Katalog

TVBELGESEL ILGINC SORULAR TV 2 10.00 Belgesel "Charlıe VVhite's fishing machine" TV 2 10.30 Belgesel "Dunyanın Kalbi" TV 2 15.20 Belgesel "Bılım Dunyası" TV 2 21.25 Kaçkar Dağları Kanal D 13 00 Herşeyin Başı Sağlık Sağlıkla ılgılı sorular ve uzmanların yanıtları 22 Haziran Cumartesl Kabarcıklarda göriilen hareketler SORU Içı su dolu Cditı tuplerın ıçınde yukselen gaz kabarcıkları çaplarına bırbırlerınden farklı hareket edıyorlar Çapları 1 5 mılımetreden kuçuk olan kabarcıklar duz bır yol ızleyerek yuzeye çıkıyorlar Çapları 4 mılımetreden buyuk olan kabarcıklar da aynı şekılde dımdık yukselıyorlar ama bunlar yukselırlerken rastgele şekıl degıştırıyorlar Çapları 1 5 mılı metre ıle 4 mılımetre arasında olan kabarcıklar ıse duzenlı bır salınım hareketı yapıyorlar ve yukselırken helıs şeklınde bır yol takıp edıyorlar Kabarcık çapına gore olan bu değışımın vıskozıte ve yuzey gerıhmıyle ılıntılı olduğunu sanıyorum, benım anlayamadığım nokta, duzenlı hareketlerın nasıl oluştuğu Kabarcıklarda gozlenen bu tur hareketlerı matematık denklemlerıyle betımlemek mumkun mu 9 YANIT Akışkanlara hava karıştırmak endustrıde sıkça gereken bır ış oldugu ıçın kabarnk hareketlerıyle ılgılı sayısız araştırma yapılmıştır Ağır ve sert bır topu suyun ıçınde ga yet duzgun bır şekılde hareket ettırebı lırsınız Oysa ıçı hava dolu bır balonla aynı şeyı denersenız balona etkı eden kuvvetlerın onu deforme ettıgını gorur sunuz Çapı 2 mılımetreden kuçuk olan kabarcıkların yuzey gerılımı kabarcıgın suyun ıçınde sert bır kure gıbı hareket edebılmesı ıçın yeterlıdır Çapı bundan buyuk olan kabarcıklar ıse suyun ıçınde yukselırlerken ust ta CİNE 5 18.15 Belgesel, safari "Doğu Afrıka" 23 Haziran Pazar TGRT 12.20 Bılım magazin TV2 19.20Ekınoks TV 2 21.25 Belgesel " Cumhurıyete Kanat Gerenler" TV 3 16.35 Belgesel "Doğa Serüvenleri" Kanal 6 11.30 Bılgısayar Çağı ratlarına etkı eden kuvvetler nedenıyle duzleşırler Öte yandan alt taraflarında da bır çalkantı hareketı oluşur salınım hareketının nedenı bu çalkantıdır Butun bunlardan dolayı endustrıde en çok bu buyuklukte kabarcıklar kullanılır zıra daha çok çalkantı daha lyı havalandır ma demektır Buyuk kabarcıklar kuçuklerden daha hızlı yukselırler ve bellı bır buyuklugun uzerındekı kabarcıklar da (su ıçın bu sı nır 8 mılımetredır) mantarı andıran bır şekıl kazanırlar Bu buyukluktekı kabar cıkları turbulans o kadar etkılemez dolayısıyla bunların çıkış hareketlerı çok daha kararlı olur Sayısal yontemlerle kabarcık prob lemlerını çozmek ıçın sayısız model gelıştırılmıştır deneysel çdlışrnalar da vardır Kabarcık dınamıgı akışkanlar mekdnığının uzerınde en çok uğraşılan konularından bırıdır tekı görunumu ıse saglık ekıbı ıle çatışan hastadır kuıallara uymaz ya da kendıne gore degıştırır AIDS te ofke başka şekıl de klınıge yansımaktadır Bazı hastalar toplum tarafından bu hastalığa yakalan dıkları ıçın cpzalandırıldıklarını toplum dışına ıtıldıklerını duşunerek ıntıkam al mak amacıyla başkalarına bulaştırmi