Katalog

BELGESELLER İLGİNC SORULAR 19EklmCumartesl TV210.15Belgesel "Artık Açıklıyoruz" TV 2 15.20 Belgesel "Perspektif" TV314.50Belgesel"Sıfır Kilometreden Yolun Sonuna" Belgeselın bu bolumundeGuney Amerıka, Ar|antın tanıtılıyor. TGRT 10.05 Belgesel "Bilim Magazin" Kanal E 11.05 Belgesel "Doğa" Kanal E 17.35 Belgesel "Hayvanların Dünyası" 20 Ekim Pazar TV 2 15.30 Belgesel "Geleceğimizi Aydınlatanlar" TV 2 19.20 Bilim Teknoloji ve Biz TV 2 20.25 Belgesel "Türk Bahçesi" TV 3 16.30 Bilim ve Teknoloji TV 3 17.25 Belgesel "Bıtkilerin Serüveni" Bu bolumde bıtkilerin dıger bıtkilerle, hayvanlarla ve ınsanlarla olan yaşamları, ılışkısı konu edılıyor TV 3 23.00 Belgesel "Dünyanın Kalbi" Kanal 6 22.55 Belgesel "Baraka" Modern kentlerden, ılkel kabıle koyler ıne, petrol kuyularından, katledılen yağmur ormanlarına, kısaca farklı çağlara , farklı ınsanlara ve yaşamalara olağanustu bır yolculuk Kanal E 17.05 Belgesel "Hayvanların Dünyası" TGRT 01.15 Belgesel "Tabiat Hikâyeleri" SORU: Meksıka'da gosterı yapan atlayıcilar inanılmaz yüksekliklerden suya atlıyorlar. Bır ınsanın suya atlayıp da sağ kalabıleceğı yukseklık ıçın kuramsal bir lımit var mıdır ? Eğer Meksıkalı dalgıçlar termınal hızına ulaşıyorlarsa fazladan yüksekliğin sorun olmaması gerekır ve bu da uçaktan bıle atlayabılecekleri anlamına gelir. Konuyu aydınlatır mısınız ? YANIT: Insanın termınal hızı (maksımurn berbest duşuş hızı) yaklaşık olarak saatte 3?5 kılometredır 30 metre yukseklıgındekı kayalıklardan atlayan bırı an cak 90 km/saat hıza ulaşabılır kı bu da termınal hızının yaklaşık 3 6 da bırıdır Termınal hızına ulaşan bırının suya çarp tıktan sonra hayatta kalması bence ımkanbizdır (nsanın atlayabilecegi yüksekliğin limiti var mı? malarının lyı havayı mujdeledığı soylenir. Bir yerde okumuştum, kırlangıçlar süreklı olarak beslendıklerı boceklerın uçtuğu yuksekliklerde uçarlarmış ve bu böcekler de en çok 1010 mılıbar atmosferık basınç altında bulunmaya meylederlermış. Bunun bir sonucu olarak da kırlangıçların her 10 milibar için yaklaşık 80 metre yükselmeleri gerekırmış. Bunların doğru olup olmadığını söyleyebilir misiniz ? YANIT: Kırlangıçlar zaten hava lyı oldugunda yuksekte uçarlar, yuksekte uçuyor olmanın gelecektekı havanın du rumuyla ılışkısı yoktur Boceklerın en çok hangı atmosfer ba sıncı altında kendılerını lyı hıssettıklerını bılmıyorum ama sıcak yaz gunlerınde at mosferde gerçekleşen termal aktıvıte, sıcak hava yıgınlarıyla bırlıkte boceklerın do yukscklore taşınmasına neden olabı lır Havanırvıyı oldugu bu gunlerde kırlangıçlar da konveksıyonla yukarılara taşın mış olan bu boceklprı yemek ıçın yukselıyor olabılırler Havanın sıcak oldugu yaz gunlerınde denız sevıyesınden 900 metre yuksek olan yerlerde hava basıncı yaklaşık 900 950 mılıbar cıvarında olur, bu da okurun belırttıgı 1010 mılıbardan oldukça duşuk tur NOT: Geçpn haftnlarda bu koşede çıkan bır soru, uzay elbısesı gıydırılmeden uzaya bırakılan bır ınsanın başına ne ge leceğı ve ortamın sıcaklıgının