Katalog

B İ L İ M KÜLTÜR BİLİM YAYIN Elverişsiz koşullarına rağmen bilim alanmda büyük kadınlar yetişebildi. Vehbi Belgil ır Turk atasozu "Kadının saçı uzun aklı kısadır" der Islamıyet oncesı Arabıstan'da kız çocukların çoğunun oldurulduğunu kıtaplardan oğrenıyoruz Kuzeydekı Isveçte de kızlar yok edılıyormuş fabıı, hepsı değıl öyle olsaydı ınsan neslı de yok olurdu Bu çarpık tutum bugun "kıtlık"la ızah edılıyor "Nufusun uremesı ıle yıyeceklerın herkese yetmeyeceğı" korkusu Dınler, ozellıkle kıtaplı dınler, kadını "pıs" sayar Bu sozun ters anlamından, erkeklerın temız olduğu duşuncesı çıkar Oysa, erkek temızse, buyuk çapta kadın sayesınde temızdır Kadın, eğer gerçekten pıs ıse hem kendını, hem erkeğı temızlemektedır Kadın ınsanın Cennetten kovulmasına da sebep olmuşmuş Tevrat oyle der Kadın hakkında daha bırçok olumsuz duşunceler var Buneların hepsını bır bır sayacakdeğılız Kadının aklının kısa olması, dunyayı çocukla doldurup kıtlığa yol açması, pıs sayılması ve ınsanların Cennetten kovulup dunyaya, bınbır guçlukle yaşamaya mecbur olması gıbı duşunceler kadının sosyal durumunu butun ulkelerde etkılemış ve ona hıç de arzulanmayacak yaşam koşulları hazırlamış Ulkemızde kadın o kadar aşağı gorulmuş kı, varlığı ınkâr edılmıştır Katıldığım nufus sayımları içın eğıtım gorduğumuz sıralarda bıze şunu soylerlerdı 'Erkeğe kaç çocuğu olduğunu sorma, kaç oğlun, kaç kızın var dıye sor" uyarısı hâlâ aklımdadır 8 çocuğu olan koylu bır çocuğu olduğunu soylermış Gerı kalan 7 çocuğu kız olduğu ıçın onları saymazmış Dahası, kadın medreseye de ahnmazdı Okutulmayan bır kadının, gundelık yaşamın koşulları ıçınde yaşamasına olanak tanınmayan bır kadının aklının kısa olmasından doğal ne olabılır"? Bır aydın sozumuz şöyle der "Uç şeye guvenmeyeceksın lltıfat'ı umera, şems'ı şıta, tedbırı nısa " Anlamı Devlet adamının dostluğuna, kış guneşıne ve kadının yaptığı ışe guvenme ' Devlet adamı sızı en çok sevdığı anda bırden yuz çevırır, kış guneşı bır anda gıder yerıne soğuk ve yağış gelır, kadın tek başına ış yapamayacağı ıçin, kocası bır ışaretle her şeyı alt ust eder" Butun bu olumsuz tutumlara rağmen bılım alanında buyuk kadınlar yetışebılmıştır Bunların bırkaçından sozedeceğız bu yazımızda Nobel ödüllü kadınlar B dunyasını sarsan buluşlara Radyoaktlvite, boyle buluşlardan bırı Buluş, atom sırlarının anlaşılmasında ve onların ınsanoğlunun hızmetınde kullanılmasında ılk adımlardan bırı olmuştu Marıe yı bu yola goturen olaylara baktığımızda şaşkınlık duyuyor ınsan Marıe, 7 Kasım 1867'de Varşova'da doğuyor Lıse öncesı eğıtımını hazıran 1833 de bıtırdıkten sonra koyune çekılıyor Fakat, Bronıa adlı kızkardeşının Parıs'te tıp eğıtımı masraflarını karşılamak ıçın zengın aıleler yanında çalışıyor Bu sırada aşk yuzunden ıntıhara kalkıyor Kızkardeşı kendını kurtarıp Parıs'e getırıyor Ma zıdır Unıversıtede organık ve ınorganık kımya ıle bırlıkte Fızık ve Bıyolojı de okuyor Sonra, trende karşılaştığı yaralı bır subay olan kocası ıle evlenıyor ve soyadı Corı oluyor Amerıka'nın Buffalo kentınde, bır hastanede ış bulup oraya goç edıyorlar Eşı de kendısı gıbı araştırmacı bır ınsandır Bırlıkte, "Corı cycle" denen dolanımı buluyorlar Bunda şeker ve asıt laktık ın adalelerle karacığer arasında nasıl bır kapalı devre oluşturduklarını keşfedıyorlar Bayan Corı, myelofıbrosıs denen omurılık hastalığından, 1957'de oluyor, 61 yaşında Hodgkın ıçın Nobel lıstelerınde şöyle denıyor "önemlı bıoşımık maddelerın ıç yapılarını anlamada Xışını teknıklerınden yararlandığı ıçın 1964 Nobel ödülu verılmıştır Neymış bu maddeler'? Penısılın ve B12 vıtamını Penısılının ıç yapısını 1939'da, Vıtamın B12'nın yapısını da 1955 de gun ışığına çıkarmış bayan Hodgkın 1963 Nobel Fızık ödulu uç bılgın arasında paylaşılmıştır Bunlardan ıkıncısı Bayan Mayer'dır Mayer, atomun çekırdeğının soğan tabakaları gıbı katkat ve ıçıçe oldukları fıkrını ortaya atmıştır Buluşu kendısıne "Soğan Madonnası adının takılmasına yolaçmış Nobel ödulu'nun haberı kendısine duyurulunca hungur hungurağlatmış Gen canlının her turlu özelhğını belırler Gzo