egılımı taşıyabılırler (1 5) öfkeyle bagiantılı bır durum yansıtma dır ve hastalığın verdıgı tum acıyı kaygı yı korkuyu tasayı abartarak dışarıya yansıtır Yakınlarının aılesının çevresının ya da hekımının hıç ılgılenmedıgını duşu nur ve soyler Daha ılerı boyutta ıse du şunoe yanılgıları sapmdlar ve hatta san rısal duşunce bıçımı gorulebılır (1) Anksıyete uyarıcı gorev gorur ve kışıde çare arama davranışına yol açarak uyum yapıcı ozellık gosterır Hastanın sagaltı ma uyumunu da saglar Ancak patolo|ik anksıyete uyumu bozır ve hasta yapılan tum gırışımlere ve ışlemlere duyarlı olur belırtılerı abartır aşırı guvence ıster ıtıcı bırhalahr (1) Depresyon bır dıger tepkıdır ve ruhsal çokkunluk hılıdır Deprpsyon agırlaştık ça tehdıt edıcı bır hal alır bagışıklık sıs temı bozulur sagaltım ılışkısı ve uyuncu aksar ve en ılerı boyutta ıse kendıne za rar vermeye ozkıyıma dek gıdebılır (1) AIDS te ıse hastalar hastalığa yaknhn madan oncekı yaşam bıçımlerınden utandıkları ıçın hastahgı çaresızlık ıçınde karşılayabılırler (5) Aşırı bağımlı tutum ıse ozellıkle sağal tıma uyumu saglayıcı bır tepkıdır Ancak patolojık ve uyumu bozucu boyutlara va rırsa hekımın yanından ayrılamama t ^ burculukta guçluk ve hospıtalızm ortaya çıkar (1) Etı senın kemıgı benım anlayı şıyla bu tutumun toplumumuzda Batı toplumlarından daha sık ortaya çıktıgı duşunulmektedır Stoık kabullenmede ıse hasta hastalığı kontrol edemedıgı bır guce (alınyazısı) bağlar ve kabul eder Sagaltım uyuncu yonunden yararlı olabılırken 3şirı duzey de ıse hekıme başvuruyu gecıktırerek zararlı olabılır Bazı kışılerde ıse bedensel bır hastalık ardından hıpokondrıyak tutumlar belıre bılır Çocukluk donemınde sık hastalık geçıren kışılerde daha sık gorulmektedır Sonuç olarak bedensel hastahgı sağaltmaya çalışan bır hekım gozden kaçabılecek pek çok bıleşenle karşı kaı şıyadır Bunları ele almamak hastaya butuncul bıçımde yaklaşmamak yapılan tum dığer gırışımlerı etkısız hale getırebılecektır 1) Şar I Hastalığın Yaşantısının Yol Açtıgı Ruhsal Tepkıler ve Ele Al nışı 26 Ulusal Psıkıyatrı ve Norolopk Bıl mler Kongresı Bıl msel Yayınlar Kıtabı Cılt III s 299 304 Izmır 1990 2) Nardo JM The porsonalıly ın the medıcdl settıng a psychodynamıc understandıng con sultatıon lıaıson psych ıtry and behavıoral mLd ıcıne NevvYork Basıc Books 198fa 3) Yager J Cognıtıve aspects of llness ın Consultatıon Lıaıson Psychıatry ed Pasnau RO Grune & Stratton NevvYork 1975 4) Fenıchel O (1945) Nevrozların Psıkoaruılıtık Teorısı Çev Tuncer S (1974) Ege Unıversıtesı Matbaası Izmır s 470 5) Perkıns DO Davıdson EJ Leserman J Lıao D Evans DL Personalıty dısorder ın patıents ınfected wıth HIV a controlled study wıth ırtıphcatıons for c lınıcal Ldre Am J Psychıatry 150 309 315 1993 24 Haziran Pazartesi HBB 16.00 Hayvanlar Dünyası TV 2 08.30 Belgesel "Dağlar ve Yaşam" Korsıka da yaşamdan kesitler ve dağların Korsıka kulturu uzerıne etkılerı Bedensel hastalıklar yalnızca bedeni etkilemez... Onıcı hdcnııı* ekımler kendılerıne