Katalog

BİLİM D Ü N Y A S I N D A N HABERLER Disko sağıplan giderek çoğalıyop E Zor spor hayat uzatıyor Spor yoluyla sağlıklı yaşamak ve uzun ömürlü olmak isteyenler, antremanda terlemesini bilmek zorunda emen hemen büyük kentlerin her bölgesinde bir veya bir kaç tane var olan Body Shaping, fittness center'lar ve benzerleri dolup taşıyor. Zenginlerimiz ve orta hallilerimiz, kocasını işe çocuklarını okula gönderen ev kadınlarımızdan bir çoğu, bu merkezlerde ter atıp, kalça ve bel zayıflatıp performanslarını yükseltmeye çalışıyorlar. Büyük bir moda dalgası yayılıyor. Türkiye'de de özellikle zengin kesimler arasında giderek yaygınlaşan, Batı ülkelerinde ise yıllardır süregelen zayıflama antremanları, insana ne getiriyor, insandan ne götürüyor? Veya, bu antremanların dozunu nasıl tutmalı. Hangi dozda anreman yararlı, hangisi zararlı? Yeni araştırmalar her antremanın sanıldığı kadar sağlıklı veya ömrü uzatıcı özellikte olmadığını söylüyor. I JAMA tıp bilimleri dergisinde Amerikalı araştırmacıların yayımladıkları bir araştırmaya göre, sadece mukavemet antremanı yapan atletlerde, yani antremanın sonucu iyice ter dökünlerde bir ömür uzaması söz konusu. Bahçe çalışmaları, golf oyunu, yürüyüş gibi çalışmaların, hayat uzatıcı bir etkisi ise yok. Amerikalı doktor Lee, "eğer uzun yaşamak istiyorsanız, terlemesini bilmelisiniz" diyor. Yani sporu mukavemet sporu biçiminde yapmak zorundasınız... Harvard araştırmacılan, eski öğrencilerinden sağlıklı 17 bin 300 kişiyi 20 yıl boyunca izlediler. Antremanlarda haftada 1500 kalori verecek şekilde spor yapanlardan sadece yüzde 25'i düşük ölçüde ölüm riski geçirdi. Aldığı besinleri normalin 6 misli yakacak kadar şiddette antreman yapanlann durumlan ise daha iyi. Ancak uzun ömür beklentisi, haftada örneğin 30 jogging kilometresi yapanlar veya üç saat tenis oynayanlar için söz konusu. Böylece Jane Fonda'nın "acı duyuncaya kadar spor yapın" şeklinde özetlenebilecek spor türü böylece aklanmış ve doğrulanmış oldu. Buna karşıhk, hiç spor yapmayan, hayatı işarabayatak ve buzdolabı arasında geçenlerden fazla umut yok. Bunlar, tıpkı sigara tiryakileri ve yüksek kilolulann yüzde 20 si gibi, aynı ölüm rizikosu altında yaşıyorlar. ğlence merkezlerinde ve diskolarda kulak patlatıcı müzikler, gençler arasında sağırlık olaylarını arttırıyor. Almanya'da bir müzik fuarında Giessen Üniversitesi işitme araştırmaları merkezinden bilimcilerin yaptıkları tıbbi işitme testine katılan 8 bin kişi üzerinde ve aynı şekilde orduda 1500 asker üzerinde yapılan denemelerin ilk sonuçları korkutucu oldu. Hemen hemen bütün halk ve yaş kesimlerinden insanlarda giderek azalan bir işitme yeteneği ve işitme zaraıiarı saptandı. Yaklaşık olarak 15 milyon Alman'ın işitme zorlukları var. Bunlardan 250 bini yüksek derecede sağır. 1,5 milyonu ortaüst derecede saŞır; 6 milyon kişi de kulaklarından çeşitlı derecelerde rahatsız. Uzmanlar, yüksek dozda çalınan her türlü müziğin, klasik olsun caz olsun veya dısko müziği olsun, kulak tarafından gürültü olarak algılandığını ve işitme duyusuna zarar verdiğini belirtiyorlar. Sürekli yüksek sesten, ıç kulakta mercimek büyüklüğündeki zar üzerinde bulunan 20 bin kadar tüy doğrudan etkileniyor. Bu sinir hücreleri banıçlı sesleri elektriksel impulslara dönüştürüyor ve sinyallen beyine ulaştırıyor. Iş hayatıhda gürültü yasalarca kurallara bağlanmış durumda. Ancak diskolarda ve rock konserlerınde ses basıncı sık sık 85 desibelin üzerine çıkıyor. 