saç, cılt rengı, boy, yuz çızgılerı Bır gen yer değıştırınce başka bır olaya yol açar Goz mavı ıse, sıyah, saç kumral ıse sarı olur, dıyelım McClınton dan once, genlerın, parmaklarımız gıbı hep aynı yerde kaldıkları sanılıyordu O, bunun boyle olmadığını kanıtladı Esınlenmesını mısır koçanından aldı Kımı mısırların bazı tanelerı sarı değıl, kırmızı veya koyu esmer olur Bılgın bunun neden olduğunu araştırdı ve buldu bu yuzden de 1983 Tıp Odulu'ne layık goruldu Bıtkidekı bu olayın ınsanda da boyle olduğu 1992'de belırlendı Bu konudakı yazım, "Mısır tanelerınden atlayan genler kuramına" adlı yazımda 29 Nısan 1984 te çıkmıştı Yalow, odulunu uç bilgınle paylaştı Vucut kımyasında hormonların rollerını gun ışığına çıkardığı ıçın 1977 Nobel Tıp ödulu'nu aldı Bayan Montalcini, 1986 Nobel Tıp ödulu'nu, Stanley Cohen ıle paylaştı Hucrelerın buyumesınde etkilı olan maddelerın anlaşılmasına yardımcı olduğu ıçın Sınır lıflerının gelışmesıni harekete geçıren ' Nerve growth factor" Tabıi, buyuk bilım kadınları bu kadar değıl, pek çok Ama, ben sadece Nobellıler'ı aldım Çunku, bu odul, billmde doruğa yukselenlerı belırlıyor, bu yuzden de odullerın en buyuğu sayılıyor Sozkonusu ettığımız buluşlar, kendı alanlarında devır açan ıcadlardır Bu da kadının aklının kısa değıl en az erkeklerınkı kadar uzun olduğunu açıkça gosterıyor Rlta Levl Montalcini (1909) RosalynYalow(1921) Barbara McCllntock (19021991) Marla Goeppert Mayer (19061972) Dorthy Crovvford Hodgkln (1910) Türk Psikiyatpi Dergisi Cilt4,yaz2 Dörduncu yılına gıren dergının onyazısında Orhan özturk TV'nın hayatımız uzerındekı etkılerıne değınıyor ve okuma yazmaya ayırdığımız zamandan çok daha fazlasını TV seyretmeye ayırdığımızı ve toplumca TV etkısıne açıldığımızı vurgulayarak kıtle ıletışlmın çevre kırletıcı etkılerıne dıkkat çekıyor Ozturk, TV'nın çeşıtlı hastalık ve bozukluklara neden olduğunu dabelırtıyor Dergıde Başoğlu ve Kılıç'ın panik hastalığında ılaç tedavı, yenı çalışmalar uzerıne bır değerlendırme yazıları, Tuğrul, öztan ve Kabakçı'nın Golombok Rust Cınsel doyum ölçeğını standartlaşma çalışmaları uzerine yazılarının yanı sıra, psıkıyatrının çeşıtlı konularında 10 dan fazla yazı var Dergıde ayrıca dıl sorunları ele alınmakta ve yenı kıtaplar tanıtılmakta Tel 431086 93 Deri Hastalıkları ve Frangi Arşivi Dergının ocak mart 93 sayısında yer alan yazılar arasında, dermatolojıde yanlış tedavı,, malign melanom ve ımmunıte, sporcularda gorulen derı hastalıkları, pemfıgus vulgarıs ıle HLA doku gurupları arasındakı ılışkıler, kontak dermatıtlı hastalarda ımmunoglubulın değerlerı, Noırveç uyuzlu bır olgu, soyulmuş dergı sendromu yazıları var Yazışma Derı ve Zuhrevl Hastalıklar Derneğı IÜ Cerrahpaşa Tıp Fakultesı Dermatoloji Anabllımdalı 34 303 Cerrahpaşa Istanbul rıe burada eskı pusku gıysılerı ıle Sorbon Unıversıtesı'nın Fızık Bolumu'nu bıtırıyor, ertesı yıl da matematık lısansı alıyor Bu arada Profesor Pıerre Curıe ıle evlenıp Curıe adını alıyor Marıe Curıe 1911 Nobel Kımya ödulunu de kazanıp ıkı Nobellı bılım kadını oluyor 1934de aldığı ışınların etkısı ıle kan kanserınden oluyor Marıe, bu ıkıncı Nobel'e radyom ve polonyom denen elementleri bulduğu ıçın hak kazanıyor Madam Curıe'nın kızı olan Irene, 1934 Nobel Kımya ödulu nu eşı ıle bırlıkte paylaşıyor Yapay radyoaktıvıteyı buldukları ıçın Irene de annesı gıbı, kan kanserınden 1956'da oluyor GertyCorl (18961957) Cory, 1947 Nobel ödulu'nu eşı ıle bırlıkte kazanıyor Şeker'ın vucutta ışlenmesı çalışmaları nedenıyle 15 Ağustos 1896'da Prag da doğan bayan Corı bır şeker fabrıkasının umum muduru Otto Radnıtz'ın kıIrene Jolot Curle (18971956) Sürekli Tıp Eğitim dergjsi Marie Curle 1903 Nobel Fızık ödulu'nun yarısı rardoyaktıvıteyı bulan Fransız Henrı Beckerel'e, yarısı da Pıerre Curıe ıle karısı MarıeCurıe'ye verılmıştı Nobel ödufu 92 yıldır verılıyor Bılim Dergının Cilt 2, sayı 4 Nisan sayısında yayımlanan yazılar arasında çocuklarda kronık öksuruk sıgara ıle llgılı acı gerçekler, Asbest ve Insan sağlığı, Cınsel yolla bulaşan hastalıklar yazıları var Teteton.44183063 32813