Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N H A B E R L E R EPİMR teknolojisi I NTERMED sağlık teknolojisinde önemli bir adım daha attı. Dünyada büyük tıp merkezlerinde bulunan MR (Manyetik Rezonans) teknolojisinin en gelişmiş cıhazı EPI MR İNTERMED'de hizmete girdi. Istanbul'da İNTERMED'de hizmete sunulan EPI MR, 1.5 Tesla ve 25 mT/m aktif korunma gradientli magnetiyle Türkiye'deki en güçlü ve en hızlı MR cihazı. Bu EPI MR sistemi sayesinde klasik MR'larda elde edilemeyen detayda ve netlikte görüntüler doktorlara ileri derecede güvenli ve ayrıntılı tanı imkanı sağlıyor. 3 Boyutlu Görüntü... "EPI MR" Türkiye'de ılk defa renkli ve 3 boyutlu görüntü programları sayesinde 2 mm incelıkteki kesitlerde bıle çok net görüntü veriyor. Sistem, anjiyografik damar tetkiklerinde ise herhangi bir kontrast ilaca gerek kalmadan damar ağını, ayrıntılı ve çok net olarak tüm damar boyunca 3 boyutlu görüntüleyebilme yeteneğine sahip. Beyin kanaması, felç gibi hastalıkların erken dönemlerinde tetkik ve tanısı "EPI MR" sistemi ile kısa sürede yapılıyor. Safra kanalları, böbrek damarları ve genişlemiş idrar yolları spot görüntülerle tetkik edilebiliyor. Copy Jet'ler ucuzladı evvlett Packard, renkli fotokopi makinesiyazıcısı olan CopyJet'in fiyatında yüzde 25 oranında indirim yaptı. CopyJet, tek bir birim içinde renkli bir fotokopi makinesi ve iletişim ağına bağlanabilen renkli bir yazıcı. CopyJet'in özellikle hedeflediğı işletmelerin faaliyet alanları arasında pazarlama ve reklamcılık, emlak, seyahat acentaları, bankalar, danışmanlık ve eğitiın bulunuyor. Öte yandan Hewlett Packard, tüm ticari masaüstü HP Vectra PC ailesinde yüzde 20'ye varan indirimler yaptığını duyurdu. Fiyat indirimleri 1 ağustostan itibaren geçerli oldu. IIP Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Aka şöyle dedi: "Türkiye'de de Vectra serisi ev kullanıcılarından büyük çaplı işletmelere kadar genış bir kullanıcı kesıme hıtap edıyor ve her seviyedeki performans beklentisini karşılayabiliyor. I ARS her zaman uzayda yaşamın işaretleri aranacak en uygun yer olarak göründü. Fakat yaşamını olabileceği başka adaylar da var. Hem yeryüzünde hem Mars üzerinde yaşam ancak sıvı suyun varlığında evrımleşti. Eğer bu minimum koşul ise, Güneş Sistemi içinde sıvı suyun var olduğu çeşitlr başka yerler de var. En önde gelen aday Jüpiter'ın ayı Europa'dır. 3000 kilometrelık çapıyla Europa bizim ayımız ile yaklaşık olarak aynı büyüklükte dir, fakat çok farklı bir bileşime ve görünüme sahiptir. Galile ka nalıyla alınan görüntülerde alışılmamış ölçüde düzgün, fakat kırıklı bir buz yüzey görünmektedir. Yüzey soğuktur, 145 derece civarında bir sıcaklığa sahiptir. University of Arizona'daki Ay ve Gezegenler Laboratuvan'ndan Ralph Lorenz bu durumun buz kabuğun yalnızca bir kaç kilometre kalınlıkta olduğunu gös Europ.ı: Duzlu yüzeyinin altında sıvı su terdiğini belirtiyor. Daha aşağıolabilir da 50 kilometre derinliklere kakoşulların yaşamı destekleyebileceğini dar muazzam su okyanusları bulunabikesin olarak biliyoruz" diyor. lir. Yeryüzü ötesi yaşam için bir başka Fakat yeryüzüne göre Güneş'ten aday Titan'dır. Satürn'ün en büyük ayı beş kat daha uzakta olan bir dünya sıolan Titan yeryüzündekinden yüzde 50 vı su için nasıl yeterince sıcak olabilir? daha yoğun, azot ve metandan oluşan Bir olasılık çekirdekteki radyoaktif elebir atmosfere sahiptir ve buz oldukça mentlerin en azından buzun bir kısmını fazladır. Squyres "Titan'ın büyüleyici eritmeye yetecek kadar ısı yaratabilbir prebiyotik kimya için aday olduğu mesidir, New York Cornell Unıverkesindir" diyor. sity'den