durumu nasıl etkıleyecegı ıle ılgılıydı Yanıtlardan bı rınde, " Vakum ortamlarda "neredeysp" hıç madde olmadıgı ıçın bunların gerçek anlamda sıcaklıkları da yoktur Yeryuzu nun soğuk bolgelerınde ınsanlar donarak olebılır, çunku ıç ısılarını dışarıdakı hava ya (veya suya) verırler, oysa vakum odtamda sıcaklıgı verecek boyle bır ortam yoktur" dıye bır cumle geçmekteydı Isı kaybı ıle ılyılı bu açıklamanın tam anla mıyla dogru olmadıgı ortaya çıktı, ışte açıklaması Sıyah bır cibim çevresıne, kendı sıcaklıgıyla orantılı mıktarda ısı ve rır, çevredekı ortamın yapısı onemlı degıldır Insan ucudunun sıcaklıgı yaklaşık 310 Kelvın'dır ve ınsan vucudunun radyasyon enerjısı oldukça azdır Insan vucudunun havada veya suda ısı kaybı radyasyonla değıl konduksıyonla olur Kırlangıç neden yüksekten uçar? SORU: Kırlangıçların yuksekte uç SORU: Ergenlik dışlerınin diğer dişlerden daha sonra çıkmalarının nedeni nedır ? YANIT: Bunların 17 yaşından once çıkmamalarının nedeni o zamana kadar çenede, bu dışlere yetecek kadar yerın olmamasıdır Bazen yetışkınlerde bıle çene yapısı, bu dışlere yeterlı yer ıçer mez ve problemler çıkar Ergenlik dişleri neden geç çıkar? Beyin Damar Hastalıklanı Kongreleri Ülkemizin katılım ve bildiri yoğunluğu ilgi topladı. Gazi Özdemir* rucu ılkyardım ekıbının onemı ıle kokteyl tedavı stratepsı uzerınde duruldu 21 Ekim Pazartesi TV 3 11.35 Yerli Belgesel "Kaçkar Dağları" TV 3 4.00 Belgesel "Colomb'un Yumurtası" Lazer ışını ve bılgısayarların tanıldığı bolumde, kullanım alanlarından ve tarıhçelerınden bahsedılıyor TV 3 18.00 Belgesel "500. Ulus" Amerıka yerlılerının hayatı anlatılıyor C 22EkimSalı Besın zıncırı TV 3 20.00 Belgesel "Merhaba Çağdaş Turkıye" 23 Ekim Çarşamba TV218.30Bilimlelçiçe TV 3 Belgesel "Bilim Serüveni" Bılımde genetık araştırmaları, canlının genlerınde oynamaya kadar varan genetık çalışmalar uzerındekı etık tartışma, konu edılıyor 24 Ekim Perşembe TV 2 19J20 Çevre Paneli TV 2 20.35 Yerli Belgesel "Parmak Uclarında Yaşam" TV 3 12.30 Belgesel "Düş Değil Gerçek" Madagaskar'da bır gezıcı tıyatro, Romanya'da ışlenmış mezar taşları TV 3 13.30 Belgesel "Hayvanlar Dünyası" TV 3 19.00 Belgesel "Omni" Gezegenının ekolojık dengesı ıçın elzem olan ormanların oluşumu ve bugunku durunıu uzerınde duruluyor TV 3 14.30 Belgesel "Bllimln Büyük Sırları" Bılgı çagında enformasyon savaşı, teknolojının elekronık alanındakı akıl almaz gelışmelerı bılgısayar casusluğu ve tedbırlerı ele alınıyor. TRT INT 15.05 Belgesel "Suyla Gelen Kultur" 25 Ekim Cuma umhurıyet gazetesının Bılım Teknık Dergibi nın 25 Ocak 199? tarıh ve 254'uncu sayısında 2'ıncı Avrupa Norolojı Korıgresı ıle ılgılı ızlenımlerıme yonelık yazımda bu kongreye 32 ulkeden 1500 kışının katıldığını, ulkemızden de sadece 2 bıldırı ıle ve benım dışımda katılım olmadığından uzulduğumu belırtmib ve bu uzuntumun reaksıyonu olarak yazı yı şu paragratla sonlandırmıştım "Boylesı onemlı uluslararası bılimsel kongre ve toplantılara birkaç kongredır olduğu gıbı ulkemızden katılan tek klımk olmak yerine, bilimsel etkinlıgı daha ağır basacak bır grup halınde katılacağımız gunlerin beklentisi içindeyim." 