Katalog

Alman PENKulübü Başkam Gert Heidenreich: "Sansür Tüpkiye'ye yakısmaz" Gert Heidenreich 1944 yılında Ebers vvalde'de doğdu. Yüksek öğPBnlmlnl 19621969 yılları arasındaMünlh'teyaptı. Şimdilerde serbestyaıar olarak Münih yakınlannda İnningamAmersee'de yaşıyor. Şllr kltapları, romanları, çok sayıda tlyatro oyunu,televlzyonve radyo oyunları. denemeleri, gazete dergi yazıları vardır. Çeşltll ödülleri bulunan yazar,1964 yılmdan berl Bonn'daki August bebel Krels uyssldip. 1991 yılında Federal AlmanyaPEN Kulübü Başkanlığına seçllmiştlr. A DİLEKZAPTÇKJfiLU lman PEN Kulübü Başkanı Gert Heidenreich Türkiye'ye geleceği için "çok sevinçli". Uzun yıllar önce turistik bir gezi için geldiği Türkiye'de bu kez daha bilinçli gözlemlerde bulunmak yeni tecrübcler edinmek, "kendisi konuşmaya başlamadan önce dinlemek" Peki, özellikle dinlemek i>tcdiği konular hangileri? Konu^maya ba^ladığında neler söyleyecek ? 1215 Kasım tarihleri arasında Türk Yazarlar Birliği davetlisi olarak İstanbul'a gelecek ve TÜYAP kitap Fuarı'na konuk olacak Gert Heidenreich Almanya'nın savaş sonrası politik konulara ağırlık veren yazdanndan. 1970'lerde yasal Alman Komünist Partisi Üyelerine devlet memuriyetinin yasaklanmasından, arsa spekülasyonuna, insan haklarından, demokrasiye kadar uzanan geniş bir konu yelpazesini eserlerinde işliyof. 1968kuşağını temsil eden Gert Heidenreich 1944'de, savaşın bitimine bir ytl kala Berlin'in altmış kilometre doğusundaki Eberswalde'de dünyaya geldi Çocukluğu ve gençlik yılları bölünen Almanya'nın batısında, tesadüfen bugün PEN Kulüp'ün mekânı olan Darmstadt'ta geçti. 196269 yılları arasında, öğrenci hareketinin en sıcak döneminde Münih'te yüksek öğrenim gördü. îlk yapıtları radyo ve tiyatro için yazdığı oyunlardı: 1969'da radyo oyunu "îfade" yayımlandı. Bunu Mühin'te sahneye konan başka oyunlar izledi. 1969'da Münih Akademisi Tiyatro Yazarları Ödülü'nü aldı. Diğer ödülleri arasında Frankfurt Görsel Sanatlar Akademisi Televizyon Ödülü (1985), Münih Edebiyat Ödülü (1989) ve Münih Akşam Gazetesi Edebiyat Ödülü bulunuyor. Heidenreich'in koleksiyonunda 1986'da aldığı, Almanya'nın en büyük edebiyat ödüllerinden biri sayılan Adolf Grimme ödülü devar. Gert Heidenreich 1970'lerden itibaren Afrika'ya uzun gezilerde bulunmuş, dünyaya açılmayı seven bir yazar. Evli, iki oğlıı var. Yapıtları oyun türüyle sınırlı değil. "îmla Kılavuzu" ve Demir Babalar" adlı iki şiir kitabının yanısıra "Çıkış" (1982), "Taş Toplayan Kadın" (1987) ve "Belial ya da Sessizlik" adlarında üç romanı; "Geç Doğmanın Yararları" (1986) adlı bir öykü kitabı ve edebiyatpolitika ilişkileri üzerine deneme ve konuşmalarını içeren "öteki Yüzler" adlı bir eseri var. Bunlardan "Taş Toplayan Kadın" Simavi Yayınları tarafından yayımlanıyor. Roman daha önce sadece Rusça'ya ve Japonca'ya çevrilmiş. Şu sırada iki haftalık bir Çekoslovakya gezisinde olan Gert Heidenreich Prag uçağına binmeden önce Cumhuriyet'e kısaca şunları anlatti: "Türkiye'yi tanımıyorum" diyen Al man PEN Kulübü Başkanı ülkemize yıllar önce yaptığı turistik geziden aklında kalanları bir yana atıp yeni tecrübeler edinmek amacında. "Türkedebiyatını, yazarlarını tanıyor musunuz?" şeklindeki klasik sorumuza biraz kaçamak cevap veriyor: "Almanya'da da Türk yazarlan var, onlarla dostum" diyor ve ağzından hemen Yüksel Pazarkaya adı çıkıyor. Ve ekliyor: "Ama bu gezi yine de benim için bilinmeyene yolculuk olacak." Gert Heidenreich özel yazarlıkkişiliğini bir yana koyup Alman PEN Kulübü Başkanı sıfatıyla da ayrı tecrübeler edinmek istiyor Türkiye'de. Yazarlara ve gazetecilere baskılar ve özcllikle sansür.incelcmek istediği konuların baş,ındageliyor: Şöyle diyor Heidenreich: "PEN Kıılübü'nün sansüre karşı bir şartı var; Bunun hem Türk, hem Kürt yazarlra karşı uygulanıp uygulanmadığını yo rindeöğrenmeyegeliyorum. Musa Anter'in öldürülmesi bizi yakından ilgilendirdi ve üzdü. Uluslararası PEN Kulübü biliyorsunuz bir 'Acil Eylem' bildirisiyle cinayetin aydınlatılmasım talep etti. Gazetecilerin, yazarların ortadan kaybolması ve öldürülmesi bir iilke açısından çok tehlikelidir. özgür ifadeyi baskı altında tutmak Türkiye gibi kendini Avrupa'ya bağlı hisseden ve böylesine büyük tarihe sahip bir ülkeye yakısmaz." Türkiye'de yayımlanmakta olan romanının da insan haklarıyla ilgili olduğunu söyleyen Heidenreich İstanbul'da "insan hakları konusunda elbette fikrimi söyleyeceğini" vurguluyor, ama yine biraz temkinli ekliyor: "Fakat önce dinlemeye geliyorurn. Türkiye'nin kendi mescleleri hakkında fikir edinmeden ahkâm kesmek niyetinde değilim." • C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A YI 14 1 S A Y F A 7