Katalog

la sağlık kuıuluşu {Sağlık Bakanlığı, SSK Uıuveısıtp HastanPİPiı Sılahlı Kuvveüeı KIT vc Beledıye Saqlık Kuıumları) 1100'den fdzla noktadan alışvpıı1? yapmakta satın alma komısyonu uyesı muayerıe kümısyonu uyesı ışletme muduıu yıbı 10 000 peısonelm luzumsu/ yere zanıan ve para kaybına ne den olmaktadn Son yıllaıda basınımızda çıkan yazı larda ulkemız hastaneleı ınde 30 dan fazla marka ^00 den fazla model rontgpn cıhazı nırı bulunduğu belıı tümektedır Bu alımldi karyoladan amelıyat masasına kadar heı sağlık mdlzemesı ıçır geçerlıdır Sağhk aıaç ve geıeçleı ındekı ulke ve marka bollu cju, standauiızıisyon toptan alım ve ucuz yedek parça bulunmasını guçleştu ıp sağlık malzemelerının çok kısa bır surede huıdaya çıkrnasını saqlamaktadn Üçüncü lig bilimi mi? Ayhan S. Demir* S Ulkemızııı 1998 yüırıda sahıp olduğu sağlık teknolojısı, rontgen tomogıafı ve MRI tup kısımlaı ı haı ıç tum sağlık araç ve gereçleını uıptebılecek kapaoıtededıı Sağlık rnalzemeleıı uıetımı ıçın dev kuruluşlara da ıhtıyaç yoktuı ABD ve Avıupa'da pek çok uretıın tesısı 10 15 kışının çalıştığı ışyerı (KOBI) taızındadu Ayııca onbınleıce toına tezgahı ve iabı ıka ulkemızde ış beklemekte arzu edılen kapasıtenın çok altında çalış maktadır Bugun Pakıstan, ABD ve Avrupa ulkeleııne, ulkemıze, saglık aıaç ve geıeuı satabılmektedır Ulkemız Ataturk'un ortaya koydugu uıetım luhu ıle 1928de nasıl uçak ımal edıp uçuımayı başarmışsa 1998 yılın da Pokıstan ve Hındıstanda nukleer teknolojıye sahıp olmanın verdıgı gururla Tuıkı ye'rnn urettığı heı tuılu uıunu çok yakın bu gelecekte bızden daha ıyı ve kahie olarak (saglıktan tekstıle ınakıneden, elektroruk ve harp sanaynne) uıetıp satacagma kesın ola ıak bakılnıalıdıı Ulkemız sağlık aıaç ve geıeçleı ı alı mıııda pelrol zeugını olan ulkelerde dahı goıulmcyen savurganlık politikasını 7r> senedıı sdğlık kuı urnlannda uygulanuştır Dış alım pohtıkamız çok zengın ulkeleıı da ha zengın hale qetırmıştır Devlet Butçesı ve Doneı Seımayeleı açrnaza gııeıken Tuık sağlık araç ve qereçlerı endustrısı baltalanmıştn SADER (Sağlık Aıaç Gereçleıı Uıetı n ve Temsılnlprı Derneğı)'den aldığımız bılgıleı bu sektoıde 60 kadar fırma ıle 3000 rıvaıında peısonelın çalıştğı şeklındedır Tıbbı malzerne ıthalatı DIE verılerme goıe 1 milyar dolar cıvarındadır Bu rakarna sağlık nıalzenıelerı ıle ügılı dış kredı bılgılerının kayıtlan şuphelıdıı Dış krediler sektörü öldürmektedir. Bu lakamııı uııuınuzdekı yıllarda arta cağı şuphe.sızdıı 1 milyar $'lık ıthalat 200 000 cıvaıında Tuık ınsanını ışsız bııaka bılmektedır Gelışerek olan saglık araç ve geıeçleıı endu&tıısı OECD ulkeleıı Oıta Uoğu, Alrıka ve BDI' ye doğru dış satım yapabılecektu Malıyc Bakanlığı bunyesınde Devlet Sağlık Malzeme Ofisi kuıulrnası kdçııulıııaz bu guiLçlıı Ulktımz boyle bu kurumu sıfır malıyptlp hırabılır DMO bına laıı vc 1000 kadaı bu konuda eğıtümış personelı bır kısım satılan KIT lerden kaydıı ıla cak peısonelle guzel bır başlangıç teşkıl edecpgmp ınanıyoıum Prof. Dr. Gurhan Çağlayan I larettp] >P I Jmversıtesı Dış Hekımlıgı Fakultesı Oğretım Uyesı Sağlık cihazları üretimi on yıllarda devamlı olarak büımsel çalışmalaıda nasıl atılımlaı yaptıgımı/ Tıırkıye kaynaklı yurtdışı yayınlaı vebunlaım sayıları orrıek verılerek dıle