15 Eylül 1996 tarıhlerınde Munıh te yapılan 57 ulkeden toplam 2000 kışının katıldıgı kongreye, ulkemızden de farklı tıp fakultelerı ıle egıtım veren devlet ıle SSK hastanelerı norolo|i klınıklerınden 40 kışı katıldı Sevındırıcı olan katılan kışı sayısının bu denlı genış olması yanında bıldırı sayısının da 32 gıbı çarpıcı ve dık kat çekıcı bır yogunlukta olmasıydı Boy lece bılimsel etkınlığı belırgın bır şekılde agır basan bır Turkıye Grubu olarak kongreye katılmış olduk KongVe duzenleme komıtesınde bulu nan VP beyın damar hastalıkları konularında etkın konumlarda olan birkaç bılım adamı ıle yaptıgımız sohbetlerde ulkemızın bu katılım ve bıldırı yogunlugu takdır edıldı Ancak aynı bılım adamlarının daha anlamlı buldukları ve ozellıkle vurquladık ları konu lurkıye'den ılk kez "Çok merkezli bır çalışmanın sonuçları"nın kongrede 3 bıldırı halınde bunulmuş ol masıydı Tum tıp fakultelerı pgıtım vprpn dpvlpt ve SSK Norolo|i klınıklerınden olu şan toplam 40 morkezın katılımı ve Beyin Damar Hastalıkları Derneğı nın organı zasyon ve fınansorlugu ıle "Beyın Damar Hastalıklarında Rısk Faktorlerı" ortak bır form ıle araştırılmış ve sonuçlardan şım dılık sadece uçu sunulmuştur Kongrede ıkı ozel oturumdan bırıncı sınde karotıd duvar kalınlıgının ultrasonla bplırlpnmesının ateroskleroz hakkında erken donemde karar vermede anlaiTilı ola bılecegı , ayrıca 3boyutlu dışında 4boyutlu renklı doppler ultrasonun daha ay rıntılar yanında ozellıkle duvar hareketı konusunda da fıkır verebıldığı vurgulandı Ikıncı ozel oturumda btrokta akut donem tedavı ılkelerı tartışıldı ve hastaneye gotu Toplantılardan ılgınç saptamalar: 1 Karotıd Arter Hastalıkları oturumunda karotıd plağının yuzey duzensızhğı ve trombus formasyonu gostermesının ozel lıkle ıskemık strok oluşumunda erken oldugu, semptomlu karotıd darlıgında anjı yografısız sadece doppler gıbı gırışımsel olmayan yontemlere dayanarak amelıyat ynpılabılecegı European Strok Surgery Trıal'a gore % 6080 kddar darlığı olan larda amelıyat ıle strok rıskının azalacaqı, genel anestezılı amelıyatın lokal anestezılı amelıyata gore daha fazla rısk oluşturdugu, ınternal karotıd arter darlıgında stentlı veya btentsız perkutan translumınal anjı yoplastının daha genış çalışmalarla amelıyat sonuçldrının karşılaştırılması gerektı gı ozellıkle anjıyoplastı ıle yeterlı damar genışlemesı sağlandığındd cerrahı gırışıme alternatıf bır yontem oldugu vurgulandı 2 Beyaz cevher lezyonları ıle ılgılı su numların yapıldığı oturumda beyaz cevherın ıskemıye daha duyarlı oldugu, vas kuler demansta serebral kan akımı ve metabolızmadakı azalmanın bırlıkte daha fazla rol oynadıkları, nokturnal sırkadıan kan basıncı değışıklıklerının, platelet hı peragregabyonunun karotıd lezyonu olu şunun Antıtrombı III, proteın S ve C yetmezlıgının, vızkozıte yuk&eklıgının, erıtro sitlerlp ılgılı reolo|ik