başvuran has talara ıncelemeler ıle tanı koyma ve sagaltma kaygısı ıçındedırler Bu aşamada genellıkle hastalıklı organ dızgesıne odaklanarak pek çok kuramsal bılgıyı gozden geçırırler TV 2 21.20 Belgesel "Uygartıklar Ulkesı Anadolu" TV 3 14.00 Belgesel "Colomb'un Yumurtası" Belgeselde gunluk yaşamımızda her geçen gun daha çok kullanılır olan kartların teknık ozellıklerı ıle konservenın tarıhçesı anlatılıyor I Hastalık rolu Ancak bunun otesınde hastalığın ev rensel bır anlamı vardır ve kışıye toplum da ayrı bır statu vererek ış yaşamı sos yal ydşdmı ve kışılerarası ılışkılerınde ye nı duzenlemeler getırır Bunda kışısel deger yaıgıları gereksınınıler koıkulaı amaçlar beklentıler arzular belırleyıcı olur (1) Her turlu hastalık kışının kendını kotu hıssetmesıne alışık olmadığı be densel duyumlara yol açar Ornegın ken dı kendıne geçecek hastalıklar (nezle vs ) bıle kışıyı bır dızı duşuncelere sevk eder Olurn anlamsızlık kışının kalıcı yalnızlığı kışıde yenı sorumlu luklar ve gelecegı konusunda seçım yapma zorunlulugu Bunların hepsı bırden kışının gırdıgı ya da toplumun o kısıye verdıgı hasta rolu dur (2) kışı bu rolle bırlıkte oncekı sorum luluklarından kurtulurken lyı leşme sorumlulugu egemen duruma geer Bunun ıçın çaba gostermesı çare araması uz man kışılere başvurması ve hastalığının getırdıgı kısıtlamalar ve zorunluluklar çerçeve sınde yaşamını surdurmesı beklenır ( hasta davranışı ) Ayrıca kışı bu durumu ıçın suçlanmaz kınanmaz Her toplumun kendı kulturu bmkımı ıçınde bır hastalık ve saglık anlayışı vardır Bu da o toplumdakı kışılerın kendı has tdlıkldrını dnldmalarını ve yaşamalarını bı çımlendırır Dını ve felsefı ınançlardan toplumdakı hurafelere kadar tum ınanış lar belırleyıcı olur (3) Örnegın nazar toplumumuzda hastalıkların ortaya çıkışı nı açıklamaktd kulldnılan onemlı bır de gışkendır Bunun dışında bellı hastalıkla rın da bellı etıketlerı vardır Örnegın sıroz yalnızca alkolle ılışkılendırılıp bunun dı şındakı nedenlerı (post enfeksıyoz nut rısyonel vs) dışlanarak bu hastalığa tutu lanlara alkolık gozuyle bakılmaktadır 25 Haziran Salı TV 2 08.30 Belgesel "Dağlar ve Yaşam" HBB 16.00 Hayvanlar Dunyası 20 yuzyılda unlu ve başarılı bır dağcı olan Rıccardo Cassın artık lyıce yaşlanmıştır Bu tutfculu dağcının yaşamı ve dağcılık tarıhçesı anlatılıyor TV 3 11.35 Belgesel "Turizm" TV 3 12.30 Belgesel "Denız" kışı guçlu olmak ve hastalığın sagaltımın da gereken ışlemlerı oğrenmek ıçın ba gımlı duruma yanı gerıleme surecıne girer Eger hastaneye yatması gerekıyorsa kışının gerılemesı daha da artar Hıçbır sorumlulugu yoktur ıstemlı hıçbır aktıvı teye katılmamaktadır ve tek kontrol ettığı ıdrar ve dışkılama ışlevlerıdır Bu hastalar artık başetme yeteneklerınden çok daha gerıleme gosteren davranışlar yanı bılınç dışı bdvunma duzeneklerı dogrultusunda davranışlar gosterırler (?) Sonuç olarak kışının ıçsel çatışmaları alevlenır ve bazen patolojık uyumu bo zucu ılkel tepkıler ortaya çıkar Bu tepkı ler ıçınde en sık