getırılıyoı Dazı abaıtmalaıa ba kılaıak neıedeyse dunya bılırnıne çok buyıık katkılar yaptıgrmız, urııveısıelerımızın bıreı bılım okyanusu halıne geldıgı yanılgısına duşmcktoyız Tum bunları yapaıken neıedeyse kuıallaşnuş bıı gerçegı ınkar edıyoıuz gıbı gelıyoı demokıatık ekonoınık vu sosyal gelışmesmı tamamlamamış az gelışmış bu ulkemn büımsel gelışmış lık gostermesı, olağan olmayan bır durumdur aksını beklemek hayalcılık oluı Genelde tıp ve fen dalında yapılan yaymlarm sade ce sdyıldiııid bakrnak, büımsel gplışmışlık olçusu ıçın yaraltıcı so nuçlaı veıebılır Zaten sosyal dallarda uluslararası alanda yapılan çalışmalaırn azlıgı da dığeı alanlarda fazla bılırnsellıgın olamayacağvnın bır gostergesıdıı Genol bır degerlendume ıle bugun bılımde uçuncu lıgde oynayacağımız soylenebılır Turkıye'den yapılan yurtdışı yayınların çoğunun daha onco yapümış şeylere ılave veya benzeıı şeyleı oldugu, pek dzının yenüık ozellıgı taşıdıgı go ze çaı pıyoı Unıveısıtelerımızde çalışmaya bdşldyan elemanldrın yaptıgı büımsel çalışnıalar ıncelendıgınde çogunlugun halen anncsının margaıınını kullandıgı oıtaya çıkıyoı Açık ptoje destekle yen bırçok kuruluşa sunulan projelerde de gormek mumkun Bu projelerın çogu uçuncu lıg projelerıdır rı ılp ııgraşır Boyle bu yapı ıle belıılı bıı sure ıdaıe edılse de krıtık ve stidtejık teknolojıler açısından ulke ıçın soıunlaı oıtaya çıka bılıı d) Değerlendirme kriterleri Bugun büımsel çalışma yapan ıle yapmayan arasında bır fark gozetımı yoktuı Bu fark maddı ve manevı açıdan bılım yapmaya gayret eden ıçın buyuk çokuntuduı TUBlTAK'ın yuı tdışı ydyın bdşına verdığı 15?0 mılyon lıra teşvık ıçın knnsenm yaym yap tıgını zannetmıyor um Bugun Tıırkıye de çok kısıtlı ımkânlarda bı lımsel çalışma yapan, oğrencı yetıştıren, bu alanda gayret gosteıenleıle haftada bırkaç saat ders verıp evıne gıden veya dışarda ışler yapanlar aıasında bır fark yoktuı e) Biz Cübbeliler ve Bilimci Pazarı Bılım addrrılıgı büımsellığın yanında belırlı bır sosyal gelış meyı de gerektıren bır olgudur Tabıı yıne büımsel azgelışmışlıgı mızın nedenlerınden buı de bu az gelışmış ogretım uyelerıdır Bızler genelde yaıı büımsellığımızle dunyalaıı bı/ yarattık duygusuna kapüıp kafamızı kumdan çıkaımaya pek yanaşınayı/, Çogumu7 halk dpyımı ıle alan razı satan razı" ne kadaı ekınek o ka dai kofte' prensıbıne gore para yok araştırma yok deyıp ıdaıe edıyoıuz Sankı para olsa da yapacakmışız gıbız Kendımızı yenı leme ıhtıyacı veya durtusu olmadıgı ıçın unıveısıtelerın kalıtesı de yeterınce artmıyor f) Yurtiçi ve yurtdışı yayınlar: (Genelde fazla kımse ıle mu hatap nlmamak ıçın bı lımsel çalışmalarımızı kendı fakulte deıgüenmızde yayınlaı ız ve aıaştııma pıojeleıımızı de yıne kendı adamlarımızın ha kenılıcjinde sunarız Burada bplııtümpsı geıeken onenılı bu konu dd yuı tdışı deıgüeı ın hakemleı ındekı onyargılardır Tabıı az da olsa yayın sayısını aı ttırmak ıçın oluşturulan bır gı upta her kışı kendmın dışındakılerı de nidkalesırıe yazarsa kısa zamanda gruptakı heı uyenın yayın sayısı artar g) Kütüphaneler Büımsel çalışmalarda en onemlı konulaıddiı bırı şuphesız büımsel çalış ma yapılan dalda suıeklı . \ N v \ \ \ • , 1 *»• yayınların takıp edüme s \ > • sıdır Bugunku durum dıkkate alındıgında bunurı Turkıye'de