Katalog

EN E R J I UYKU ARAŞTIRMALARI wat/saatının 8 fenık olacağı hesaplanıyor Boylece Amerıkalılar normal ABD elektrık ücretınden % 30, Almanlar ıse yarı yarıya daha ucuz elektrık odeyecekler 100 m2'lık Fotovoltaık modul 25 yıllık bır zaman ıçınde 250 00 kılowat/saat elektrık enerjısı verebılır Başka bır deyışle 100 m2'lık Fotovoltaık alan ıle 25 yıl ıçınde 67 000 lıtre fueloıl veya 70 ton taşkömur veya 195 ton normal komur tuketılmemış olur Çevre ıse 262 ton CO2, 0,26 ton SO2 yukunden kurtulmuş olur Fotovoltaık sıstemın yapılarda kullanılışı çok değışık olabılır Bına cep Uyuklayan sürücüler ve trafik tıkanıklığın bu sayrılığa yol açablleceğinı gosterıyor Çoğu ağır olguda ıse dıl koku sorumlu tutulmakta Kesin tanı uykuda yapılan bır dızı ınce leme ve sonra da tıkanıklık bdlgesını belırbah kalktığında kendını yorgun ve uykuleyıcı bazı teknıklerden oluşuyor ABD'de suz hıssedıyor Dıkkat gerektıren tüm ışıllar once, çok sevdığım bır arkada bu konuda çok çalışmalar yapmış olan C lerde başarı grafığınde duşme oluyor Sık şımın trafik kazasında ölduğunu Guıllemınault ıse yenı bır uzmanlık turunu trafik kazası yapıyor Sık ev veya ış kazası oğrendığımde kahrolmuştum Ev yerleştırmeye çalışıyor Uyku ve uyku boyapıyor Sık sık uyukluyor Oturduğu yerliydı ve ıkı de çok guzel çocuğu vardı Ihtızuklukları uzmanlığı (somnology) de, kah TV seyrederken, kah bır soyleşı sısasını yenı bıtırmıştı Mecburı hızmet kuraUSDS'ın sağaltımı Ise bu tıkanıklığı as rasında, bazen yemek yerken uyuyakalısını çektıkten sonra eşyasını kamyona maya yonelık llk zamanlar denenmış ve yor yuklemış, o akşam da aılesıyle bırlıkte yola halen de tek kesın çozum olan cerrahı saUSDS yalnızca bunlara yol açmakla kalçıkmıştı ğaltım yontemı trakeotomının (solunum mıyor (Tablo 1) Kanın oksıjen doygunsuzEmlnım kı bırçoğumuzun yureğınde bu yolunu boyundan açarak tıkanıklığı aşma luğu gıderek organları zorlamaya başlıyor tur acılar var Amacım acıları tazelemek yöntemı) yerını gunumuzde çok daha kave akcığerlerde kan basıncı yukselmesı, değıl Ama yaşamın yollarında ılerledıkçe bul edılır başka yöntemler almış durumda sıstemık kan basıncı yukselmesı (arteryel ınsan bu acıların onunu alabılmenin ço Ancak bunlardan ıkısı ılerı USDS ıçın etkılı hıpertansıyon) başlıyor Artık nedenı belırzumlerını arıyor olan seçenekler basınçlı hava solunum lenememış (esansıyel) bırçok hıpertansıSon zamanlarda ısmını daha sıkça duy aygıtı (CPAP) veya cerrahi Basınçlı sıstem yon olgusunun altında (yuzde 2530) maya başladığımız bır hasialık var Uyku yuksek oranda çözum getırmekle bırlıkte, USDS'ın yattığı bılınıyor apnesi ya da uykuda soluk duraklamaları kullanışlı olmayışı ınsanı aygıta bağımlı Değışık tıpte baş ağrıları ve bılışsel bosayrılığı (USDS) Işte yenı araştırmalar kılması nedenıyle sık terklere uğruyor zukluklar da USDS belırtilerı arasında USDS ıle trafik kazaları arasında doğrudan Cerrahı yontemlerse çeşıtlılık gostermeBunlarlada kalmıyor Gıderek kalp rıtım bır ılışkının varlığını, daha doğrusu USDS'lı ye başladılar