rastlanılanlar ıse yadsı m ı ofke yansıtma anksıyete depres yon aşırı bagımlı tutum stoık kabullen me (kadercılık) ve hıpokondrıyaztstır Yadsıma kışıde hastalığın yarattıgı stresın dışlanmasınave bır rahatlık yanıl samasına yol açar Kışının çare arama davranışını gecıktırıyorsa uyumu bozucu 26 Haziran Çarşamba TV 2 08.30 Dağlar ve Yaşam Yunanıstan dağlarında bır gezıye çıkılıyor Aynı zırverelere çıkan genç dağcılarla tanışılıyor HBB 16.00 Hayvanlar Dunyası TV 2 19.25 Bilimle Iç Içe TV 312.30 Belgesel "Dunya ve Gokyuzu Turu" Bu bölumde fızıkçl Maxwell'ın çalışmaları anlatılıyor guneş ışığı yerçekımı ve yıldızlarla ılgılı araştırmalarına değınılıyor TV 3 13.30 Le Fountaine 27 Haziran Perşembe TV 2 08.30 Dağlar ve Yaşam Yıldırımlar ve dağ kulturune etkılerı araştırılıyor HBB 16.00 Hayvanlar Dünyası TV219.20ÇevrePaneli TV 3 11.30 Belgesel "Fırat'ın Turkusü" TV 3 12.30 Belgesel "Duş Değil Gerçek" Etyopya da Tana Golu nun ortasındakı esrarengız adada yaşayan erkeklerın yaşamı ve Kamboçya da dunyanın en buyuk ağaç dıkme çalışmaları anlatılıyor 28 Haziran Cuma TV 2 08.30 Belgesel "Dağlar ve Yaşam" Bu bolumde Pakıstan dayız Kuzey dağlarında buyuk ılgı gören ve her yıl yapılan Polo yarışması ıle bolgedekı ınsanların kulturunden kesitler HBB 16.00 Hayvanlar Dünyası TV 3 11.35 Belgesel "Velıefendı'de Zaman" Hastalığa yonelık ruhsal tepkıler Deneyımler ne yonde olursa olsun hastalık saglıgın yıtımı dır Bu yıtım de kışıde gerılemeye (regresyona) yol açar Gerıleme kontrol altında ıken ozellıkle psıkanalızın sağaltıcı bır unsurudur ve uyumu sağlayıcıdır (4) kontrolden çıkın ca ıse anormal davranı^ların kaynagını oluşturur ve uyumu bozucudur Kışılık yapısı lyılık halının surmesı ve hastalıktan korunması gerekırse başet mesı ıçın kışının kuvvetıdır Bu nedenle ancak aşırı anksıyeteden hastayı koruyorsa uyumu saglayıcı bır tepkı olarak kabul edılebılır Uyumu bozucu tepkı ıçın ornek olarak yenı mıyokard enfarkstusu geçırmış bır hastanın tum uyarılara kar şın sureklı dolaşması verılebılır (1) Ofke ıse kışının hastalığa ısyanı olarak kabul edılebılır ve kışı neden benım ba şıma geldı"? sorusuyla ugraşır Hastanın kışılık yapısı bu öfkenın yonu ıçın belırle yıcı olur öncekı donemde ıçe donuk ya pıdakı kışı kendını suçlar ve hatayı yap tıklarında arar Ornegın larınks tumoru tanısı konan bır hasta bır hdftd once ıçtı gı soguk sudan dolayı kendını suçlar Dı şa donuk yapıdakı kışı ıse çevresındekı lerı hastalığının kaynağı ya da sorumlusu olarak gorur Ornegın yıne larınks tumoru tanısı konan hasta hastalığını bır hafta once ıçtıgı soguk sudan dolayı kendını suçlar Dışa donuk yapıdakı kışı ıse çev resındekılerı hastalığının kaynagı ya da sorumlusu olarak gorur Örnegın yıne la rınks tumoru tanısı konan hasta hastalı gını bır hafta once çocuklarına kızıp ba gırmasına baglayabılır Hatta genetık yatkınlıktan dolayı ana babasını suçla yanlar da vardır Benzer durumun klınık d) Kaynaklar * Uzm Dr , Izmır Ataturk Devlet Hastanesı Psıkıyatrı Klınığı 483 10