bır ıkı yeıde mumkun oldugu oıtaya çıkıyor Tum yukarıda bahsettığım duı umlaı goz onune alındıgında goruluyor kı az gelışmışlık ortammda çok gelışmış bılım yapmak ımkânı yok gıbıdır Çok gelışmış bılım uretmek ancak çok gelış mış ekonomık, sosyal, polıtık demokratık yapıyı gerektırır Tur kıyeden çıkan yurtdışı yayınların sayısına bakarak büımsel gelış mışlık hakkında kaıaı veımekpek deobjektıf olmaz Tuıkıye'dpn az da olsa kalıtelı yayınlaı çıkıyoısa bunlaı genelde suıeklüıgı olmayan kışısel gayretleıle ıgneyle kuyukazaıakoluştuıulan çalışmalardır NP yapmak gprpkır^ Kendı teknolojımızı kendımız uıet medığımız veya bügısını oluşturmadıgımız surece dışarıya muh tacız ve bu durum aynı zamdnda dogıudan veya dolaylı olaıak ul kenın bagımsızlıgı ıle de ügılıdır O hdlde kısıtlı ınsan kayrıaklaıı, uluslaıaıası kııteıleı ve ulkenm ıhtıyaçlaıı da go/, onune aluidiak oncelıklı alanlaıın tespıtı ve az sayıdakı ınsan gucunun bu odaklaı da bıraraya getırılmesı Bagımsız araştırma bınmlerının oluştuıul ması ve otokontıol sıstemı üe uluslaıarası değeılendıımeleıe açık olması ve sureklüığının sağlanması (*) Prol Dı ürUı Dogu leknıl Unıversıtesı Fen Edebıydl Fak Rolunıu Arıkfit.) Urııveısıly ol Kentuclcy Colleqe of Pluıınidi y Adv,ın< t'd Soıem e and Technology Commeınalcslıon Cpntpı Ijraınıfton KY USA a) Niye başaramıyonız? Azgelışmışlık oıtamındd belıı h bıı büıın pohtıkasınm olmayışı ve büımsel çalışma yapmanm geıegmın goıulmeınesı Bılırnsel kuruluşların polıtık kuruluşlaı halıne getırılmesı ve boyle ortamlarda plan program dahümde uzun surolı çalışma programla nnın yapüamayışı, stratejüerın belırlonomcyıcı belıı lerıse bıle sureklılığının ola mayışı Bu dururnda büımsel çalışrnalann ılerleyışı çalıştıgmız yeı ın depo memurundan tutun en ust sorumlu gorevlıye kadar oları kışılerın dpgışmpsıyle degışıı b) Parasal kaynaklar Tuıkıyede bılım SPI çahşmalara ayrüan pard şuphpsız kı yeteı sız Bır de bu para kaynaklarının çok kuçuk parçalara bolunerek dağıtılması ıle paranın büımsel uıetıme katkısı son derece azalıyor Az bır kaynakla yapüacak aıaştıımalarda malze me açısından yurtdışına bagunlı olmak ve alınacak her şeyın yurt dışma gore uç katı pahalı olması, getırılmesının uzun zaman alma sı da uluslaraidsı büımsel yarışta eşıt olmayanlann ydiışı durumunu ortaya çıkarıyor Dışa bagımlı olan makıne parkmızı da sureklı olarak guncel durumda tutmanız gerekıı Bu şaı tlaı altında çıkan kalıtelı çalışmalar genelde ozveııye dayanan ouıeklılıgı olmayan çalışmalardır Büımsel çalışma yapanların geçım sıkıntısını da bunlara eklersek fantazı ıle bırlıkte büımsellık de oluyoı demok tır c) Üniversiteendüstri işbirliği Aıaştınna gelıştume üe yenı teknolu]ü(.'i uıuteıek lekabet eden bır endustrı dalı dendıgı zaman, sektorunde en son teknolo jıyı kullanan, bır sonrakı teknolojısınrn sonuçlaıını almış ve şımdı de daha sonrakı teknolojılenn araştırmalannı yapan bır ışletme akla gelır Turkıye'de bırkaç ıstısna dışmda pndustrı ıkıncı veya uçunru sınıf transfer teknolojı ÜP yapabüır Bır sonrakı tpknolojı hpp arkadan takıp edüır ve satın alırıır Bu (iııı ıırrı pndu^trının araş tırmdlara yaptıgı yatırırnlardan da anldşüdbıhı Buıada unıversıte veya araştırma kurumu endustrısının oıtaya çıkdiı guncel soıunla 594/16