Katalog

ARKEOLOJİ TOPLANTILARDAN Beşparmak Dağlan'nda bulunan bu iki tarihöncesi mağara ile ilgili söyleyebileceğimiz tarih, Geç Paleolotik ve Kalkolitık çağlar arasında (olasılıkla Mesolotik, Neolitik dönemler) olmalıdır. Bu ise gününnüzden 109 bin yıl öncesi anlamına gelir, daha sonraki yıllarda yapılacak araştırmaların bizi destekleyeceğini ve bize daha ayrıntılı bilgi vereceğinı umuyoruz." Dr. Peschlovv'un bu değerlendirmesini Istanbul Ünıversiteşi Eski Çağlar Profesörü Dr. Mehmet Özdoğan ise şöyle yorumladı: "Annelise Peshlovv tarafından Izmir yakınlarında bulunmuş olan mağara resimleri, kültür tarihi açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bilindiği gibi Batı Akdeniz'de, özellikle Ispanya ve Fransa'da Son Buzul Çağı ya da Würm buzulunun son evrelerine tarihlenen bir çok mağara resmi bulunmaktadır. Daha çok büyük mağaralarda ve çoğu kez de mağaraların ışık girmeyen derin kısımlarında bulunan bu resimler sanat açısından ileri bir düzey sergilemenin, ele aldıkları konular açısından ilginç olmalarının ötesinde, kültür tarihi açısından da önem taşır. Günümüzden 20 bin yıl öncesine kadar inen bu resimler avcı topluluklarını I. Ulusal Amator Astronomlar Toplantısı ndan izlenimler... Osman Demircan* I Blrincl mağarada, orta vo alt panellerde ana resim. yaşam ve inançlarını bize yansıtmaktadır. Batı Akdeniz'den doğuya doğru geldikçe mağara sanatının varlığını gösteren izler azalmaktadır; ancak bunun gerçeği mi yansıttığı, yoksa araştırma eksikîiğinin sonucu mu olduğu tartışmalıdır. Yakın Doğu'da ve özellikle ülkemizde, başta Çatal Höyük ve Van Tirşin olmak üzere, Günümüzden önce 7 bin yıllarına, Neolitik Çağ'a tarihlenen çok zengin bir resim sanatının varlığı bilinmektedir. Bir çok bakımdan Batı Akdenizin eski Taş Devri sanatına benzeyen bu resim sanatının kökeni bilinmemektedir. Bu bakımdan Izmir yakınlarındaki mağarada bulunmuş olan resimler, çok görkemli sahneleri betimlemese biie, aradaki bağlantıyı kanıtlamaları açısından ilerisi için çok umut vericidir. Gene bu yıl Bulgaristan'da bir mağarada benzer resimlerin bulunmuş olması ülkemiz arkeolojisi için yeni bir araştırma alanı oluşturmaktadır." 4358 lk kez Türkiye çapında dört ayrı koldan duyuru yapılarak çok sayıda amatör astronomun bir araya toplanması sağlandı. 1 2 ternmuz cumartesi ve pazar günleri Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi ile Ankara Üniversitesi Gözlemevi'nde gerçekleştirilen toplantıda amatör astronomlar unutamayacakları iki gün yaşadılar. Toplantının amacı; bugüne kadar Türkiye'nin değişik köşelerinde farklı mesleklerIlk iletişim kuruldu den çok sayıda amatör astronomun birbirinl Bu toplantıyla amatör astronomların birtanıyıp organize olarak planlı ve düzenlı bir birleriyle ve profesyonel astronomlarla bllgi çalışma dönemine başlamaları için zemin alışverişi yapmaları sağlanmış, aralarında hazırlamaktı. Sanıyoruz toplantı bu amacına iletişim kurarak planlı ve daha bilinçli bir çaulaştı.Altı aylık hazırlık çalışmaları sonunda lışma dönemine girmelerı için adım atılmışgerçekleştirilen bu toplantıyı başta TÜBİtır. Bu şekilde Türkiye'de de geç de olsa TAK olmak üzere Istanbul, Ankara