gezegen bilimci Steve Squy1991 yılında yine Cornell Univerres sıcaklığın daha önemli bir kaynasity'den Carl Sagan ve Vtfilliam Reid ğının med cezir kuvvetleri olduğunu Thompson Titan üzerindeki volkanik söylüyor. fualiyetın sıvı su ve içinde yaşamın evJüpiter'e göreli olarak daha yakın rimleşebileceği koşulları yaratabileceolduğundan, Europa her her yörünge ğını ıleri sürdüler. Fakat şimdiki dönüşü sırasında gezegenin yerçekımi durumda Titan üzerinde bu tür volkuvveti tarafından sıkıştırılır ve gerilir; kanik faaliyet oluşmuş olup olmadığını bu çok büyük miktarda ısı yaratır. Aynı kımso bilmiyor. Eğer öyle değilse, ay etki Jüpiter'e daha da yakından dönen yalnızca fazla soğuktur. Lorenz geçlo'yu Güneş Sistemi ıçindekı volkunık mışte orada yaşam olmamışsa da, bakımdan en aktif yapı durumuna gegeçmışte ortaya çıkabileceğini ileri tirir. Squyres "Bugün Europa'nın kasürüyor. Yalnızca Güneş'in bir kırmızı buğu altında volkanlar aktif degilse bideve dönüşmesine kadar 6 milyar yıl le, Güneş Sistemi'nin genç olduğu 35 beklemek gerekıyor. Lorenz o zaman mılyar yıl önce aktif oldukları hemen hemen kesindir. Ve yeryüzünde, bu tip Titan'ın yaşam için çok daha iyi bir aday olacağını belirtiyor. Mars dışında yaşam olasılıkları... I Kanser ilacı DNA onarımım engelliyor ^^Cisplatin" adlı ilaç, erbezi kanserıne yakalanan hastaların yaklaşık % 95'ini iyileştiren, belki de kemoterapide kullanılan en etkili ilaç olarak biliniyor. Ne var ki, bu ilaç yalnızca kanserin sözü edilen türüne, bir ölçüde de yumurtalık kanserine iyi geliyor. Amerikalı bir grup bilim adamı artık ilacın neden yalnızca bu urlara iyi geldiğinin nedenini bulduklarına ınanıyor. Eğer bu saptama doğru ise, bu bulgunun başka kanser türlerinin de çözümüne yararlı olacağı ve çok daha etkili kanser ilaçlarının bulunmasına yol açacağı sanılıyor. Cisplatin ur hücrelerinin kendi kendilerini yok etmelerine neden oluyor. Bu süreç tıp dilinde "apoptosis" olarak biliniyor ve kanser hücresinin DNA'sına ilişmek suretiyle başlıyor. Bu ilişmenin sonucunda DNA molekülünün biçimi bozuluyor, ama bu bozul ma apoptosis sürecini ateşlemeye tek başına yeterli olamıyor. Olayın ölümcül etkisi ilacın DNA'ya ilişmesinden sonra başlıyor. Ancak bu düzeneğin nasıl bir yol izleği bugüne dek bilinmıyordu. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden John Essigmann ve Thomas Jefferson Üniversitesi Kimmel Kanser Merkezı'nden meslektaşları bu düzeneğin nasıl çalıştığını bıldıklerını ileri sürüyor lar. Bunlara göre, her ikisi de hMSH2 adı verilen bir tür protein ile ilgili olan iki olası düzenek söz konusu. Bozuk eşleşmeler Adı geçen protein molekülü erbezi ve yumurtalık hücrelerinde bol miktarda bulunmakla bırlikte, başka hücrelerde pek rastlanmıyor. Bu molekülün, DNA'daki "bozuk eşleşmeleri" düzelten onarım proteinleri ekibınin bir elemanı olduğu belirtiliyor. Molekülün normal işlevinin ise, hatalı DNA'ya ilişerek bozuk eşleşmeleri saptamak ve buna dikkat çekmek olduğu bıldırilıyor. Molekül yerine yerleşir yerleşmez, başka onarım proteınlerını buraya çekıyor; bu proteinler de hasarlı bölümü yok ederek yerine yenisinı getiriyor. Essigmann ve ekibi hMSH2'nin, bir olasılıkla bozuk eşleşmiş DNA sanarak, cisplatın/DNA birleşimini ele geçırdiginı ortaya koydu. Ancak biçimsel bozukluk bozuk eşleşmeden farklı olduğu için, hMSHP'nin varlığı yararlı olmak şöyle dursun, onarımı engelliyor. Kanser hücrelerini de işte bu yok ediyor. Essigmann'ın önerdiği düzeneklerden birtanesi, proteinin onarım rnoleküllerinin işlevim engelleyerek hücrelerin ölümüne yol açtığı yönünde, önerdiği