor bizse 10 yıl hapse mahkum olan Alleg 1961'de rafından yayımlanan yapıtları arasında onunla yitirdiğimiz gururumuzun bir nakledildiği Rennes'deki lutukevinden şunlar var: Eski So\7etler Birliği'ndeki Henri Alleg 1921'dedoğdu. 1949'dan tahliye oldu. 1962'de "Alger rebuplicabölümünü yeniden buluyoruz. Bir de sorunları anlatan "Kızıl Yıldız ve Yeşil 1965'e kadar "Alger republicain" adlı in"in yayın yönetmenliği görevine dönonun Fransız oluşuyla öğünüyoruz. Hilal", "Yahudiler veSSCB, ABD'nin sigünlük gazetenin genel yayın yönetmen dü. Gazete 1965 19 haziranında, CumOkuyucu kendisini kitap boyunca yasi, ekonomik ve toplumsal sorıınlarını Hğini yaptı. Bu gazete Cezayir'in tek an hurbaşkanı Ahmet Ben Bella yönetimini onunla birlikte görüyor. Acısının en anlatan "SOS Amerika" ve "Sam Amfisömürgeci gazetesiydi. 1955'den deviren darbeye kadar çıktı. Bu darbe ca'ya Fatilıa"(Belge Yayınları'nda çıktı), yoğununu paylaşıyor. Burada biraz dü1962'ye kadar sömürgeci yetkililer tara üzerine yeniden yasaklandı. şünsek. Başımıza böyle şey gelsebiz de yönetttiği gazetenin yaşamı ve savaşımıfındanyayındanyasaklandı. dayanabilir miydik? İşte bu ayrı sorun. nı anlatan "Alger Republicain'in Büyük Bu darbe üzerine Fransa'ya gelen AlBurada önemli olan, kurbanın bize daSerüveni". Alleg gazetenin yasaklanmasıyla birlik leg "L'Humanite" gazetesinde özcl muyanma gücü aşılaması, umutsuzluktan te isyancı kabul edildi. 1957'de Ceza habir olarak çalışmaya başladı. Avru"La Ouenstion" (Sorgu)'nun dışındakurtarması. O dayandığına göre biz de yir'de bağımsızhk savaşçılannı bastır pa'nın çeşitli ülkelerinde (Portekiz, îtalki yapıtları da şöyle: Sömürgeci düzenin dayanabiliriz her şeye. Bizim de gücümak amacıyla kurulan kuvvetlerin ko ya, Rusya, Ukrayna, Litvanya, Bulgaris cezaevlerini anlatan "Savaş tutsakları", müz var, üstelik dayanmak, görevimiz mutanıGeneral Massu'nun paraşütçüle tan, Çekoslovakya, Polonya vs.), AmeriKüba devrimiyle ügili olarak "Muzaffer de... • ri tarafından tutuklandı, işkence gördü. ka'da (ABD, Kanada, Küba, Karayip küba" ve Ikinci Dünya Savaşı sırasında Cezayir cezaevinde gizlice.askerlerin eli Adaları), Asya'da (eski Sovyet CumhuNazi kamplarında tutsak olan faşizm ne düşen binlercekişinin acı dolu sözier riyetleri olan Orta Asya Cumhuriyetlealeyhtarlarının başlarından geçenleri anSAYFA 9 ni ve yakarışlarını kaleme aldı.Bu anılar rinde, Suriye, Lübnan, Israil, îran, Atga lattığı "Umııt Yolları". Fuarın konuklarından Allegin "Sorgu"sunun sunuşunu Sartre yazmıştı. '0 dayandığına göre biz de dayanabiliriz' Henri Alleg