95 desibellik bir ses, 85 desıbellik bir sesin ikı katı demektir. 110 desibellik bir sesi (pilleri yeni bir walkman'ın sonuna kadar açılmış hali) günde 15 dakika sürekli dinleyen bir kimse bir kaç yıl içinde işitme zorluklarıyla hesap etmeli. Rock meraklıları yılda ortalama 18 saat konsere gidiyor ve 400 saat evinde müzik dinlıyor. Böyle insanlarda kulak içindeki işitme tüyleri giderek ölüyorlar, hem de bir daha dirilmemecesine. İşitme kaybı genellikle yüksek frekans alanında başlıyor. Iç kulak bir kez zarar gördü mü, bizım hızlı müzik meraklımız, aynı şiddette müziği dinleyebilmek için daha fazla açıyor. Ve giderek daha fazla kulak tüyü ölüyor. Müzik profesyonelleri aşırı sesten etkilenmemek için koruyucu önlemler alıyorlar. Orkestrada çalanlar kulaklarını genellikle tıkarlar. Ancak bunların da bazen hiç yararı olmaz. Sting yakın zamanlarda işitme duyusunun giderek zayıflamasından şikâyetçi olmuştu İşitme güçlükleri iyileştirilemez hastalıklar arasında sayılıyor. İşitme kayıplarının sonuçları da kötü oluyor. Böyle bir kimse gürültülü bir yerde konuşmaları iyi takip edemez. Bir fıkranın çok önemli bir noktasını kaçırır... Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No: 435 22 Temmuz 1995» Basan ve Yayan: Yeni Gün Haber Ajansı A.Ş. • Genel Yayın Yönetmeni: Orhan Erinç • Genel Yayın Koordinatörü: Hikmet Çetinkaya • Yazı Işleri Müdürü: Ibrahim Yıldız (sorumlu), Dinç Tayanç • Yayın Yönetmeni: Orhan Bursalı • Grafik Yönetmeni: Tüles Hasdemir • Reklam: Medya C. AMI (The Association for Multimedıa International) tarafından bu yıl Amerıka'nın Dallas kentinde 19.su düzenlenen multimedya yarışmasına, ABD., Ingiltere, Kanada, Fransa, Isveç, Avustralya gibi multimedya konusunda dünya devi 19 ülke katıldı. Bu dünya devleri arasında, Link Multimedya tarafından hazırlanan "Istanbul City Guide" (Istanbul Şehır Rehberi) adlı COinteraktif programı toplam 358 yapıt arasından seçilerek gOmüş ödülü kazandı. Ayrıca 'Art Direction dalında da "Production Award" ödülünü kazanarak başarısını perçinledi. Link Multumedye iki yıl önce yapılan yarışmada da "Istanbul 2000" olimpiyatlarını tanıtan CDlnteraktif programıyla yine "Gümüş" ödüle layık görülmüştü. "Istanbul City Guide" CDinteraktif, 6 aylık çalışmanın sonucunda hazırlanmış bir pogram olup, içeriğinde 4 binin üzerinde renkli fotoğraf, grafik, çizim, harita ve tablonun yanısıra, yaklaşık 45 dakika uzunluğunda sesli, müzitli anlatım yer almaktadır. "Istanbul City Guide"da Türkiye ve Lînk Multimedya yine dünya birincisi Istanbul hakkında genel bilgilerin yanısıra, Istanbul'un tarihi yerleri, müzeleri, sarayları, camileri, restoran ve barları alışveriş olanaklan, ulaşım ve şehir turları anlatılmakta. Ayrıca geniş bir adres ve telefon fihristi de bulunmakta. HAFTANIN GÜNDEMİ Yıllık izin nedeniyle gündeme bir süre ara veriyorum, 4353