Bunun nedenını de tıkanıklık bozukluklarına, kalpakcığer yetmezlığıne süruculerın yuksek oranda kaza yaptıklarıyerının kışıden kışıye değışmesı Zıra yapı(cor pulmonale), kalp krızıne (myokard ınnı ortaya koymaya başladı(1) lan amelıyatlar o tıkanıklığı aşmaya yonefarktusu), beylnde dolaşım bozukluklarına Önce USDS'nın tanımı ıle başlayacalık ve erken bunamaya yol açabılıyor Urkutuğım USDS beyındekı veya daha sıkhkla Bu konuda ust solunum yoilarındakı bozuklukçalışmalar hızla lara ıklncıl gelışen, gurultulu soluılerlıyor Bır ılUYKUOA SOLUK OURAKLAMALAHI numa (horlamaya) eşllk eden ve gınç gelışme de ara sıra soluk durması ıle kendını USDS'nın kalıtgosteren bır sayrılık Ancak, her sal olabıleceğını horlama USDS demek, ne de uygosteren çalışkuda soluk durması olamayacak maların olması bır şey Tıpkı uyanıkken bır olayın Bu nedenle gıkarşısında heyecana kapılıp solu derek hastalarla ğumuzu farkına varmaksızın tutbırlıkte aılelerı de mamız ya da ruyamızın akışına göıncelemeye alınıre soluk alıp vermeyı kesmemız gıyor ve kuşku duKALPSOSIK bı Olağan olmayansa bunun sıkça yulursa, hasta RUNLARI UYANMA, yınelenmesı, gıderek kanın 0 2 olmayan bıreyRITM BOZUK UYKUDA doygunluğundan duşmeye yol açlerde ılerıde bu LUKLARI, DFRINLE ması, parçalanmış uykular .uykuyu sayrılık komplekSEMEME, alamama gunduzlerı uyuklamaya sıne yol açabıleUYKUbılışsel yetersızlığe ve bır dızı cek gelişmelerın SUZLUK, OKUL VEYA IS olumsuz gelışmeye kadar gıtmesı önu alınmaya UYUKLA OOAFİOINDE Ne kadar yaygın bu USDS? Bır çalışıyorlar (6) DUSME yazara göre en azından dıabetes Trafik kazaları [KALPVE AKCIOEB YETMEZIIOI | mellıtus (şeker hastalğı) kadar yayUSDS yeryuzungın (2) Aynı kışı ulkesınde yaptığı den tamamen sı bır araştırmada kamyon surucule|EPILEPTIK SIDDETIENME lınse de surebılır rının % 46'sında USDS ıle uyumlu Ama hıç değılse bulgular saptamış Bır başka araşde bu konuya Tablo 1: Uykuda soluk duraklamalannın yol açabiteceğl gelişmeler tırmaya gore orta yaş erkeklerının dıkkat çekıllrse % 2'sınde USDS var3 Bu yaştakı 'SVA Serebroya askuler aksıdan (Beyınde damarsal Problem) acı çeken yurekerkeklerın trafıktekı süruculerın çolerın sayıca azalğunluğunu oluşturduğunu duşumasını umuyonursenız, yuz aracın ıkısınde uyku problerum Kazalann olmadığı gunler delığıyle cu değıl mı'? mı olan, kaza yapmaya aday surucu var •demektır' KAYNAKÇA Nedır bunca soruna yol açan? Beyın Nedir belırtilerı USDS'ın? Şıddetl! ve 1 Haraldsson P O , Carenfelt C Lysdahl kaynaklı az mıktardakı USDS'ler bır kenasureklı horlayanların yuzde 5060'ında M , Tömros J Longterm effect of uvulopala ra bırakılacak olursa, buyuk çoğunluğu ust USDS saptanmış (2,4) Eğer kı soluk dutopharyngoplasty on dnving performance Arch solunum yoilarındakı bır tıkanıklıktan (ya Otolaryngol Head Neck Surg 1995 121 90 94 raklamaları ve sureklı uykusuzlukları, da yenı bır tanımla ust solunum yoiların2 Partınen M Cours Internatıonal sur uyuklama horlamaya eşlık edıyorsa, o zaSyndrome d Apnöe du Sommeıl dekı konuşmadakı artmış dırençten) kaynaklanıyor