Katalog

Emine Sevgi özdamar, "Hayat Bir Anne karmnda baslayan yolculuk :ÜMI üzerinde bıraktığı etkileri, dinle, dille olan ilişki ve çelişkilerini, kısacası, çocuksu bir gözle algıladığı bir dünyayı, geliştirdiği fantezilerle yansıtmaya çalıKervansaraydır" adlı romamyla Almanya'da büyük ilgi topluyor. şıyor. Romanın tümünü okuduğumuzda, üç boyutlu sinemaları, Ava Gardnerleri, Errol Flyanları, Humphrey Bogartları, Chevrolet, Pontiac arabaları, mahalle dedikodulan, hamam alemleGÜNERYÜREKLİK J mine Sevgi Özdamar'ın ilk ri, mezarlıkları, Tom Miksleri, delileri, kitabı öykülerini içeriyordu. akıllıları, hocaları, imamları, işportacıîki yıl önce Rotbuch yayıne ları, görücüleri ve tüm diğer yaşamsal vinde çıkan "Mutterzunge" ayrıntılarıyla bir zamanların Türkiyesi (Anne Dili)* adlı oykü kita çıkıyor karşımıza. bı da o zamanlar büyük bir ilgiyle karşıYazar, "İki kapılı kervansaray " dedilanmıştı. Yazarın özellikle Alman ede ği hayat yolculuğuna, daha anneMnin biyatında benzeri olmayan ılginç dili ve karnındayken, doğum yen olan Malatsatırlar arasına yüklediği derin çağrı ya'ya yaptığı bir "kara tren" yolculuşımlarla kurduğu zengin fantezi okur ğuyla başhyor. Annesinin karnınday"Hayat Bir da şaşkınlık yaratmış, beklenmedik bir ken trende gördüğü askerleri "mehölçüde dikkatleri üzerine çekmişti. Ya metçikleri", "pamuk teyzesini", dağlaKervansaraydır" zar bıı ilk öykü kitabında, iki kültür ara rı, nehirleri ve bir yolculuğu anlatıyor. da yazar, ilk sındaki sıkışmışhğın, dildeki yabancı Daha sonra yazar, işinde bir türlü başaöykü kitabı laşmada oynadığı rolü, kendi "Anne rılı olamayan babası Mustafa, annesi Dili"ne olan özlemini ve kimlik arayış Fatma, ninesi Ayşe ve iki kardeşiyle "Anne Dili"ne larını anlatıyordu. "Hayat Bir Kervan birlikte yaşadığı olaylan anlatır. Yoktemel olan bir saraydır"a göre çok daha ince olan bu sul aile müteahhit babayla birlikte tsdünyanın içine öykü kitabı özdamar'ın, 1965'tenson tanbul, Yenişehir, Bursa, Ankara, bir raki Almanya yıllarını kapsar. Şimdiki kentten öbürüne taşınıp durur. giriyor. romanının bir devamı gibidir. Yaklaşık Sonuçta aile, babanın iflas etme duru5O'li6Û'lı 10 yülık bir çalışma iirünü olan "I layat muna geldiğinde kendisini tekrar İsydlarda bir Kervansaraydır"da ise yazar, ilk öy tanbul'da bulur. Ve roman, ismini verkü kitabına temel olan bir dünyanın içi meyen anlatıcı yazann, "başarılı bir siTürkiye'de ne giriyor. 50'li60'lı ydlarda Türki dik muayenesinden sonra" yine bir geçirdiği ye'de geçirdiği çocukluk ve gençlik trenle Almanyaya yaptığı bir yolculukgünlerini bütün ayrıntılarıyla anlatma la noktalanır. "Orospular treni"nde çocukluk ve ya çahşıyor. Yazar bunu yaparken o yıl Almanya'ya işçi olmak için giderken gençlik ların Türkiye gerçeklerini yakalama ça öğrendiği ilk kelime de "Aspirin"dir. günlerini bütün bası sarfetmiyor. Ninesi ile annesini Böylece, iki kapılı kervansaraya odak noktası yaparak, aldığı kültürü, 1946'da annesinin karmnda yaptığı ayrıntılarıyla çevresinin, mahallenin, komşuların tren yolculuğuyla giren yazar, kervan anlatıyor. Emine Sevgi Özdamap 1946 Malatya doğumlu. Daha 10 yaşındayken Rursa'da tiyatro çalışmalarına başladı. 1965'te işçi ularak Almanya'ya geldi, Telefunken firmasında çahstı. Daha sonra Türkiye'ye geri döndü ve 196770 yılları arasındaİstanbul'da, Muhsin Ertuğrul, Melih Cevdet Anday, Haldun Taner ve Ayla ile Beklan Algan'ın yanında tiyatro öğrenimi gördü. 1976'da tekrar Almanya'ya geldi ve Dnğu Berlin'de Bertolt Brecht'in öğrencisi olan Benno Besson'un yanında reji asistanlığı yaptı. 1978'de Bcnno Besson ile birlikte Paris'e gitti, tiyatro çalışmalarını orada sürdüfdü. Baiarılı çalışmaları nedeniyle kendisine doktora yapma olanağı sağlandı. Ardından yine Almanya'ya geldi ve 198085 yılları arasında Bochum Tiyatrosu'nda çalıştı. Bu arada "Karagöz ile Alamanya" adlı bir oyun yazdı. "Verlag der Autoren" (Yazarlar Yayıncvi)nde çıkan oyunu sonra kendisi Frankfurt Şehir Tiyatro'sunda sahneye koydu. Tiyatro çalışmalarının yanı sıra sınema ve TV oyunculuğunu da sürdüren özdamar, Türk iye'de tanı' nan "Yasemin" ile "Doğum Günün Kutlu Olsun Türk" filmlerinde roller aldı. Sanatçı son olarak Almanya'nın ünlü sinema oyuncusu Manfred Krug ile birlikte "Tatort" adlı bir polisiye film çevirdi. Yeni çıkan romanının okuma akşamları ve imza günleri nedeniyle şu sura yeni film tekliflerini geri çeviren Rmine Sevgi özdamar, "maskeler arkasındaki oyunculuğu" tercih cdiyor ve Alman edebiyat çevrelerindeki olağanüstü başarısına rağmen tiyatro, sinema çalışmalarını da sürdürecek. J SA YFA 1 0 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 142