ve Ege amatör astronomlar organize olmaya başlaünlyersitelerinin Astronomi ve Uzay Bilimleri mışlardır. Ülkemizde de astronomi alanında bölümleri ile Akdeniz Üniversitesi'nin Fizik bilgi ve kültürün zenginleşmesi ve yaygınBölümü,. Ankara Üniversitesi Rektörlüğü, laşması için önemli bir aşama kaydedilmişAnkara Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanlığı tlr. Yaygınlaşması beklenen gozlernsel ve Ankara Üniversitesi Gözlemevi elemanamatör astronomi çalışmalarıyla gök cisimlarıyla ve diğer olanaklarıyla desteklemişlerleri, burçlar, gökyüzündeki görünür dlr. hareketler ve genel olarak evren daha doğToplantıya 269 başvuru yapılmış ve bunru algılanacak; bu lardan 166'sı toplantıya katılda insanların mıştır. Büyük şehirler dışında genelde daha Kayseri'den, Manisa'dan, doğru ve daha Adapazarı'ndan, Içel'den, Ismantıklı düşünparta'dan, Kocaeli'den, Çamesıne katkıda nakkale'den, Sıvas'tan, Türkibulunacaktır. ye'nin her yerinden, hatta KuYeryüzünde inzey Kıbrıs'tan toplantıya başsanlar birbirleriyle vuran ve kalılanlar vardı. Açılış didişirken, çevkonuşmasını A.Ü. Rektör Yarrede bunca aladımcısı Prof. Dr. Tansu Araveredalavere sıl'ın yaptığı toplantının cudönerken evreni martesi günü öğjeden önceki izlemek, Dünoturumlarında Prof. Dr. Osya'ya dışarıdan man Demircan, Prof. Dr. Zebakabilmek en ki Aslan, Prof. Dr. Cafer Ibaazından bunca noğlu ve Doç. Dr. Serdar Evkötülüklerin dışınren amatörleri yönlendirici koda kalabllrnek nuşmalar yaptılar, bilgilendirdemektir. Bu me arrtacıyla onlara Türkinedenle ülke ye'deki astronomi çalışmalarıgelişmesi adına nı, ulusal gözlemevi kuruluş kurumların ve çalışmalarını özetlediler; Batı medyanın bu tür /. Ulusal Amatör Astronomlar Toplantısı'na katılanlar toplu halda görülüyor. ülkelerindeki amatör astronoeğitim ve kültür mi topluluklarını tanıtıp, amaetkinliklerini destör astronomi çalışmalarından örnekler veşamki gözlem ekibi kendi gözlem prograteklemesi beklenir. Acıdır ki bu toplantıyı rerek Türkiye'deki amatör astronomlardan mına başlamıştı. Bir bilimsel araştırmaya tedüzenlerken ne resmi ne özel kuruluşların neler beklendiğini anlattılar. mel oluşturacak bu gözlem sabaha kadar ne de medyanın toplantıyı gerektiği gibi sürecekti. Ertesi sabah toplantıya biraz yordesteklemediğini, gerekli ilgiyi göstergun gelen amatörler önce taze simit, sıcak Sorunlar tartışılıyor mediğini üzülerek gördük. örneğin bizi desçay ve kahveleriyle kahvaltılarını yapıp mateklemesini beklediğimiz birçok amatör astöğleden sonraki panelde Türklye'de kine mühendisi amatör astronom OÜrkan ronom, hatta yöneticl konumundaki aramatör astronominin sorunları tartışıldı. PaKınav'ın kendi yaptığı 40 cm çapındakl tekadaşlar toplantıyı desteklemek yerlne nelistler: Teoman Yazgan, Flkret Akman, leskoplarıyla çektiği gökyüzü görüntülerini tatile gittiler. Tuncay özışık, Hülya Çalışkan ve Harun izlerken teleskop yapımıyla ilgili konuşmasıYazıcı sorunları enine boyuna tartıştılar veKurumlardan beklediğimiz desteği alanı dinlediler, Gürkan Kınav kendi çabasıyla sonunda panel yöneticisı Dr. Rennan Pemadık. Asıl önemlisi düzenleme komısyonu Türkiye'nin en büyük amatör