ikıncı bir görüşe göre ise, hMSH2 öteki onarım proteınlerıni kendisine çekiyor, ama DNA kesilir kesilmez onarım da duruyor. Herı iki durumda da, cısplatin'ı böylesine etkin kılan özellik hMSH2'nin varlığından kaynakla nıyor. Essigmann bundan sonraki aşamanın söz konusu proteine çok daha güçlü bir biçimde bağlanacak başka ilaçlar bulmak olduğuna dikkat çekiyor. (ns.) K J ingwan adında bir Budist rahıp kendi inancına ait kutsal yazıları Çin Imparatorları'nın yıkıcı etkılerınden korumak amacıyla I.S. 605 yılında bunları taşa kazıyarak yazmaya karar verdı. Jingvvan'ın bu tasarısının gerçekleşmesi binlerce yıl aldı. Pekin yakınlarındaki Yunju manastırının rahipleri kuşaklar boyu uğraşarak bu kutsal yazıları 14.278 taş tablete geçirdiler 1644 yılında tamamlanan bu tabletler rahipler tarafından manastırın yakınlarında açılan dokuz mağaraya gizlendi. Alman traihçi ve Çin uzmanı Josef Guter'in iki yıl önce bunları bulmasıyla daha önce yalnızca yöre sakınlerınin bildiği tabletler de su yüzüne çıkmış oldu. Guter'e bu mağaraları bir çiftçi gösterdi. Mağaralar arasında tabletlerin hâlâ bulunduğu mağara da vardı. Guter'e göre bu buluşun en önemli özelliği, 1039 yıl boyunca 35 milyon Çin harfi kullanılarak taş üzerine yazılan bu yazıların Budizmin tüm ilkelerini içermesi ve II. Dünya Savaşı ile Kültür Devrimi'ni atlatarak günümüze dek ulaşmış olınası. Yazıların incelenmesi ise, farklı kültürlerden gelen çok sayıda insana düşüyor. Taşa kazınan ilkelen ısır erkeklerin çocuk sahibi olmalarına olanak tanıyan yenı bir yöntem bu kişilerin erkek çocuklarının doğurganlığına engel olabı liyor. Intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ISSE) olarak bılinen yöntemde olgun bir yumurtaya doğrudan tek bir sperm enjekte edılıyor. Frbezlerinden yapay yollarla alınan gelişmiş sperm bile bu yöntemlo yumurtaya enjekte edilmek suretiyle döllenebiliyor. B oy IeIikIe , sperm sayısı düşük olan ya da spremlerı etkin olmayan erkekler de baba olabiliyor. Uygulanmasına 1992 yılında başlanan bu yöntem erkeklerde kısırlığın gı derilmesi yönünde yeni bir çığır açtı ve çocuk sahibi olamayan çiftlerın ortalama % 40'ına da umut ışıgı yaktı. ISSE tekniği günümüzde Avrupa ve Kuzey Amerıka'nın belli başlı kliniklerinde uygulanıyor. Ne var kı bu yöntemde tek bir spermin yumurtaya doğrudan verilmesi gerektığınden. gelecek kuşaklarda genetik anormalliklere yol açabileceği Baba genleri korkusu gıderek artıyor. Benzer amaçlı öteki yöntemlerde sperm ile yumurta "doğal" yollarla bir araya geldigınden, sağlıksız spermin döllenmesi çok daha güç oluyor. ISSE yöntemi ise bu doğal enğeli ortadan kaldırıyor. Dahası, bu yöntemın uygulandığı erkeklerin kısırlığı, büyük bir olasılıkla, genetik nedenlerden kaynaklanıyor. Bu yılın başlarında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden David Page ve ekıbı, sperm sayısı çok düşük olan erkeklerin Y kromozomunda bir genin eksik olduğunu gördü. Page'e göre, ISSE yöntemıyle azospermin etmeni (AZF) adı verilen bu gende bozulmalar ileri gelebılıyor ve bir olasılıkla daha sonraki kuşağın erkeklerinde kısırlığa yol açabilıyor. Bu nedenle, yöntem uygulanmadan birtakım Y DNA testlerinin yapılması ve kişinin genetik yapısı konusunda bilgi edinılmesı öneriliyor. Bilim adamları ISSE yönteminin son kerte güvenılir olduğuna ınanıyorlardı. Araştırmalar bu yöntemle doğan bebeklerde hiçbir olumsuzluk meydana gelmedıgini ortaya koyuyordu. Gelgelelim şimdi genetik bozuklukların doğumdan uzun bir süre sonra ortaya çıkabileceği olasılığı karşısında bılım adamları kara kara düşünüyor. Hazııiavan Rita Urgan 4995