ö n man daha fazla belırtı beklememelı sından, Nısan 1995 Suresnes FRANSA celerı Ikematsu ve sonra da Fujita tarafınHorlama dışında, USDS tıpık olarak orta 3 Flemons W W Whıtelaw W A Brant R dan sorumlu tutulan ıse, kuçuk dılın (uvuyaş ve ustu şışman erkeklere ozgu bır Remmers J E ükelıhood ratıos for a sleep ap la) ta kendısıydı Fujıta'nın gelıştırdıcı cersayrılık (Foto) Ancak olağan olçulerdekı nea clınıcal pretıctıon rule, Am J Respır Crıt Cn rahı teknık uvulopalatopharyngyoplasty erkeklerde kadınlarda, gençlerde ve hatta reMed 150 1279 1285 1994 (UPPP) ıse hızla yaygınlaştı ve çok sayıbebeklerde de gorulebılıyor Bebeklerde 4 Çelıkoyar M M elez F Seçkın S ve ark da kışıye uygulandı Ta kı, her USDS ın Gunumuzdekı tonsıllektomı ve adenoıdektomı, anı olumlere yol açabıldığı tıp kıtaplarına uvuladan ve yumuşak damaktan kaynakŞışlı Etfal Hastanesı Tıp Bultenı 1 144 154 yenıce gıren bılgılerden Daha buyuk çolanmadığı anlaşılana değın Bu arada 1994 cuklarda buyuk genış bademcığı ve ba 5 Chabolle F Cours Internatıonal sur UPPP teknığının başarı oranı yuzde 30'lardemcıklerden kaynaklanan horlama ve Syndrome d'Apnee du Sommeıl dekı konuşmada kalmaktaydı, hastaların 2/3'u sağaltılaUSDS gıderek bademcık amelıyatlarının sından Nısan 1995, Suresnes Fransa mamaktaydı (6) bırıncı nedenını oluşturmaya başladı (5) 6. Guıllemınault C Cours Internatıonal sur Yenı ıncelemeler burnun on kısımlarınUSDS'ın onemlı belırtılerını ıse uykuyla Syndrome d Apnee du Sommeıl'dekı konuş dan gırtlağın alt kısımlarına kadar ust solumasından Nısan 1995 Suresnes, Fransa ılgılı sorunlar oluşturuyor Kışı gecelerı son num yollarının herhangı bır bolgesındekı * Dr., KBB Uzmanı. derece rahatsız uyuyor Defalarca uyanı Uyku apnesi ya da uykuda soluk duraklamalanndan yakınan sürücülerin trafik kazası yapma tehlikesi çok fazla. yor yenıden uykuya dalıyor Sonuçta saMazhar Çelıkoyar* Y Ustte, çatının uzerine yerleştınlmiş Fotovoltaık tesıs, Almanya. Altta ıse, çatıya uyum sağlayan Fotovoltalk moduller, Almanya. helerınde, konut çatılarında, cam lımonluklarda rahatlıkla Fotovoltaık moduller kullanılabılır 100 m2'lık kullanım alanı olan bır buro çatısına (73 m2'lık) ve cephesıne (78 m2'lık yerleştırılen cam Fotovoltaık moduller, bınanın ıhtıyacı olan elektrığın yuzde 50'sını uretebılır 8000 m2 kullanım alanı olan bır buro binasının yıllık enerjısını karşılayabılmesı ıçın guneye doğru sadece 170 m2'lık bır alana Fotovoltaık panellerın yeıieştırmesı yeterlıdır Bu ıse cephenın yuzde 7'sını kapsar Fotovoltaık panellerın kullanılmasıyla oluşan fazla yapı malıyetı tum yapı malıyetının yuzde 7'sı kadardır ve kendısını 10 yıl ıçınde oder "Fotovoltaık" gelecekte dunyanın en yaygın endustrı dalı olacaktır Not: Fotovoltaık sıstemın yapılarda kullanılışı ıle ılgılı daha fazla bılgı Serbest Mımarlar Derneğı'nın yayın organı olan "MİMAR" dergısının 4'uncu sayısından edınılebılır Kaynakça: 1 DerSpıegel Dergısı, 2/1995, s 8285 2 Der Spıegel Dergısı 52/194 3 DB2 (Deutzsche Bauzeıtung) 4/1994 s 113131 4355