teleskobunu künlü sonuçları özetledi. Bu oturumdan olarak anlayamadığımız; medyanın toplanyapmış ve kubbesiyle beraber bahçesinde sonra 17.00'de belediyeden sağlanan ototıya llgi göstermemesi. Universiteden basın ozel gözlemevini kurmuştu. büslerle Ankara Üniversitesi Gözlemevı'ne duyurusu yapıldığı halde toplantı, medyada Bu özel gözlemevi Türkiye'nin 2. büyük gidildi. Gözlemevinde teleskopları görmek, duyurulamadı. Ne acıdır ki yüzeysel olayteleskobuna sahipti. En büyük teleskop ise onlarla gökyüzünü izleyebilmek amatörlerip laar ve "geyik muhabbetlerine" büyük yer Ege Üniversitesi Gözlemevi'nin 48 cm. çapbüyük hayaliydi. Gözlemevinde içkili bir veren medya, bilim tarihimize geçecek, üllı Cassegrain teleskobudur. Toplantının bu kokteyl verilmişti. Amatörler yediler içtiler, kemizin bilmi ve kültür düzeyini doğrudan 2. gününde öğleye kadarki oturumlarda birbirleriyle tanıştılar, tecrübelerini paylaştıetkileyen bilim ve kültür olaylarına yeterli amatörler yaptıkları çalışmaları anlattılar. lar. Sohbetler koyulaşmıştı. Güneş batmaönemi vermemektedlr. Bu veslleyle medÇay aralarında ve hatta yemekte bile hep dan gözlemevinin Güneş teleskobuyla Güyanında ülke kalkınmasını etkileyen bilim ve astronomi konuşuluyordu. öğleden önceki neş gözlemi yapıldı. kültür olaylarında daha duyarlı olmasını oturumlardan birinde emekli kaymakam diliyoruz. Güneş'in batı kenarında bulunan ilginç Bakl Bilal mercek yapımını anlatmış ve teve büyükçe bir leke ve bu lekenin çevresin•Prof. Dr., Ankara ÜnlvereKesi Gözleskop ihtiyacı olanları ümitlendirmişti. deki parlak bölgeler ilgiyle izlendi, Güneş lemevi Müdürü battığında Ay gözlemi başlamıştı. Henüz üç günlük olan Ay üzerinde 130 büyütme sağlanarak krater çukurları, düzlükler, vadiler, dağların uzun gölgeleri çarpıcı bir şekilde izlenebiliyordu. Görenler kuyrukta bekleyenlere izlenimlerini anlatıyor, bir başka grup ise gökyüzünü tanıma çalışmaları yapıyordu. Bir başka teleskopta Jüpiter gezegeninin gözlemi sürüyordu. Görenler birbırine, kuşakları, kırmızı lekeyi ve dört uydusunun konumlarını tarif ediyordu. 15 cm çapında teleskobu olan birisi, uyduların yerinin çok değiştiğini, daha iki gün önce uydulardan birinin Jüpiter'in arkasında olduğunu, görünmediğini anlatıyordu. Yine kuyrukta bekleyenlerin oluşturduğu bir grupta sönük yıldızların gözmerceğine alınıp gözlemenin ne kadar zor olduğu ve bu işin arayıcı yardımıyla nasıl kolaylaştırılabileceği tartışılıyordu. Birisi, "Buradaki teleskoplar gibi ekvator kurgumuz olsa iş ne kadar kolay olur" diyordu. Gözlem sırasında izleyenlere teleskoplar da tanıtılıyordu. Yıldız saatinin, saat açısının ne olduğunu ve nasıl kullanıldığını birçok amatör burada öğreniyordu. Kalabalık dağılınca gözlemevinin o ak Türkiye'de ucuz ve kullanışlı teleskop bulmak her zaman problem olmuştur. Fazla talep olmayınca bu aletler Türkiye'ye fazla getirilmiyor, getirilenler de gümrük nedeniyle pahalı oluyordu. Türkiye'de ucuz fiyata değişik boyutlarda mercek ve ayna yapılabilirse bunları kullanarak amatörler kendi teleskoplarını kendileri yapabilirdi. öğleden sonraki oturumlarda bunlar tartışıldı ve sonuç olarak somut bir adım atıldı.