degışıklıklerın lokoareosıs oluşumunda anlamlı oldugu açık landı 3 Immunopatolojı ıle ılgılı oturumda ıs keiTiı ve reperfuzyondan sonra ıntegrın ımmunoreaktıvıte kaybı oldugu, ıskemık bolge mıkrodamarlarında lokosıt kume lenmesının noreflow fenomenıne yolaçtıgı, platelet aktıvasyonu, adezyon mole kullerı ekspresyonu ve ınflamatuar reaksıyon yanında apoptosısı başlatan Fas antıjen mRNA'nın mıkroglıalarda eksprese olduqu belırtıldı 4 ttyolojıye ılışkın oturumda aktıve ol muş proteın C ye rezıstansın ozellıkle venoz trombozlarda anlamlı oldugu kayde dıldı 5 Serebral hemora|i oturumunda kalsıyum antdgonıstlerının yararlı etkılerı ya nında ayrıca kanama tekrarının daha az oldugu açıklandı 6 Akut strok tedavısı ılk 6 baatte baş lamak uzere 300 mg oral veya 100 mq IV Aspırın'ın 10 gun ıle kullanılmasının olurn oranını % 40 azalttı^ı tPA kullanımı ıle serebral hemorajıden çok, sıstemık he morajılere daha sık rastlandıgı Avustralya'da yapılan bır Intraarterıel Urokınaz çahbmasında guvenıhr ve etkın oldugu uzerınde duruldu 7 Bır oturumdd NGFI ıçın mRNA exp ressıonu ve c fos erken genlerınde ıpsılateral ve kontrlateral hemısferlerde azalma oldugu yaşla paralel mıtokondrıal yetmezlık nedenıyle ıskemık lezyon hasarının da yaşla paralel olarak daha genış ozellık gosterdığı belırtıldı 8 Transkranıal Doppler'de (TCD) yuk sek yoğunluklu geçıcı sınyallerın (HITS) saptanma oranı, genış arter okluzyonlu larda ve karotıd arter hastalıgı olanlarda kardıyak embolılere gore daha fazla, ayrı ca kardıyak embolılılerde HITS'lerın daha çok bılateral oldugu, stroklu hastalarda Parsınsonıen belırtılerın beyaz cevher lezyonu genışlıgı ıle paralellık gosterdığı vurgulandı 9 Agır alkolıklerde alkolun tek başına anlamlı bır rısk faktotu oldugu, koroner arter hastalıgı olanlarda paralel olarak karotıd plaklarının da olabılecegı, cw Doppler ıle anjıyografınını karotıd stenozunun behrlenmesınde aynı değerde oldukları açıklandı 10 Ayrıca akut donemde lokosıt sayısının yuksek olması, akut donemde plasma dopamın duzeyınde artışın sempatık aktıvıtenın bır gostergesı oldugu, ıçılen suda yuksek sodyum konsantrasyonu ve hıpestansıyona rastlanmasında paralellık bulundugu akut strokun ızlenmesınde TCD'nın MR ve MRA kadar degerlı oldugu Sneddon Sendromu'nda koagulasyon bozukluklarının sıklığı bakımsız ve ınfekte dışlerın sttok oluşumunda onemlı oldugu muzıge ılgının veya ılgısızlıgın rehabılıtasyonu et kıledıgı, elektromanyetık norol stımulasyonun motor bozuklugun duzelmesınde etkınlık sagladıgı vurgulandı Ulkemızden Çapa Tıp Fakultesı, Bakır koy ve Eskışehır Tıp Fakultesı Norolojı Klınıklen'nın de katılmış oldugu çalışmada 300 mg ASA 12 500 U veya 5000 U/gunde 2 kez Heparın kombıne grup ve kontrol grubu sonuçları 19 000 hastada randomıze edılerek araştırıldı Aspırın kul lanılan grupta mortalıte ve morbıdıte kontrol ve heparınlı gruplara gore daha lyı bulundu Prof. Dr., Eskişehir Tıp Fakultesi Norolojı Ana Bılım Dalı ve Beyın Damar Hastalıkları Derneği Başkanı 50010